Morgunblaðið - 07.12.1996, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 1996 15
FRÉTTIR
Davíð Oddsson forsætisráðherra
um ÖSE-fundinn
Tengsl NATO
við Eystrasalts-
ríkin verði efld
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segir að ísland muni leggja áherzlu
á að tengsl Atlantshafsbandalags-
ins (NATO) við Eystrasaltsríkin
verði efld, verði ríkin ekki í fyrsta
hópi nýrra aðildarríkja bandalags-
ins. Hann segir að líkurnar á stækk-
un Atlantshafsbandalagsins hafi
ekki aukizt, í ljósi þess hvernig mál
þróuðust á leiðtogafundi Öryggis-
og samvinnustofnunar Evrópu í
Lissabon fyrr í vikunni.
í lokaályktun leiðtogafundarins
koma fram sömu sjónarmið og
Davíð setti fram í ræðu sinni á fund-
inum, þ.e. að aðildarríki ÖSE séu
fijáls að því að ráða eigin öryggis-
málum, að ríki virði réttindi ann-
arra í þessu efni og að enginn geti
litið á hluta af ÖSE-svæðinu sem
hluta af sínu áhrifasvæði.
Ákveðnari og herskárri
afstaða Rússa
Aðspurður hvort hann telji að lík-
ur á stækkun NATO hafi aukizt
eða minnkað eftir fundinn, segir
Davíð hins vegar: „Ég held að þær
hafi út af fyrir sig ekki aukizt eftir
þennan fund. Afstaða Rússanna var
ekki ný, en að mörgu leyti ákveðn-
ari og herskárri en áður. Margir
fleiri tóku undir þau sjónarmið, sem
ég orðaði gætilega, og lúta sérstak-
lega að Eystrasaltslöndunum og
viðhorfi Rússa til þeirra.
Á hinn bóginn getum við ekki
neitað því að Bandaríkin hafa, með
því að setja fram ákveðin sjónarmið
sín um fyrstu og aðra lotu stækkun-
ar NATO, sett þessi lönd í nokkra
óvissu. Það væri óraunsætt að segja
annað. Við erum auðvitað ekki
ánægðir með þetta. Þótt ekki sé
líklegt að það takist að breyta þess-
ari ákvörðun, viljum við að á móti
komi að tengsl Atlantshafsbanda-
lagsins við Eystrasaltsríkin verði
efld og þá gengið út frá því að
ekki sé verið að útiloka aðild þeirra,
heldur forgangsraða tímaröð nýrra
aðildarríkja."
VES verði ekki eineggja
tvíburi ESB
Davíð segir að afstaða Evrópu-
ríkja til mikilvægis tengslanna yfir
Atlantshafið, við Bandaríkin og
Kanada, hafi breytzt til_ batnaðar
og sé nú líkari áherzlum íslendinga
en verið hafi á undanförnum árum.
„Afstaða Frakka hefur breytzt
mjög hvað það varðar, þótt enn sé
ákveðin togstreita milli þeirra og
Bandaríkjamanna um frumkvæði á
ýmsum sviðum. Afstaðan innan
Atlantshafsbandalagsins hefur orð-
ið skýrari og hagstæðari þessum
sjónarmiðum um mikilvægan öxul
yfir hafið, sem Bretar, Norðmenn
og íslendingar hafa einkum talað
fyrir. Þótt Evrópa eigi auðvitað að
huga að eigin vörnum og koma á
samstarfi í þeim efnum, eigi ekki
að horfa framhjá tengslunum við
Bandaríkin. Atburðir í Bosníu
sanna þörfina á samstarfi Evrópu-
ríkjanna við Bandaríkjamenn."
Davíð segir, aðspurður hvernig
hann meti stöðu íslands í nýju, evr-
ópsku öryggiskerfi, að hann leggi
áherzlu á sjálfstæði Vestur-Evrópu-
sambandsins og bindi vonir við þá
afstöðu Breta að VES sameinist
ekki Evrópusambandinu. „Við erum
í Vestur-Evrópusambandinu og höf-
um lagt áherzlu á að það verði
ekki eineggja tvíburi við Evrópu-
sambandið, heldur lifi áfram sjálf-
stæðu lífi. Við erum hins vegar
hlynntir áformum um að VES geti
tekið sjálfstæðar ákvarðanir þegar
málum er þannig skipað að Banda-
ríkin kjósa að vera utan við aðgerð-
ir NATO. Þróunin í því sambandi
er okkur hugstæð," segir Davíð.
Forseti raunvísindadeildar Háskólans
Nemendur skilji
að nám er vinna
NIÐURSTÖÐUR alþjóðlegrar rann-
sóknar á kunnáttu grunnskólanem-
enda í stærðfræði og náttúrufræði-
greinum eiga ekki að koma Islending-
um á óvart, að því er Þorsteinn Vil-
hjálmsson, forseti raunvísindadeildar
Háskóla íslands, heldur fram.
I því sambandi vitnar hann í Töl-
fræðihandbók um menntun og menn-
ingu, sem menntamálaráðuneytið gaf
út í september síðastliðnum. „Þar
kemur til dæmis fram í tölum, töflum
og súluritum að fjórtán ára íslensk
ungmenni hafa verið miklu skemmri
tíma í skóla en jafnaldrar þeirra í
fleslum öðrum löndum. Þannig sýn-
ist mér að tiltölulega dæmigerður
evrópskur fjórtán ára unglingur hafi
að baki um það bil 7.500 kennslu-
stundir í skóla en íslenskur ungling-
ur á sama aldri hafi setið um 5.000
stundir. Þetta samsvarar því að ís-
lenski nemandinn hafi verið tveimur
til þremur árum skemmri tfma í
skóla en jafnaldri hans úti í Evr-
ópu,“ segir Þorsteinn. Þannig telur
hann nær að bera fjórtán ára nem-
endur á íslandi saman við tólf ára
nemendur í öðrum löndum.
Hann segir það skipta sköpum í
skólastarfi að kenna nemendum góð
vinnubrögð og raunhæf viðhorf til
verkefna sinna. Þannig þurfi nem-
endur að skilja að nám er vinna og
að það sé engin önnur leið til að
læra raungreinar né aðrar greinar
en að vinna skipulega og leggja sig
fram með hjálp góðra og áhuga-
samra kennara og vandaðra
kennslugagna.
Lífseigar goðsagnir
Þorsteinn gagnrýnir þá goðsögn
sem hann neínir „nám gegnum húð-
ina“ og hann telur lífseiga hér á
landi. Hana segir hann felast í trúnni
á að hægt sé að læra á því einu að
vera til eða vera í skóla, án þess að
leggja sig endiiega fram við námið.
Aðra lífseiga goðsögn kallar hann
„tarnakenninguna", sem birtist
þannig að nemendur hyllast til að
halda að þeir þurfi ekkert að vinna
á önninni, heldur dugi að vera bara
nógu duglegur að lesa undir próf.
Hann segir það eina helstu skapraun
íslenskra kennara að sjá efnilega
nemendur fara þannig á mis við það
sem margir myndu kalla sanna
menntun. Kynni þeirra af námsefn-
inu verði mjög yfirborðsleg og þeir
læri ekki heppilegt vinnulag.
Kauptu I
heimilistölvuna
hjá fólkinu
sem selur
Á 30 árum hafa Heimilistæki hf.
lært að skynja þarfir íslenskra
heimila fyrir vönduð heimilistæki.
heimilistækin
Laser Expression Pentium
Laser tölvurnar hafa verið á íslenskum rnarkaði lengur en
nokkur önnur PC - samhæfð tölvutegund, eða frá árinu 1986.
MLASER
16mb vinnsluminni • 1,2 gb
harður diskur • 8 hraða geisladrif
16 bita hljóðkort • 80w hátalarar
14" litaskjár»Windows95*
Windows 95 lyklaborð •
Microsoftmús.
100 mhz. 119.900«
133 mhz. 129.900 sur.
Heimilistölvan er nýjasta heimilistækið og býður upp á ótal möguleika til gagns og
gamans fyrir alla fjölskylduna. 10 ára traust reynsla af Laser heimilistölvum hér á landi
ertrygging fyrir góðri endingu - og verðið er mjög gott!
Heimilistæki hf
TÆKNl-OG TÖLVUDEILD
SÆTÚNI 8 • SÍMI 569 1500 • http://www.ht.is
Kynnið ykkur málið betur og lítið inn til okkar!