Morgunblaðið - 25.02.1997, Qupperneq 30

Morgunblaðið - 25.02.1997, Qupperneq 30
30 ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1997 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR Hlátur og hlátur LEIKUST Frcyvangslcikhúsið MEÐ VÍFIÐ í LÚKUNUM eftir Ray Cooney í þýðingu Arna Ibsens. Leikstjóri: Hákon Waage. Leikendur: Stefán Guðlaugsson, Valþór Brynjarsson, Helga Agústs- dóttii-, Elísabet Friðriksdóttir, Frið- rik Stefánsson, Garðar Björgvinsson, Olafui' Theodórsson, Kristján Jónas- son. Lýsing: Jónas Gunnarsson, Hljóð: Bergur Þ. Benjamínsson Sviðsmynd: Ki-istján Jónasson o.fl., Búningar: Sigrún R. Haraldsdóttir og Anna Haraldsdóttir. Frumsýning í Freyvangi í EyjaQarðarsveit 21. febrúar 1997. ÞAÐ er fallegt á kyrru vetrar- kvöldi í snævilögðum Eyjafírðinum. Ljós í mannabyggð glóa eins og perlur á festingu meðfram hlíðunum og snjórinn magnar kyrrðina og skerpir skugga af húsum og hæðar- drögum. Eg stend fyrir framan Freyvang og óska þess að geta tek- ið þessa kyrrð með mér heim. Hún er ekki til í Reykjavík. Þar búa tug- þúsundir manna sem hafa gleymt því að svona kyrrð er til. Og hafí þeir einhvern pata af henni halda þeir að henni fylgi fábreytni. En því fer fjarri. Ég geng inn í hlýjuna í félagsheimilinu og innan skamms er ég farinn að orga af hlátri. Þeir kunna nefnilega að skemmta sér og öðrum á þessum slóðum. Með vífið í lúkunum er eitt af þessum drepfyndnu „stykkjum" sem löng hefð er fyrir í breskri leikritun. Hér er allt í svo miklum misgripum að maður furðar sig hvernig meira má verða, og einmitt þá verður meira. Leigubílstjóri einn í London á tvær eiginkonur og býr með báðum, hvorri í sínu hverfínu. Lögreglan kemst á snoðir um að ekki sé allt með felldu í einkalífí þessa manns, og þá fyrst verður ljandinn laus. Þeir sem lítið þeklq'a til halda að það sé lítill vandi að framreiða fyndni. Þeir sem hafa vit þar á segja að það sé grafalvarlegt mál. Víst er, að það er mikil vinna og ekki þýðir að kasta til þess höndunum. Það hafa þeir í Freyvangsleikhúsinu ekki gert, heldur fengið til sín Há- kon Waage, margreyndan leikhús- mann sem kann tökin á tækninni og hefur að þessu sinni hjálpað leik- hópnum til að setja á svið leikrit þar sem einmitt það gengur upp að vera fyndinn. Leikararnir eru vel æfðir og koma, einn sem allir, frá sér texta sem er umfram allt skýr. Það er ekki svo lítill vandi þegar til þess er horft að sumir verða óða- mála mjög þegar allt fer í hnút á sviðinu. Mest mæðir á Stefáni Guðlaugs- syni sem leigubílstjóranum kven- holla. Hann stendur sig vel, og nær að skapa mann sem veður ekki í vitinu, en vill samt öllum vel í ein- feldni sinni. Konur hans tv_ær eru ágætlegar í meðferð Helgu Ágústs- dóttur og Elísabetar Friðriksdóttur. Einkum er gervi Elísabetar eftir- tektarvert og ögrandi. I mínu ung- dæmi voru svona stelpur kallaðar gálur fyrir það eitt að vera karlvin- samlegar og leyna því ekki. Valþór Brynjarsson fer líka vel með sitt en þarf að lifa sig aðeins betur inn í hlutverkið eins og Ólafur Theodórs- son sem annar lögreglumaðurinn. En Garðar Björgvinsson og Friðrik Stefánsson ná báðir að skapa hlægi- legar persónur á sviði með hæfilega ýktum tilburðum og töktum. Þó er á þessari sýningu mest um vert að það tekst að ná upp góðu flæði þar sem hver hundakúnstin og álappalegur misskilningurinn rekur annan svo að áhorfandinn hættir að vera meðvitaður um að hann sé að horfa á leikrit en einfald- lega skellihlær. Að það skuli hafa tekist ber vott um þá reisn að skapa sjálfur sína íjölbreytni i tilverunni en láta ekki aðra skammta sér hlut- ina, mikla vinnu og markvissa leik- stjórn. Guðbrandur Gíslason EYFIRÐINGAR og aðkomufólk uppi á sviði í Freyvangsleikhúsinu: Þarna gengur svo vel að allt er í hönk. Gaman og alvara TÓNLIST Ilafnarborg EINSÖNGSTÓNLEIKAR Guðrún Jónsdóttir og Olafur Vignir Albertsson flutt söngva eftir Karl O. Runólfsson, Atla Heimi Sveinsson, Hjálmar H. Ragnarsson, Mozart, Verdi og Donizetti. Sunnudagurinn 23. febrúar, 1997. ÞAÐ er ávallt vandamál fyrir söngvara að velja sér viðfangsefni, ekki aðeins vegna raddarinnar, heldur einnig vegna stíls verkanna og er þá ýmist, hvað á saman og með hvaða hætti fjölbreytnin kem- ur ekki fram í of sterkum andstæð- um. Efnisskrá Guðrúnar var tví- skipt, íslensk lög og óperuaríur, en auk þess var innri skipaninni skipt á milli gamans og alvöru. Fjögur fyrstu lögin eru eftir Karl 0. Runólfsson, Viltu fá minn vin að sjá, _ Hrafninn, sem bæði Guðrún og Ólafur fluttu mjög vel, grínlagið Spjallað við spóa og Síð- asti dansinn, hressilegt lag, sem Guðrún söng ágætlega. Næst á efnisskránni voru Gamansöngvar eftir Atla Heimi Sveinsson, glæsi- lega unnar tónsmíðar, sem Guðrún flutti ágætlega, en þó verður það að segjast eins og er, að þessi ágætu lög henta ekki alls kostar rödd hennar. Ólafur Vignir var hins vegar í essinu sínu, enda er píanóundirleikurinn hjá Atla sér- lega skemmtilegur og á köflum smellinn. Eftir Hjálmar H. Ragnarsson söng Guðrún þijú lög úr Pétri Gaut og „yfirlýsinguna" við kvæði Magneu Matthíasdóttur. Söngur Sólveigar og Vögguvísa Sólveigar voru fallega flutt en val hennar á íslensku viðfangsefnunum átti ekki sem best við rödd hennar. Þetta kom vel fram í seinni hluta efnis- skrár, sérstaklega í söngverkum Verdis og Donizettis, því þar blómstraði rödd hennar. Fyrstu lögin voru tvær aríur greifynjunn- ar, Porgi amor og Dove sono, úr Brúðkaupinu eftir Mozart. Ékki var undirritaður sáttur við flutning Guðrúnar á Mozart, en það brá til betri tíðar í aríu Violettu, Addio del Passato, úr La traviata eftir Verdi, sem var sérlega vel sungin og af djúpri tilfinningu. Saper vorr- este, úr Grímudansleiknum, var hressilega flutt og síðasta söng- verkið, aría Maríu (Par le rang), úr Dóttur herdeildarinnar eftir Donizetti, var mjög vel sungin. Rödd Guðrúnar á auðheyrilega best heima í verkum sem liggja á hærra sviði raddarinnar, enda blómstraði rödd hennar í þremur síðustu aríunum og einnig í auka- laginu, II Bacio eftir Arditi, sem var mjög vel sungið. Samleikur Ólafs Vignis var sér- lega góður og var leikur hans í íslensku lögunum mjög vel mótað- ur, t.d. í lögum Atla og lögunum úr Pétri Gaut eftir Hjálmar. Efnisskráin hjá Guðrúnu var nær gamanseminni en alvörunni en þrátt fyrir eðlislægt glaðlyndi er ekki að vita nema að alvarleg viðfangsefni hentuðu henni ekki síður, því andstæðurnar geta magnað upp sterka túlkun, eins og þegar þegar gleðin umturnast í andstæðu sína. Hvað sem þessu líður, þá er það víst, að Guðrún er vaxandi söngkona, sem vel má vona að veljist til stórra verkefna í framtíðinni. Jón Ásgeirsson BÆKUR Fr æ ð í r i t ÁFANGI Á EVRÓPUFÖR Evrópskt efnahagssvæði og íslensk stjómmál eftir Olaf Stephensen. Háskólaútgáfan, 1996,200 bls. ÞAÐ er fátt mikilvægara í stjórn- málum samtímans í Evrópu en að skilja innviði og markmið Evrópu- bandalagasins. Bandalagið er orðið öflugasta stofnun álfunnar, hvort sem mönnum líkar það betur eða verr. Þeir sem taka þátt í stjórnmál- um eða hugsa um þau eiga engan kost annan en taka þetta bandalag til rækilegrar skoðunar til að reyna að átta sig á hvernig hagsmunir ríkja og stofnana liggja í nútíð og nánustu framtíð. Það er mikil tízka, sérstaklega á Bretlandseyjum, að geipa endalaust um þetta bandalag. I brezkum fjöl- miðlum eru nú flestir sótraftar á sjó dregnir til að draga fram ókosti þessarar stofnunar. En það er ástæða til að benda ýmsum í þessu landi sem taka mark á brezkum blöðum til dæmis á að það er al- mennt samkomulag meðal yfir- gnæfandi meirihluta þeirra sem málið varðar í brezku valdakerfi um að Bretland eigi að vera hluti af EB. Þegar kvartað er hæst um af- skipti EB af hinum smæstu atriðum er oftar en ekki við brezkt embætt- ismannakerfi að sakast en það sem er í Briissel. Brezkir embættismenn hafa nefnilega mjög gaman af reglugerðum og þrefalda gjarnan reglugerðir sem koma frá EB og síðan er Briissel kennt um allt sam- an. Brezkir fjölmiðlar blása síðan málið upp og fólk um víða veröld er farið að trúa því að EB sé kæf- Islenzk stjórnmál í evrópsku samhengi andi regluveldisfrumskógur sem ógnarher óvígra embættismanna sér um að þvinga upp á hvern þann sem streitist á móti. Þetta er fjarri öllu lagi. Embættismannaveldið í Brússel er álíka og tvær borgar- stjórnir í stórborgum á Bretlands- eyjum og reglurnar eru að öllu jöfnu komnar til af því að einstaklingar, hagsmunahópar, stofnanir, fyrir- tæki eða aðrir telja hag af þeim. Auðvitað hafa verið gerð mistök í EB, auðvitað er ýmislegt sem kemur manni einkennilega fyrir sjónir en það dregur ekki úr aðalatriðinu: EB er til að auðvelda samskipti einstakl- inga, fyrirtækja og stofnana í álf- unni og binda ríki hennar föstum böndum til að koma í veg fyrir vopn- uð átök þeirra í milli. Ég veit fátt þarfara nú á tímum og kannski á öllum tímum. í íslenzkum stjórnmálum hefur EB verið umdeilt og í raun ekkert við því að segja. En það mun koma að því að við þurfum að sækja um aðild að þessu bandalagi og það er allt í lagi að menn byiji nú þegar að velta fyrir sér hagsmunum Is- lands í því sambandi. Þá er gagn- legt að huga að nýlegri sögu og hvernig tekizt var á um aðild að Evrópsku efnahagssvæði. Olafur Stephensen, stjórnmálafræðingur og blaðamaður á þessu blaði, hefur skrifað afar gagnlega bók um þessa nýliðnu atburði. Bókin er prýdd ýmsum höfuðkostum bóka af þessu tæi: hún er skýr og skipuleg, efnið er vel afmarkað og höfundur virðist hafa skoðað öll þau gögn sem málið varða. Hann er sanngjarn í dómum sínum þegar hann lætur þá í ljósi en er hlutlægur í frá- sögn sinni og er ekkert að dylja óþægilegar staðreyndir eða leggja á þær ofuráherzlu. Bókin skiptist í tvennt. í fyrri hlutanum er greint frá aðdrag- andanum að EES- samningnum og samningaviðræðun- um og þeim fyrirvörum sem Island gerði. Niðurstaða höfundar er að Island hafi náð fram flestum fyrir- vörum sem það hafí gert í samning- unum. Hann notar nokkurt lúm í að ræða hvort íslendingar hafí geng- izt undir yfirþjóðlegt vald í þessum samningum, fjallar um fullveldishug- takið og rekur skilning manna á því bæði í stjómmálafræði og lögfræði. Hann segir síðan frá greinargerðum íslenzkra lögfræðinga um þetta efni og lýkur greinargerðinni með því að segja að sjónarmið þeirra sem töldu að ekki væri um fullveldisafsal að ræða hefðu orðið ofan á á Alþingi. Þetta er allt satt og rétt, en ég held raunar að þetta mál eitt verðskuldi ítarlega rannsókn því að at- kvæðagreiðsla á Al- þingi er enginn loka- dómur í álitaefni af þessari gerð. Síðari hluti bókar- innar greinir frá af- stöðu hvers stjórn- málaflokks til málsins. Hann fer skipulega yfir þau gögn sem liggja fyrir um afstöðu flokk- anna, skoðar það sem fulltrúar þeirra sögðu á Alþingi og í fjölmiðlum og leitast við að álykta í ljósi þess um rök og efnisatriði hjá hverjum þeirra fyrir sig. Það virðast allir flokkar hafa óþægilegar staðreyndir í lestinni þegar þessi saga er rifjuð upp nema Alþýðuflokkurinn. Fyrmm formanni Alþýðubandalagsins virðist hafa legið nokkuð á að ná samningnum miðað við skoðanir annarra forystu- manna þess flokks. Fyrrum formað- ur Framsóknarflokksins virðist hafa unnið að samningum án þess að gera sér grein fyrir hvað hann var að gera, ef túlkað er með hæfilegri ósanngirni. Forysta Sjálfstæðis- flokksins gleymdi stefnumörkuninni um tvíhliða viðræður þegar kom að því að afgreiða samninginn. Kvennalistinn virtist enn vera að Ólafur Stephensen heyja sjálfstæðisbaráttu síðustu ald- ar og vera á móti helztu valdastofn- unum nútímasamfélags með þeirri undantekningu að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir var ekki mótfallin EES- samningnum sem slíkum en felldi sig ekki við nokkur efnisatriði hans og útilokaði ekki aðild að EB. Helzta skýringin á því að Alþýðuflokkurinn var samstæðari í þessu máli en aðr- ir flokkar var náttúrlega sú að hann var í stjórn allan tímann sem málið var unnið og formaður hans var utanríkisráðherra. Það er mikill fengur að jafn vand- aðri frásögn og þessari af þessu mikilvægasta hagsmunamáli íslend- inga síðan útfærslu landhelginnar lauk. Hún upplýsir alla sem áhuga hafa og ætti að gera þá gagnrýnni á orð og gerðir stjórnmálamanna. Hún gæti líka þjónað því hlutverki að minna stjórnmálamenn á hvað þeir hafa sagt og fengið þá til að taka mark á sjálfum sér. Þegar gerðir eru samningar á borð við EES-samninginn er verið að taka ákvarðanir sem varða hag hvers einasta íslendings. Þess vegna ber öllum almenningi og stjórnmála- mönnum að beita skynsemi sinni til hins ýtrasta og leitast við að vera samkvæmir sjálfum sér við mat á efnisatriðum slíks máls. Þessi samningur er enn að koma til framkvæmda og ýmis atriði í því efni umdeild. En það er komið að því að fara að huga að eðlilegu fram- haldi hans. Ég sá engar prentvillur í bók- inni. í henni er bæði heimildaskrá og atriðisorðaskrá sem er mikill kostur. En bókin er prentuð á frem- ur slæman pappír sem er á nokkrum stöðum til lýta og myndir koma afleitlega út í prentun. Guðmundur H. Frímannsson
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.