Morgunblaðið - 01.03.1997, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 01.03.1997, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ MINIMINGAR LAUGARDAGUR 1. MARZ 1997 41 GUÐNÝ KRISTJÁNSDÓTTIR + Guðný Kristj- ánsdóttir fædd- ist í Hólkoti í Reykjadal 7. febr- úar 1906. Hún lést á Sjúkrahúsi Húsa- víkur 20. febrúar síðastliðinn. For- eldrar hennar voru Hólmfríður Jakobs- dóttir húsmóðir og Kristján Davíðsson bóndi. Þau bjuggu mestallan sinn bú- skap á Bergsstöð- um i Aðaldal. Systkini Guðnýjar voru sjö, bræðurnir Arnbjörn og Aðalsteinn og systurnar Björg, Hulda, Kristín, Guð- björg og Signý. Guðný giftist Arna Friðf- innssyni bónda í Rauðaskriðu, f. 31.7. 1893, d. 21.4. 1961. Foreldrar Arna voru Guðný Sigurbjamardóttir húsmóðir og Frið- finnur Sigurðsson bóndi í Rauða- skriðu. Börn Árna og Guðnýjar eru Þóra Karitas, f. 1928, gift Þóri Má Jónssyni, Hólm- fríður, f. 1929, gift Stefáni Yngva Finnbogasyni, Sig- ríður, f. 1931, gift Kristni Jóhanns- syni, Guðfinna, f. 1933, d. 1985, var gift Þorbergi Krisljánssyni, Theodór, f. 1938, kvæntur Sigrúnu Ás- geirsdóttur, og Hjördís, f. 1943, gift Kristni V. Magnús- syni. Utför Guðnýjar fer fram frá Grenjaðarstaðarkirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 14. Verð ég einhvern tíma aftur lítið barn? spurði dreingurinn sjö vetra gamall. Og móðir hans, sem hafði súngið honum undarleg kvæði og útskýrt honum framandi lönd, hún svaraði þreytulega þar sem hún lá í rúminu veik: Þegar maður er orðinn gamall, þá verður maður aftur einsog lítið barn. Og deyr? spurði dreingurinn. Það var streingur í bijósti hans sem hrökk, einn af þessum smágervu streingjum bernskunnar sem hrökkva áðuren maðurinn hefur gert sér þess grein að þeir hljómi, og þessi streingur hljómar aldrei fram- ar, hann er héaðnífrá minníng ein frá ótrúlegum dögum. Við deyum öll. Seinna um daginn hafði hann vak- ið máls á því að nýu, í þetta skifti við ömmu sína: Ég veit um einn sem aldrei deyr. Jæa, garmskarnið, sagði hún, snéri frá honum höfðinu einsog henn- ar var siður þegar hún leit á fólk, og rendi til hans auga niðurmeð nef- inu, - hver er það? Það er hann pabbi, sagði dreing- urinn. Og þó var hann alsekki örugg- ur nema sér kynni að skjátlast í þessu, því hann hélt áfram að horfa á ömmu sína spyijandi. 0 hann deyr, sagði gamla konan meðaumkunarlaust, næstum hlakk- andi, og blés dálítið útum nefíð. (Sjálfstætt fólk, bls. 157-158). Guðný amma var bóndi, eins og pabbi drengsins, hans Nonna litla. Bjartur var kóngur í Sumarhúsum og amma var drottning í Rauða- skriðu. Amma sem stóð eins og klett- ur og tókst á við dagana, hvemig sem viðraði. Amma sem talaði við börn um alvarleg málefni eins og Hallbera gamla, amma Nonna. Amma var hvort tveggja í senn, Bjartur og Hallbera. Amma bjó okkur afkomendum sín- um sérstakan heim í höllinni sinni Rauðaskriðu, fyrst með afa en með hjálp Tedda eftir að afi dó. Þar voru dagarnir langir og hljóðir, eins og vetrarmorgnarnir i Sumarhúsum. Það var í sveitinni hjá ömmu sem ég lærði að skilja Sjálfstætt fólk eða var það ef til vill Sjálfstætt fólk sem hjálpaði mér að skilja sjálfstæða konu eins og ömmu? Stundum voru jól! Þá kom eplalykt í gamla þreytta húsið í Reykjavík og líka stór kassi úr sveitinni, sokkar og vettlingar sem amma pijónaði og hangikjötslykt af hangikjötinu sem amma reykti í reykhúsinu. Það voru ekki alltaf jól. Það kom líka sumar með nýrri lykt, nýju bragði og hlýrri þögn; kúamykja, súrhey, taða, lax, urriði, bleikja, rabarbari, krækiber, blábeijaskyr, aðalbláber og ijómi og ungar í hreiðri. Á morgnana var líka kakóbragð í eldhúsinu hjá ömmu fyrir stelpu sem vakti á kvöldin og hlustaði á fólkið tala saman um lffið en svaf á morgnana á meðan borðað- ur var kekkjóttur hafragrautur og súrt slátur. Systurnar, Hulda og Guðný amma, áttu samleið yfir Mánalækinn þegar þær kvöddu foreldra og yngri systk- ini á Bergsstöðum og giftust bræðr- unurn í Rauðaskriðu, þeim Sigurði og Árna afa. Fjölmennur frændgarð- ur sem við kynntumst í leik og starfí að fornum hætti beið okkar borgar- bamanna í Rauðaskriðu þegar við komum norður á sumrin. Við bömin urðum ekki vör við annað en að allt væri til alls í sveitinni og skildum ekki hvað margt var erfítt í daglegu lífí ömmu og afa. Kalt vatn var í krönum, engin hrærivél, enginn ís- skápur, enginn fólksbíll sem hægt var að fara á til Húsavíkur og engin dráttarvél. Fyrst þegar við komum í sveitina dró Gráni gamli sláttuvélina en svo kom þetta allt og lífsbaráttan varð öðruvísi. Dráttarvélin. Ég fékk leyfí til að bjóða vinkonu minni með mér norður til ömmu haustið 1965. Við vorum nýlega orðnar 13 ára. Frænka mín sem var átta ára var í heimsókn hjá Huldu ömmu sinni. Þetta haust vildi ég sýna vinkonu minni og frænku minni hvað ég væri klár. Ég suðaði í Tedda frænda og bað hann um að kenna mér á þessa merkilegu drátt- arvél. Bræður mínir höfðu ungir lært að stjóma vélinni. Venjulega var lyk- illinn geymdur í dráttarvélinni. Teddi lét undan og kenndi mér á vélina en svo fór Teddi í göngur og dráttarvél- in beið á túninu eftir því að einhver þyrfti á henni að halda. Við vinkonumar og frænka mín átta ára ætluðum í beijamó þegar Teddi var farinn. Það var langt að ganga suður að Steinsstöðum en þar var mest af beijum. Við sögðum ömmu að við ætluðum þangað í beij- amó. Við fómm á bak við hlöðu og ég setti dráttarvélina í gang. Síðan ók ég vélinni suður að Steinsstöðum meðfram skurðum alla leið með vin- konuna og frænkuna sitjandi á dekkjahlífunum, lagði vélinni og svo fórum við að tína ber. Við tíndum mikið af beijum og það var gott veður. Við skemmtum okkur vel. Allt í einu sagði vinkona mín að amma væri að koma gangandi suður túnið. Mér fannst nú ekkert undar- legt að hana langaði til að koma og tína ber í þessu góða veðri og hélt áfram að tína þangað til hún var komin. Mér datt ekki í hug að hún ætlaði að skipta sér af ferðalagi okk- ar. Þegar amma var komin sagði hún mér hvað hún gerði þegar hún horfði á eftir vélinni suður túnið. Hún kraup á eldhúsgólfínu og fór með bæn og bað góðan guð um að gæta okkar og síðan ákvað hún að ganga alla þessa leið til að segja mér að ég mætti alls ekki snerta vélina aftur, við yrðum að ganga heim. Síðan sneri hún við og ég skammaðist mín dálítið. Frændi minni sem þurfti að sækja vélina spurði mig hvers vegna ég hefði ekki boðist til að aka ömmu heim, þetta væri löng ganga og þá hefði hann líka losnað við að sækja vélina. Amma sagði ekki fleiri orð um beijaferðina en viðbrögð hennar dugðu til að ég færi eftir fyrirmæl- um. Amma stjórnaði öllu og öllum. Allir hlýddu af því að þeir vissu að það sem amma sagði var alveg rétt en samt fannst mér þegar ég var lítil að hún þyrfti ekki að skipta sér af öllu. Amma hafði skoðun á öllu og var alltaf að kenna öllum. Amma vissi hvemig átti að ná því besta út úr bömum, hvemig ætti að stjórna heimilum, hvemig ætti að semja fyr- ir verkalýðinn, hvemig átti að haga sér í lífínu og hvernig átti ekki að haga sér í lífínu, hvað ætti að gera við eiturlyfjasalana og hvernig átti að stjóma landinu. Hún vissi þetta allt og margt fleira og notaði tungu- málið hiklaust eftir því sem henni þótti þurfa. Amma þekkti svo vel hvemig sálin í fólkinu var. Hún var mikill mann- þekkjari og talaði oft um hvað fólk hefði mismunandi lundarfar, hvað reynsla fólks gæti sett djúp spor í sálirnar og að það þýddi ekki að fara eins að öllum. Þegar ég var lítil ætl- aði ég ekki að verða afskiptasöm eins og amma en ég er Iöngu búin að gleyma því og nú langar mig að geta orðið eins og amma var. Hvem- ig verður kona til? Amma var ljóðelsk. Hún raulaði oft ljóð og sálma og feimin sýndi hún mér eitt sinn litla bók þar sem hún hafði skrifað sín eigin ljóð. Amma var aftur orðin eins og lítið bam síð- ustu árin en þó svo að skammtíma- minni hennar væri orðið lélegt gat hún orðrétt farið með löng ljóð eins og Gunnarshólma. Langir ljóðrænir dagar í sveitinni hjá ömmu búa í mínu innra og hafa létt mér leiðina, sem hefur stundum verið á fótinn. Amma hafði alla tíð áhyggjur af efnahagsástandi þjóðarinnar. Síð- ustu árin reyndi ég að sannfæra hana um að ástandið væri ekki eins slæmt og hún héldi. Hún trúði mér ekki og sagði að það yrði að skapa verðmæti, þjóðin gæti ekki séð fyrir sér með því einu að íjölga þjónustu- störfum. Amma skynjaði vel hvemig henni fór aftur með ámnum og þótti miður hvað hún var orðin léleg, eins og hún sagði sjálf. Verst þótti henni minnis- leysið. Við ræddum ellina þegar við ókum tvær saman úr Skriðu til Húsa- víkur eitt fallegt vetrarkvöld fyrir þremur áram. Hún var döpur og ég spurði hana hvort við ættum ekki heldur að reyna að njóta stundarinn- ar sem við ættum saman en vera í fýlu við elli kerlingu. Það þurfti ekki annað en byija að syngja: Þú komst í hlaðið á hvítum hesti, þú komst með vor í augum þér... Hún hló og við sungum ljóðin hans Davíðs það sem eftir var leiðarinnar því Davíð var skáldið hennar. Skömmu síðar var hún óviðbúin flutt úr Hvammi yfir á legudeild Sjúkrahúss Húsavíkur. Hún varð ráðvillt, skildi ekki hvers vegna hún var ekki lengur í herberginu sínu og með sambýlisfólki sem hún borðaði með og spilaði við í Hvammi. Hún bað mig grátandi um að koma sér í burtu frá þessum stað, skildi ekki hvað hún var að gera þarna. Hún sagðist treysta mér til þess að bjarga sér. Ég var ekki traustsins verð, réð ekki við kerfíð sem vildi hagræða í tíma, kerfíð sem mundi ekki eftir því að fólk fínnur til. Það var sárt að geta ekki hjálpað ömmu þegar hún þurfti á hjálp að halda, ömmu sem hafði svo oft hjálpað mér. Ég flyt öllum þeim fjölmörgu sem annast hafa ömmu mína undanfarin ár bestu þakkir og bið góðan guð að blessa störf þeirra. Guðbjörg Þórisdóttir. Þegar við sitjum hérna við kerta- ljósið og horfum á myndina af þér, elsku amma, er fjarri því að við séum reið eða sár yfír að þú sért farin. Þú hefur átt langa og góða ævi og það er gott til þess að vita að þetta hafí allt gengið sársaukalaust fyrir sig. Þvi að þrátt fyrir allt ertu alls ekki horfin. Þú munt lifa áfram í hjörtum okkar allra. Við vildum reyndar óska að við hefðum kynnst þér aðeins betur. Samt vitum við að ef allur heim- urinn hefði til að bera sömu kímni- gáfu og lífsgleði og þú, væri hann betri en hann er. Það er nú svo stutt síðan við fædd- umst, að við munum bara eftir þér þegar þú bjóst á elliheimilinu. Samt varstu stundum með okkur í Gömlu- Skriðu þegar við hittumst þar, af- komendur þínir. Við munum hvað þú hafðir gaman af að spila og gerð- ir mikið að því. Þegar við horfum yfír farinn veg eigum við eingöngu fallegar og góð- ar minningar um þig. Við eram sátt við allt sm við áttum saman, og vit- um að þú munt lifa í hugum okkar og vaka yfír okkur. Vertu blessuð, amma, og takk fyrir allt. Anna Pála, Sindri og Sunna Mjöll Sverrisbörn. Ka'lið er komið, komin er nú stundin, vinaskilnaðar viðkvæm stund. Vinimir kveðja vininn sinn látna, er sefur hér hinn síðsta blund. Far þú í friði, friður Guðs þig blessi, hafðu þökk fyrir allt og allt. Gekkst þú með Guði, Guð þér nú fylgi, hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt. (V. Briem.) Elsku amma mín. Nú er vera þinni hér lokið eftir 91 ár og ég veit að þú varst sjálf tilbúin í þessa hinstu ferð. Það var alltaf gaman að heim- sækja þig í Rauðuskriðu og á ég ljúf- ar minningar þaðan. Þú varst traust GUÐJÓN JÓNSSON + Guðjón Jónsson fæddist í Höfn- um 2. apríl 1916. Hann lést í Keflavík 22. febrúar síðast- liðinn. Foreldrar hans voru Guðríður Gunnlaugsdóttir og Jón Ólafsson, en Guðjón missti móð- ur sína kornungur og var tekinn í fóst- ur af Sigurlaugu Þórðardóttur og Guðmundi Salóm- ónssyni á Ragnheið- arstöðum í Höfnum. Guðjón kvæntist 1.12. 1937 febrúar. Sólveigu Ólafsdótt- ur, börn þeirra eru tvö, Guðrún Ólöf, gift Þorsteini Árna- syni skipstjóra, og Jón Ágúst, tölvu- og kerfisfræðingur, kvæntur Guðbjörgu Ragnheiði Óskars- dóttur og eiga þau þrjú börn. Barna- börnin eru sjö og barnabarnabörnin sjö. Útför Guðjóns fór fram frá Kefla- víkurkirkju 28. Það er sumar, sól skín í heiði og eftirvænting mikil hjá mér eins og svo oft áður þegar ég sem krakki er á leið með afa og ömmu austur í bústað til að dvelja helgina, jafn- vel vikuna. Afi keyrði „bjölluna“ hvítu og það var stoppað í Nesti til að kaupa ís. Minningamar eru sterkar frá Heiðarveginum með afa Gauja á vörubílnum „stóra“ sem þú leyfðir mér svo oft að sitja í og keyra með þér. Elsku afi, ég vil þakka allt sem þú hefur gefíð mér og veit ég að þér líður betur nú, en seinustu dag- ana hér á jörðinni. Minningin um sterkan mann og góðan afa lifír hjá mér. Elsku amma, mamma, Jón og við öll sem og góð. Gestrisni var þér í blóð bor- in og eftir að þú fórst á elliheimili hafðir þú miklar áhyggjur af að geta ekki boðið gestum veitingar. Af veit- ingunum sem ég fékk hjá þér man ég best eftir hafragrautnum, sem ^ alltaf var eldaður í morgunmat. Hann var sérstakur og hvergi betri, svo- kallaður Skriðugrautur sem ekki tókst að elda annars staðar. Þegar ég varð eldri breyttist sam- band okkar og við urðum vinkonur. Þú varst skemmtileg, svolítið stríðin og við gátum hlegið mikið saman. Þú fylgdist vel með og hafðir ákveðn- ar skoðanir á mönnum og málefnum og fórst ekkert leynt með álit þitt. Stjórnmálamenn og fleiri fengu það óþvegið þegar þú varst í ham. Það vora ófáar stundimar sem við v ^ skemmtum okkur við að spila á spil, rommý ef við voram tvær en manna ef við náðum í þriðja mann. Elsku amma mín, ég sakna þín en ég veit að þú ert komin á stað þar sem þú hefur það betra en síð- ustu árin hér, þvi heilsan var farin að gefa sig. Ég trúi því að Árni afí, Guffa og fleiri ástvinir hafí tekið á móti þér. Því miður kemst ég ekki til að fylgja þér síðasta spölinn héma megin grafar en hugur minn verður hjá þér. Við Gylfí og börnin okkar kveðjum, elsku amma, og þökkum þér allar góðar stundir. Guð blessi minningu þína. Berglind. Amma Guðný er látin. Þegar ég heimsótti hana fyrir nokkram mán- uðum norður á land átti ég ekki von á að sá fundur yrði okkar síðasti. Ekki svo að skilja að ég gerði mér ekki grein fyrir að 90 ár er hár ald- ur. Heldur htt að hún bar aldurinn einstaklega vel. Ekki gat ég þá á mér setið, amma mín, frekar en fyrri daginn að at- huga hvort spaugarinn og stjóm- málamaðurinn lifðu ekki báðir innra með þér ennþá. Og viti menn, þegar ég sagði þér að ég hefði nú aldrei getað fest mig við einn stjórnmála- flokk og kosið þá flesta gegnum tíð- ina vora nú ekki „vöbblumar“ á þeirri gömlu. „Orðinn „fjeretíu“ ára og ekki enn orðinn framsóknarmaður.“ „Hvað varstu lengi hjá mér í sveit- inni, tja ekki nógu lengi, „Guðbrand- ur biskup“.“ Svo hlóstu og spaugað- ir og eins og af gömlum vana lagað- ir á mér jakkann, leist út um gluggann og bölvaðir „þokuræksn- inu“ í Kinnarfjöllum. Það var þá sem ég vissi að þú varst ekki „bara ti!“ heldur sprelllifandi tilfinningavera eins og þú hafðir alltaf verið. Því eldri sem ég verð spyr ég mig oftar hvar rætur mínar liggi og oftar en ekki verður mér hugsað til gömlu, góðu Skriðu í því samhengi. Vertu sæl ævinlega, amma mín, og þakka þér fyrir allt sem þú gerð- ir fyrir mig, Helenu og bömin okkar. Þinn, Sverrir. eigum um sárt að binda, Guð gefi okkur styrk. Jenny L. Þorsteinsdóttir. Guðjón Jónsson vélstjóri fæddist í Höfnum. Eftir fermingu lagði hann fyrir sig sjómennsku fyrir alvöru og fljótlega fékk hann vélstjóraréttindi. Árið 1937 kvæntist Guðjón Sól- ^ veigu Ólafsdóttur og hófu þau bú- skap í Höfnum og bjuggu þar í sjö 1 ár, en þá fluttu þau til Keflavíkur í hús, sem þau höfðu byggt þar. Fyrir fímm árum fluttu þau í nýja íbúð á Aðalgötu 5 í Keflavík. Guðjón var til sjós á nokkrum bátum, en lengst starfaði hann hjá ; Fiskiðjunni sf., eða í um 30 ár, þar sem unnið var í fiskimjöl, lýsi og einnig vélflakað. Það var gott að vinna með Guð- jóni, hann var viðbragðsfljótur, fljót- ur að átta sig á vandamálunum og koma þeim í lag, enda var hann vel ^ laghentur. Ég vil koma því að, að hjá Fiskiðj- unni sf. unnu ágætir menn, sem hægt var að treysta. Eg þakka Guðjóni ágætt samstarf og vináttu og bið honum allrar bless- unar. Sólveigu, konu Guðjóns, og ættingjum, sendi ég innilegar samúð- arkveðjur. _ ^ Huxley Ólafsson.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.