Morgunblaðið - 11.03.1997, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 11. MARZ 1997 11
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Golli
MAGNÚS L. Sveinsson, formaður Verzlunarmannafélags Reykja-
víkur er ánægður með nýjan kjarasamning sam sakomulag tókst
um á sjöunda tímanum í gærmorgun við VSI og VMSI. Ekki er
annað að sjá en Þórarinn V. Þórarinsson sé einnig ánægður,
enda Jjóst að þeir samningar sem tókust í gær hafa komið
hreyfingu á málin.
RAFIÐNAÐARMENN ráðfæra sig við Hrafnhildi Stefánsdóttur,
lögfræðing VSÍ, um frestun verkfalls þegar samningar voru í
höfn á mánudagsmorgun. Ekki er heimilt að fresta vinnustöðvun
með skömmum fyrirvara nema með samþykki beggja samnings-
aðila, skv. nýju vinnulöggjöfinni. Þórir Einarsson ríkissátta-
semjari fylgist með fyrir aftan.
Kjarasamningar gerðir til allt að þriggja ára um nýtt kauptaxtakerfi
Almennar hækkanir
12-14% á samningstíma
KJARASAMNINGAR sem sam-
komulag náðist um hjá ríkissátta-
semjara í fyrrinótt og í gærmorgun
fela að jafnaði í sér rúmlega 12-14%
almenna hækkun launa á samnings-
tímanum, ásamt sérstökum krónu-
töluhækkunum lægstu taxta, auk
áherslu sem lögð er á að færa iauna-
taxta nær greiddu kaupi. Sú breyt-
ing á þó ekki að leiða til hækkunar
á launum sem eru hærri en nýju
taxtarnir. Álags- og yfirgreiðslur
vega þannig eftirleiðis minna í
heildarlaunum en áður.
Samningarnir gilda frá undirrit-
un, að undanskildum samningi
Landssambands iðnverkafólks, sem
gildir frá 1. mars, og er samnings-
tíminn rúmlega tvö og hálft til þijú
ár. Hlutfallslegar hækkanir launa
og samningstími er í öllum aðalatr-
iðum sambærilegur við þá samninga
sem Verzlunarmannafélag Reykja-
víkur hefur náð við fyrirtæki og
samtök sem standa utan samtaka
vinnuveitenda á undanförnum dög-
um, en þar var samið um 14% launa-
hækkanir að jafnaði.
Gengið var frá fjórum kjarasamn-
ingum sem eru breytilegir í ýmsum
atriðum. Landssamband iðnverka:
fólks staðfesti kjarasamning við VSÍ
og VMS í fyrrinótt og var hann
undirritaður formlega í gærkvöldi.
VR og VSÍ/VMS náðu samkomulagi
um nýjan kjarasamning á sjöunda
tímanum í gærmorgun og Rafiðnað-
arsambandið gerði annars vegar
samning við vinnuveitendur fyrir
hönd Landssambands rafverktaka
fyrir rafiðnaðarmenn á almennum
markaði og hins vegar var gerður
samningur milli RSI og Reykjavík-
urborgar í gærmorgun. Samning-
amir ná til tæplega þriðjungs félaga
í ASÍ.
4,7% hækkun við undirskrift
Gildistími kjarasamnings VR og
vinnuveitenda er til 15. febrúar árið
2000. Laun hækka um 4,7% við
undirskrift, um 4% 1. janúar 1998
og 3,65% 1. janúar 1999. Öll grunn-
laun hækka þannig um 12,86% frá
upphafi til loka samningstímans.
Auk þess var samið um sérstakar
krónutöluhækkanir í upphafi á
lægstu taxta og meiri hækkanir við
aukinn starfsaldur en verið hefur.
Einnig var samið um að félagsmenn
hefðu val um að taka upp sveigjan-
legan dagvinnutíma frá kl. 8 til 20
og lækka jafnframt yfirvinnuálag í
1% af mánaðarlaunum, gegn því að
taxtar fyrir afgreiðslustörf hækki
sérstaklega. Vinnuveitendur féllust
á að draga til baka tillögu um lækk-
TAXTAKAU P FÆRT NÆR GREIDDU KAUPI
Dæmi: Taxtakaup að viðbættri óunninni yfirvinnu Laun skv. þriggja ára taxta skrifstofumanns, kr. 68.016 á mánuði „ _ _ Kr. Breyting Dæmi: Taxtakaup með prósentuáiagi Laun skv. þriggja ára taxta, kr. 59.223, ásamt 15% yfirborgun „ _ _
Laun skv. kauptaxta kjarasamnings 68.016 Laun skv. kauptaxta kjarasamnings 59.223
Yfirborgun: 15 óunnir yfirvinnutímar 10.595 Yfirborgun: 15% 8.883
Samtals fyrir hækkun 78.611 Samtals fyrir hækkun 68.106
Almenn launahækkun 4,7% 3.695 Almenn iaunahækkun 4,7% 3.201
Laun eftir hækkun 82.306 4,70% Laun eftir hækkun 71.307 4,70%
Þar af nýr kauptaxti 76.500 8.484 Mismunur er ný yfirborgun, 7,3 yfirvinnutímar á nýjum taxta, kr. 794,45. 5.806 -4.789 Þar af nýr þriggja ára taxti 55.887 6.664 Mismunur er ný yfirborgun, sem reiknast 8,2% á nýjan kauptaxta 5.420 -3.463
un yfírvinnuálags í 1% í almennu
samningunum og er það talið kosta
atvinnuiífíð >/2%—1% í auknum
launaútgjöldum.
14,3% launakostnaðarauki
Samið var um aukinn orlofsrétt,
sem verði 25 dagar eftir 5 ára starf
og 27 dagar eftir 10 ára starf.
Rýmkaður er réttur til desember-
og orlofsuppbótar og samið um
heimild til að gera fyrirtækjasamn-
inga, með það að markmiði að auka
ávinning starfsmanna og fyrirtækja.
Er það ítarlega útfært í samningum
VR og RSÍ.
Að mati VR er heiidarkostnaður
samninganna að meðtöldum aðgerð-
um til hækkunar lægstu launa
14,3% á samningstímanum.
Hækka hlut dagvinnutaxta á
móti álags- og aukagreiðslum
í sameiginlegri bókun sem fylgir
kjarasamningum VR og iðnverka-
fólks við viðsemjendur um breyting-
ar á launatöxtum segir að við mat
á því hvort breytingar á launatöxt-
um gefi tilefni til hækkunar launa,
sem fyrir gerð samninga voru hærri
en taxtinn, beri að nota þá aðferð
að leggja við launataxtann allar
aukagreiðslur fyrir dagvinnu, aðrar
en endurgjald á útlögðum kostnaði.
Engu skipti hvaða nafni auka-
greiðslurnar nefnast.
„Til að færa taxtakaup nær
greiddu kaupi eru aðilar sammála
um að taka upp ný kerfi kauptaxta
sem komi að öllu leyti í stað eldri
kauptaxta. Mikilvægur þáttur í
þessari breytingu er að hækka hlut
dagvinnukauptaxta. Þetta gerist
m.a. með fækkun launaflokka og
starfsaldursþrepa eins og fram kem-
ur í kaupgjaldsákvæðum samnings-
ins. Á móti taxtahækkunum lækka
kjarasamnings- og/eða ráðningar-
Formaður Dagsbrúnar gagnrýnir nýgerða kjarasamninga
Dagsbrún þegar hafnað
samningi af þessu tagi
FORMAÐUR verkamannafélags-
ins Dagsbrúnar segir að félagið
geti ekki skrifað undir kjarasamn-
ing á borð við þann sem Iðja gekk
frá á mánudagsmorgun.
„Samningurinn hjá Iðju er nán-
ast með sama hætti og samningur-
inn sem við höfnuðum, en búið að
fella út yfirvinnuskerðingu. Allt
annað er þar: fleytitíminn, skerð-
ing á yfirvinnu ef ekki er unnin
full dagvinna, ekki réttur til mat-
artíma ef byrjað er að vinna 10-11
á morgnana og fleira. Það er ekki
hægt að bjóða fólki upp á þetta,
að verða árið 2000,“ sagði Halldór
Björnsson formaður Dagsbrúnar.
Þegar Halldór var spurður
hvort hann teldi að Iðja hefði
komið í bakið á Dagsbrún með
samningum, svaraði hann að Iðja
hefði aðallega koinið í bakið á
öðrum landssamböndum. „Guð-
mundur Gunnarsson [formaður
Rafiðnaðarsambandsins] gerir
það raunar líka jafn heiftarlega.
Þetta algera sambandsleysi við
formenn annarra landssambanda
er mjög slæmt. Það er lágmarkið
er að fara yfir þetta með þeiin
sem verið er í samstarfi við, áður
en skrifað er undir,“ sagði Hall-
dór.
Halldór viðurkenndi að erfitt
yrði fyrir Dagsbrún að halda
kröfum til streitu og síkt myndi
kosta mikil átök. „Hingað hafa
komið hátt á fjórða hundrað
manns í dag, og maður finnur
réttláta reiði hjá fólki yfir, að
verið sé að reyna að bjóða því
þessa hluti. Eg hef ekki áður
fundið jafn almenna samkennd
innan félagsins.
Halldór sagðist hafa lagt
áherslu á náið samband Dagsbrún-
ar/Framsóknar, Verkamanna-
sambandsins og annarra sem ættu
eftir ósamið, án þess þó að þessir
aðilar settu hver öðrum skilyrði
um að ekki mætti semja.
samningsbundnar álags- og auka-
greiðslur. Með kjarasamnings-
bundnum álags- og aukagreiðslum
er m.a. átt við fastar viðbætur við
taxta eins og námskeiðsálag, fast-
launauppbót og mætingaskyldu-
gjald annars vegar og breytilegar
viðbætur eins og t.d. bónus, ábata,
ávinning o.þ.h. Með ráðningarsamn-
ingsbundnum álags- og aukagreiðsl-
um er m.a. átt við yfirborganir í
formi prósentu- eða krónutöluálags
á taxta og viðbótargreiðslur í formi
óunninna yfirvinnutíma.
Nýir kauptaxtar eiga ekki að leiða
til meiri hækkunar á launum þeirra
sem vegna álags- eða aukagreiðslna
hafa jafn hátt kaup eða hærra en
skv. nýju kauptöxtunum en sem
nemur almennri launahækkun skv.
samningi þessum. Þá skulu launa-
breytingar samkvæmt samningi
þessum í engum tilvikum leiða til
minni launahækkana en sem nemur
launahækkun skv. 2. gr.,“ segir í
samningi Landssambands iðnverka-
fólks.
í samningunum segir einnig að
kjósi starfsmaður sem nýtur álags-
greiðslna umfram það sem samning-
ar kveða á um að halda þeim auka-
greiðslum óbreyttum, þannig að þær
gangi ekki inn í reglubundin dag-
vinnulaun hans, skal hann tilkynna
það vinnuveitanda sínum skriflega
innan 45 daga frá gildistöku samn-
ingsins. Tekur hann þá áfram laun
skv. óbreyttum kauptölum að við-
bættum óbreyttum álags- og auka-
greiðslum og laun hans hækka ein-
göngu um þær almennu prósentu-
hækkanir sem samið var um yfir
tímabilið.
Form yfirborgana skiptir engu
máli við mat á því hvort nýju taxt-
arnir leiða til hækkunar á greiddu
kaupi. Sem dæmi um þessa aðferð
má taka iðnverkamann sem hefur
í dag 60.118 kr. taxtalaun og nýtur
auk þess 20% yfírborgunar eða sam-
tals 72.142 kr. Laun hans hækka
um 4,2% við undirritun og fara í
75.172 kr., þar af er nýi kauptaxt-
inn sem samið var um 68.386 kr.
en mismunurinn reiknast sem ný
yfírborgun á nýja kauptaxtann eða
9,923% í stað 20% yfirborgunar
áður.
Lægstu laun í um 70 þús.
1. janúar1999
Kjarasamningur Landssam-
bands iðnverkafólks og vinnuveit-
enda gildir til skemmri tíma en
samningar VR og RSÍ eða til 15.
október 1999. Áhersla er lögð á
myndun nýs taxtakerfis, þar sem
álags- og aukagreiðslur falla inn í
grunninn. Almennar grunnlauna-
hækkanir taka annars vegar mið
af styttri samningstíma og hins
vegar meira vægi taxtabreytinga
en VR samdi um. Hækka laun við
undirritun um 4,2%, 1. janúar 1998
hækka laun um 4% og 1. janúar
1999 um 3,5%. Samtals er um að
ræða 12,16% almenna grunnlauna-
hækkun á samningstímanum.
Heildarkostnaður vegna launa-
breytinga á samningstímanum er
talinn aukast um 15%.
Iðnverkafólk samdi um sérstakar
krónutöluhækkanir í upphafi á
lægstu taxta sem hækka af þeim
sökum hlutfallslega meira en nemur
almennu grunnlaunahækkununum.
Lægstu laun verða komin í um 70
þúsund kr. 1. janúar 1999. Einnig
hækka laun fyrr við starfsaldur en
áður var.
Lágmarkslaun RSÍ
hækka um 20%
Samningur RSÍ og vinnuveitenda
gildir til 15. febrúar árið 2000 en
samningur RSI og Reykjavíkur-
borgar gildir til 31. mars á sama
ári. Launahækkun skv. samningi
rafiðnaðarmanna á almenna mark-
aðinum er tæplega 14% á samnings-
tímanum og lágmarkslaun sveina
við upphaf samningstímans hækka
í 88.719 kr. Samningurinn við
Reykjavíkurborg felur í sér liðlega
14% launahækkun og lágmarkslaun
hækka um 20%, skv. upplýsingum
RSÍ. Margskonar sérákvæði eru i
samningnum s.s. lenging orlofs um
þijá daga. Þá er launataxtakerfi
breytt og ný ákvæði eru um hvíidar-
tíma í samningnum.