Morgunblaðið - 02.11.1997, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 1997 41
ar maður gefur sér tíma til að hlusta,
kemst maður einfaldlega að því að
endurminningar þeirra eldri eru oft
mun meira spennandi en afþreying-
arefni nútímans. Það er ekki laust
við að maður velti því fyrir sér hvort
lífið hafi ekki einfaldlega verið betra
hér áður fyrr. Fólk hafði að minnsta
kosti hvort annað. Ekki var óalgengt
að ömmur og afar, mömmur og
pabbar og börn byggju undir sama
þaki. Það hljómar vel.
Ég var svo lánsamur að fá að
dvelja hjá ömmu og afa fyrstu ár
ævi minnar, eða meðan móðir mín
starfaði sem flugfreyja. Ég þakka
móður minni vel fyrir að hafa búið
þannig um hnútana. í Kópavoginum
var gott að búa. Endalaus umhyggja
og mikil hlýja. Amma kenndi mér
margt. Hún var óþreytandi að lesa
fyrir mig og kenna mér að lesa.
Ferðast með mig og kenna mér að
meta landið okkar sem var henni
kært. Hún kenndi mér um Örnefni
á íslandi sérstaklega á Suðurlandi
og sagði mér sögur af þeim. Hún
gerði líka sitt til að uppfræða mig
um kristna trú. Enda um tíma organ-
isti í Mosfellskirkju í Grímsnesi og
í minningunni eru þær ófáar mess-
urnar sem ég sat þar. Mosfell,
Grænanes, Kaupmannahöfn, Laug-
arvatn... alveg sama hvar ég var,
eða hvaða ár það var - alltaf var
svo notalegt að vera þar sem amma
og afi voru.
Ég minnist ömmu sem atorkumik-
illar trúaðrar konu, akandi um sveit-
ir landsins, ávallt með útrétta hjálpar-
hönd og oft með meiri áhyggjur af
öðrum en sjálfri sér. Mér fannst hún
oft vera á þönum í þeim erindagjörð-
um að stússast með og fyrir aðra.
Umhyggjusemi hennar var mikil.
Þegar fjölskyldan kom saman hjá
ömmu og afa fullvissaði amma sig
margoft hvort allir væru búnir að fá
nóg, hefðu nóg o.s.frv., þá göntuð-
umst við með að umhyggjusemin
gengi nú stundum út í öfgar. Hún
lét það sem vind um eyru þjóta og
hélt bara áfram að spyrja hvort mað-
ur vildi örugglega ekki hitt og þetta,
væri nógu vel klæddur, ábyggilega
ekki svangur eða vildi örugglega
ekki fleiri pönnukökur, sem var nú
eiginlega ekki hægt að fá nóg af.
Ég kunni þessari óhóflegu umhyggju-
semi ávallt vel. Hvort sem séð var
til þess að ég væri ekki svangur eða
sitja þurfti hjá mér í heimsóknum
mínum á Slysavarðstofuna þá reynd-
ist amma mér alltaf vel.
Fyrir nokkrum árum lenti amma
í smávægilegu umferðaróhappi. Hún
og afi urðu eins og ástfangnir ungl-
ingar. Svo mikla ást og augljósa
umhyggju hvort til annars var svolít-
ið skrítið en jafnframt notalegt að
verða vitni að. Ekki að það væri
neitt óvænt eða óvanalegt við það.
Þettta var bara eitthvað svo sér-
stakt, eins og nýtt upphaf í rúmlega
hálfrar aldar lífi þeirra saman. Þau
hefðu mátt eiga fleiri ár saman.
Mér fannst amma aldrei breytast
neitt. Mér fannst hún aldrei neitt
sérstaklega gömul. Svo varð hún
veik.
í önnum dagsins öndin mín
með ást og trausti leitar þín,
sem gefur veikum þor og þrótt
og þunga léttir sorgamótt.
Lát hjarta og starf mitt helgast þér,
í harmi og freisting lýs þú mér,
og leið mig heim þá líf mitt þver.“
(Sig. Vigfússon frá Brúnum).
Jóhann Kristjánsson.
Mig langar að minnast nábúakonu
minnar, Ingibjargar Helgadóttur, í
nokkrum orðum.
Á bernskuárum mínum upp úr
miðjum sjötta áratugnum var útjað-
ar hinnar ört vaxandi borgar ekki
kominn nema að vatnsgeyminum við
Háteigsveg. Handan hans tók við
annar og ólíkur heimur. Þar breiddi
Kringlumýrin úr sér grösug yfir að
líta með kálgörðum sínum og
aragrúa kartöfluskúra. Þarna var
sem opnaðist hin víða veröld með
endalausum fjölbreytileika og
ókönnuðum stigum. Ibúðarhús og
smábýli voru á dreif hvert með sínu
sniði og sumstaðar voru jafnvel
gamlir ónýtir bílar sem hægt var
að setjast inn í og þykjast stýra.
Hundasúran óx í vegköntunum og
endur svömluðu í skurðum. Einn var
þó sá staður á bak við vatnsgeyminn
sem mér fannst öðrum merkilegri
og mér sérstaklega viðkomandi. Það
var snotur og vinalegur bær með
túni umhverfis sem stóð skammt þar
frá sem nú eru byggingar Kennara-
skólans. Við bæinn var myndarlegur
rabarbaragarður og þar var búfé.
Þessi bær bar svipmót hinnar ramm-
íslensku sveitar. Þetta var bær þeirra
Ingibjargar og mannsins hennar,
Jóhanns Sæmundssonar. Þarna
bjuggu þau ásamt bömum sínum
og fósturforeldrum Ingibjargar, Sig-
urði Haraldssyni og Jarðþrúði. For-
eldrar mínir og roskin kona sem hjá
okkur var heimilismaður voru í vin-
fengi við þau Sigurð og höfðu í mikl-
um metum. Þannig vék því við að
ég fór stundum í heimsóknir á þenn-
an bæ þar sem tekið var vel á móti
gestum og úr þeim man ég eftir
Ingibjörgu sem hlýlegri ungri konu
í blóma lífsins. Þarna var lífsvett-
vangur þeirra Jóhanns um skeið.
Fijálsræði og olnbogarými kunna
að hafa bætt það upp sem á skorti
varðandi nútíma þægindi. En örlög
svæðisins voru ráðin og reglustik-
urnar voru þegar á iofti. Oðar en
varði tóku graftól að umturna land-
inu og upp úr Kringlumýrinni risu
múrgráar blokkir og byrgðu sýn.
Litlu húsin og bæirnir voru rifin eitt
af öðru og brátt hvarf einnig bær
þeirra Ingibjargar og Jóhanns og
þau fluttu annað og héldu þar áfram
lífi sínu og starfi. Efalaust var lífs-
baráttan þeim harðari en mörgum
öðrum þar eð Jóhann naut ekki fullr-
ar heilsu. Þrátt fyrir það voru þau
Ingibjörg gæfumanneskjur sem
komu bömum sínum vel til þroska.
Ásamt mörgu öðru kyrrlátu, grand-
vöru og starfsömu fólki sinnar kyn-
slóðar unnu þau að vexti og við-
gangi þess þjóðfélags sem við búum
að sem á eftir komum.
Fyrir nokkrum árum urðum við
fjölskyldan svo heppin að eignast
einstaklega góða nágranna er við
fluttumst vestur í bæ. Þeirra á með-
al voru einmitt þau Ingibjörg og
Jóhann sem þá voru sest í helgan
stein. Frá hinu fyrsta sýndu þau
okkur sérstaka alúð og vinsemd og
hygg ég að samferðamenn þeirra
hafi ekki kynnst öðru viðmóti af
þeirra hálfu. Ingibjörg var afskap-
lega trygglynd, vönduð og áreiðan-
leg manneskja. Hvaðeina er að henni
sneri rækti hún þannig að ekki varð
að fundið og hlífði sér hvergi. Heim-
ili þeirra Jóhanns bar vott um snyrti-
mennsku hennar og vinnusemi. Það
var gaman að sjá hve þau hjón voru
ævinlega vel og fallega búin, einkum
ef þau brugðu sér af bæ. Ekki leyndi
sér að þar fór vel siðmenntað fólk.
Sérstaklega þótti mér þó til um sam-
heldni þeirra og hve annt þau létu
sér hvort um annað.
Enn á ný höfum við séð hve hratt
tíminn líður og að ekkert varir nema
stutta stund. Ingibjörg mun ekki
aðeins verða mér minnisstæð fyrir
gróin tengsl og að vera okkur svo
vinsamlegur og þægilegur nágranni
og fyrir þá gæsku og umburðarlyndi
sem hún sýndi börnum. Ég mun
einnig minnast hennar sem fulltrúa
þess hógværa fólks sem með skyldu-
rækni og heiðarleika sínum er bak-
hjarl hins siðaða mannfélags.
Ég og fjölskylda mín erum þakk-
lát fyrir þann tíma sem við áttum
Ingibjörgu að nágranna og við sökn-
um samfylgdar hennar. Jóhanni,
börnum, barnabörnum og öðrum
aðstandendum vottum við innileg-
ustu samúð.
Ólafur Guðmundsson.
Hún Inga okkar sofnaði vært
hinsta svefni að kvöldi fyrsta vetr-
ardags, umvafin Jóa sínum, börnun-
um og öllum bamabörnunum sem á
landinu búa. Hún átti við erfið veik-
indi að stríða og dvaldi á Borg-
arsjúkrahúsinu í mjög góðri umönn-
un hjúkrunarfólks og ástvina frá því
í fardögum sl. vor. Jói frændi lét
gigtveiki og annan ósveigjanleika
líkamans aldrei stöðva sig í að heim-
sækja Ingu sína og vera hjá henni
helst oft á dag.
Eftir að heilablæðingar fóru að
taka minni og annað smálegt frá
Ingu fyrir u.þ.b. þrem árum, tók Jói
að sér stjórnina á heimilishaldinu
og studdi Ingu sína í öllu sem hún
þurfti með. Þá varð söknuður að
símtölunum frá Ingu til að athuga
hvernig allir hefðu það á mínum
væng og frásögnum hennar af því,
við hvað allt hennar fólk væri að
bjástra; vinnu, skóla, utanlandsferðir
og flensur. Svo sagði hún sögur af
félagsstarfinu í Neskirkju sem hún
mat mikils og af litríku fólki sem
hún kynntist þar, þjáningum þess
og skemmtan. Síðast en ekki síst fór
Inga alltaf yfir það í þessum sam-
tölum hvernig hálfbræður hennar
Villi og Pétur hefðu það og Rósurn-
ar hennar tvær þ.e. Rósa hans Villa
og Rósa B. Blöndals uppeldissystir
hennar.
- Æ, talaðu við hann frænda
þinn, ég gleymi þessu um leið, hann
getur svo sagt mér þetta aftur -
varð viðkvæði hjá Ingu síðustu tvö,
þijú árin. Þannig unnu þau vel sam-
an og fengu að búa saman í meir
en hálfa öld.
Inga má, eins og hún var alltaf
kölluð í minni fjölskyldu, var gift
yngsta bróður mömmu, Jóhanni sem
var tveim árum eldri en mamma.
Sterk samstaða hafði verið með þeim
systkinum í uppvexti svo samgangur
varð strax mikill á milli heimila
þeirra eftir að þau stofnuðu hvert
sína fjölskyldu og hélst hann alla
tíð. Segja má að Ella, Sigrún, Sæmi
og Dóra eða krakkarnir í Mýrinni
eins og þau voru kölluð heima og
við Magni bróðir höfum verið uppeld-
issystkini að miklu leyti, svo mikill
var samgangurinn milli heimilanna
á uppvaxtarárunum.
Jói og Inga fluttust að Kringlumýr-
arbletti 29, árið 1948. Þar stendur
nú Æfingaskóli Kennaraháskólans
eða Háteigsskóli. Með þeim komu
þangað elstu dætumar tvær: Elísabet
nafna mín og Sigrún Jarðþrúður,
þriggja og eins árs. Auk þess fluttu
með þeim í Mýrina, uppeldisforeldrar
Ingu, Jarðþrúður og Sigurður, sem
vom bamgott fyrirmyndarfólk.
Þarna bættust við bömin Sæmundur
1949 og Halldóra 1951.
Ekki gæti ég hugsað mér bam-
æskuna án þessara frændsystkina
minna og allra heimsóknanna í Mýr-
ina. Við áttum saman öll afmæli og
stórhátíðir með drekkhlöðnum veislu-
borðum á báða bóga. Ingu, Jarðþrúði
og dætrunum var aldrei fisjað saman
ef dekka skyldi til veislu. Þá svign-
uðu borð undan smurðu brauði með
eggjum og sardínum, ávaxtasalati,
hangikjöti, steik og spæleggjum sem
nóg var af í Mýrinni, því Inga og Jói
ráku hænsnabú þar sem krakkamir
í Háteigsskóla fara nú út í frímínútur
til að sparka bolta. Kúna Ljómalind
áttu Jói og Inga framan af þama í
fjósi við hænsnahúsið og garðyrkja
var mikil á Kringlumýrarbletti 29,
næpur og gulrætur í sandbornum
garði sem Eila var látin sækja og
raspa útí skyrið hennar Dóru svo hún
yrði hraust bam. Enginn skyldi
gleyma stórkostlegum afmælunum
hans Sæma úti í sólbyrginu, sem var
Blómastofa
Irtofm/is
Suðuriandsbraut 10
108 Reykjavík • Sími 5531099
Opið öll kvöld
til kl. 22 - cinnig um helgar.
öll tílef’ní.
Kammerkór Langholtskirkju - Jón Stefánsson
Með listrænan metnað - Sími 894 1600
skeifulaga hóll þar sem nú er kenn-
arabílastæðið við Háteigsskóla. Veitt
var Pepsí með röri og pylsur fyrir
utan allar hefðbundnar útgáfur af
pönnukökum og smurbrauði. Svo var
farið í leiki í kring um hænskakof-
ana. Alltaf man ég er Reykvíkingarn-
ir fóru að tínast heim úr einu afmæl-
inu, en við Kjalnesingamir vorum
minnst tvo daga í svona boði. Þá
segir Inga við Gunnu í Hlíðardal sem
er næsta hús fyrir neðan verslunina
Heijólf og stendur enn: - Viltu ekki
fá þér eina sneið með spæleggi elsk-
an áður en þú heldur heim? Slík var
gestrisnin þótt um nokkur hundruð
metra veg væri að fara.
Inga var þá strax og alla tíð síðan
mikil náttúrulækningakona. Á góðri
stund settist Inga við orgelið, en hún
hafði lært á orgel hjá Páli ísólfssyni
og sungu menn mikinn, svo undirtók
í Mýrinni, öll ættjarðarljóðin eins og
þau lögðu sig.
Þetta heimili stóð okkur og mörg-
um fleirum alltaf opið ef maður
þurfti að erinda suður. Þá var dags-
ferð að fara af Kjalarnesinu og
kaupa inn hjá Mjólkurfélagi Reykja-
víkur. Ef fara þurfti til læknis eða
bankastjóra var gist og á vetrum
gat maður veðurteppst í fleiri daga
fyrir sunnan hjá Ingu og Jóa.
Þá man ég sérstaklega hve Inga
var mér góð er ég grenjaði af heim-
þrá, eftir að við Magni bróðir höfðum
komið tvö ein suður að sjá Kallinn í
tunglinu í Þjóðleikhúsinu með frænd-
systkinunum, en urðum veðurteppt
um tíma. Þá ruggaði Inga mér í fangi
sér á kvöldin og söng vögguljóð.
Á þessum sumrum fram að sextíu,
komu Inga, Jói og krakkamir oft
keyrandi um helgar á gamla bláa
Fordson kassabílnum sínum upp að
Hjarðamesi. Við Magni bróðir biðum
úti á hól eða uppá vegi allan daginn
til að fylgjast með traffikinni úr
Reykjavík og til að sjá Gamlaford
birtast í Tíðaskarðinu. Jói og Inga
komu m.a. oft með perubijóstsykur
frá sælgætisgerðinni Opal sem starf-
rækt var í Skipholtinu í næsta húsi
við Skógerðina Rímu, þar sem Jói
frændi smíðaði háhælaða skó handa
fínum frúm. Sjálfur var hann með
lítið einkaverkstæði úti í skúr og
færði okkur gúmmískó þaðan á vorin.
Inga má var alltaf á móti þeim
freka guði Bakkusi og barðist gegn
áhrifamætti hans og stælum leynt
og ljóst. Stundum höfðu pabbi og
Jói náð sér í rauðvínskút og staupað
sig heldur mikið í sumarnóttinni á
Hjarðarnesi, fóru út á hól og sungu:
- Áfram veginn í vagninum ek ég,
meðan sólarlagið sleikti Hvalfjörðinn «*.
þar sem nú eru undirgöngin uppá
Skaga. Við krakkarnir sem áttum
að vera löngu sofnuð fylgdumst
grannt með úr baðstofuglugganum,
þegar Inga og mamma komu útá
stétt og skipuðu þeim að hypja sig
inn og hætta þessu söngli, því þeir
vektu bara krakkana.
Inga má var fyrst og fremst góð
kona sem ekkert aumt mátti sjá, þá
langaði hana að liðsinna. Ég er þess
fullviss að ef Inga hefði haft tæki-
færi dagsins í dag hefði hún lært
enn meir á orgel eða orðið skurð-
læknir, slíkt var næmi hennar fyrir
allri þjáningu og áhugi hennar mik-
ill á að lina kvöl annarra.
Inga og Jói og Jarðþrúður urðu
að víkja úr Mýrinni 1965, þegar
garðlöndin fóru undir reglustikuna.
Þau bjuggu við Kópavogsbrautina
til 1977. Jói vann við Kópavogshæl-
ið og fékk á þessum árum sjúkraliða-
réttindi. Inga gætti móður sinnar
meðan hún lifði og var til taks fyrir
þá er á henni þurftu að halda. Fyrsta
barnabarnið fædddist 1970 á Fæð-
ingarheimilinu við Hlíðarveg, Jó-
hann sonur Sigrúnar. Inga hljóp oft
í skarðið fyrir dóttur sína meðan hún
var flugfreyja og gætti Jóa litla. Svo
bættust barnabörnin við eitt af öðru
og alltaf voru Inga og Jói stolt og
sæl eins og vera bar. Ef veikindi eða
vinna hamlaði dætrunum tímabund-
ið umönnun, var Inga boðin og búin
að hlaupa í skarðið.
Þannig var Lilja litla líka nokkurn
tíma hjá Ingu og Jóa. En hvort sem
krakkamir bjuggu á ísafirði, Skag-
anum, hér í bænum eða erlendis,
fylgdist Inga grannt með þroska
þeirra og átti þá ósk heitasta að
mikið yrði úr hæfileikum allra sinna
barnabarna. Ósk hennar hefur ræst,
þau eru öll vel á veg komin í námi %
og störfum. Guð styrki barnabörnin
sérstaklega í sinni sorg því þau
fengu ekki að eiga Ingu eins lengi
og við sem miðaldra emm.
Guð blessi Ingu fyrir allt sem hún
hefur verið okkar fjölskyldu og gefi
Jóa og ættingjunum styrk í sorginni.
Elísabet Berta frænka
og fjölskylda.
t
Eiginmaður minn,
GUÐMUNDUR PÉTUR ÁGÚSTSSON
frá Kjós f Árneshreppi,
Mýrargötu 2,
Hafnarfirði,
lést á St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, fimmtu-
daginn 30. október.
Fyrir hönd ættingja,
Ester Magnúsdóttir.

t
Bróðir minn,
ODDGEIR JÓNSSON
frá Litlu-Drageyri,
sem andaðist mánudaginn 27. október sl., verður jarðsunginn frá Saur-
bæjarkirkju á Hvalfjarðarströnd þriðjudaginn 4. nóvember kl. 14.00.

Einar Jónsson.
t
Við þökkum innilega vináttu og samúð við frá-
fall og útför ástkærrar eiginkonu minnar,
móður okkar, tengdamóður, ömmu og lang-
ömmu,
STEFANlU JÓHANNSDÓTTUR,
Lönguhlíð 21,
Reykjavfk.
Aðalsteinn Indriðason,
Jóhanna G. Sigurðardóttir,
Leifur Á. Aðalsteinsson, Margrét Valgerðardóttir,
Aðalsteinn Ó. Aðalsteinsson, Ásdís Etín Júlíusdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
r