Morgunblaðið - 05.12.1997, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSEIVIDAR GREIIMAR
FÖSTUDAGUR 5. DESEMBER 1997 51
Málefni fatlaðra og
sameining sveitarfélaga
SAMKVÆMT lög-
um sem Alþingi hefur
sett munu málefni fatl-
aðra flytjast frá ríkinu
til sveitarfélaga hinn
1. janúar 1999, það er
að segja eftir rúmt ár.
Sú landshlutanefnd
sem hefur verið skipuð
hér á Vesturlandi á því
mikið og vandasamt
verk fyrir höndum og
treysti ég því að hún
nýti þann tíma vel sem
til stefnu er og laði sem
flesta sem tengjast
þessum málaflokk að
málinu. Þar á ég við
fagfólk, aðstandendur
fatiaðra, hagsmunasamtök fatlaðra
og fatlaða sjálfa, en það eru þessir
aðilar sem búa yfir mikilvægri
reynslu sem ber að nýta og taka
fullt tillit til við þessar breytingar.
Á undanfömum árum hafa ýmis
sveitarfélög (reynslusveitarfélög)
nú þegar tekið yfir þennan mála-
flokk og einnig hefur verið samið
sérstaklega við önnur sveitarfélög,
enda er ætlast til þess skv. lögum
um málefni fatlaðra nr. 52/1992,
en í 13 gr. segir að svæðisráð skuli
hafa frumkvæði að samningum við
sveitarfélög um að þau annist þjón-
ustu við fatlaða að hluta til eða að
öllu leyti.
Þessi sveitarfélög hafa nú þegar
talsverða reynslu í því að þjónusta
fatlaða og því ættu önnur sveitarfé-
lög að nýta sér þá mikilvægu
reynslu við sinn undirbúning á yfir-
tökunni, þannig að það séu ekki
allir að gera sömu mistökin aftur
og aftur. Einnig hefur myndast
reynsla hjá sveitarfélögum við yfir-
töku grunnskólans sem ber að nýta
við undirbúning á yfirtöku málefna
fatlaðra.
Þó ber að hafa það í huga að
máefni fatlaðra er mun viðkvæmari
málaflokkur en skólamálin, enda
hafa sveitarfélög rekið skólann að
hluta til í mörg ár og var því þekkt
stærð áður en til yfirtökunnar kom.
Allt öðru máli gegnir um málefni
fatlaðra, mörg sveitarfélög hafa
ekki veitt neina þjónustu við fatlaða
og í mörgum tilfellum hafa þeir
einstaklingar í því sveitarfélagi sem
þurft hafa slíka þjónustu, flust bú-
ferlum til þess sveitar-
félags sem boðið hefur
upp á slíka þjónustu.
Eðlilega vakna ýms-
ar spumingar í fram-
haldi af þeirri ákvörðun
að flytja eins viðkvæ-
man málaflokk og mál-
efni fatlaðra eru til
sveitarfélaga, hvort
ekki sé eðlilegra að slík
grannþjónusta eigi al-
farið að vera verkefni
ríkisins eins og t.d.
heilbrigðisþjónustan.
Undirritaður er faðir
18 ára fatlaðrar stúlku
og hefur því lifað og
hrærst í þessum heimi
í þau ár og hefur því reynt sitt af
hvetju sem tengist þjónustu við
fatlaða og því tel ég að nálægð
þeirra sem veita eiga þjónustuna
skipti miklu máli, enda ber sveitar-
félagi að veita fötluðum, eins og
öðram íbúum sveitarfélagsins,
ýmsa aðra félagslega þjónustu og
því er ofureðlilegt að fella þjónustu
við fatlaða inn í slíka heildarþjón-
ustu sveitarfélagsins.
Á þessum 18 árum sem liðin era
frá því að dóttir mín fæddist hefur
mikið vatn rannið til sjávar og þjón-
usta við fatlaða breyst mikið enda
mátti hún gera það. Þrátt fyrir að
um miklar framfarir sé að ræða á
þessum 18 áram, þá, því miður,
fínnst mér skilningur þess ráðu-
neytis sem fer með þessi mál oft
afar takmarkaður og sjóndeildar-
hringur þeirra sem þar stjórna af-
skaplega lítill í mörgum tilfellum,
og oft hefur málum einstaklinga
verið hent á milli ráðuneyta og
sveitarfélaga sem getur ekki gert
annað en flækja og seinka úrlausn
mála, til skaða fyrir viðkomandi
einstakling.
En til að sveitarfélög geti tekist
á við þetta stóra verkefni sem mál-
efni fatlaðra era, er nauðsynlegt
að sveitarfélög horfi til framtíðar
og sameinist og verði þannig mun
sterkari og öflugri en mörg hver
þeirra eru í dag, þannig að þau
hafí einhveija burði til þess að veita
öfluga félagsþjónustu sem þeim er
skylt að veita skv. lögum.
Á síðustu árum hafa mörg sveit-
arfélög á Vesturlandi sameinast,
en betur má ef duga skal og því
ættu sveitarstjómarmenn og aðrir
íbúar á Vesturlandi að sýna sama
dug og Skagfírðingar og Austfirð-
ingar gerðu á dögunum en á þessum
svæðum var samþykkt veraleg sam-
eining sveitarfélaga.
Undirritaður telur að enn frekari
sameining sveitarfélaga á Vestur-
landi sé ein aðalforsenda þess að
þau séu þess megnug að taka við
verkefnum á borð við málefni fatl-
Frekarí sameining
sveitarfélaga á Vestur-
landi, segir Þorvarður
B. Magnússon, er ein
forsenda þess að þau
séu megnug þess að
taka að sér málefni
fatlaðra.
aðra og fleirum slíkum frá ríkinu
og að sveitarstjórnarmenn láti
stundarhagsmuni og gamaldags
hrepparíg víkja fyrir framtíðar-
hagsmunum svæðisins í heild og
þar með hagsmunum þeirra íbúa
sem koma til með að þurfa að nýta
sér ýmsa þjónustu sem sveitarfélög
veita.
í dag eiga flest sveitarfélög á
svæðinu í einhverskonar samstarfi
um heilsugæslu, tónlistarskóla,
byggðasafn, branavarnir og sorp-
hirðumál og fl. og fl. og þetta sam-
starf virðist ganga að mörgu leyti
vel. Því ekki að ganga alla leið
áður en til stjórnvaldsaðgerða kem-
ur þar sem mönnum verður skipað
með Iögum að gera þetta eða hitt.
Undirritaður hvetur sveitar-
stjómarmenn á Vesturlandi til að
ganga nú þegar til þessa mikilvæga
verkefnis með opnum hug og án
allra fordóma í garð hver annars,
hvort heldur um er að ræða stórt
eða lítið sveitarfélag, því sameinað-
ir stöndum vér en sundraðir föllum
vér.
Höfundur er forstööumaður
Fjöliðjunnar á Akranesi -
Borgarnesi.
Þorvarður B.
Magnússon
Framhaldsnám í
Háskóla Islands
EIN MESTA breyt-
ing í Háskóla íslands
á undanfömum árum
er tilkoma framhalds-
náms, þótt í smáum
stíl sé. Það hefur
marga kosti í för með
sér: Nemendur fá að
glíma við viðamikil
rannsóknarverkefni
sem yfírleitt fela í sér
hagnýtingu þekkingar
í þágu íslensks þjóðfé-
lags. Kennarar fá til
liðs við sig aðstoðar-
menn sem flýtir fyrir
því að ljúka verkefnum
og ráðast í ný. Sem
dæmi um ritgerðarefni
í minni grein má nefna áhættu-
stjómun, hlutabréfavísitölur, sveifl-
ur á álverði, val á hagkvæmustu
stærð orkuvers, áhættufjármagn og
nýsköpun, mannauð og hagvöxt. I
nokkrum öðrum greinum era verk-
efni unnin beint í samvinnu við fyr-
irtæki, sbr. nýlega auglýsingu frá
Rannsóknarráði Islands.
í flestum greinum er námið á
meistarastigi skipulagt þannig að
nemendur sækja námskeið að ein-
hveiju eða öllu leyti til erlendra
háskóla en vinna að rannsóknar-
verkefnum hér heima.
í sumum greinum höf-
um við þá sérstöðu að
við getum boðið upp á
alþjóðlegt rannsókn-
amám. Þetta er gert í
hagfræði þar sem sér-
hæfíng í náminu felst
í auðlindahagfræði og
hagfræði smárra op-
inna hagkerfa. í það
nám hafa tvö síðastlið-
in ár komið erlendir
nemendur, þar á meðal
þrír styrkþegar hvort
árið á vegum EFTA frá
löndum á Balkan-
skaga, en einnig hafa
komið nemendur á eig-
in vegum frá Frakklandi og Banda-
ríkjunum.
Sjálfur hef ég dvalið við erlenda
háskóla á annan áratug við nám,
kennslu og rannsóknir. Ég byijaði
að kenna í Háskóla íslands fyrir
hartnær 30 áram. Það er fyrst núna
sem mér fínnst Háskólinn vera að
verða eins og þeir erlendu háskólar
sem við höfum tekið okkur til fyrir-
myndar.
Ef litið er yfir farinn veg hafa
fjárhagserfiðleikar Háskóla ís-
lands aðallega bitnað á rann-
Guðmundur
Magnússon
sóknum því að kennsla við sívax-
andi nemendafjölda í grannnám-
inu hefur gengið fyrir. Meistara-
Það er fyrst núna, segir
Guðmundur Magnús-
son, sem mér finnst að
Háskólinn sé að verða
eins og þeir erlendu
háskólar sem við höfum
tekið okkur til
fyrirmyndar.
námið í hagfræði hefur t.d. nær
eingöngu verið rekið á erlendum
styrkjum, frá EFTA og norræn-
um sjóðum en það dugar ekki
til. Komi ekki til nægileg ijárveit-
ing fyrir íslenska nemendur er
mjög tvísýnt um framhald þess.
Höfundur er prófessor við
Háskóla íslands.
FLÍSASKERAR
OG FLÍSASAGIR

i ' I
I Jj ■ I- %

if-in j L IE
Stórhöfða 17, vlð GuUinbrú,
sími §67 4844
/ 5Lt . l\\ ®o rels\ ^UM KOHUtt ^
Bætt kjör kvenna skila sértil barnanna og samfélagsins. Munið gíróseðlana. í <JlT hjáimrstofnun VirJ kirkjunnar S _ hcima og hciman
UfiiggmF
Laugavegi 60 sími 551 2854
Vinningaskrá
29. útdráttur 4. des. 1997.
íbúðavinningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
42223
Ferðavinningur
Kr. 100.000 Kr. 200.000 (tvöfaldur)
38456 53182 64037 70640
Ferðavinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
2838 24246 40275 50009 56454 68493
15327 40166 44299 56326 61911 69040
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
1663 13174 23497 34761 44717 55016 63744 75639
1708 14319 23831 35442 45092 55582 65057 76643
1981 17832 25398 36012 45431 55611 65126 76794
2616 18761 27155 36840 46369 56082 65244 77083
3266 18933 28051 37574 46987 56774 65510 77748
5076 19171 28416 37989 47972 58496 66087 77833
5288 19619 29318 39123 49036 60378 67576 78272
5334 19641 30851 39211 50161 60697 67661 79167
6188 20238 32321 39958 52688 60848 68417 79197
6420 20743 32458 40568 52871 62547 73080
7739 21566 32856 40597 53723 62908 73496
12516 21760 34010 40739 54276 62951 73566
12709 22978 34415 44175 54815 63308 73688
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 5.000 Kr, 10.000 (tvöfaldur)
167 9248 18917 31395 40840 50170 61422 71079
313 9388 19672 31647 41279 50336 61488 71081
326 9444 20220 31711 41366 50805 61848 71290
633 9470 20862 31784 41380 50832 62002 71356
790 9793 21235 31941 41943 51008 62003 71585
840 9959 21286 32325 42263 51550 62436 71589
899 10059 21303 32557 42339 51614 62590 71700
1188 10253 21551 32947 43009 51831 63012 72076
1423 10332 21634 33044 43049 52564 63048 72759
1432 10496 22274 33160 43050 52799 63096 73132
1749 10690 22410 33395 43104 53334 63137 73680
1904 10757 22872 33520 43116 53628 63387 73801
1911 10911 23075 33769 43206 53749 63407 74065
2059 11286 23183 34006 43322 53778 63484 74485
2065 11621 23722 34111 43333 53913 63774 74504
2098 12265 24224 34284 43980 53948 63918 74520
2211 12282 24612 34670 44205 54685 63947 74685
2491 12323 24619 34841 44348 54753 64329 74721
2555 12398 24776 35003 44461 55104 64647 74744
2877 12485 25053 35068 44499 55202 64717 74813
2880 12558 25271 35463 44631 55250 64748 74932
2996 12966 25782 35480 44887 56111 64837 75259
3474 13335 25863 35633 44893 56208 64911 75454
3690 13528 25907 35722 45108 56377 64972 75593
3761 13857 26125 35733 45156 56581 65000 75767
3785 13956 26198 35909 45239 56768 65002 75841
4252 14101 26362 35938 45244 57070 65058 75925
4266 14183 26727 36341 45350 57153 65262 76129
4332 14379 27037 36412 45373 57274 65606 76207
4412 14544 27085 36778 45945 57379 65828 76516
4555 15105 27133 36811 46648 57400 66020 76705
5047 15127 27285 36848 46817 57419 66055 76854
5143 15621 27348 36851 47133 57475 66226 76979
5775 15670 27438 36900 47193 57504 66243 77555
5838 16201 27713 37272 47274 57578 66560 77721
5990 16237 27767 37518 47341 57849 66953 77940
6195 16591 27802 37635 47472 57940 67308 78040
6426 16903 27907 37861 47496 57960 68058 78080
6514 16937 28403 38137 47800 58669 68105 78739
6662 17177 28555 38332 48034 58750 68509 78887
6807 17238 28802 38822 48538 59200 68540 79048
6930 17377 28986 38885 49184 59376 69409 79073
6958 17397 29155 39094 49397 59378 69411 79103
7295 17559 30041 39529 49419 60180 69540 79137
7298 17560 30148 39924 49624 60194 69692 79240
7827 17725 30325 40159 49722 60249 69710 79464
8098 17828 30700 40349 49759 60430 69758 79790
8479 18778 30718 40668 49809 60537 69947 79803
8707 18793 31242 40719 49974 60664 70131 79859
8717 18869 31280 40773 50169 61024 70811 79951
Næsti útdráttur fer fram 11. des. 1997
Heimasíða á Interneti: Http//www.itn.is/das/
f
<-