Morgunblaðið - 05.12.1997, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 5. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Umræður um frumvarp til laga um sameiningu Kjalarneshrepps og Reykjavíkurborgar
Deilt um hvort
sameiningin eigi
að hafa áhrif á
kj ör dæmaskipan
TÖLUVERÐAR
umræður urðu á
Alþingi í gær um
frumvarp til laga
um sameiningu
Kjalameshrepps í
Kjósarsýslu og
Reykjavíkur-
borgar, sem Páll
Pétursson félags-
málaráðherra
mælti fyrir. Er
frumvarpið lagt fram í kjölfar þess
að tillaga um sameiningu sveitarfé-
laganna var samþykkt í báðum sveit-
arfélögunum í júní sl.
Umræðumar í gær snerust eink-
um um síðari hluta annarrar greinar
frumvarpsins þar sem segir að lögin
um sameininguna skuli ekki hafa
áhrif á skipan kjördæma við alþing-
iskosningar. Töldu sumir þingmenn
hins vegar að með sameiningu sveit-
arfélaganna ætti að breyta kjör-
dæmaskipaninni, þannig að íbúar
Kjalarneshrepps gætu eftir samein-
inguna kosið til Alþingis í Reykja-
víkurkjördæmi, en ekki í Reykjanes-
kjördæmi eins og áður. Aðrir þing-
menn sögðu á hinn bóginn augljóst
að sameiningin ætti ekki að hafa
áhrif á kjördæmaskipanina; ekki
ætti að vera hægt að breyta kjör-
dæmamörkum með kosningum í
sveitarfélagi.
Breyta þyrfti
stjórnarskránni til
að breyta skipan
kjördæma.
Ólafur G. Ein-
arsson, forseti Al-
þingis og þing-
maður Sjálf-
stæðisflokks, hóf
umræðurnar eftir
framsögu ráð-
herra. Hann tók fram að hann vildi
ekki leggja stein í götu frumvarpsins
en sagðist hafa ákveðnar efasemdir
um þá tillögu frumvarpsins að sam-
einingin hefði ekki áhrif á skipan
kjördæma við alþingiskosningar.
Velti Ólafur því m.a. fyrir sér hvort
með þeirri skipan væri verið að bijóta
á stjórnarskránni.
Máli sínu til stuðnings vitnaði
hann til 31. greinar stjómarskrárinn-
ar þar sem kjördæmin eru talin upp.
Þar segir m.a. að til Reykjavíkurkjör-
dæmis teljist Reykjavík. Var hann
með þessu m.a. að vísa til þess að
ef af sameiningu sveitarfélaganna
yrði myndu þau bæði teljast til
Reykjavíkur og þar með til Reykja-
víkurkjördæmis. Spurði hann hvort
almenni löggjafinn gæti ýtt þessu
stjómarskrárákvæði út af borðinu.
Þorsteinn Pálsson dómsmálaráð-
S----,.,
Í:?W l ' . 71.'.; '
ALÞINGI
Morgunblaðið/Þorkell
PÁLL Pétursson félagsmálaráðherra átti annasaman dag á
Alþingi í gær; tók til máls um málefni fatlaðra, húsaleigubætur
og sameiningu Reylqavíkur og Kjalamess.
herra sagði að frá sínum bæjardyrum
séð væri þetta ekki áleitin spurning.
Fannst honum augljóst að kjördæma-
mörkum yrði ekki breytt nema með
breytingu á stjórnarskrá. Sagði hann
að í þessu efni yrðu menn að ganga
út frá því hvernig stjómarskráin
væri í dag og hvað menn hefðu ver-
ið að ákveða þegar stjórnarskrár-
ákvæðin voru sett. „Atkvæðagreiðsl-
ur í einstaka sveitarfélögum geta
ekki að mínu mati breytt þeirri niður-
stöðu,“ sagði hann.
Þorsteinn nefndi ennfremur dæmi
máli sínu til stuðnings. „Ef til að
mynda þessi tvö sveitarfélög sem
við hér erum að tala um hefðu tekið
ákvörðun um það að hið sameinaða
sveitarfélag skyldi framvegis heita
Kjalarneshreppur, í hvaða aðstöðu
hefðu menn þá verið?“ spurði hann.
„Telja menn að þá hefði stærsta
kjördæmi landsins verið komið inn
í Reykjaneskjördæmi? Ég hygg að
það væri með öllu óeðlilegt," sagði
hann.
Guðný Guðbjömsdóttir, þingmað-
ur Kvennalista, sagði þetta flókið
viðfangsefni og spurði hvort það
væri kannski farsæl lausn að sleppa
seinni hluta annarrar greinar.
Guðmundur Árni Stefánsson,
þingmaður þingflokks jafnaðar-
manna, velti því fyrir sér hvort vísa
ætti þessum umdeilda þætti frum-
varpsins til sérnefndar og Steingrím-
ur J. Sigfússon, þingmaður Alþýðu-
bandalags og óháðra, vildi að ráð-
herra skipaði þverpólitíska nefnd til
að koma með lausn á þessu máli.
Félagsmálaráðherra sagði við lok
umræðunnar að það hefði komið sér
á óvart hve mikil umræða hefði
spunnist í kringum aðra grein fmm-
varpsins. Fannst honum augljóst að
þessi sameining breytti ekki kjör-
dæmaskipaninni. Hann sagði hins
vegar að þróunin yrði sú að við næstu
stjómarskrárbreytingu yrðu Kjalar-
nes og Reykjavík gerð að einu kjör-
dæmi.
Umræður um jafnan rétt fatlaðra
Margt áunnist en verk-
efni eru ennþá nægileg
STARFSHÓPUR á vegum félags-
málaráðuneytisins vinnur nú að
ítarlegri úttekt á aðstöðu fatlaðra
og er niðurstöðu þeirrar vinnu að
vænta um áramót.
Þetta kom m.a. fram í máli félags-
málaráðherra, Páls Péturssonar, á
Alþingi í gær, en þá fóru fram
umræður um málefni fatlaðra og
reglur Sameinuðu þjóðanna, frá ár-
inu 1992, sem tryggja eiga jafna
þátttöku fatlaðra í samfélaginu.
Sagði ráðherra að staða fatlaðra á
íslandi væri tiltölulega góð í alþjóð-
legu samhengi.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
maður þingflokks jafnaðarmanna,
sagði við umræðuna að mörg fram-
faraspor hefðu verið stigin hér á landi
til að jafna stöðu fatlaðra á við ófatl-
aðra á síðustu áratugum. Þrátt fyrir
það væru verkefnin enn næg enda
hefði staðan verið slæm þegar hafist
var handa. „Nægir að nefna aðstæð-
ur fómarlamba slysa sem mörg búa
við alls óviðunandi og ómanneskju-
legar aðstæður á sjúkrahúsum. Þessu
fólki má ekki gleyma,“ sagði hún.
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl.
10.30 í dag. Eftirfarandi mál eru
á dagskrá:
1. Sameining Kjalarneshrepps
og Reykjavíkurborgar. Frh. 1.
umr. (Atkvgr.)
2. Húsaleigubætur. Frh. 1. umr.
(Atkvgr.)
3. Lögskráning sjómanna. Frh.
1. umr. (Atkvgr.)
4. Virðisaukaskattur. 2. umr.
(Atkvgr.)
5. Hlutafélög. Frh. 2. umr.
ÍAt.kvoT.l
„Við megum heldur ekki gleyma ibú-
um sólarhringsstofnana, svo sem
Kópavogshælis, sem enn bíða eftir
því að efnd verði loforð um betri
lífsaðstæður."
Laun fatlaðra komin niður
fyrir lágmarkslaun
Svavar Gestsson, þingmaður Al-
þýðubandalags og óháðra, gerði
kjaramál fatlaðra m.a. að umtalsefni
sínu. Sagði hann að laun fatlaðra
væru komin niður fyrir lágmarkslaun
og færu lengra niður fyrir lágmarks-
laun um næstu áramót en þau hefðu
nokkum tíma verið um langt árabil,
þar sem tekist hefði að hækka lægstu
laun upp í sjötíu þúsund. Kvaðst hann
þeirrar skoðunar að hækka ætti laun
fatlaðra þannig að þau væru ekki
eins langt frá lágmarkslaunum og um
væri að ræða í dag.
Kristín Halldórsdóttir, þingmaður
Kvennalistans, fjallaði m.a. um hús-
næðismál fatlaðra og sagði að þörfín
væri mikil í búsetumálum fatlaðra,
sérstaklega í Reykjavík og á Reykja-
nesi. Þar væru hundruð fatlaðra ein-
6. Einkahlutafélög. Frh. 2. umr.
(Atkvgr.)
7. Landafundir íslendinga. Frh.
síðari umr. (Atkvgr.)
8. Spilliefnagjald. Frh. 1. umr.
(Atkvgr.)
9. Skipulags- og byggingarlög.
Frh. 1. umr. (Atkvgr.)
10. Búnaðargjald. Frh. 1. umr.
(Atkvgr.)
11. Islenskur ríkisborgararétt-
ur. 1. umr.
12. Sóknargjöld, kirkjugarðar,
ereftrun oor líkbrennsla. 1. umr.
staklinga á biðlistum eftir húsnæði,
en auk þess væru fjölmargir á neyð-
arbiðlistum. Sagði hún að þennan
vanda væri hægt að leysa. Spuming-
in væri um vilja og forgangsröðun
verkefna.
Kristín Ástgeirsdóttir, þingmaður
utan flokka, vakti m.a. athygli á því
hve öryrkjum hefði fjölgað mikið hér
á landi á undanfömum ámm, sér-
staklega hefði konum fjölgað í þeim
hópi. Sagði hún að það vekti spum-
ingar um það hvers konur fötlun
lægi þar að baki; hvað það væri sem
gerði fólk óvinnufært. Þetta væri
hins vegar til skoðunar hjá Trygg-
ingastofnun ríkisins.
Félagsmálaráðherra benti að síð-
ustu á, í framhaldi af ummælum
Svavars um tekjur fatlaðra, að í
bandormsfrumvarpinu svokallaða
væri kveðið á um það að bætur al-
mannatrygginga skyldu breytast ár-
lega í samræmi við fjárlög hveiju
sinni. Sú ákvörðun ætti að taka mið
af launaþróun þó þannig að bætum-
ar hækkuðu aldrei minna en verðlag
samkvæmt vísitölu neysluverðs.
13. Sveitarstjórnarlög. 1. umr.
14. Lífeyrissjóður bænda. 1.
umr.
15. Tekjuskattur og eignar-
skattur. 1. umr.
16. Vörugjald af ökutækjum.
1. umr.
17. Lífeyrissjóður starfsmanna
ríkisins. 1. umr.
18. Ráðstafanir í ríkisfjármál-
um 1998.1. umr.
19. Starfsemi og fjárreiður
stjórnmálasamtaka. 1. umr.
Alþingi
Dagskrá
Alþingi
Fjallar ekki um skattskyldu
húsaleigubóta
PÁLL Pétursson félagsmálaráðherra mælti fyrir frumvarpi til
laga um húsaleigubætur á Alþingi í gær, en með því er öllum
sveitarfélögum í landinu gert skylt að greiða húsaleigubætur.
Ennfremur er lagt til að húsaleigubætur verði greiddar af öllu
húsnæði, en hingað til hafa slíkar bætur ekki verið greiddar
vegna húsnæðis í eigu ríkis og sveitarfélaga. Lagði ráðherra
ríka áherslu á að frumvarpið yrði samþykkt fyrir áramót, en
margir stjórnarandstæðingar gagnrýndu hann m.a. fyrir það
hve frumvarpið kæmi seint fram.
Frumvarpið er samið á vegum starfshóps sem félagsmálaráð-
herra skipaði 17. maí 1996 til að gera tillögur um framtíð húsa-
leigubóta. I starfshópnum áttu sæti fyrir hönd Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga Lára Björnsdóttir, félagsmálastjóri Reykja-
víkur, og Karl Björnsson, bæjarstjóri á Selfossi, fyrir hönd fjár-
málaráðuneytis Arnar Jónsson stjórnsýslufræðingur og fyrir
hönd félagsmálaráðuneytis Áslaug Friðriksdóttir deildarsér-
fræðingur, Elín Blöndal deildarstjóri og Ingi Valur Jóhannsson
deildarstjóri sem jafnframt var formaður nefndarinnar.
í máli ráðherra kom fram að í ágúst árið 1996 hefði ríkis-
sljórnin samþykkt að leita eftir því að sveitarfélögin sæju alfar-
ið um greiðslur húsaleigubóta. Eftir viðræður félagsmálaráð-
herra og fjármálaráðherra annars vegar og formanns og fram-
kvæmdastjóra Sambands íslenskra sveitarfélaga hins vegar var
síðan gert samkomulag um að stefna sameiginlega að því að
sveitarfélögin tækju alfarið við afgreiðslu húsaleigubóta um
næstu áramót. Vann starfshópurinn síðan í samræmi við það
samkomulag.
Að sögn ráðherra fjallar frumvarpið ekki með beinum hætti
um skattskyldu húsaleigubóta, en verði niðurstaðan sú að skatt-
lagningu húsaleigubóta verði haldið áfram mun ríkið skila sveit-
arfélögum aftur þeirri upphæð sem innheimtist í tekjuskatt af
húsaleigubótum.
Áhrif dragnótaveiða verði rannsökuð
LÖGÐ hefur verið fram á Alþingi tillaga til þingsályktunar þess
efnis að sjávarútvegsráðherra verði falið að láta kanna áhrif
dragnótaveiða á lífríki hafsins, sérstaklega hver áhrif dragnóta-
veiða eru á bolfiskstofna, viðkomu þeirra og afrakstursgetu.
Einnig verði kannað hvort ákveðin veiðisvæði við ísland henti
fremur til dragnótaveiða en önnur með tilliti til lífrikis á hafs-
botni. •
Flutningsmenn tillögunnar eru Gísli S. Einarsson, þingmaður
þingflokks jafnaðarmanna, Magnús Stefánsson, þingmaður
Framsóknarflokks, og Guðjón Guðmundsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokks.
í grcinargerð segir að mörg rök hafi verið sett fram sem
styðji bann við dragnótaveiðum og enn önnur sem mæli með
veiðunum. Því telja fiutningsmenn að rannsókn verði að fara
fram til að hægt verði að aflétta þessum vafa.