Morgunblaðið - 24.03.1998, Blaðsíða 44

-J44 ÞRIÐJUDAGUR 24. MARZ 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐRUN
ÞORS TEINSDÓTTIR
+ Guðrún Þor-
steinsdóttir
fæddist í Reykjavík
13. júní 1917. Hún
lést á hjúkrunar-
heimilinu Sólvangi í
Hafnarfirði 12.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Þor-
steinn Ágústsson
húsgagnasmiður í
Reykjavík, f. 8.10.
1874, d. 24.10 1938,
og kona hans, Guð-
rún Hermannsdóttir
húsmóðir frá
Fremstuhúsum í Dýrafirði, f.
23.1. 1891, d. 1.2. 1972. Systkini
Guðrúnar voru: 1) Torfi, f. 18.7.
1915, d. 1974, járnsmiður í
Reykjavík; 2) Áslaug, f. 12.2.
1919, d. 28.11. 1995, húsmóðir á
Dýrastöðum í Borgarfirði; 3)
Hermann, f.7.10. 1921, fyrrver-
andi framkvæmdastjóri í
Reykjavfk; 4) Ágúst, f. 18.10.
1925, vélvirki, búsettur á Ási í
Hveragerði; 5) Erla, f. 11.7.
1927, húsmóðir í Reykjavík.
Hinn 27.11. 1937 giftist Guð-
rún eiginmanni sínum, Gísla
Jónssyni pípulagningameistara
frá Ey í Vestur-Landeyjum, f.
5.2. 1912, d. 3.12. 1993. Foreldr-
ar hans voru Jón Gíslason frá
Sigluvík, f. 5.10. 1871, d. 27.4.
1956, bóndi og oddviti í Ey í
Vestur-Landeyjum og kona
lians, Þórunn Jónsdóttir frá Álf-
hólum, f. 27.7. 1876, d. 2.7. 1964,
Ijósmóðir í Rangárþingi í 56 ár.
Guðrún og Gísli hófu búskap á
Hvítanesi í Vestur-
Landeyjum árið
1938. Þau bjuggu
síðan á Hvolsvelli
frá 1939 og fram til
1966 er þau fluttu
búferlum til Hafnar-
fjaröar. Guðrún
stundaði verslunar-
störf með eigin-
manni sfnum, hún
var starfskona á Sól-
vangi í nokkur ár en
lauk starfsferli sín-
um sem vökukona á
barnadeild Kópa-
vogshælis þar sem
hún starfaði hátt í tvo áratugi.
Börn Guðrúnar og Gísla eru: 1)
Svava, f. 21.2. 1936, húsmóðir og
verslunarkona í Reykjavík, gift
Guðmundi Oskarssyni verkfræð-
ingi og eiga þau fimm börn; 2)
Jón Þorsteinn, f. 15.1. 1940, d.
19.8. 1941; 3) Jón Þorsteinn, f.
1.6. 1942, bifreiðarstjóri í Hafn-
arfirði. Fyrri kona hans var
Sveinveig Guðmundsdóttir og
áttu þau fjögur börn, en núver-
andi sambýliskona er Ásdís Ing-
ólfsdóttir húsmóðir; 4) Ágúst, f.
3.4. 1949, húsasmíðameistari á
Isafirði, kvæntur Sólveigu
Thorarensen viðskiptafræðingi
og eiga þau tvö börn; 5) Gísli
(fóstursonur), f. 7.5. 1960, dýra-
læknir í Hafnarfirði, kvæntur
Guðrúnu Dagmar Rúnarsdóttur
húsmóður og eiga þau tvö börn.
Utför Guðrúnar fer fram frá
Víðistaðakirkju í Hafnarfirði í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Með þessum fátæklegu orðum
vil ég þakka elskulegri tengda-
móður minni fyrir samfylgdina í
hartnær hálfa öld. Með henni er
gengin allt í senn mikill vinur
minn, hjartkær móðir og einkavin-
ur konu minnar og ástrík amma,
sem var vakin og sofin í velferð
barna okkar og barnabarna.
Otal minningar koma í hugann
við þessi tímamót, sem tengjast
mest daglegum samskiptum, en
einnig þegar við og tengdaforeldr-
ar mínir gerðum okkur dagamun,
eða tókum okkur upp í ferðalög
bæði heima og erlendis.
Einnig rifjast upp öll sú marg-
'**víslega atvinnustarfsemi sem við
tókumst á við saman, fyrst á
Hvolsvelli við pípulagningar, vöru-
bílarekstur og verslun og síðan í
Persónuleg,
alhliða útfararþjónusta.
Áralöng reynsta.
Sverrir Einarsson, útfararstjóri
Sverrir Olsen, útfararstjóri
Útfararstofa íslands
Suóurhlíð 35 ♦ Sími 581 3300
Allan sólarhringinn.
LEGSflIEÁR
Guðmundur
T. Jónsson
F. 14.11.1807
D. 21. 3.1865
| Í't v
> Qraníí
1! HELLUHRAUN14
220 HAFNARFJÖRÐUR
■ SÍMI; 565 2707 FAX; 565 2629
Hafnarfirði við byggingarfram-
kvæmdir og verslun til margara
ára. Frá öllum þeim tíma eigum
við afar góðar minningar um sam-
heldni og ástríki bæði í orðum og
athöfnum.
Tengdaforeldrar mínir voru
bæði elskulegar persónur en ólíkar
að mörgu leyti. Gísli var fljóthuga
og sögumaður með afbrigðum og
tók stundum djúpt í árinni, en
Guðrún var íhugul, fylgdist vel
með öllu og hafði ríka kímnigáfu.
Það sem mér er ef til vill minnis-
stæðast úr fari tengdamóður
minnar, er að hún mátti ekkert
aumt sjá og mörg kærleiksverk
vann hún í kyrrþey.
Nú er tengdamóir mín gengin
Guði á hönd en jafnframt lifir hún í
afkomendum sínum og samferða-
fólki, sem hefur mótast og dregið
lærdóm af öllu því góða, sem geisl-
aði frá henni.
Guð blessi minningu Guðrúnar
Þorsteinsdóttur.
Guðmundur.
Elsku amma, þá er dagur hvfld-
arinnar runninn upp. Þú hafðir
sagt mér undir það síðasta að þú
yrðir þeirri stundu fegnust. Þetta
hafa verið erfið ár frá því þú veikt-
ist og ekki síst eftir að hann elsku
afi féll frá fyrir rúmum fjórum ár-
um. Með þér er gengin einstök
kjarnorkukona, sannkallaður
homsteinn fjölskyldunnar. Þú skil-
ur eftir þig mikið tómarúm, elsku
amma, sem aldrei verður fyllt.
Þótt amma væri borgarbarn
síns tíma, fædd og uppalin á Berg-
þórugötu 41 í Reykjavík, sótti hug-
ur hennar snemma í sveitina.
Sennilega hefur þar hinn sterki
vestfirski móðurarfur gert vart við
sig, en amma talaði ávallt með
hlýju um Dýrafjörð og allt hennar
fólk að vestan. Eftir fermingu fór
amma í vetrarvist á Smáragötuna
og þar var hún svo lánsöm að
kynnast góðri vinkonu sinni, Gyðu
Þorsteinsdóttur, sem leigði her-
bergi hjá sama fólki vegna náms í
Verslunarskólanum. Gyða var
sveitastúlka austan úr Rangár-
vallasýslu. Þarna gafst ömmu
tækifæri á að tengjast sveitinni og
þessi vinskapur átti eftir að marka
bæði djúp og gæfurík spor á lífs-
leið ömmu. Það varð úr að næstu
tvö sumur, 1933 og 1934, voru þær
stöllur kaupakonur hjá Þorsteini
föður Gyðu í Selsundi á Rangár-
völlum. Hann var frumkvöðull á
Hellu, leigði töluvert af túnum við
kaupstaðinn og var aðalhlutverk
þeirra vinkvenna að sjá um hey-
skapinn. Þarna komst amma í bein
tengsl við sveitarómantíkina og
var ýmislegt brallað. Þær kíktu
m.a. á sveitaböllin og leið ekki á
löngu þar til hún fór að renna hýru
auga tfl vasks sveitadrengs frá Ey
í Vestur-Landeyjum. Þarna var
elsku afi kominn í spilið. Þessi
kynni áttu svo eftir að þróast og
þroskast enn frekar þegar afi réð
sig á aflafleyið Aðalbjörgu RE-5
frá Reykjavík næstu tvo vetur á
eftir. Ur varð að þau skötuhjúin
trúlofuðu sig árið 1935 og flutti
amma þá austur með afa og bjó
hjá honum á mannmörgu heimili
að Ey. Amma hafði alltaf gaman af
því að rifja upp þennan tíma á
seinni árum. Fóíkið í sveitinni var
hálftortryggið í fyrstu, það skildi í
raun ekki hvað hann Gísli væri að
þvælast með þessa borgarpíu aust-
ur í sveitir! En þetta átti heldur
betur eftir að breytast og brátt var
amma orðin náinn fjölskylduvinur
og bar þar aldrei skugga á.
Nú tóku við viðburðarík ár í lífi
ömmu. Þeim fæddist frumburður-
inn árið 1936, giftu sig ári síðar og
hófu svo búskap að Hvítanesi í
Vestur-Landeyjum árið 1938. Ári
seinna var svo enn eitt gæfusporið
stígið, en þá fluttu þau upp í
Hvolsvöll þar sem afi hafði tekið
að sér ýmis störf hjá Kaupfélagi
Rangæinga. I hlýlega húsinu sínu
á Hvolsvelli, Litla-Hvoli, lögðu þau
amma grunn að farsælli og við-
burðaríkri ævi. Amma minntist
þessara ára með mikilli hugljóm-
un, þarna var hún svo sannarlega
komin á draumastaðinn sinn.
Amma var alla tíð mikil búkona og
ekki leið á löngu þar til hún hafði
komið sér upp álitlegum hænsna-
og kúastofni. Amma átti sér alla
tíð leyndan draum, að festa þaup á
góðri jörð og hefja búskap. I gegn-
um tíðina var afar ríkt í ömmu að
vera stöðugt að afla matar til bús-
ins og hafði hún ýmis ráð í poka-
horninu. Þetta hefur amma fengið
innprentað í barnæsku því í þá
daga var alls ekki sjálfsagt að fólk
hefði eitthvað ofan í sig í henni
Reykjavík. Hún sagði okkur frá
því hvað sér hefði þótt það mikil
upplifun þegar hún kom austur í
Landeyjar, mörkuð af kreppuár-
unum, og fékk að líta matarbúr
með gnótt af smjöri og öðrum
landbúnaðarafurðum sem sáust
nánast ekki í höfuðborginni. Ná-
grannar og ferðamenn um Hvols-
völl nutu í hvívetna gestrisni þess-
ara mætu hjóna og alltaf átti
amma nóg með kaffinu. Litli-Hvoll
var eins konar biðstöð oft og tíð-
um, bændum og búaliði þótti gott
að koma við meðan beðið var eftir
kaupfélags- eða mjólkurbílnum.
En lífið var ekki alltaf dans á
rósum hjá elsku ömmu frekar en
öðrum í þessu blessaða lífi. Það
varð henni mikill harmur þegar
hún missti litla drenginn sinn,
hálfs annars árs, en hann varð fyr-
ir kaupfélagsbílnum á staðnum.
Fimm árum síðar, haustið 1946,
höfðu þau byggt sér grunn að nýju
íbúðarhúsi við Hvolsveg 23 en þá
vildi ekki betur til en að þau smit-
uðust bæði af mænuveiki rétt fyrir
jólin. Þau lágu heima fyrst um
sinn, en þegar Hekla byrjaði að
gjósa með miklum látum í lok
mars leist þeim ekki lengur á blik-
una og fluttust til Reykjavíkur.
Þau áttu í lömunarveikinni meira
og minna í heilt ár og urðu allar
framkvæmdir að liggja á milli
hluta því óvíst þótti hvað framtíðin
bæri í skauti sér. En amma og afi
komu tvíefld til baka, luku hús-
byggingu og í hönd fóru dásamleg
ár. Þau nutu óbilandi stuðnings
hvort annars og sambandið treyst-
ist við hverja raunina. Þetta kom
skýrt fram þegar ellin færðist yfir,
þau voru ákaflega samrýnd og
viku nánast ekki hvort frá öðru.
Árið 1963 urðu eilítil kaflaskipti
í lífi ömmu. Þau hjúin buðu kaup-
félaginu birginn og hófu verslunar-
rekstur á Hvolsvelli, sem smátt og
smátt hafði breyst úr þyrpingu
nokkurra húsa í lítinn og vinalegan
kaupstað. Sá kjarkur og þor sem
þurfti til þess að fara út í slíka
samkeppni var virkilega í anda
ömmu. Hún vflaði hlutina ekki fyr-
ir sér, hafði einstakt framtíðar-
skyn og lét verkin tala. Hún átti
það þó til að gleyma sér við ráð-
leggingar til annarra, gat verið
ráðrík og stjórnsöm, þótt ávallt
væri vel meint. Mér datt stundum
í hug að hún væri fæddur leiðtogi
en einhvern veginn ekki uppi á
réttum tíma svo hún fengi notið
sín til fullnustu í því hlutverki.
Vorið 1966 tók fjölskyldan undir
sig mikið stökk. Amma og afi
fluttu frá Hvolsvelli og settust að í
Hafnarfirði þar sem þau héldu
verslunarrekstrinum áfram. Versl-
unina Hraunver við Alfaskeið ráku
þau af mikilli eljusemi á árunum
1967-1974 í samstarfi við dóttur og
tengdason. Þetta var í raun stærra
stökk í þá daga en margur gerir
sér grein fyrir. Þau rifu sig upp
með rótum frá góðu híbýli, fallegu
umhverfi og kærum vinum. Garð-
urinn hennar ömmu var rómaður
fyrir fegurð, þar höfðu hinir
grænu fingur hennar fengið að
njóta sín. Þótt ömmu og afa hafi
alltaf liðið ákaflega vel í Hafnar-
firði var því ekki að leyna að alla
tíð blundaði söknuður í brjósti
ömmu, henni þótti sárt að hafa yf-
irgefið blessaða sveitina sína.
Ommu tókst þó vel að aðlagast
nýjum og gjörbreyttum aðstæðum.
Til að auðvelda sér lífið í þéttbýl-
inu tók hún m.a. bflpróf, þá komin
á sextugsaldur. Hún var alla tíð
mikill erindreki, iðulega þeysandi
um á Austin Mini og var alveg með
eindæmum hvað nettu gírstang-
irnar þoldu. Hún kom víða við, átti
pöntuð viðtöl hjá banka- og bæjar-
stjórum og kom svo við hjá sýsla
og fékk fellda niður stöðumæla-
sekt, það átti aldrei við hana að
fylgja slíkum smásmugureglum!
Hún vann á elli- og hjúkrunar-
heimilinu Sólvangi þrjú fyrstu árin
í Hafnarfirði en helgaði sig svo
verslunarrekstrinum með afa
næstu ár á eftir. Amma lauk svo
sinni formlegu starfsævi sem
vökukona í nær tvo áratugi á
barnadeild Kópavogshælis. Þar
nutu sjúklingar hennar einstöku
umhyggju og barngæsku. Þess
fengu líka öll ömmu- og
langömmubörnin að njóta, Álfa-
skeiðið var oft og tíðum í hlutverki
fimmstjörnu barnahótels með
endalausu dekri. Hún var orðin
hátt í 73 ára er hún lét af störfum,
reglur um starfslok ellilífeyrisþega
áttu heldur ekkert sérlega við
hana. Hún lagði þó ekki árar í bát
því næstu ár á eftir annaðist hún
eldri hjón í þjónustuíbúð við
Hrafnistu í Hafnarfirði og lagði sig
alla fram eins og henni einni var
lagið.
Síðustu búferlaflutningar ömmu
og afa áttu sér svo stað haustið
1991. Þau festu kaup á þjónustuí-
búð fyrir aldraða í Árbænum og
ætluðu svo sannarlega að njóta
síðustu áranna þar. Þessi áform
gengu því miður ekki alveg upp.
Það var afar sorglegt og fékk mik-
ið á mig að upplifa hve ósann-
gjarnt lífið var ykkur allra síðustu
árin. Heilablæðing haustið 1992
kippti algerlega fótunum undan
ömmu og svo hrundi heimurinn ári
síðar þegar elsku afi lést.
Elsku kæra amma, í dag komum
við saman í trega og kveðjum þig í
hinsta sinn en um leið minnumst
við hetjunnar okkar sem alltaf stóð
eins og klettur þegar á þurfti að
halda. Það var einstakt að alast
upp á heimili ykkar, fá að njóta
ykkar og læra lífsspeki ykkar. Þið
veittuð mér ómetanlegan stuðning
í öllum ákvörðunartökum mínum
og stóðuð svo með mér eins og
styrkar stoðir hvað sem á bjátaði.
Ofarlega í minningunni eru Nor-
egsheimsóknú ykkar til okkar
Guðrúnar, bæði á námsárunum og
ekki síður þegar starfið tók við. Þú
lést þig ekki muna um að koma til
okkar árlega heil sjö ár í röð og
alltaf áttum við jafn yndislegan
tíma saman. Elsku amma mín, við
fjölskyldan á Álfaskeiðinu biðjum
algóðan guð að vera sálu þinni
líknsaman um leið og við þökkum
þér af heilum hug samveruna í
þessu lífi.
Eg vil nota tækifærið fyiir hönd
fjölskyldunnar og þakka starfs-
fólki Sólvangs (2. hæð) fyrir frá-
bæra umönnun í veikindum ömmu
síðustu árin.
Gísli Jónsson.
Nú líða dagar, líður tíð.
Hið liðna ei til baka snýr.
Það rennur eins og elfan stríð.
Hver unaðsstund á vængjum flýr.
Og fljótt ég stend við feigðarós.
Þá fær mér, Jesús, kraft og ljós.
Þessi söngur séra Friðriks
vaknaði í vitund minni er ég spurði
lát elstu systur minnar, 12. þ.m.,
að hún væri þegar komin yfir
þennan feigðarós, er við dauðlegir
komum allir að, fyrr eða síðar.
Angurværð færðist yfir mig við
þessi tíðindi, þótt ég vissi að þessi
mín kæra systir, hefði þegar verið
orðin södd lífdaga, eftir árin átta-
tíu viðburðaríku, en sáru á köflum
nú hin síðustu sérstaklega. En
með angri mínu tóku samt ótal
ljúfar minningar frá liðinni tíð að
tala hið innra með mér. Eg sá
þessa fallegu systur mína fyiár
mér á ungum dögum hennar með
hárið prúða, mikla og dökka, sem
umbreyttist með árunum í enn
fegurri silfurhærur sem björtum
geislum stafaði af. Hún var pabba-
stúlka. Á æskudögum mínum sá ég
þau sitja saman yfir stórri brúnni
bók - Viðeyjarbiblíu frá 1841 -
sem faðir okkar trésmiðurinn (og
einn af smiðum hinnar fögru
Grundarkirkju í Eyjafirði) hafði
tekið með sér hingað suður norðan
úr Ljósavatnsskarði, þar sem hann
ólst upp hjá ömmu sinni, Guðrúnu
Þorsteinsdóttur á Sigríðarstöðum.
Þau skoðuðu saman þessa helgu
bók með gotneska letrinu og kaflar
voru lesnir. Fremst í bókinni var
ritað með fagurri koparstungu
nafnið: Guðrún Þorsteinsdóttir.
Einnig var þar ritað: árið 1884 -
Þorsteinn Ágústsson á Sigríðar-
stöðum í Ljósavatnsskarði í Þing-
eyjarsýslu á þessa bók. Svo eru og
rituð þarna með læsilegri kopars-
tungu nöfn systkinanna fimm: Sig-
tryggur, Svava, Þorsteinn, Skúli
og loks Bogi. Þetta eru góðar og
traustar heimildir geymdar í
sjálfri Biblíunni, sem trésmiðurinn
erfði, en hann varð síðar um langt
skeið einn af smiðum Jóns Hall-
dórssonar og Co við Skólavörðu-
stíg. I sambandi við þessa gömlu,
merku bók, þá minnist ég þess
einnig frá æskudögum, er í hana
voru áfram ritað á auða síðu gegnt
titilsíðunni nöfnin okkar systkin-
anna sex: Torfi, Guðrún, Áslaug,
Hermann Valdimar, Ágúst Marinó
og Erla. Og nú eru hin þrjú elstu
öll komin yfir feigðarósinn. Söng-
urinn þessi sem umtalar feigðarós-
inn minnir mig á annan, þar sem
segir: „Mætumst vér, fyrir handan
fljótið stríða, firrtir jarðar neyð og
stormum, þar sem dýrðin Drottins
er? Já, ef vér í heimi höfum, hjálp
og frelsi Drottins þá. I stríðum
bæði og blíðum kjörum, bundið oss
við Jesú náð, - Þá er víst - Að vér
hittumst handan fljótsins. Hrifnir
burt frá neyð og stormum. í dýrð,
sem enginn enn fær lýst.“
(HLH/Eb.Eb.)
Guðrúnarnafnið var hinni kæru
systur gefið við skírnarathöfnina
og á ég von á því að faðirinn hafi
ráðið því, en ég þykist vita að hann