Morgunblaðið - 28.05.1998, Qupperneq 37

36 FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 1998 3^
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MALEFNI LINDAR
ÞÆR UPPLÝSINGAR, sem nú liggja fyrir um málefni eignar-
haldsfélagsins Lindar hf., sem Landsbanki íslands eignaðist
með kaupum á Samvinnubankanum, sýna, að á málinu eru ýmsar
hliðar. Þó er ljóst, að ekki fæst yfirsýn yfir þau mál, sem að þessu
fyrirtæki snúa fyrr en bankaráð Landsbankans hefur tekið
ákvörðun um að leggja fram opinberlega frekari gögn um málið.
Gera má ráð fyrir, að það verði gert í dag. Raunar hefði verið
eðlilegra, að þau hefðu verið lögð fram á blaðamannafundi við-
skiptaráðherra strax í gær til þess að umræður um málið gætu þá
þegar farið fram á grundvelli allra þeirra gagna og upplýsinga,
sem fyrir liggja.
Tap Landsbankans á rekstri Lindar er gífurlegt, bæði í krón-
um talið en einnig og ekki síður, ef tekið er tillit til þess, að hér
var ekki um stórt fyrirtæki að ræða. Það er skiljanlegt, að spurn-
ingar vakni um þetta mikla tap. Ekki má gleyma því, að það varð,
þegar fjölmörg fyrirtæki og þ.á m. fjármálafyrirtæki áttu við
mikla erfiðleika að etja í rekstri sökum kreppunnar, sem gekk yf-
ir þjóðfélagið á þeim árum. Bankarnir sjálfír töpuðu miklum
fjármunum á þessum tíma. Engu að síður er ljóst, að rekstur fyr-
irtækisins hefur farið algerlega úr böndum.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar um málefni Lindar, sem dagsett
er 29. marz 1996 eða fyrir rúmum tveimur árum, sýnir, að þá þeg-
ar hafa legið fyrir upplýsingar um mjög ámælisverða þætti í
rekstri félagsins. Þar hlýtur framkvæmdastjóri fyrirtækisins að
bera mikla ábyrgð en einnig stjórn fyrirtækisins. Skoðanir hafa
verið skiptar á undanförnum árum um ábyrgð stjórnarmanna í
fyrirtækjum en þó er ljóst, að hún er umtalsverð.
Tap Landsbankans á Lind hefur vakið mikla athygli en þó ekki
síður sú staðreynd, að Ríkisendurskoðun lýsir þeirri skoðun í
skýrslu til bankaráðs 29. marz 1996, að brýn þörf sé á frekari
rannsókn á málefnum fyrirtækisins. Sú rannsókn fór aldrei fram
og er ekki hægt að leggja mat á röksemdir bankaráðs Lands-
bankans fyrir þeirri niðurstöðu fyrr en bankaráðið hefur að lokn-
um fundi sínum í dag birt opinberlega frekari gögn um málið.
Hins vegar hefur Kjartan Gunnarsson, þáverandi formaður
bankaráðs og nú varaformaður bankaráðs, ákveðið að leggja fram
tillögu á bankaráðsfundi í dag um sakamálarannsókn á málefnum
fyrirtækisins. í ljósi þeirra umræðna, sem fram hafa farið á
Alþingi síðustu tvo daga og blaðamannafundar Finns Ingólfsson-
ar, viðskiptaráðherra, í fyrradag er sú tillaga varaformanns
bankaráðs eðlileg. Andrúmsloftið í kringum þetta mál og þar með
Landsbankann verður ekki hreinsað nema slík rannsókn fari
fram.
Finnur Ingólfsson, viðskiptaráðherra, hefur legið undir þungu
ámæli stjórnarandstöðunnar á Alþingi síðustu daga fyrir það að
hafa leynt Alþingi upplýsingum um þetta mál, þegar fyrirspurn
var borin fram um það 3. júní 1996. Samkvæmt þeim gögnum,
sem nú hafa verið lögð fram, fékk ráðherrann skýrslu Ríkisend-
urskoðunar, þar sem brýn þörf er talin á frekari rannsókn máls-
ins, til meðferðar 19. apríl 1996 eða u.þ.b. einum og hálfum mán-
uði áður en hann svaraði fyrirspurn á Alþingi um málið. Þótt
erfitt sé að halda því fram, að ráðherrann hafi í þeim umræðum
beinlínis sagt ósatt fer tæpast á milli mála, að hann veitti Alþingi
ekki upplýsingar, sem hann þó hafði undir höndum á þeim tíma.
Það er hægt að fallast á það, að ráðherrar eigi að fara varlega í að
fara með tölur eftir minni á Alþingi. Hins vegar er ekki hægt að
fallast á, að ráðherrann hafi ekki munað eftir skýrslunni sjálfri
um svo veigamikið mál og í ljósi þess, hvernig fyrirspurn Ástu
Ragnheiðar Jóhannesdóttur, alþingismanns, var orðuð á þeim
tíma, hefði verið eðlilegt, að ráðherrann hefði skýrt þinginu frá
því, að Ríkisendurskoðun hefði þá þegar tekið saman álitsgerð
um málefni Lindar.
Það er alvarlegt mál að gefa Alþingi ekki réttar upplýsingar
eða halda upplýsingum frá Alþingi með einhverjum hætti. Það
var mikill álitshnekkir fyrir Landsbanka íslands, þegar í ljós
kom, að bankinn hafði ekki sent frá sér réttar upplýsingar vegna
fyrirspurnar, sem fram kom á Alþingi.
Lindarmálið snýst því um þrennt um þessar mundir. I fyrsta
lagi um hið mikla tap Landsbankans á fyrirtækinu og sjálfsagt
liggja allar upplýsingar fyrir um það nú þegar, þótt það hafi ekki
verið upplýst fyrr en nú hvað þetta tap var mikið. I öðru lagi um
það hvers vegna ekki var farið að ráðum Ríkisendurskoðunar um
frekari rannsókn á málefnum fyrirtækisins hinn 29. marz 1996 en
væntanlega koma efnisleg rök bankaráðsins fyrir þeirri niður-
stöðu fram í dag og í þriðja lagi um það, hvers vegna við-
skiptaráðherra skýrði Alþingi ekki frá því að Ríkisendurskoðun
hefði tekið saman greinargerð um málið, þegar beinlínis gafst til-
efni til þess að veita slíkar upplýsingar vegna framkominnar fyr-
irspurnar í júníbyrjun 1996. Flest bendir til þess að frekari um-
ræður fari fram um málið á Alþingi og þá fær viðskiptaráðherra
væntanlega tækifæri til að gera frekari grein fyrir þeirri hlið
málsins.
Fyrirsjáanlegt er að sú opinbera rannsókn, sem tillaga verður
gerð um í bankaráði Landsbankans í dag, verður væntanlega ein-
hver umfangsmesta slík rannsókn, sem fram hefur farið hér á
landi. Eins og málum er komið er hún hins vegar óhjákvæmileg.
Ásta R. Jóhannesdóttir f umræðum á Alþingi f gær um málefni Lindar hf.
F:
:
JINNUR Ingólfsson við-
'skiptaráðherra sætti enn á
ný harðri gagnrýni stjórn-
arandstæðinga í upphafi
þingfundar á Alþingi í gærmorgun.
Hann var sakaðar um að hafa sagt
þinginu ósatt og leynt það upplýs-
ingum þegar Ásta R. Jóhannesdóttir
alþingismaður spurðist fyrh- um tap
Landsbanka Islands vegna fjár-
mögnunarfyrirtækisins Lindar hf. í
óundirbúinni fyrirspurn fyrir tveim-
ur árum. Sögðu þeir að nú væri
vitað að á sama tíma og ráðherra
hefði sagt að hann kannaðist ekki
við þær tölur, sem Ásta Ragnheiður
hefði nefnt í fyrirspurn sinni um sex
tO sjö hundruð milljóna króna tap,
hefði hann haft undir höndum
skýrslu Ríldsendurskoðunar um við-
skipti Landsbankans og Lindar hf.
og bréf formanns bankaráðs Lands-
bankans, Kjartans Gunnarssonar,
sem segði að tap Landsbankans
væri enn meira en 400 milljónir
króna. Sögðu stjórnarand-
stæðingai’ að í ljósi þessa
ríkti alger trúnaðarbrestur
milli Alþingis og við-
skiptaráðherra og jafnvel að
ráðherra ætti skilið van-
traust af hálfu þingsins.
Viðskiptaráðherra ítrekaði
hins vegar fyrri ummæli sín
um að í skýrslu Ríkisendur-
skoðunar hefðu ekki falist
nægilegar upplýsingar til að
hann gæti svarað fyrirspurn-
inni og benti jafnframt á að
ábyrgð á þessu máli væri
einnig hjá Alþingi, þar sem
það hefði kjörið það
bankaráð Landsbankans
sem sat árið 1996.
Ásta R. Jóhannesdóttir,
þingflokki jafnaðarmanna,
hóf umræðuna um málefni
Lindar og sagði tilefnið vera
að frekari upplýsingar hefðu
borist um málefni Lindar hf.
og Landsbanka Islands. Þar
átti hún m.a. við skýrslu
Ríkisendurskoðunar sem
viðskiptaráðherra lagði fram
á blaðamannafundi í fyrra-
dag og bréf formanns
bankaráðs til ráðherra fyrri
part árs 1996 þar sem kemur
fram að tap bankans vegna
Lindar sé mun meira en 400
milljónir króna. „Þetta eru
allt upplýsingar sem
ráðherra hafði undir höndum
í margar vikur fyrir 3. júní
1996 þegar ég spurðist fyrir
um tapið vegna Lindar,"
sagði Ásta og bætti því síðar
við að hann hefði þar með
verið að segja þinginu ósatt.
Hún vitnaði í orð ráðherra,
þegar hann svaraði um-
ræddri fyrirspum fyrir
tveimur árum, en þá sagði
hann eftirfarandi: „Þessar
heildarupplýsingar liggja
fyrir og ég ítreka að ég
þekki þær ekki nákvæm-
lega. Ég hef reyndar heyrt
eins og háttvirtur þingmaður í
fjölmiðlum að tap bankans hafi verið
mikið vegna tiltekins fyrirtækis, en
ég treysti mér ekki til að fullyrða að
þær upplýsingar séu réttar.“
Ásta spurði því næst hvernig
Alþingi hefði átt að geta brugðist við
þegar viðskiptaráðherra hafði leynt
það upplýsingum. „Hann leyndi
þingið upplýsingunum þegar hann
var með upplýsingar sem fyrrver-
andi formaður bankaráðsins telur
nú að þurfí opinbera sakarannsókn
á. Hæstvirtur ráðherra brást upp-
lýsingaskyldu sinni gagn-_________
vart Alþingi fyrir tveimur
árum. Það er orðinn alger
trúnaðarbrestur milli
þings og ráðherrans og það
er álitamál hvort hæstvirt-
um ráðherra sé sætt áfram á
ráðherrastóli. Svo mikill er trúnað-
arbresturinn," sagði Ásta
„Hefði reynt að snúa út úr“
Viðskiptaráðherra, Finnur Ing-
ólfsson, sagði í upphafí máls síns að
skýi-sla Ríkisendurskoðunar væri
Álitamál hvort
viðskiptaráðherra
sé sætt áfram
Þingmenn stjórnarandstöðu á Alþingi virðast ekki hafa
sagt sitt síðasta orð um málefni Lindar hf. Arna Schram
gerir grein fyrir gagnrýni þeirra á viðskiptaráðherra
í upphafí þingfundar í gær.
ÁSTA Ragnheiður Jóhannesdóttir og Guðný Guðbjörnsdóttir ræða málin í þingsal í gær en báðar
hafa þær fjallað um málefni Lindar á Alþingi.
Morgunblaðið/Golli
Leyndi
þingið
upplýsingum
staðfesting á þeim upplýsingum,
sem hann hefði haldið fram á
Alþingi í fyrradag. En í skýrslu
Ríkisendurskoðunar kæmi fram að
bankinn hefði gengið í ábyrgðir fyr-
ir Lind hf. upp á 400 milljónir
króna. Hins vegar kæmi þar ekkert
fram hvert tap Landsbankans væri
vegna Lindar.
Þegar hér var komið sögu kallaði
Ásta Ragnheiður fram í og sagði að
þessar upplýsingar hefðu hins veg-
ar ekki komið fram í umræðunni
um Lind fyrir tveimur árum. „Það
________ er hárrétt, háttvirtur
þingmaður," sagði
ráðherra „vegna þess að
ef að ég hefði sagt það
fyrir tveimur árum að
..tapið væri 400 milljónir
króna eða ábyrgðir þar væru 400
milljónir króna þá býst ég við því
að háttvirtur þingmaður, eins og
hann gerir sér að leik hér hvað eftir
annað, hefði reynt að snúa út úr því
og sagt nú að sá sem hér stendur
hefði farið með rangar upplýsingar
gagnvart þinginu. Þess vegna
passaði ég mig á því að fullyrða
ekkert um það hvert tapið væri
vegna þess að ég hafði ekki grein-
argóðar upplýsingar um það.“
Á eftir ráðherra steig Steingrím-
ur J. Sigfússon, þingmaður Alþýðu-
bandalags og óháðra, í pontu og
sagði: „Ég held að það sé
óhjákvæmilegt að horfast í augu við
það að hæstvirtur við-
skiptaráðherra er í vondum málum
eins og sagt er nú til dags. Þetta er
sami hæstvirti ráðherrann og varð
það á hér í vetur að bera ábyrgð á
því að rangar upplýsingar voru
lagðar fyrir Alþingi. Nú kemur í
ljós að hæstvirtur ráðherra hefur
einnig með mjög alvarlegum hætti
algerlega brugðist upplýsinga-
skyldu sinni gagnvart Álþingi.
Engu að síður vísar hæstvirtur
ráðherra á Alþingi og reynir að
velta ábyrgðinni af sjálfum sér og
sínum herðum yfir á Alþingi með
því að vísa til þess að það hafi verið
Alþingi sem hafi kosið bankaráð
Landsbankans á sínum tíma,“ sagði
Steingrímur og var að vísa til orða
ráðherra sem féllu á blaðamanna-
fundi í fyrradag.
„Samt bregst hæstvirtur
ráðherra þeirri skyldu sinni að upp-
lýsa Alþingi um þá alvarlegu hluti
sem ráðherrann hefur haft vit-
neskju um árum saman,“ sagði
Steingrímur.
„Ráðherra ævinlega saklaus"
„Og ég tók eftir því á blaða-
mannafundinum,“ sagði Steingn'm-
ur, „að hæstvirtur ráðherra nefndi
ýmist bankaráð Landsbankans,
bankaeftirlitið, Ríkisend- ______
urskoðun eða Alþingi. Það
báru sem sagt allir aðrir
ábyrgð nema hæstvirtur
ráðherra. Hann ber aldrei
neina ábyrgð; er ævinlega ~
saklaus."
í máli Jóhönnu Sigurðardóttur,
þingflokki jafnaðarmanna, kom
fram að í annað sinn á nokkrum vik-
um væri kominn upp alvarlegur
trúnaðarbrestur milli þingsins og
viðskiptaráðherra og að ráðhen-a
ætti jafnvel skilið vantraust. Fyrr í
vetur hefði ráðherra komið með
rangar upplýsingar um laxveiði-
kostnað Landsbankans og nú væri
það ljóst að hann hefði gefið rangar
upplýsingar um tap Landsbankans
vegna Lindar. Jóhanna sagði að
ótrúverðugleiki ráðherrans væri
æpandi í þessu máli og að hann gæti
ekki fríað sig ábyrgð á því, frekar en
bankaráðið, bankastjórar eða stjórn
Lindar. „Og hann ber ábyrgð á því
að gera Alþingi ekki grein fyrir
stöðu málsins og skýrslu Ríkisend-
urskoðunar fyrir tveim árum,“ sagði
hún.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
flokki jafnaðarmanna, tók fram í
upphafi máls síns að umrætt mál
væri eitt það alvarlegasta sem hefði
komið upp í samskiptum þings og
framkvæmdavalds. Hún fór síðan
yfir atburðarásina hinn 3. júní árið
1996 og gerði m.a. að umtalsefni
bréf formanns bankaráðs Lands-
bankans til viðskiptaráðherra þar
sem kemur fram að tap
Landsbankans vegna Lindar
væri meira en 400 milljónir
kr. Rannveig spurði síðan
hvernig ráðherra hefði getað
gleymt slíku bréfi sem og
skýrslu Ríkisendurskoðunar.
„Þetta er vanvirða við
Alþingi," sagði hún.
„Ráðherrann vísar á aðra en
nú er komið að skuldadög-
um.“
Svanfríður Jónasdóttir,
þingflokki jafnaðarmanna,
benti á að Ásta Ragnheiður
hefði ekki einungis spurt um
fjárhagslegt tap Lindar hf. í
fyrirspurn sinni sumarið 1996
heldur hefði hún einnig spurt
að því hvort ráðherra teldi
ástæðu til að láta utanaðkom-
andi aðila skoða eða kanna
hina ýmsu þætti málsins.
Ráðherra hefði hins vegar
ekki séð ástæðu til að svara
þeirri spurningu á sínum
tíma. Þrátt fyrir það gerði
hann sér það nú að leik að
varpa ábyrgð á málinu yfir á
herðar Alþingis. „Hann varp-
ar ábyrgð á Alþingi, þegar
hann sjálfur var sá eini sem
vissi að þessar upplýsingar
lágu fyrir,“ sagði hún meðal
annars.
„Ábyrgðin er skýr“
í máli sínu gerði Guðný
Guðbjörnsdóttir, þingmaður
Kvennalista, trúnaðarbrest
milli Alþingis og við-
skiptaráðherra m.a. að um-
talsefni og sagði einnig eftir-
farandi: „Nú eru það ríkis-
stjórnarflokkarnir sem eru
að hengja hvor annan, von-
andi, og karpa um það hvor
sé sekari, Kjartan Gunnars-
son, formaður bankaráðsins
og skjólstæðingur Sjálf-
stæðisflokksins, eða Finnur
Ingólfsson, bankamál-
aráðherra Framsóknar-
flokksins. Og það dylst engum að
fjármögnunarfyi’irtækið Lind hf.
hefur starfað í skjóli Framsóknar-
flokksins og framkvæmdastjóri
þess er vel þekktur framsóknar-
maður.“
Undir lok umræðunnar kom við-
skiptaráðherra aftur í ræðustól og
ræddi m.a. um það hver bæri
ábyrgð í þessum máli og benti á að
bankaráð Landsbankans sem setið
hefði árið 1996 hefði verið kjörið af
Alþingi. Þar af leiðandi hefði það
starfaði á ábyrgð Alþingis. „Og um
___leið og ábyrgðin er skýr er
það líka alveg klárt að
upplýsingaskylda
bankaráðsins er sú sama
gagnvart Alþingi,“ sagði
hann.
Ráðherra benti ennfremur á að
fulltrúar kjörnir af stjórnarand-
stöðunni hefðu verið í meirihluta í
bankaráðinu á árinu 1996 og að í
bréfi sínu dagsettu 14. júní 1996
hefði hann vísað málefnum Lindar
til ákvörðunar og ábyrgðar
bankaráðs Landsbankans.
Hafði ekki
greinargóðar
upplýsingar
Ráðherra gat ekki
um skýrslu Ríkisendur-
skoðunar á þingi 1996
Finnur Ingólfsson viðskiptaráðherra
hefur verið sakaður um að leyna
Alþingi upplýsinfflim um málefni
Lindar hf. í þingumræðum fyrir tveim-
ur árum. Hér birtast rær umræður
orðréttar og einnig h' uti af svörum
ráðherrans á þingfundi í fyrradag
IUMRÆÐUM á Alþingi síðustu
daga um málefni eignarleigu-
fyrirtækisins Lindar hf. hefur
Finnur Ingólfsson iðnaðar- og
viðskiptaráðherra verið sakaður um
að leyna Alþingi upplýsingum er
hann svaraði fyi’irspurn um mál fyr-
irtækisins í júní 1996.
Fram hefur komið að ráðherrann
fékk 19. aprfl sama ár bréf frá for-
manni bankaráðs Landsbankans,
þar sem skýrsla Ríkisendurskoðunar
um málefni Lindar fylgdi með. I
bréfinu var tekið fram að enn hærri
fjárhæðir en þær 400 milljónir
króna, sem nefndar era í skýrslunni,
væra tapaðar.
Tviþætt fyrirspurn
Astu árið 1996
Á Alþingi hinn 3. júní 1996 spurði
Ásta R. Jóhannesdóttir, þingmaður
j afnaðannanna,
viðskiptaráðherr-
ann um þetta mál.
Spuming Ástu var
tvíþætt, annars
vegar um það
hversu miklu
Landsbankinn
hefði tapað á Lind
og hins vegai’ um
það hvort ráðherr-
ann sæi ástæðu til
að utanaðkomandi
aðili skoðaði málið. Orðaskipti þeirra
Ástu og Finns fara hér á eftir:
Asta R. Jóhannesdóttir:
„Hen-a forseti. Á undanfómum ár-
um hefur eiginfjárstaða Landsbank-
ans verið það slæm að jnkið hefur
þui-ft að koma til aðstoðar sem
ábyrgðaraðili til að styrkja stöðu
hans. Ég minni á 1.250 millj. kr. víkj-
andi lán hjá Seðlabanka í desember
1992, 2 milljarða kr. fjárhagsaðstoð
frá ríkissjóði í mars 1993 og 1 millj-
arðs kr. víkjandi lán úr Trygginga-
sjóði viðskiptabanka. Svo má nefna
milljarðinn frá í vetur, víkjandi lán
reyndar, vegna endurfjármögnunar.
Nýverið kom fram í fjölmiðlum að
áætlað er að Landsbankinn hafi tapað
um 600 millj. kr. vegna dótturfyrir-
tækis hans, eignarleigufyi-h’tækisins
Lindai’. Þar sem Landsbankinn er í
eigu allra landsmanna og þetta eitt
mesta tap bankans vegna eins fyrir-
tækis frá upphafi, óska ég eftir af-
stöðu hæstv. viðskrh. og upplýsinga
frá honum um eftirfarandi atriði:
Er það rétt að tap Landsbankans
vegna Lindar hafi verið á milli 600 og
700 millj. ki’.? Ef svo er hvemig er
bankanum ætlað að ráða við þetta
mikla tap miðað við erfiða eiginfjár-
stöðu bankans?
Hvaða ákvarðanir leiddu til þessa
mikla taps og hverjir eru ábyrgir fyr-
ir því? Telur hæstv. ráðherra ástæðu
til þess að láta utanaðkomandi aðila
skoða eða kanna hin a ýmsu þætti
þessa máls þar sem um háar upphæð-
ir er að ræða af almannafé?“
Viðskiptaráðherra
(Finnur Ingólfsson):
„Herra forseti. Þær upplýsingar
sem hv. þm. var með um tap Lands-
bankans á einstökum eignarfyrir-
tækjum bankans eða einstökum við-
skiptamönnum bankans þekki ég
ekki. Það hefur hins vegar oft komið
fram á Alþingi hvert tap Landsbank-
ans hefur verið í heild sinni á undan-
gengnum árum. Þær upplýsingar
liggja allar fyrir í þingskjölum og
era hverjum og einum þingmanni
opinberar, sem og öðram.
Nú veit ég, hv. þm., að bankaráð
Landsbankans er að fjalla um
útlánatöp bankans á undanfornum
áram. Ég býst fastlega við að
málefni Lindar sem og töp annarra
aðila sem Landsbankanum tengjast
verði skoðuð í því samhengi.“
Ásta R. Jóhannesdóttir.
„Herra forseti. Það er mjög
merkilegt að heyra það hér af vöram
hæstv. bankamálaráðherra að hann
þekki ekki tap vegna Lindar sem er
eitt stærsta tap
Landsbankans frá
upphafi vegna
eins fyrirtækis.
Það er krafa al-
mennings að fá
svör við þeim
spurningum sem
ég lagði fram
þannig að það
komi skýrt fram
hvers vegna þetta
mikla tap varð.
Hverjir bera
ábyrgð á því? Á að láta þá menn
sæta ábyrgð? Eða eiga þessir menn
áfram að sitja í toppstöðum í Lands-
bankanum eftir þetta mikla tap?
Það er full ástæða til að kalla eftir
þessum svöram þvi auðvitað er það
almenningur í landinu sem þarf að
borga brúsann. Þetta kemur fram í
hærri vöxtum og hærri gjöldum sem
bitna á almenningi og viðskiptavin-
um Landsbankans. Ég kalla eftir
svöram við þeim spurningum sem ég
lagði hér fram áðan.“
Viðskiptaráðherra
(Finnur Ingólfsson):
„Herra forseti. Ég vil ítreka það
sem ég sagði áðan að það hefur kom-
ið fram á hinu háa Alþingi hver töp
Landsbankans hafa verið á undan-
förnum áram. Það hefur ekki verið
sundurgreint nákvæmlega hverju
bankinn hefur tapað, hvorki á ein-
stökum fyrirtækjum né á einstak-
lingum sem hafa átt viðs kipti við
bankann. Enda hygg ég að það séu
trúnaðarmál milli viðkomandi
bankastofnana hvort sem það eru
hlutafélagabankar eða ríkisvið-
skiptabankar sem þar er um að
ræða. Þessar heildarupplýsingar
liggja fyrir og ég itreka að ég þekki
þær ekki nákvæmlega. Ég hef
reyndar heyrt eins og hv. þm. í
fjölmiðlum að tap bankans hafi verið
mikið vegna tiltekins fyrirtækis en
ég treysti mér ekki til að fullyrða að
þær upplýsingar séu réttar.
Bankaráð bankans sem ber auðvitað
ábyrgð á rekstri bankans og banka-
stjórarnir síðan ábyrgð á rekstri
bankans gagnvart bankaráðinu.“
Ásta R. Jóhannesdóttir:
„Það kom fram hjá hæstv.
ráðherra, herra forseti, að það eru
bankastjórarnir sem bera ábyrgðina.
Verða þeir látnir sæta ábyrgð? Ég
spyr hæstv. ráðherra um það. Það er
greinilegt á svöram ráðherrans hér
að það er ýmislegt óupplýst í þessu
máli, upplýsingar sem almenningur
á rétt á að fá. Það er greinilega eng-
um blöðum um það að fletta, hæstv.
ráðherra."
Viðskiptaráðherra
(Finnur Ingólfsson):
„Herra forseti. Áður en mönnum
era gerð upp mistök í starfi eða á þá
lögð ákveðin ábyrgð þá held ég að
það sé rétt að fá það upplýst hver sú
ábyrgð er sem þeir menn eiga að
sæta ef ástæða er til. Þess vegna er
fáránlegt að reyna eins og hv. þm. að
útbúa sök eða koma sök jafnvel á
saklausa menn.“
Hafði skýrsluna en kannaðist
ekki við tölumar
í svörum sínum í júní 1996 nefndi
viðskiptaráðherra ekki bréf fori'
manns bankaráðsins, skýrslu
Ríkisendurskoðunar eða þær tölur,
sem komu fram í henni. I umræðum
á Alþingi í fyrradag var ráðherrann
gagnrýndur fyrir að hafa ekki
treyst sér til að staðfesta það fyrir
tveimur árum að tapið vegna Lind:
ar væri á bilinu 600-700 milljónir. í
umræðunum sagði Finnur Ingólfs-
son: „Ég kannaðist ekki við þessar
tölur sex til sjö hundruð milljónir
króna. Ég var þá með undir hönd-
um skýrslu Ríkisendurskoðunar
sem mér var send frá Landsbank-
anum. í þeirri skýrslu kemur skýrt
fram að bankinn hafi gengið í
ábyrgðir fyrir eignarleigufyrirtækið
Lind hf. upp á 400 milljónir króna.
Hefði ég við óundirbúna fyrirspurn
frá háttvirtum þingmanni staðfest
eða hafnað því að þessar upplýsing-
ar væra réttar, hefði ég ekki farið
með rétt mál. Það hefði verið óá-
byrgt af mér, með engin gögn í
höndum, að taka undir með hátt-
virtum þingmanni eða staðfesta það
hvort þær upplýsingar sem hátt-
virtur þingmaður hafði úr fjölmiðl-
um væru réttar eða rangar.“
I umræðunum í fyrradag sagði
Steingrímur J. Sigfússon, þingmað-
ur Alþýðubandalagsins, að svör
ráðherrans árið 1996 hefðu ekki ver-
ið nógu greinargóð og hefði ráðherr-
ann ekki sagt þinginu ósatt, hefði
hann að minnsta kosti leynt það upp-
lýsingum. Þessu svaraði Finnur
þannig:
Skýrslan opinbert plagg
„Ég tek undir það með hv. þing-
manni, Steingrími J. Sigfússyni, að
það er mikilvægt að ráðherra svari
eins ýtarlega og rétt og nokkur kost-
ur er. Það er hins vegar mjög erfitt
að svara mjög ýtarlega í óundirbún-
um fyrirspumum ef menn ætla að
vera mjög nákvæmir á tölum. Og aþ
því að hv. þingmaður kom inn á það
að tapið væri 6-700 milljónir króna og
mig rámaði í það, eftir að hafa lesið
skýrslu Ríkisendurskoðunar, að þær
upphæðir gæti ég hvergi fundið í
þeirri skýrslu. Og ég mundi að þær
ábyrgðir, sem Landsbanldnn hafði
gengið í fyrir Lind, voru 400 milljónir
króna. Ég treysti mér ekki heldur til
þess á grundvelli skýrslunnar að
staðfesta að sú tala væri rétt. Hefði
ég gert það, hefði ég hugsanlega ver-
ið að gefa rangar upplýsingar. Hins
vegar, eins og hv. þingmaður Sig-
hvatur Björgvinsson hefur beðið um,
að fá skýrslu Ríkisendurskoðunar
birta - hún er opinbert plagg, því að
hún liggur fyrir í ráðuneytinu og í
henni kemur skýrt fram að ábyrgðir,
sem Landsbankinn hefði gengið í fyr-
ir Lind, vora 400 mflljónir króna á
þessum tíma. Þannig að það verðui’
opinbert plagg og þá kemur það í ljóf^
hvemig þessum málum er háttað."

mW-H- ^
ALÞINGI