Morgunblaðið - 12.11.1998, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Afram safn-
að fyrir Mið-
Ameríku
AFRAM er opinn söfnunarreikn-
ingur Hjálparstarfs kirkjunnar
vegna höiinunganna í Mið-Amer-
íku. Stjórn Hjálparstarfsins hefur
þegar sent 1,5 milljónir króna til
neyðarhjálpar og verður bætt við
framlagið að lokinni jólasöfnuninni
sem hefst fyrsta sunnudag í að-
ventu.
ACT, alþjóðleg neyðarhjálp
kirkna, sem Hjálparstarf kirkjunn-
ar er aðili að, ráðstafar fénu en
fulltrúar þess hafa starfað í
Hondúras og nágrannalöndum
þess.
Bi-ugðust strax við
Strax og beiðni barst um fram-
lög frá aðildarkirkjum ACT ákvað
stjórn Hjálparstarfs kirkjunnar að
senda 1,5 milljónir króna til neyð-
arhjálpar og opna söfnunarreikn-
ing nr. 27 í Sparisjóði Reykjavíkur
og nágrennis. Verður áfram tekið
við framlögum á hann.
Haldið upp á 70 ára afmæli Iðnskólans í Hafnarfírði
Morgunblaðið/Kristinn
SAMNINGURINN undirritaður í húsakynnum Iðnskólans í HafnarFirði í gær.
Ferðamálamiðstöð Eyjafjarðar og
Hjáiparstarf kirkjunnar
Samvinna um
pakkadreifíngu
FERÐAMÁLAMIÐSTÖÐ Ey-
jafjarðar hefur óskað eftir sam-
vinnu við Hjálparstarf kirkjunn-
ar um að koma jólapökkum frá
íslenskum börnum til skila í
Bosníu. Mun fulltrúi Hjálpar-
starfs kirkjunnar þar, Auðunn
Bjarni Ólafsson, sjá um að deila
út pökkunum í samstarfi við
þarlenda aðila.
Ferðamálamiðstöð Eyjafjarð-
ar stendur fyrir átakinu en það
er liður í dagskrá sem nefnd er
Norðurpóllinn. Fer skipulagn-
ing og móttaka fram á vegum
Norðurpólsins. f framhaldi af
því tókst samstarf með Ferða-
málamiðstöðinni og Hjálpar-
starfi kirkjunnar um dreifíngu
pakkanna í Bosníu. Auðunn
Bjarni Ólafsson, sem starfað
hefur þar í nokkur misseri á
vegum Alþjóðlegrar neyðar-
hjálpar kirkna hefur tekið að
sér að sjá um útdeilinguna í
Bosníu.
Samið um nýbygg-
ingu og rekstur
FYRSTA verkefninu sem unnið er
alfarið undir merkjum einkafram-
kvæmdar hér á landi var hleypt af
stokkunum í gær. Um er að ræða
nýbyggingu og rekstur Iðnskólans
í Hafnarfirði.
Leitað var eftir tilboði í alla
þætti er snúa að starfsemi skólans
utan kennslu. Mikill áhugi reyndist
á verkefninu meðal einkaaðila. Að
loknu forvali var þremur aðilum
gefinn kostur á að taka þátt í lok-
uðu þjónustuútboði.
Iðnskólinn í Hafnarfirði stendur
um þessar mundir á tímamótum,
þar sem í gær var haldið upp á 70
ára afmæli hans í núverandi verk-
námshúsi skólans við Flatahraun.
Þá undirrituðu menntamálaráð-
herra, fjármálaráðheira og bæjar-
stjórinn í Hafnarfirði samkomulag
við Nýsi, ístak og íslandsbanka
um framkvæmd þessa samnings.
Tilboð þeiiTa var 65.815 milljónir
kr. á ári eða 1.645 milljónir yfir
samningstímann sem er 25 ár.
Samkvæmt viðmiðunartölum
ráðuneytis er kostnaður við sam-
bærilega þjónustu hjá opinberum
aðilum um 1,9 til 2,0 inilljarðar
króna yfir sama tímabil. Áætlaður
sparnaður við framkvæmdina er
því á milli 250 og 350 milljónir
króna, að mati ráðuneytisins. Ráð-
gert er að kennsla hefjist í nýju
húsnæði í byrjun næsta skólaárs.
Afmælisins var minnst með ýms-
um hætti í Iðnskólanum í gær. í
hádeginu var nemendum boðið upp
á veitingar og afhent afmælisrit.
Rektor MH um
könnun á starfstíma
Ætlum að
kippa
þessu í lag
MENNTASKÓLINN við Hamra-
hlíð kom verst út úr könnun
menntamálaráðuneytisins á nýtingu
starfstíma í framhaldsskólum. Skv.
henni voru reglulegir kennsludagar
í MH á síðasta skólaári alls 128 og
skertir kennsludagar sjö. Skv.
framhaldsskólalögunum frá 1996 á
lágmarksfjöldi kennsludaga í fram-
haldsskólum að vera 145.
Lárus H. Bjarnason tók við starfi
rektors MH í haust. Hann sagðist í
samtali við Morgunblaðið vita að
ákveðnar ástæður hefðu verið fyrir
því að fjöldi kennsludaga í skólan-
um á seinasta skólaári var ekki í
samræmi við það sem kveðið er á
um í framhaldsskólalögunum. „Við
ætlum að kippa þessu í lag og þetta
verður í lagi í framtíðinni," sagði
hann.
Lárus benti á að fjöldi kennslu-
daga í MH í fyrra hefði verið sá
sami og tíðkast hafði í skólum fyrir
lagabreytinguna en ákveðnir erfið-
leikar hefðu verið á að koma þessu á
í fyrra. „Það verður breyting á
þessu,“ sagði hann.
Mikilvægur þáttur í eftirliti
með skólastarfi
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra sagði að þetta væri í fyrsta
skipti sem menntamálaráðuneytið
miðlaði þessum upplýsingum.
Framhaldsskólalögin ættu að vera
komin að fullu til íramkvæmda í
upphafi skólaársins 2000-2001.
Stjómendur skólanna hefðu ákveðið
svigrúm á þeim tíma til að laga
skólastarfið að lögunum. „Þetta er í
fyrsta sinn sem þessar upplýsingar
eru birtar. Það er gert til að nem-
endur, kennarar og skólastjórnend-
ur átti sig á stöðunni. Ráðuneytið
fylgir málinu eftir innan þeirra
marka sem lögin setja. Miðlun upp-
lýsinga af þessu tagi er mikilvægur
þáttur í eftirliti með skólastarfi,"
sagði Björn.
Indriði H. Þorláksson, skrifstofustjóri tekju- og lagaskrifstofu fjármálaráðimeytisins
INDRIÐI H. Þorláksson, skrifstofustjóri
tekju- og lagaskrifstofu fjáimálaráðuneytis-
ins, segir að hagnaður af því að taka út at-
vinnutekjur sem arð í hlutafélögum hafi
minnkað með lagabreytingu sem gerð var í
vor. Hins vegar hljóti niðurstöður varðandi
álagningu fjármagnstekjuskatts að verða til
skoðunar í ráðuneytinu og hvort einhverjir
vankantar séu á henni.
I svari fjármálaráðherra vegna fyrirspurn-
ar Jóhönnu Sigurðardóttur, alþingismanns á
Alþingi, kemur meðal annars fram að arður
einstaklinga af hlutabréfum og stofnfjárinn-
eign jókst um 301% milli áranna 1996 og
1997, en það var fyrsta árið sem fjár-
magnstekjuskattur var lagður á, eða úr 1.399
milljónum króna í 4.224 milljónir. Sagði Jó-
hanna á blaðamannafundi af því tilefni að ríki
og sveitarfélög hefðu orðið af 1.500 milljón-
um króna í skatttekjur vegna lægra skatt-
hlutfalls af arði og söluhagnaði með upptöku
fjármagnstekjuskatts. Greiddur er 10%
skattur af fjármagnstekjum en um 39%
skattur af atvinnutekjum.
Indriði sagði augljóst að mikið hefði verið
um stofnun einkahlutafélaga og það væru
ákveðin merki um að menn færðu rekstur
sem áður hefði verið rekinn í eigin nafni eða
í sameignarfélögum inn í hlutafélög. Það
hefði þau áhrif að þeim sem reiknuðu endur-
gjald vegna eigin vinnu fækkaði, enda hækk-
uðu tekjur þein-a hlutfallslega minna milli
ára í heildina en tekjur almennt. Væntan-
lega mætti rekja einhvern hluta skýringar-
innar á þessu til þess að menn væru að telja
fram stærri hluta tekna sinna sem fjár-
magnstekjur en áður. Engar ákveðnar regl-
ur giltu um það hvernig menn skiptu tekjum
einkahlutafélags milli fjármagnstekna og at-
vinnutekna og því réðu menn því nokkuð
hvað talið væri fram sem launatekjur og
hvað sem arður.
Hagnaður af að taka
út atvinnutekjur sem
arð hefur minnkað
„Það er ekki hægt að neita því
að það er ákveðin hreyfing þarna
úr einstaklingsrekstraforminu
yfir í hlutafélagaformið og þar
með frá því að um sé að ræða
launatekjur eða rekstrarhagnað
sem er skattlagður eins og
launatekjur yfír í það að vera
blanda af launum og arði. Ég hef
hins vegar ekki trú á að það
skýri alla þessa hækkun á arð-
greiðslunum. Þar kemur líka til
betri afkoma fyrirtækja og fleiri
fyrirtæki sem greiða arð,“ sagði
Indriði.
Indriði bætti við að oft gæti
verið erfitt í rekstri einstaklinga
að greina á milli þess hvað væru
launatekjur og hvað væru fjár-
magnstekjur. Rekstrarhagnaður væri vafa-
laust að hluta til fjármagnstekjur, þar sem
að í rekstrinum væri bundið fjármagn.
Aðspurður hvort ekki væri um að ræða gat
í skattkerfinu sagði hann að þama væri um
að ræða afleiðingu af ákvörðunum sem lög-
gjafinn hefði tekið um fyrirkomulag skatt-
kerfísins, þ.e.a.s. þeirrar ákvörðunar að
skattleggja arð með öðrum hætti en launa-
tekjur. Þegar svo væri mætti alltaf reikna
með því að menn leituðust við, með fullkom-
lega löglegum hætti, að tekjurn-
ar kæmu fram með þeim hætti
sem væri þeim hagkvæmastur.
„Þama er möguleiki á ákveðinni
tekjuskipulagningu af skattaleg-
um ástæðum sem getur létt
skattbyrðina hjá þeim sem hafa
þennan möguleika,“ sagði Ind-
riði.
Munurinn nieiri hér
Hann játti því að ríkissjóður
yrði af tekjum vegna þessa,
enda væri það fylgifiskur þess
að svona möguleikar yrðu til í
skattakerfinu með ólíkum skatt-
þrepum fyrir ólíkar tekjur. Að-
spurður hvort þetta væri ekki
áfellisdómur yfir þessu fyrir-
komulagi og hvort það væri ekki gallað
skattkerfi sem mismunaði skattþegnunum
með þessum hætti, sagði Indriði að það færi
eftir því út frá hvaða sjónarmiði menn skoð-
uðu skattkerfið. Menn hefðu á sínum tíma
talið að með því að hafa lægri skatt á fjár-
magnstekjur væri annars vegar verið að ná
því markmiði að skattleggja vexti og hins
vegar að skapa samræmi á milli skattlagn-
ingar mismunandi fjármagnstekna og jafnvel
að gera fjárfestingu fýsilegri en ella. Sá
Indriði H.
Þorláksson
böggull fylgdi skammrifi að með mismunandi
skattlagningu á tekjum væru skapaðir
ákveðnir tilfærslumöguleikar. Hins vegar
værum við ekki eina þjóðin sem legði mis-
munandi skatta á fjármagnstekjur og aðrar
tekjur, þótt munurinn kynni að vera meiri
hér en annars staðar.
Indriði sagði að frá og með þessu ári væri
sá möguleiki að færa atvinnutekjur yfir í
arðgreiðslur meira og minna úr sögunni
vegna lagabreytingar sem gerð hefði verið í
vor, en samkvæmt henni félli niður heimild
til þess að draga útborgaðan arð frá skatt-
skyldum tekjum í fyi'irtækj um áður en til
skattlagningar kæmi. Áður hefði verið hægt
að borga út allt að 10% af nafnvirði hluta-
fjár sem arð áður en til skattlagningar
kæmi í fyrirtækinu. Nú hefði þessi heimild
verið felld niður og allur hagnaður fyrirtæk-
isins væri skattlagður þar í 30% skattþrepi.
Síðan kæmi 10% fjármagnstekjuskattur á
það sem eftir stæði, þannig að í raun og
veru væri um að ræða eitthvað nálægt 37%
skatt. Munurinn sem vissulega hefði verið
fyrir hendi í þessum efnum eftir því hvort
um fjármagns- eða atvinnutekjur hefði ver-
ið að ræða væri þannig orðinn miklu minni
núna en hann hefði verið. Eftir stæði hins
vegar að menn spöruðu sér tryggingagjald,
þar sem það miðaðist við launatekjur. Þá
gætu menn einnig sloppið við að greiða há-
tekjuskatt með þessu og sama gilti um
áhrifin á bótaþætti, eins og barnabætur og
vaxtabætur.
Aðspurður hvort ástæða væri til að bregð-
ast við þessum niðurstöðum varðandi álagn-
ingu íjármagnstekjuskattsins, sagði Indriði
að þær yrði að skoða og hvaða vankantar
kynnu að hafa komið í ljós á kerfinu og gera
breytingar ef ástæða væri til, án þess að
hann væri að kveða upp nokkurn dóm í þeim
efnum að svo komnu.