Morgunblaðið - 12.12.1998, Síða 36

36 LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FALLEGUR
SÖNGUR
LISTIR
HLUTI af verki Þórodds Bjarnasonar.
Og tíminn
stendur kyrr
Upplestur
í Gallerí
Listakoti
I GALLERI Listakoti, Laugavegi
70, verður upplestur úr nýjum bók-
um í dag, laugardag, kl. 17. Rithöf-
undarnir Anna D. Antonsdóttir les
upp úr tveimur bókum sínum, Voða-
skotið og bai-na- og unglingabókinni
Hefurðu farið á hestbak?
I sýningarsal gallerísins stendur
yfir samsýning Horft til himins en
það eru tíu listakonur sem standa að
sýningunni.
Galleríið er opið í samræmi við
opnunartíma verslana við Laugaveg
fram að jólum.
Bókakynning
í Sjóminjasafni
PÉTUR G. Kristbergsson kynnir
bók sína, Horfin handtök, í dag laug-
ardag, kl. 14 í Sjóminjasafni íslands.
í bókinni eru frásagnir af vinnu við
saltfisk og kol á sjó og landi á
kreppuárunum.
Hreinn Ragnarsson, sagnfræðing-
ur, fjallar um bókina Ævisögu
þorsksins þriðjudaginn 15. desem-
ber kl. 20.30.
Skólalúðrasveitir
í Ráðhúsinu
JÓLATÓNLEIKAR skólalúðra-
sveita Reykjavíkur, Arbæjar-, Breið-
holts-, Laugamess-, Mela- og
Grandaskóla, verða í Ráðhúsi
Reykjavíkur á morgun, sunnudag,
kl. 16.
Stjórnendur eru Lárus Grímsson,
Lilja Valdimarsdóttir og Stefán Þ.
Stephensen.
MYJVPLIST
Mokka, Skólavörðustíg
BLÖNDUÐ TÆKNI
ÞÓRODDUR BJARNASON
Sýningunni er lokið.
ÞÓRODDUR Bjarnason gerir
það ekki endasleppt þessa dag-
ana. Hvarvetna þar sem hann fær
því við komið reynir hann að efna
til umræðu; fá fólk til að gleyma
stund og stað og tala saman.
Samkvæmt því sem hann segir
sjálfur er þetta framlag hans til
heimsins, en hann trúir því að
listin hafi mannbætandi áhrif á
mannkynið.
Á undanförnum misserum hefur
það færst æ meir í vöxt að lista-
menn geri einhvers konar sam-
skipti að yrkisefni sínu. Tailensk-
argentínski myndlistamaðurinn
Rikrit Tiravanija mallar létta pott-
rétti ofan í sýningargesti sína eða
býður þeim að sjá brúðuleikhús og
Kúbaninn heitinn, Felix Gonzalez-
Torres, bauð gestum sínum brjóst-
sykur úr hrúgu, sem hann hafði
komið fyrir sem listaverki í einu
homi sýningarsalarins. Frakkinn
Christian Boltanski staðhæfir,
mörgum kollegum sínum úr list-
kennarastétt til sárrar armæðu, að
kaffihúsaspjall sé mun vænlegra
nám fyiir verðandi listamenn en
verkefnapuðið innan veggja lista-
skólanna.
Ætla mætti að við værum horfin
aftur til daga sófistanna í Aþenu
þegar menn héngu undir súlna-
göngum agórunnar og skeggræddu
allan guðslangan daginn. Munur-
inn er bara sá að heimspekingar
nútímans hafa öðrum hnöppum að
hneppa og þess vegna hefur skap-
ast óvenjumikið olnbogarými fyrir
listamenn til að velta fyrir sér líf-
inu og tilverunni. Það er sá post-
móderníski kyndill sem Þóroddur
hendir á lofti á Mokka.
Minnugur þess hve klukkustillt-
ir við nútímamenn erum orðnir
kemur Þóroddur fyrir stórri, gam-
aldags veggklukku sem hann
seinkar um nákvæmlega þrettán
mínútur. Þannig finnst gestum
kaffihússins sem þeir hafi nægan
tíma til að ræða saman. Með því
að slá tímanum á frest um tæpt
kortér væntir listamaðurinn að
losni um málbeinið á gestum kaffi-
hússins. Hví skyldi það ekki ger-
ast? - Það getur tekið menn þó
nokkurn tíma að átta sig á þessari
aðför Þórodds að klukkunni, ef
þeir taka eftir því á annað borð.
Þeir gætu nefnilega verið of niður-
sokknir í skemmtilegar samræð-
ur, sælir yfir öllum þeim tíma sem
þeir hafa úr að spila.
Halldór Björn Runólfsson
TOIMjIST
Hallgrímskirkja
Jólatónleikar
Gunnar Guðbjörnsson, Mótettukór
Hallgrímskirkju, Ásgeir H. Stein-
grímsson, Eiríkur Örn Pálsson, Daði
Kolbeinsson og Douglas A. Brotchie
fluttu jólasöngva frá ýmsum löndum,
undir stjórn Harðar Áskelssonar.
Föstudaginn 11. desember.
JÓLAFASTAN fer nú orðið
fram með mikilli tónlist og fögrum
söng og í gærkveldi voru jólin
„sungin inn“ af Mótettukór Hall-
grímskirkju og boðið til veislunnar
með Gunnar Gubjörnsson sem
sönggest hátíðarinnar. Tónleikarn-
ir hófust á „Intrada", fallega
hljómandi hornakalli, eftir Þorkel
Sigurbjörnsson, fyrii- tvo
trompetta og orgel, sem Ásgeir H.
Steingrímsson, Eiríkur Örn Páls-
son og Douglas A. Brotchie fluttu
af myndugleik. Kórinn söng síðan
Kom þú, kom Immanúel, forn-kat-
ólskt inngöngustef, sem Róbert A.
Ottósson útsetti listilega vel. Hér
leggur skip að landi, eftir Þorkel
Sigurbjörnsson, var flutt af kór
með samleik við óbó og orgelundir-
leik og var þetta ljúfa lag vel flutt.
Næstu fjögur jólalögin eru
sænsk og tvö þeirra eftir Otto
Emanuel Olsson (1879-1964),
sænskan orgelleikara og tónskáld,
en auk margvíslegi’a tónverka gaf
hann út merka kóralbók og hafði
mikil áhrif á sænska kirkjutónlist,
bæði sem tónskáld og kennari í
hljómfræði. Fyrra verk Olssons
ber heitið Aðventa, fallegt verk í A-
B-A-formi sem var einstaklega vel
flutt, og það seinna, Guðs sanni
son, sérlega falleg sönglína, er var
flutt með mikilli blíðu.
Gunnar söng með kórnum tvö
jólalög, Nú ljóma aftur ljósin skær,
eftir Emmy Köhler, og Betlehem-
stjarna, eftir Alice Tegnér. Lögin
voru fallega flutt en það var í Pietá
Signore, eftir Stradella, sem söng-
ur Gunnars blómstraði, við ágætan
undirleik Brotchies. Fyrri hlutan-
um lauk með sálmalaginu Einu
sinni í ættborg Davíðs.
Eftir hlé var flutt ágæt útsetn-
ing Þorkels Sigurbjömssonar á
Immanúel oss í nátt, íslensku jóla-
lagi úr Hymnodia sacra, sálma-
söngssafni er Guðmundur Högna-
son, prestur í Vestmannaeyjum,
tók saman árið 1743. Kórstjórinn,
Hörður Áskelsson, gaf kórnum sín-
um í jólagjöf eitt lítið lag, er hann
nefnir Jólagjöfin, fallegt lag í A-B-
A-formi með sérlega skemmtileg-
um millikafla, sem er rammaður
inn með fallegu hálfmódal sálma-
lagi. Þetta er vel unnin tónsmíð og
mætti Hörður gera meira af slíku.
Gunnar söng með undirleik org-
els Noél, eftir Ágústu Maríu Önnu
Holmes (1847-1903), sem var íri en
bjó í París. Foreldrar hennar settu
sig upp á móti því að hún gerði tón-
list að ævistarfi, þótt hún væri
undrabarn á sviði tónlistar, og
fyrstu tónverk hennar voru gefin
út undir höfundarnafninu Hemann
Zenta. Hún var nærri þrítug er
hún settist á skólabekk hjá Cesari
Franck til að fullnuma sig í tón-
smíði. Jólasöngur Holmes er falleg
og innileg tónsmíð, er var mjög vel
flutt af Gunnari Guðbjömssyni og
Douglas Brotchie. Kórinn söng síð-
an Opin standa himins hlið og þar á
eftir var einleikur á óbó í Pa-
storale, eftir Saint-Saéns, og var
leikur Daða Kolbeinssonar sérlega
fallega mótaður.
Vögguljóð Maríu, eftir Reger, Ó
helga nótt, eftir Adam, og Heims
um ból voru flutt af Gunnari Guð-
björnssyni, kór og orgelleikara, en
þessi vinsæla jólaklassík var sér-
lega fallega útfærð, þar sem ein-
söngvari og kór sungu til skiptis og
lokaerindin saman. Tónleikunum
lauk með sálminum Guðs kristni í
heimi, í yfirhlaðinni útsetningu
Willcocks, eins og gert var einnig í
síðasta laginu fyrir hlé. Að yfir-
hlaða lokaerindið eins og Willcock
gerir er sérkennileg smekkleysa.
Þetta séreinkenni á enskum safn-
aðarsöng á ekki við hér á landi, því
söfnuðurinn heldur sig mikið til
hlés og fáir taka undir, svo að eftir
stendur yfirhlaðinn söngbálkur
flytjenda.
Þrátt fyrir þetta vora tónleik-
arnir í heild mjög góðir og bestur
var söngur Gunnars I Pieta, Sign-
ore en kórinn söng mjög fallega
lögin eftir Olsson og Jólagjöfina
eftir Áskel við fallegan texta eftir
Sverri Pálsson, og má spá þessu
ljúfa og skemmtilega lagi langlífi á
efnisskrám íslenskra kóra.
Jón Ásgeirsson
Tréskúlptúrar
á Kaffi tári
NU stendur yfir sýning á
tréskúlptúram Daniels Sig-
mundssonar á kaffihúsinu
Kaffi tári í Bankastræti.
Sýningin stendur fram að
jólum.
ERLEIMDAR BÆKUR
Sppnnusaga
LÖGFRÆÐINGUR GÖTUNNAR
„STREET LAWYER“
eftir John Grisham. Arrow 1998. 362 síður.
METSÖLUHÖFUNDUR heimsins, John
Grisham, sendir frá sér hverja spennusög-
una á fætur annarri úr heimi laga og réttar
þar sem stórar bandarískar lögfræðistofur
og stórfyrirtækin, skjólstæðingar þeirra, era
ekki annað en felustaðir fyrir svik og pretti,
jafnvel morð og meiðingar. Ekki er laust við
að hann sé á þeim slóðum einnig í nýjustu
spennusögu sinni, Lögfræðingi götunnar eða
„Street Lawyer“, sem nýlega er komin út í
vasabroti hjá Arrow-útgáfunni. Bandaríski
kvikmyndaleikstjórinn Frank Capra, sem oft
fjallaði um lítilmagnann gegn óprúttnu
valdakerfi, hefði getað gert hjartnæma mynd
úr sögunni, en hún fjallar um lögfræðing er
einn daginn fær nóg af því að þéna milljónir
fyrir stórfyrirtækin og gerist lögmaður
hinna lánlausu, bláfátæku og heimilislausu í
höfuðborg fyrirheitna landsins, Washington.
Sagan er mjög hörð ádeila á þá stétt
manna sem Grisham tilheyrði en sagði skilið
Lögmaður breytir
um lífsstfl
við til þess að skrifa spennusög-
ur. Hann er lögfræðingur að
mennt sem kunnugt er og í öllum
bókum sínum nýtir hann sér
lagaþekkmgu sína til þess að búa
til spennufléttur. Hann hefur
verið ófeiminn við að deila á tó-
baksframleiðendur og trygginga-
íyrirtæki svo nokkuð sé nefnt og í
nýju bókinni er hann kominn í
eins konar krossferð fyrir heimil-
islausa í Bandaríkjunum og deilir
á þá sem láta heimilisleysi við-
gangast og þá sem þéna milljón
dollara á mánuði en geta ekki séð
af nokkrum dolluram til aðstoðar
heimilisleysingjum. I þeim böl-
móði öllum leynist síðan sakamál
sem fær æ meiri vikt eftir því sem líður á sög-
una.
„Street Lawyer" hefst á því að heimilis-
John Grisham
leysingi ræðst inn í lögfræði-
firma, það fimmta stærsta í
Bandaríkjunum, og tekur
nokkra hálaunaða lögfræðinga í
gíslingu. Ekki fáum við að vita
hver tilgangurinn með gíslatök-
unni er því maðurinn er skotinn
og lögfræðingamir reyna að
gleyma þessari óþægilegu
reynslu sem fyrst. Allir nema
einn. Honum er brugðið meira
en öðram og tekur að kynna sér
gíslatökumanninn, sem aðeins
gekk undh- heitinu „Mister", og
það umhverfi sem hann lifði í,
kjör heimilislausra og aðstæður,
og áður er langt um líður hefur
hann sagt skilið við milljón á
mánuði, hefur fundið aftur gamlar hugsjónir
frá því hann stundaði laganám og vildi bæta
heiminn og er kominn á kaf í súpugjafir.
Félagslegur Grisham
Að því leyti má líta á „Street Lawyer"
sem sögu um ameríska drauminn settan á
hvolf. Fyrir nokkrum árum hefði þótt sjálf-
sagt að lögfræðingurinn byrjaði í súpugjöf-
um og endaði á toppnum. Grisham þreytist
ekki á að lýsa bágum kjörum hinna heimil-
islausu og deila á það kerfi sem lætur fólk
deyja á götum úti úr kulda og vosbúð og
notar við það hjartnæma sorgarsögu um
móður með börnin sín þrjú. Boðskapnum
er komið mjög skýrt til skila og vafninga-
laust.
En það er ekki frítt við að allt gangi held-
ur snurðulaust upp í lífi lögmannsins sem
finnur nýjan tilgang með lífi sínu og þótt
Grisham reyni að búa til hættur í kringum
hann gleymir hann því ekki að hann er
einnig að skrifa spennusögu og lagatrylli,
en það verður aldrei að neinum sérstökum
lífsháska. Kannski verður sagan raunsærri
fyrir vikið en full slétt og felld líka. Það er
allt gott að segja um hinn félagslega þenkj-
andi Grisham, sem hvetur til aðgerða í mál-
efnum heimilislausra og deilir á samfélag
sitt. Hann hefur löngum viljað sameina
ádeilu og spennu og tekst það í raun prýði-
lega í þessari sögu.
Arnaldur Indriðason