Morgunblaðið - 11.04.1999, Blaðsíða 34

MORGUNBLAÐIÐ
>34 SUNNUDAGUR 11. APRÍL 1999
Lionsmenn á Norðurlöndum sameinast um Rauða fjöður til bættra lífskjara eldri borgara
Við stöndum
Morgunblaðið/Sverrir
AKVEÐIÐ hefur verið
að 20% af því fé sem
safnast renni í sameig-
inlegan noiTænan sjóð
sem veita mun styrki
til vísindarannsókna innan mála-
flokksins. A því eru eðlilegir fyrir-
varar, en stefnt er að því og vonir
standa til að alls safnist milljarður
á Norðurlöndunum. Náist það, er-
um við að tala um sjóð upp á 200
. milljónir og með slíka fjármuni má
gera margt nytsamlegt og þarft,“
segir Ilalldór Kristjánsson fjölum-
dæmisstjóri Lionshreyfingarinnar
á Islandi.
Hin ýmsu Lionsfélög um land
allt hafa að sögn Halldórs lengi
unnið með öldruðum, m.a. farið inn
á elliheimili og staðið fyrir
skemmtidagskrám, vist og bingói
svo dæmi séu tekin. Félögin hefðu
enn fremur komið að og stutt ýmis
brýn mál. „Þeir aðilar sem starfa
með öldruðum á þessu félagslega
sviði geta allir sótt um styrki úr
söfnuninni, enda stuðla þeir að því
að rjúfa þá einangrun sem margir
aldraðir búa við. Það er kannski
ljótt að segja það, en það er allt of
mikið um að aldrað fólk sé sett á
stofnanir þar sem það vill síðan
gleymast. Það er vel hugsað um
fólkið, en það er hætta á því að það
einangrist. Þessu fylgir einnig að
peningar úr sjóðnum geta nýst til
að bæta aðstæður aldraðra til al-
mennrar líkamsþjálfunar og til
framfara í umönnun aldraðra. Síð-
an eru ekki síður mikilvæg mark-
mið, að leggja fram fé til rann-
sókna og heilsueflingar aldraðra,"
segir Halldór.
Þegar Halldór talar um rann-
sóknir á hann við framlög til rann-
sókna á öldrunarsjúkdómum. „Efst
á blaði er að leggja lið baráttunni
gegn Alzheimer-sjúkdómnum. Þar
hefur ýmislegt verið að gerast,
markverður árangur náðst sem lof-
ar góðu um framhaldið. Halda
.verður starfínu áfram, en slíkt
kostar peninga. Lionshreyfingin á
íslandi nýtur þeirrar virðingar á
Norðurlöndum að einn Islendingur
situr í stjórn þessa sameiginlega
átaks og hefur jöfn áhrif á við aðra
varðandi áhrif á úthlutanir. Við
væntum því þess að þeir sem era
að vinna góð verk geti sótt um
styrki í þennan sjóð og fengið
myndarlega svöran. Þá má geta
þess, að þetta er skoðað sem lang-
tímaverkefni og Lionshreyfingin
mun fylgjast náið með þeim ár-
angri sem næst fyrir tilstilii styi-kt-
arfjái'ins," bætti Halldór við.
Þakkarskuld
Þjóðhöfðingjar Norðurlandanna
era verndarar söfnunarinnar, Ólaf-
ur Ragnar Grímsson forseti ís-
lands, Haraldur Noregskonungur,
Karl Gústaf Svíakonungur, Hinrik
Danaprins og Matti Ahtisaari for-
seti Finnlands. Á íslandi hefur
Lionshreyfingin gert samstarfs-
samning við heilbrigðisráðuneytið,
Félag aðstandenda Alzheimer-
sjúklinga, Félag eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni og Lands-
samband eldri borgara. Þessar
stofnanir og hópar munu m.a. að-
stoða við kynningu á söfnuninni og
dreifmgu á Rauðu íjöðrinni og
kynningarefni, sem m.a. inniheldur
happdrættismiða, sem landsmenn
fá sér að kostnaðarlausu.
Söfnunarátakið hófst formlega í
gær, laugardaginn 10. apríl, og
nær hámarki föstudaginn 16. apríl
með útvarps- og sjónvarpssöfnun.
Rás 2 mun verja drjúgum hluta
dagskrártíma síns þann dag' í
kynningu á málefninu og um kvöld-
ið verður tveggja stunda skemmti-
og söfnunarþáttur í Sjónvarpinu.
Þeir sem vilja styrkja átakið geta
hringt í síma 750 5050 þar sem
tekið verður við framlögum allan
fóstudaginn. Þá geta menn snúið
sér til Islandsbanka, sem er fjár-
. Arið 1999 er alþjóðlegt ár aldraðra. Um
þessar mundir eru fimmtíu ár síðan
Lionshreyfingin tók til starfa á Norð-
urlöndum og í tilefni þess fer nú í
hönd stórátak sem miðar að því
að bæta líf eldri borgara.
Rauða fjöðrin fer nú aftur á
kreik, en hana hafa Lions
menn áður selt, ýmsum
góðum málefnum til
heilla, en sú breyting
verður nú á, að fjöðrin
verður borin í öll hús í
landinu, hún gefin, en
einstaklingar, stofnan-
ir og fyrirtæki á móti
, hvött til að láta fé af
hendi rakna.
gæsluaðili söfnunarinnar og er
reikningur hennar 515-26-505050.
Enn fremur geta menn borgað í
gegn um vef Islandsbanka,
http://www.isbank.is, eða með því
að nota eigin heimabanka og milli-
færa inn á reikning söfnunarinnar.
„Staðreyndin er sú að við sem
yngri eram stöndum í þakkarskuld
við þá sem eldri eru. Það er fólkið
sem á hvað mestan þáttinn í þeirri
velsæld sem við lifum við hér á
landi í dag. Þess vegna er ekki
spurt um hvað framlagið er stórt
heldur allir hvattir til að vera með
og sýna lit. Einhverjir spyrja sig
kannski hvað þetta kemur þeim
við, en staðreyndin er sú, að öll eig-
um við eftir að eldast.
Raunsæ von um ávinning
Lionsmenn hafa lagt á það
áherslu að fé verði varið til rann-
sókna á Alzheimer. Pálmi V. Jóns-
son forstöðulæknir á öldrunarsviði
Sjúkrahúss Reykjavíkur segir það
mjög ánægjulegt, enda sé sjúk-
dómurinn einn af ýmsum sem
dragi úr lífsgæðum eldri borgara.
„Aizheimer-sjúkdómurinn er
enn í dag ólæknandi, en þekkingu
hefur fleygt fram á fimmtán áram
og fram hafa komið ákveðnar
kenningar um sjúkdóminn, m.a.
vitum við nú hvaða efni það era
sem falla út í heilanum. Myndin er
því að skýrast, en enn vantar lykil-
þekkingu og því era áframhaldandi
rannsóknir mikilvægar. Það má
segja að raunsæ von sé um þann
ávinning að geta t.d. greint sjúk-
dóminn á forstigum og þá gripið
inn í með lyfjagjöfum sem hindra
þær próteinútfellingar sem valda
heilabiluninni. Þannig myndi
ólæknandi sjúkdómur breytast í
sjúkdóm sem möguleiki væri á að
milda eða jafnvel fyi-irbyggja.
Söfnun Lionsmanna hefur því
mikla þýðingu,“ segir Pálmi.
Pálmi sagði enn fremur, að rann-
sóknarumhverfið hér á landi hefði
mjög verið að breytast í seinni tíð.
„Hér hafa verið unnar ýmsar mik-
ilvægar grannrannsóknir, m.a. hjá
Krabbameinsfélaginu, en tilkoma
íslenskrar erfðagreiningar hefur
breytt landslaginu veralega. Við
höfum aldrei þurft að afsaka okkur
gagnvart öðram þjóðum, við höfum
alltaf átt gott fólk, en það sem hef-
ur vantað er aðstaðan fyrir þetta
fólk til að vinna að rannsóknum í
heimalandinu og nú hefur það verið
að breytast. Söfnun af þessum toga
er þar lóð á vogarskálina," bætir
Pálmi við.
Pálmi nefndi enn fremur að það
væru fleiri mikilvæg svið sem
skoða mætti og nefndi þar sem
dæmi beinþynningu og fleiri teg-
undir heilabilunar en þá sem
Alzheimer-sjúkdómurinn veldur. Á
þeim sviðum væru menn þó komn-
ir skrefinu lengra heldur en gagn-
vart Alzheimer, t.d. varðandi
áhættuþætti, úrræði og fyrir-
byggjandi aðgerðir. Næst væri
komið að því að skoða „nýja að-
ferðafræði" og „praktískar úr-
lausnir" með þá þekkingu sem fyr-
ir liggur.
„Það er auðvitað af svo ótal-
mörgu að taka ef maður fer út í
það. En svona almennt um þetta
get ég sagt, að það er ýmislegt við
ellina sem er alls ekki óumflýjan-
legt, þ.e.a.s. það er eitt og annað
sem við getum haft áhrif á til þess
að bæta lífsgæðin. Það era sóknar-
færi fyrir hendi og þau ber að
nýta,“ vora lokaorð Pálma V. Jóns-
sonar.
Morgunblaðið/Ásdís
Halldór Krisljánsson
Morgunblaðið/Golli
Pálmi V. Jónsson
í þakkarskuld