Morgunblaðið - 11.04.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 11. APRÍL 1999 37
I áratug á
móti vindi
Barátta móður leiddi í Ijós að frjálslega
var farið með staðreyndir við rannsókn
harmleiksins á Hillsborougk. Var kægt að
bjarga drengnum kennar?„Kerfið“kvikar
kvergi frá sínum „staðreyndum. “
Sólin er hátt á lofti, það
er heiðskírt, logn og
hlýtt. Dæmigert vor-
veður eins og það ger-
ist fallegast á
Englandi. Laugardagur 15. apríl
1989; tvö góð knattspyrnulið
hefja leik, þar sem keppt er um
sæti í árlegum stórleik ensku
knattspyrnunnar; úrslitaleik bik-
arkeppninnar á Wembley. Marg-
ir höfðu lengi verið spenntir,
meðal annars Kevin Williams, 15
ára piltur.
Daginn áður gekk Kevin þessi
á fund móður sinnar, Anne Willi-
ams, og upplýsti, frá sér numinn
af hamingju, að hann væri búinn
að útvega sér
VIÐHORF
Eftir Skapta
Hallgrímsson
miða til að sjá
goðin sín í Li-
verpool spila í
undanúrslitun-
um daginn eftir. Henni h'st ekki á
blikuna og bendu- unglingnum á
að hann sé of ungur til að fara á
leik á útivelli án fylgdar fullorð-
ins. Hann bregst ekki vel við og
strunsar upp í herbergi sitt. Eig-
inmaðurinn á heimilinu, fóstur-
faðir Kevins, kennir í brjósti um
piltinn: „Strákgreyið; hann gerir
aldrei neitt annað en að læra.
Leyfðu honum að fara.“ Og móð-
irin skiptir um skoðun. Gefur
Kevin fararleyfí, en með því skil-
yrði að hann ferðist í þeim hópi
sem fer undir lögregluvernd.
Sonurinn fagnar innilega.
Áður en hann leggur f ann
næsta morgun kemur Kevin við
hjá móður sinni, sem starfar í
verslun, til að kveðja og ná sér í
snarl og drykki fyrir ferðalagið.
Sonurinn segir móður sinni að
bíða ekki með matinn, hann fái
sér eitthvað á leiðinni heim. Hún
klappar honum á kollinn og er
ánægð að sjá hve hamingjusam-
ur Kevin er: „Eg vona að þeir
vinni, þín vegna,“ segir hún í
kveðjuskyni. „Ekkert mál,
mamma. Þrjú núll.“
Og svo fer hann - að eilífu.
Kevin Williams var einn þeirra
96 sem létust í hrylhlegu slysi á
Hillsborough-leikvanginum í
Sheffield þegar Liverpool og
Nottingham Forest mættust
þennan laugardag; þegar ský dró
fyrir sólu í óeiginlegi-i merkingu,
þó svo vorsólin lýsti upp sviðið
þar sem harmleikmánn átti sér
stað. Mér finnst nánast eins og
þetta hafi gerst í gær, þótt tíu ár
verði liðin á fimmtudaginn kem-
ur. Tíu löng ár fyrir suma, t.d.
móður Kevins, sem nýlega sendi
frá sér bók um baráttu sína -
baráttu fyrir því að grafa upp
sannleikann um dauða sonar
síns; hvenær hann dó nákvæm-
lega og hvernig. Hún komst
nefnilega að því, þótt yfirvöld
hafi aldrei viðurkennt það, að
drengurinn hennar Ufði 45 mín-
útum lengur en henni var tjáð og
opinberlega hefur verið viður-
kennt. Og Kevin kallaði á móður
sína áður en hann lést.
Sá yngsti sem kramdist til
dauða í áhorfendastúkunni þenn-
an dag var 10 ára, sá elsti 67.
Meðalaldur hinna látnu var 24
ár.
Helsti söngur stuðningsmanna
Liverpool síðustu áratugi er lag-
ið kunna You’ll Never Walk
Alone. Anne Williams notar upp-
hafslínu þess sem nafn á bók
sína; When You Walk Through
A Storm - Með vindinn í fangið.
Það sem fyrir henni vakti var að
upplýsingarnar á dánarvottorði
sonar síns yrðu jafn réttar og
fæðingarvottorðið. En það virð-
ist ekki hafa hentað yfirvöldum
að hið sanna kæmi í ljós; Anne
fékk fýrst þær upplýsingar,
skömmu eftir slysið, að Kevin
hefði verið látinn kl. 15.15 eins
og hinir 95; um stundarfjórðungi
eftir að flautað var til leiks. Hún
komst hins vegar að því að sam-
kvæmt vitnisburði lögreglu-
manns var hann enn á lífi kl.
16.00. Við tóku níu ár, þar sem
hún barðist við að fylla upp í
þessa eyðu; þessar síðustu 45
mínútur í lífi Kevins, og nú er
því verki lokið. En baráttan var
erfið; heilsu Anne og tveggja
barna hennar hrakaði og eigin-
maðurinn yfirgaf þau. En hún
telur sig hafa komist að sann-
leikanum og það var fyrir mestu.
Lögregluþjónamir tveir sem
veitt höfðu upplýsingar, annars
vegar um að Kevin hefði ekki
látist fyrr en kl. 16 og hins vegar
að hann hefði kallað á móður
sína áður en hann dó, voru yfir-
heyrðir á ný, af einhverjum
ástæðum, og í opinberum plögg-
um er framburður þeirra annar
eftir það. Annar þeirra, kona að
nafni Deborah Martin, birtist
svo einn góðan veðurdag í febr-
úar 1992 á heimili Anne Willi-
ams. Og það var stór dagur í lífi
móðurinnar. „Hún segist hafa
vafið hann örmum eins og ung-
barn. Hún kveðst aldrei gleyma
þegar hann opnaði augun vegna
þess að hann hafði svo löng
augnhár. Hann opnaði munninn,
sagði mamma, og síðan dó hann.
Eg losnaði við þunga byrði þeg-
ar hún sagði mér þetta,“ hefur
Anne sagt. Hún segir heimsókn
Deborah hafa skipt sig sköpum.
Loks hafi hún öðlast sálarró.
„Loksins fannst mér ég vita
sannleikann," segir móðirin.
Og svo hélt hún áfram og náði
að púsla saman síðustu þremur
stundarfjórðungunum í lífi sonar
síns. „Kerfíð" situr engu að síður
við sinn keip. Kevin var látinn,
skv. niðurstöðu réttarrannsókn-
ar, kl. 15.15 eins og hin fómar-
lömbin. Skv. þeirri rannsókn leið
yfir hann vegna súrefnisskorts á
aðeins nokkrum sekúndum og
hann lést skömmu síðar. Virtur
vísindamaður í Englandi hefur
hins vegar rannsakað öll gögn
málsins og komist að annarri
niðurstöðu; hann telur að vegna
beinbrota í hálsi hafí Kevin verið
fyrirmunað að anda, en einfaldur
barkaskurður hefði getað bjarg-
að lífi hans. Sjúkraflutninga-
menn era þjálfaðir í slíku en að
sögn var þeim vísað frá, af lög-
reglumönnum!
Yfiivöldum er ómögulegt að
viðurkenna mistök. Það hefur
enginn gert enn, tíu áram eftir
hið hörmulega slys.
„Kerfið" vinnur stundum fyrir
sjálft sig, ekki fólkið sem það á
að sinna. Með elju og trú að
vopni, að ég tali nú ekki um
móðurást, er hins vegar hægt að
fá miklu áorkað.
HELGI
EÐVARÐSSON
+ Helgi Eðvarðs-
son var fæddur á
Akureyri 26. apríl
1963. Hann lést 12.
mars síðastliðinn og
fór útför hans fram
frá Fella- og Hóla-
kirkju 18. mars.
Elskulegi bróðir. Ég
sit hér við eldhúsborðið
og er að horfa á mynd-
ina af okkur systkinun-
um sem tekin var 17.
júní þegar við voram
fjögurra, fimm og sex
ára. Ég man svo vel
þegar við stóðum upp við húsvegg-
inn í sparifötunum okkar. Þá rifjast
upp fyrir mér æskuminningamar.
Við Anna systir og þú, Helgi minn,
voram alltaf mjög samrýndur
systkinahópur. Það var alltaf gam-
an í götunni okkar heima á Akur-
eyri. Við fóram í skipulagða leiki og
strax eftir áramótin hófust svo æf-
ingar fyrir öskudaginn og það var
æft mjög reglulega. Svo verð ég að
minnast á undirbúning fyrir
gamlárskvöldin. Allir krakkarnir í
hverfinu söfnuðust saman og hjálp-
uðust að við að safna í brennu. Já,
Helgi minn, það er svo margs að
minnast og ég held að þessi
stemmning í götunni heima á Ákur-
eyri hafi verið alveg einstök.
Á unglingsáram
lagðir þú allt kapp á
skíðaíþróttina og þið
Anna systir eydduð öll-
um ykkar frítíma uppi í
fjalli og allt snerist um
skíði, æfingar og
keppni í nokkur ár og
það söfnuðust margir
verðlaunapeningar.
Svo fékk ég gömlu
keppnisskíðin ykkar og
fannst ég rosalega
flott. Síðan kynntist þú
Völu og þið bjugguð
saman í nokkur ár og
eignuðust saman Edda
Þór. Síðan slituð þið samvistum.
Elsku bróðir, það er erfitt að
áttta sig á að þú sért farinn frá okk-
ur. í minningunni man ég þig aldrei
nema glaðan og kátan, þú varst svo
góður drengur og vildir öllum svo
vel. Síðasta stundin okkar var þegar
ég hitti þig í Hagkaup. Þá varst þú
svo glaður, varst að kaupa þér skó
og sagðir að það væri árshátið hjá
fyrirtækinu þínu, svo stoltur yfir að
vera búinn að eignast þitt eigið
verkstæði.
Elsku bróðir, það var svo gaman
þegar við ferðuðumst saman, fóram
hringveginn forðum og áttum ynd-
islegar stundir saman og eins þegar
við ferðuðumst um Evrópu.
Þú varst alltaf svo þakklátur þeg-
ar ég bauð þér í mat til mín, alveg
sama hvað var á borðum. Þér tókst
alltaf að gleðja mig og hrósaðir mér
fyrir eldamennskuna mína.
Helgi minn, ég man aldrei eftir
því að þú segðir nei ef ég bað þig að
gera mér greiða. T.d. þegar þú
komst síðast í mat til mín talaði ég
um það við þig að hann Oli minn
þyrfti að fá sér betri vinnu og það
liðu bara örfáir dagar þá hringdir
þú í mig og sagðist vera búinn að
útvega Ola vinnu. Þetta lýsir svo vel
hvemig þú varst. Þú vildir alltaf
gera svo vel, þú varst líka svo góður
pabbi, þér þótti svo vænt um hann
Edda Þór þinn og notaðir öll þau
tækifæri sem gáfust til að vera með
honum og fara með hann í rallý og
fjallaferðir.
Mér er svo minnisstætt þegar þú
komst í heimsókn til mín á stóra
dráttarbílnum þínum. Þá var ég að
fara í göngutúr með hann Eyjólf
minn og Eyjólfur starði á farartæk-
ið þitt. Ég spurði hvort þú vildir
ekki fara í smá bíltúr með hann og
auðvitað var það ekkert mál hjá þér.
Eyjólfur var svo ánægður með sig á
þessu vígalegu tæki.
Svona varstu, Helgi minn, þú
varst svo laginn við að gleðja alla,
fullur af orku og svo mikið fjör í
kringum þig. Elsku Helgi, við
kveðjum þig með miklum söknuði
og nú hefur þú fengið kvíld. Guð
geymi þig.
Eitt sinn verða allir menn að deyja,
eftir bjartan daginn kemur nótt.
(Vilhj. Vilhj.)
Ólöf.
+ Magnúsína
Magnúsdóttir
fæddist í Bolungar-
vík 17. mai 1909.
Hún lést í Stykkis-
hólmi 18. mars síð-
astliðinn og fór útför
hennar fram frá
Stykkishólmskirkju
27. mars.
Við hjónin getum
ekki verið viðstödd til
að fylgja henni Magn-
úsínu síðasta spölinn,
en nokkur kveðjuorð
langar okkur að senda
henni. Hún var bam þeirrar aldar
sem nú er senn á enda og eins og svo
margir úr þeim hópi, mun hún hafa
séð tímana tvenna. Hún ólst upp í
Bjameyjum, en þegar ég var ung-
lingur var hún búsett í Flatey, lengst
af hjá sæmdarhjónunum Ingibjörgu
Einarsdóttur og Vigfúsi Stefánssyni.
Þegar Vigfús brá búi og fluttist
burtu var Sína ekki alveg tilbúin að
flytja upp á fastalandið, eins og eyja-
fólkið orðaði það. Hún og móðir mín
höfðu verið samtíða í Bjameyjum
um árabil og munu þær hafa komið
sér saman um að Sína
kæmi og byggi hjá okk-
ur í Svefneyjum um óá-
kveðinn tíma. Þetta
mun hafa verið sumarið
1969. Þessi tími varð þó
nokkuð langur, því hún
dvaldist hjá okkur að
mestu leyti til haustsins
1978, þegar hún ákvað
að setjast að á Dvalar-
heimili aldraðra í
Stykkishólmi.
Magnúsína lifði ógift
og bamlaus, en börn
þau og unglingar sem
nutu umsjónar hennar
og umönnunar era stór og mann-
vænlegur hópur. Það kom vel í ljós
þegar Sínu fýsti að breyta um um-
hverfi, tíma og tíma, að alls staðar
var hún velkomin. Ekki síst hjá sín-
um gömlu vinum, bæði eldri og
yngri, úr Bjarneyjum og Flatey
sem alla tíð hafa látið sér annt um
velferð hennar.
Nú hafa hinar velgerðu hleðslur
og veggir, sem einkenndu blómlega
byggð Breiðafjarðareyja, mjög tek-
ið að hrynja. Hleðslugrjótið hefur
tvístrast og sumum steinunum skol-
að aftur niður í fjörana, til upphafs-
ins.
Við sem munum veg þessarar
byggðar sem mestan, vitum að allir
eyjamenn áttu sinn þátt í þeirri
menningu sem við enn njótum góðs
af svo lengi sem við lifum. Handtök
Magnúsínu Magnúsdóttur era hluti
af þeim arfi.
Kæra Sína, hafðu þökk okkar
hjónanna fyrir samfylgdina og
tryggð þína og trúmennsku við okk-
ur, sem og alla Svefneyjafjölskyld-
una.
Til Breiðaíjarðar bláu stranda
berist ljóðs míns vængjatak,
þegar hún Sína siglir lengra,
við sjáum tryggum vini á bak.
Sposk í svörum, spaug í sinni,
hún sparn í þétt við róðurinn.
Dagsverk hennar dijúg og hljóðlát,
þó dræmt sér léti um hróðurinn.
I bamsins fóstran breiðfirsk menning
byggðist með af hjúafjöld.
Hún var ein í hópi þeirra
er heiman fjdgdi að nýrri öld.
Megi unga íslands börnum
auðnast gifta sú í raun,
er sjóferð lýkur, sem og finna
að sínum hætti verkalaun.
(N.J.)
Nikulás Jensson, Aðal-
heiður Sigurðardóttir.
MAGNÚSÍNA
MAGNÚSDÓTTIR
DANÍEL
PÁLMASON
+ Daníel Pálmason fæddist á
Gnúpufelli í Eyjafjarðarsveit
21. júní 1912. Hann lést á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri 19.
mars siðastliðinn og fór útför
hans fram frá Akureyrarkirkju
29. mars.
Allt hefur sinn tíma, að lifa hefur
sinn tíma, að deyja hefur sinn tíma.
Nú er Daníel á Gnúpufelli allur. Ég
kynntist Daníel um haustið 1979,
er við hjónin komum í heimsókn í
Gnúpufell með tengdaföður mín-
um. Þeir vora náfrændur. Strax og
við komum í hlað og heilsuðum
Gnúpufells-fólki var augljóst hvem
mann Daníel hafði að geyma. Vin-
arþelið og kærleikurinn var áber-
andi þáttur í fari hans. Síðan
kynntist ég einnig öðrum þáttum í
skapferli Daníels, sem vora trú-
mennska, seigla og stefnufesta.
Glettni var einnig ríkur þáttur í
skapferli hans. Mér er t.d. í minni
grátbroslegar kímnisögur, sem
hann sagði manni grafalvarlegur
og lét þess þá getið í leiðinni að Ey-
firðingar væra heldur alvarlegt
fólk og leiðinlegt.
Hugstæðastur er mér þó rækt-
unarmaðurinn Daníel Pálmason.
Einhvern tíma sagðist hann ekki
hafa mikinn áhuga á búskap. Hins
vegar hafði hann mikinn áhuga á
ræktun og gróðri. Ræktunaráhugi
hans varð til þess m.a. að þegar
hann varð þess var við fjárskiptin
1949, að birkiteiningar vora famir
að teygja sig upp úr sverðinum of-
an við NúpárgHið í Sölvadal, þá
girti hann um átta hektara land-
spildu til friðunar skógarins. Þama
er nú vöxtulegur birkiskógur, sem
að mestu er sjálfsáinn. I þennan
birkiskóg hafa þau hjón plantað
nokkram barrtrjám m.a. sitka-
greni, í nafni bama sinna. Ánægja
Daníels yfir þessum trjágróðri öll-
um var mikil og ekki síst yfir þeim
lággróðri, sem óx upp í skjóli birki-
skógarins. Blágresið og jarðarber-
in voru honum kær og fjölbreytnin
óx í skjólinu. Oft skrappu þau hjón-
in bæði ein og með öðrum til að
njóta umhverfisins. Ekki skemmdi
hlýleiki Sölvadalsins eða tign Kerl-
ingar, sem blasir við í Vesturfjöll-
um.
Þau hjón létu ekki þar við sitja
að friða teiginn í Sölvadalnum,
heldur plöntuðu trjám, aðallega
heima undir bæ. Auk þess sem allt
að 70 ha spilda, sem að mestu er á
áreyram milli Möðravalla og
Gnúpufells var friðuð fyrir all
nokkrum áram, þar vex nú upp
ungskógur. Með þakklæti kveðjum
við frændann og landbótamanninn
Daníel Pálmason. Vinar er saknað.
Innilegar samúðarkveðjur sendum
við Ingibjörgu konu hans, bömum
og bamabömum.
Grétar Guðbergsson.