Morgunblaðið - 20.04.1999, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 20. APRÍL 1999 39
LISTIR
„Slys“ í Borgar-
leikhúsinu
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
„SU leið sem hér er farin vinnur einfaldlega svo á móti sjálfum kjarna
leikritsins að uppsetningin bíður tjón af,“ segir meðal annars í dómnum.
LEIKLIST
Leikfélag keykjavfkur
STJÓRNLEYSINGI FERST AF
SLYSFÖRUM
eftir Dario Fo. íslensk þýðing: Hall-
dóra Friðjónsdóttir. Leikstjórn: Hilm-
ar Jónsson. Leikarar: Ari Matthías-
son, Björn Ingi Hilmarsson, Eggert
Þorleifsson, Gísli Rúnar Jónsson,
Halldór Gylfason og Halldóra Geir-
harðsdóttir. Leikmynd: Finnur Arnar
Arnarsson. Búningar: Stefanía Ad-
olfsdóttir. Lýsing: Lárus Björnsson.
Hljóð: Ólafur Örn Thoroddsen. Borg-
arleikhúsið, Stóra sviðið 17. aprfl
STJÓRNLEYSINGI ferst af
slysfórum tilheyrir þeim flokki leik-
rita Dario Fo sem kennd eru við
pólitískt leikhús. Verkið er kómedía
með hápólitísku ívafi, byggir á sann-
sögulegum atburði sem gerðist í
Mflanó, þegar ítalskur jámbrautar-
starfsmaður, yfirlýstur stjómleys-
ingi, dó í haldi lögreglunnar, en hon-
um var kastað út um glugga af
fjórðu hæð og látið heita „sjálfs-
morð“ í lögregluskýrslum. I leikrit-
inu gerir Dario Fo makalaust grín
að lögreglunni og valdamönnum
þegar hann lætur brjálæðing
nokkurn setja á svið rannsókn á
málinu á sjálfri lögreglustöðinni og
fletta ofan af samviskulausu ofbeldi
og skjalafalsi lögreglunnar.
Leikflétta Stjórnleysingjans er
sett saman á einstaklega útsjónar-
saman hátt; kómedían og hin snarpa
pólitíska ádeila em órjúfanlega sam-
fléttaðar á snilldarlegan máta og
þessi eldfimi efniviður með sínum
óborganlegu persónulýsingum býður
leikumm upp á að fara á kostum,
sem og áhorfendum upp á afbragðs
skemmtun. Hilmar Jónsson leikstjóri
lætur sér þetta þó ekki nægja. Hann
prjónar bæði framan og aftan við
verk Dario Fo; býr til ramma utan
um verkið, leikhóp sem er að setja
leikritið á svið og rýfur verkið sjálft
síðan endurtekið meðan á framvindu
þess stendur, m.a. með athugasemd-
um (frá leikuranum) sem ég fæ ekki
betur séð en miði allar að því að gera
lítið úr og gelda ádeilu þess. Með
„fyndnum" (lesist: aulalegum) at-
hugasemdum (beindum til áhorf-
enda) á borð við þær að „þetta sé nú
svona leikrit" ... sem geri grín að
lögreglunni og fari um hana ómjúk-
um höndum, o.s.frv., er broddurinn
tekinn úr alvöra verksins og Dario
Fo tanndreginn. Ef það hefur verið
tilgangur leikstjórans segir það okk-
ur kannski margt um það á hvaða
stigi pólitísk hugsun er í samfélaginu
í dag, ef ekki þá hlýtur hér að vera
um meiri háttar slys að ræða.
Það skal tekið fram að undirrituð
er síður en svo andstæðingur þess
að hróflað sé við „gamalgrónum"
leikhúsverkum og nýjar leiðir farnar
í uppsetningu og túlkun. Slíkt getur
verið afar frjósamt og endurlífgandi,
bæði fyrir viðkomandi leikverk og
ekki síður fyrir leikhúslífið í heild
sinni. En sú leið sem hér er farin
vinnur einfaldlega svo á móti sjálf-
um kjarna leikritsins að uppsetning-
in bíður tjón af. Og hér kemur
reyndar fleira til en nefndai- „við-
bætur“ leikstjórans við verk Darios
Fo, eins og vikið skal að.
Eggert Þorleifsson fer með aðal-
hlutverkið, hlutverk brjálæðingsins
réttsýna, sem leysir með lymsku upp
svikavef lögreglunnar. Eggert leikur
þetta hlutverk léttilega, eins og hann
hefur margoft áður sýnt á fjölum
Borgarleikhússins er hann gaman-
leikari fram í fingurgóma og kann
vel þá list að kalla fram hlátur áhorf-
andans. (Eggert virðist hafa tileink-
að sér nokkra takta frá Jim Carrey).
Hláturinn hefur þó oft verið hjartan-
legri úr salnum og markast það
kannski m.a. af því að „andstæðing-
ar“ brjálæðingsins era allir aular
upp til hópa sem gætu varla platað
nokkurn mann. Leikstjórinn velur
þá leið að sýna „þjóna réttvísinnar"
sem fífl, háa sem lága, og virðist hafa
verið meira í mun að búa til vísanir í
alþekkta karaktera bíómynda en að
sýna miskunnarlaust andlit valdsins.
Þannig er lögi'eglustjórinn klæddur í
Guðfóðurgervi Marlons Brando
(nema snöggtum heimskari) og tókst
Gísla Rúnari vel upp í þeirri eftir-
hermu. Halldór Gylfason var einnig
ágætur í sínu Super-Maríó-gervi
samnefndrar bíómyndar (og tölvu-
leiks). Þeir Ari Matthíasson og
Bjöm Ingi Hilmarsson vora í ster-
íótýpískum geiTum ítalskra töffara
og vora mjög ámátlegir báðir tveir. I
gervi Halldóra Geirharðsdóttur, sem
leikur blaðakonuna Man'u Feletti,
mátti greina vísanir til hinnar
þekktu Oriönu Fallaci eða jafnvel til
hinnar ítölsku stórstjörau Sophiu
Loren (og hennar stóra gleraugna).
Fyrir lítið fór þó greind hinnar íyrr-
nefndu og kynþokki þeirrar síðar-
nefndu í túlkun Halldóra.
Það sem einkenndi uppfærsluna
að öðra leyti vora ýkjur (bæði í leik
og umgjörð: sbr. þrítekið atriði þar
sem dúkku er kastað út um glugga í
leikmynd) og farsakennd innskot
(sbr. endurtekinn dans undir diskó-
ljósum). Hvoragt var uppfærslunni
til framdráttar. Sviðsmynd Finns
Amars var ágætlega hönnuð inn í
gefnar forsendur leikstjórans, lýs-
ing Lárusar Bjömssonar var fag-
mannleg, tónlist Margrétar Ömólfs-
dóttur viðeigandi sem og hljóðvinna
Ólafs Amar Thoroddsens. Búningar
Stefaníu Adolfsdóttur vora unnir
eftir forskrift íyrrgreindra gerva
svo ekki var um villst. I heild er sýn-
ingin fremur misheppnuð, ræð ég
það af eigin mati svo og dræmum
undirtektum áhorfenda á þeim
tveimur sýningum sem ég sá.
Að lokum má geta þess að leik-
hópurinn styðst við nýja þýðingu
verksins eftir Halldóra Friðjóns-
dóttur. Þýðing Halldóru er vönduð
en út af henni er mjög oft bragðið í
þessari uppfærslu Leikfélags
Reykjavíkur.
Soffía Auður Birgisdóttir
London
frá kr. 16.645
í sumar með
Heimsferðum
Heimsferðir bjóða nú beint Ieiguflug vikulega til London í sumar,
en við höfum stórlækkað verðið fyrir íslenska ferðalanga til
þessarar mestu heimsborgar Evrópu. Nú getur þú valið um að
kaupa flugsæti eingöngu, flug og bíl eða valið um eitthvert
ágætis hótel Heimsferða í hjarta London. Brottför alla miðviku-
daga í sumar. Bókaðu strax og tryggðu þér lága verðið.
Verðkr. 16*645 Verðkr. 19.990
M.v. hjón með 2 börn. 2-11 ára, flugsæti og skattar. Flug og skattur.

Austurstræti 17, 2. hæð • sími 562 4600 • www.heimsferdir.is
Léttiir og meðfærilegur
GSM posi
nieð iiiiihyggðuiii prentara
0point [^ sem notuð eru á íslandi.
Hiíðasmára 10 [ Er með lesara fyrir
Sími 544 5060 [ snjallkort og segulrandarkort.
Fax 544 5061 ^■■■■■■■■■^■■■■■■■■1
__________[ Hraðvirkur hijóðlátur prentari.

Verð: 1.6 T.S. 120 hestöfl. Kr.1.790.000
Vinsældum Alfa 156 á íslandi og í Evrópu má fyrst og fremst
þakka glæsilegri hönnun og frábærum aksturseiginleikum.
Kynntu þér þennan gullmola frá Alfa Romeo.
Eigum bíla tll afgreiðslu fljótlega.
GARDABÆ