Morgunblaðið - 17.07.1999, Síða 20

20 LAUGARDAGUR 17. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Hönnun á nýju og minna húsnæði í Grindavík fyrir starfsemi Lýsis hf.
Hagræðing
í rekstrinum
Morgunblaðið/Ásdís
Núverandi húsnæði Lýsis hf. við Grandaveg í vesturbæ Reylq'avíkur.
VIÐRÆÐUR um væntanlega sölu
á húsnæði Lýsis hf. við Grandaveg
hefjast á næstu vikum, að sögn
Andra Þórs Guðmundssonar, að-
stoðarforstjóra Lýsis hf. Andri Þór
kveður nokkra aðila þegar hafa lýst
áhuga á að kaupa húsnæði og lóð
Lýsis hf. en frumhönnun á nýju
húsnæði fyrirtækisins lýkur í haust.
Núverandi húsnæði er stórt og ekki
nægilega hagkvæmt og verður nýja
húsnæðið mun minna. „Við þurfum
alls ekki á stærra húsnæði að halda,
heldur er markmiðið að hagræða í
rekstrinum og taka vinnuferla fyrir-
tækisins til endurskoðunar," segir
Andri Þór.
Grindavík ákjósanlegur staður
fyrir starfsemi Lýsis hf.
Hús Lýsis hf. stendur við
Grandaveg í vesturbæ Reykjavíkur,
þar sem íbúðabyggð er allt í kring.
„Núverandi húsnæði er óhagkvæmt
því það er á of stóru svæði. Hús-
næðið er í raun í mörgum húsum og
á mörgum hæðum og mikið af dæl-
ingum á milli,“ segir Andri Þór. „Að
frumhönnuninni lokinni fer fram út-
boð á endanlegri hönnun og bygg-
ingu nýs húss fyrir starfsemi Lýsis
hf., sem þarf ekki að taka langan
tíma, en það má miða við að starf-
semin verði flutt innan þriggja ára.“
Andri Þór segir Grindavík ákjósan-
legan stað fyrir starfsemi Lýsis hf.
þótt ekkert hafi verið ákveðið í því
sambandi. Arðsemisútreikningar á
staðarvali muni fara fram og vænt-
anleg ákvörðun taki mið af þeim.
Að sögn Andra Þórs hefur starf-
semi Lýsis hf. verið í þróun og mikl-
um vexti og við væntanlegar breyt-
ingar bætist ekki mikið við starf-
semina. Hjá Lýsi hf. er nú m.a. unn-
ið túnfisklýsi frá Astralíu og Ta-
ílandi og lýsi frá Suður-Ameríku.
„Við erum að nýta búnað okkar og
þekkingu á þessu sviði og auka um-
svifin á sama vettvangi. Núverandi
framleiðsluferlar eru óhagkvæmir
og markmiðið með væntanlegum
flutningum er að auka hagræðingu
verulega," segir Andri Þór.
Auglýsingaherferð
í Póllandi í haust
Von er á milliuppgjöri Lýsis hf. í
byrjun ágúst nk. en Ijóst er að 25%
söluaukning hefur orðið á fyrstu 6
mánuðum ársins. Velta Lýsis hf. á
fyrstu 6 mánuðum ársins er 225
milljónir miðað við 181 milljón á
sama tima í fyrra.
Að sögn Andra Þórs eru 75% af
tekjum félagsins tilkomnar af út-
flutningi sem fer vaxandi. „Við flytj-
um mest út til Asíu en nú er í undir-
búningi auglýsingaherferð í Pól-
landi en sala þangað hefur einnig
verið töluverð.“
Andri Þór segir framleiðslu Lýsis
hf. tvíþætta. „Annars vegar eru það
vörur tilbúnar á neytendamarkað
og hins vegar lýsi í tunnum sem við
flytjum út til fyrirtækja. Veltan
skiptist nokkuð jafnt á milli þessara
tveggja þátta.“
Infostream ASA
Gengið
hækkaði
um 80%
INFOSTREAM ASA, móður-
félag Strengs hf., hefur hækk-
að meira en 80% í verði eftir að
félagið var skráð í kauphöllinni
í Ósló en fyrsti viðskiptadagur
með bréf þess var á þriðjudag,
að því er fram kemur í fréttum
norska blaðsins Dagens Nær-
ingsliv. Þegar viðskipti hófust
var gengi bréfanna 3,25
norskar krónur á hlut en hefur
hæst farið í um 6 krónur síðan
viðskipti hófust. Miðað við
þessar tölur hefur mark-
aðsvirði fyrirtækisins vaxið úr
tæplega 163 milljónum
norskra króna, sem jafnar til
rúmlega 1,5 milljarða íslenskra
króna, í tæplega 300 milljónir
norskra króna, sem jafngildir
rúmlega 2,8 milljörðum ís-
lenskra króna. í gær var gengi
bréfa milli 5 og 6 norskar
krónur á hlut en viðskipti voru
minni en fyrstu tvo dagana eft-
ir að viðskipti hófust.
í tengslum við skráningu
fyrirtækisins á markað í Nor-
egi fór fram útboð á nýju
hlutafé og er ætlun fyrirtækis-
ins að fjármagna þannig vöxt
þess í Noregi og Svíþjóð, sam-
kvæmt upplýsingum á heima-
síðu Infostream.
Erfiðleikar hjá Marks & Spencer
Slakri þjónustu
kennt um
ATP lífeyrissjóðurinn í Danmörku
Vill auka hlut-
hafalýðræði
Afkoma
Marels betri
en í fyrra
GERT er ráð fyrir að velta Marel-
samstæðunnar á fyrri hluta ársins
verði mun meiri en á sama tímabili
í fyrra og að rekstrarhagnaður
verði góður, að því er fram kemur í
fréttatilkynningu frá Marel hf.
Það sem af er árinu hefur vöru-
sala Marel og Carnitech gengið
mjög vel og verkefnastaða þeirra
hefur verið góð. í lok júnímánaðar
var vörusalan, þ.e. reikningsfærð
sala og fyrirliggjandi pantanir til
afgreiðslu á næstu mánuðum, orðin
meiri en vörusala fyrirtækjanna
allt árið í fyrra.
Hörður Arnarson, framkvæmda-
stjóri þróunar- og framleiðslusviða
Marels, sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gær að mikil aukning væri
frá því sem var á fyrri hluta síðasta
árs, enda hafi afkoman þá verið
sérlega slök. Þá var ráðist í ýmsar
breytingar sem Hörður sagði hafa
skilað sér strax á seinni hluta sama
árs og fyrirtækið sé enn að njóta
afraksturs þeirra breytinga.
Marel hf. mun birta uppgjör
fyrstu sex mánaða ársins 1999 í lok
ágúst næstkomandi.
Mikil sala
á offitulyfi
XENICAL, lyf handa offitusjúkling-
um, er orðið þriðja mikilvægasta
söluvara svissneska lyfjafyrirtækis-
ins Roche. Xenical hefur þó aðeins
verið innan við ár á markaði, að því
er fram kemur í Financial Times.
Roche hefur markaðssett lyfið í
Evrópu og að hluta til á Bandaríkja-
markaði en þar eru góðir sölumögu-
leikar á lyfjum af þessu tagi, en talið
er að um 15% Bandaríkjamanna þjá-
ist af offitu. Fyrirtækið hyggur á
auglýsingaherferð í Bandaríkjunum
á næstunni.
A fyrri hluta þessa árs jukust tekj-
ur Roche af lyfjasölu um 12%, í 5,1
milljarð bandaríkjadala (377 millj-
arða íslenskra króna) og að sögn
talsmanna Roche skipti sala á Xen-
ical þar miklu. Búist er við að salan á
lyfinu aukist enn frekar á árinu.
SALA hjá bresku versluninni
Marks & Spencer hefur alls dregist
saman um 9,6% frá fyrsta fjórðungi
þessa árs, að því er fram kemur á
fréttavef BBC.
Sölutölur fyrir síðastliðið haust
voru einnig mjög óhagstæðar og
síðan hefur enn frekar hallað undan
fæti hjá fyrirtækinu. Astæðumar
eru sagðar varkámi við innkaup hjá
fyrirtækinu og birgðir því ekki
mætt eftirspurn neytenda, sem af
þeim ástæðum hafi snúið sér annað.
Hlutabréf í fyrirtækinu hafa einnig
lækkað.
Breytingar væntanlegar
í haust
Sérfræðingar segja verslunina
hafa gert fyrri viðskiptavini frá-
hverfa og ekki hafi tekist að laða
nýja að. Astæðunnar sé að leita í
slakri þjónustu við viðskiptavini og
fyrirtækið þurfi að færa sig til nú-
tímans.
Brian Baldock, stjómarformaður
Marks & Spencer, segir samkeppni
hafa verið mikla á fjárhagsárinu og
viðurkennir að fyrirtækið hefði get-
að gert betur. Til stendur að ráða
2000 nýja starfsmenn og gera um-
fangsmiklar breytingar á 125 versl-
unum fyrirtækisins í sumar, að sögn
Baldoeks. Haustlína fyrirtækisins
hefur vakið athygli og er búist við að
sala á henni gangi vel, en september
er yfirleitt góður sölumánuður.
A síðasta ári fór hagnaður Marks
& Spencer niður í 655,7 milljónir
punda, úr 1,1 milljarði punda frá
fyrra ári. Þessar tölur samsvara
breytingu frá 128,7 milljörðum ís-
lenskra króna í 76,7 milljarða.
Baldock segir að fyrirtækið muni
loka nokkmm verslunum á megin-
landi Evrópu með þeim afleiðingum
að 310 manns missi vinnuna. Þetta
sé liður í sparnaði hjá fyrirtækinu
og nú standi yfir þróunarvinna hjá
fyrirtækinu. „Viðskiptavinir okkar
munu sjá breytingu til batnaðar í
haust,“ segir Baldock.
STÆRSTI lífeyrissjóður Danmerk-
ur, Arbejdsmarkedets Tillæg-
spension (ATP), hefur í hyggju að
efla samskipti sín við þau fyrirtæki
sem sjóðurinn festir fé sitt í. í við-
tali við danska blaðið Berlingske
Tidende segir framkvæmdastjóri
sjóðsins, Bjarne Graven, að vegna
þess hve stórar fjárfestingar sjóðs-
ins eru í dönsku atvinnulífi geti
sjóðurinn ekki valið að „kjósa með
fótunum" og selja hlut sinn í þeim
fyrirtækjum þar sem hann er ósátt-
ur við rekstur og stjórnun. Vegna
smæðar danska hlutabréfamarkað-
arins myndi slíkt valda mikilli rösk-
un á markaðinum og bendir Graven
á að öðru máli gegndi ef til dæmis
væri um bandarísk fyrirtæki að
ræða. Eina ráðið sé að vinna með
stjórnendum fyrirtækjanna og gera
kröfur til þeirra, segir Graven.
ATP á um 8% af öllum hlutabréfum
sem skráð eru í kauphöllinni í Kaup-
mannahöfti og ávaxtar lífeyrisspamað
um ijögura milljóna danskra laun-
þega. Eignir hans eru metnar á um
200 milljónir danskra króna sem jafti-
gildir rúmlega 2000 milljörðum ís-
lenskra króna. Af þessu má ráða
hversu gífurlega mikið vægi sjóðurinn
hefur í dönsku efnahagslífi. Þann
styrk hyggjast stjómendur sjóðsins
nú nýta sér til að koma fram breyting-
um á fyrirtækjarekstri í Danmörku.
Mælikvarðar
á hluthafalýðræði
Að undanförnu hafa stjómendur
ATP verið áberandi í dönskum fjöl-
miðlum og hafa tjáð sig töluvert um
atvinnulífið og rekstur danskra fyr-
irtækja almennt. Forráðamenn
sjóðsins hafa raunar lengi haft áhuga
á að innleiða nýjar stjórnunaraðferð-
ir í fyrirtækjunum í Danmörku sem
byggja á auknu hluthafalýðræði.
Sjóðurinn hefur nú á prjónunum
áætlanir um að byggja upp gagna-
gmnn þar sem fram kemur að hvaða
marki fyrirtæki í landinu veita hlut-
höfúm kost á að hafa áhrif á rekstur-
inn. í grunninum verður staða fyrir-
tækjanna að líkindum metin út frá
eftirfarandi atriðum: Hversu viljug
stjórnin er að gefa upplýsingar um
starfsemina til hluthafa og annarra,
hvort fyrirtækið hafi skipt hluthöf-
um upp í hópa þar sem sumir hafi
meiri völd en aðrir, hvort atkvæðis-
réttur sé að einhverju leyti takmark-
aður og komi þar með í veg fyrir
uppkaup keppinauta á hlutabréfum
og hvort stjórnin sé viljug að hlusta
eftir þeim ráðum sem eigendur fyrir-
tækisins leggja til við hana.
Mæta á aðalfund
og krefjast skýringa
ATP gerir þegar miklar kröfur til
fýrirtækjanna um upplýsinga-
streymi. Hafi stjóm fyrirtækis ekki
upplýst hluthafa á fullnægjandi hátt,
að mati sjóðsins, mæta fulltrúar
hans á aðalfund og krefja stjórnina
skýringa á þeim atriðum sem þykja
óljós. Bjame Graven segir að sjóður-
inn hafi í sjálfu sér ekkert við það að
athuga að hluthöfum sé skipt upp í
hópa, sé það til góðs fyrir fyrirtækið.
Hins vegar þykir honum athugavert
að ATP geti átt B-hlutabréf í miklu
magni án þess að aukin áhrif á
stefnu fyrirtækisins íylgi með, en
eigendur tiltölulega lítilla A-hluta-
bréfa geti á sama tíma haft umtals-
verð áhrif. Um takmarkanir á at-
kvæðisrétti segir Graven að þær geti
valdið því að stjórnir fyrirtækja
verði of öraggar um sig og hafi ekki
nógu mikið aðhald. Ennfremur seg-
ist hann vilja beita sér fyrir því að
fyrirtæki taki upp kerfi sem umbun-
ar starfsmönnum eftir árangri fyrir-
tækisins, og á þá einkum við hækk-
andi verð hlutabréfa.
Hann segir að í heild séu forráða-
menn ATP ánægðir með samskipti
danskra fyrirtækja við eigendur sína
og sér fyrir sér að þau muni halda
áfram að eflast og batna, að því er
fram kemur í Berlingske Tidende.