Morgunblaðið - 29.07.1999, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Útlit er fyrir
Hlýtt
en rignir
víða um
land
ÁHUGI landsmanna á veður-
spám er að jafnaði í hámarki um
verslunarmannahelgina. Veður-
horfur eru að skýrast og telur
Veðurstofan að á morgun verði
svipað veður og var í dag. Um
verslunarmannahelgina lítur út
fyrir fremur hægan vind og hlý-
indi um mest allt land, þó mun
rigna eitthvað í flestum lands-
hlutum, fyrst sunnan- og vestan-
lands á föstudag.
Á föstudaginn, 30. júlí, er gert
ráð fyrir suðaustlægri átt, dálít-
illi rigningu sunnan- og vestan-
lands en bjartviðri norðan- og
austanlands. Hiti verður á bilinu
10 til 20 stig, hlýjast um norðan-
og austanvert landið.
Á laugardaginn er gert ráð
fyrir fremur hægri austan- og
suðaustanátt. Dálítil rigning eða
skúrir um mest allt land en
áfram verður hlýtt um allt land.
Á sunnudaginn er spáð hægri
breytilegri átt og hlýindum.
Stöku skúrir verða á víð og
dreif, þó síst á Norður- og Vest-
urlandi. Á mánudaginn verður
hæg austlæg átt með smá skúr-
um á víð og dreif um landið.
Heldur kólnar norðan- og vest-
anlands, en hiti verður áfram
allt að 20 stig suðaustanlands.
Gæsluvarð-
hald fram-
iengt í
smyglmáli
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
varð í gær við kröfu lögreglunnar í
Reykjavík um þriggja vikna gæslu-
varðhaldsframlengingu yfir karl-
manni á fímmtugsaldri, sem setið
hefur í varðhaldi síðan 16. júlí í
þágu rannsóknar lögreglunnar á e-
töflusmygli, sem kom upp 7. júlí.
Þá fundust 969 e-töflur í hraðpóst-
sendingu frá Þýskalandi.
Gæsluvarðhaldið yfir manninum
rann út í gær og var hann með
ákvörðun dómara úrskurðaður í
varðhald tfl 18. ágúst. Úrskurður-
inn var kærður til Hæstaréttar.
Tveir aðilar til viðbótar sitja í
gæsluvarðhaldi vegna rannsóknar
málsins.
MARGIR lögðu leið sína í sundlaugarnar í gær og í Hafnarfjarðarlaug
var margt um manninn og meðal annars þessi unga snót, sem virðist
vera að kæla aðeins kroppinn í hitanum.
Dæmdur til að
greiða örorkubætur
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
álítur að stjórn Lífeyrissjóðsins
Framsýnar hafi teldð ranga
ákvörðun er stjórnin hafnaði um-
sókn 49 ára gamallar verkakonu
um örorkubætur fyrir rúmum
tveimur árum. Dæmdi héraðsdóm-
ur því Framsýn tfl að greiða kon-
unni 900 þúsund krónur í bætur
vegna vefjagigtar, sem olli því að
hún varð óvinnufær.
Akvörðun Framsýnar var byggð
á mati trúnaðarlæknis Framsýnar,
sem taldi orkuskerðingu konunnar
vegna veikinda litla eða minni en
40%. Allir þeir læknar sem höfðu
konuna í meðferð töldu hana hins
vegar vera haldna svo alvarlegum
veikindum að hún væri óvinnufær.
Tryggingalæknar hjá Trygginga-
stofnun ríkisins féllust á það mat og
töldu hana hafa fulla örorku.
I dóminum segir að athyglisvert
sé að læknar, bæði meðhöndlandi
læknar og læknai’ Tryggingastofn-
unar ríkisins, sem síðan hafa haft
með konuna að gera, hafi haft sama
mat. Væri því ljóst að einungis nú-
verandi trúnaðarlæknir Framsýnar
hafi talið orkuskerðingu konunnar
vegna veikinda litla, eða minni en
40%.
þokkalegt veður um verslunarmannahelgina
Morgunblaðið/Golli
SANNKÖLLUÐ heimsborgarstemmning myndaðist, í Reykjavík í gær er sólin skein á borgarbúa.
Fleiri innlagnir á sjúkrahús af völdum kampýlóbakter
„Sjáum aðeins topp ísjakans“
Fjöldi staðfestra Campylobacter
sýkinga árin 1990-1998
250
200
150
100
255
[ l Uppruni erlendis eða óþekktur
1H Uppruni innaniands
88 ?3
60
"-□□HQHia
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
BÚAST má við að greind tflfelli
sýkinga af völdum kampýlóbakter í
júlímánuði verði um eða yfir hund-
rað talsins, að sögn Karls G. Krist-
inssonar, sérfræðings í sýklafræði á
rannsóknarstofu Landspítalans.
Karl segir að heimflislæknar sendi
sýni frá þorra þeirra sem sýkjast af
kampýlóbakter en þó hafi fjölgað
þeim sem leggjast á sjúkrahús.
„Mun fleiri hafa verið lagðir inn
af völdum þessarar bakteríu í ár og
í fyrra en áður var, og nú er svo
komið að fleiri eru lagðir inn vegna
kampýlóbakter en salmonellu. Þetta
þýðir í raun að nú orðið veldur
kampýlóbakter miklu meiri vanda
en salmonella," segir Karl.
Hjördís Harðardóttir, sérfræð-
ingur í sýklafræði, segir að miðað
við tíðnina undanfarin ár verði
aukning kampýlobaktersýkinga
undanfama mánuði að teljast far-
aldur. „Þróunin frá því í fyrra held-
ur áfram og það virðist greinflegt að
þessi sýking er komin til að vera.
Aukningin endurspeglar að fólk
hefur ekki gert sér grein fyrir hætt-
unni og meðhöndlar ekki matvælin
með réttum hætti,“ segir hún. Hjör-
dís kveður sér ekki kunnugt um
dauðsföll af völdum kampýlóbakter-
sýkinga hérlendis, en dæmi sé um
slíkt erlendis.
Á þriðja þúsund sýkst?
Karl segir að aðeins lítill hluti
þeirra sem veikjast greinist með
sýkingu, og sé áætlað að um 10%
þeirra sem smitist greinist. Þetta
þýði að á þriðja þúsund manns hafi
smitast hérlendis af völdum
kampýlóbakter það sem af er þessu
ári. „Við sjáum bara toppinn á ísjak-
anum,“ segir Karl. „Þessi mikla
aukning er áhyggjuefni. Við erum
að tala um yfir hundrað tflfelli í
þessum mánuði og margir sjúkling-
anna eru talsvert veikir.
Við vonumst þó eftir því að aukn-
ingin verði ekki meiri, samfara auk-
inni umfjöllun um málið, auk þess
sem við vonumst tfl að víðtæk rann-
sókn á matvælum og dýrum beri ár-
angur. Um leið og við komum auga
á t.d. kjúklingabú sem hefur lága
tíðni sýkinga eða enga tíðni, og ber-
um saman við bú sem hefur háa
tíðni, er hægt að gera úrbætur til að
lækka tíðni almennt. Einnig verður
að brýna fyrir neytendum að varast
að borða hrátt kjöt, sérstaklega
hrátt eða illa steikt kjúklingakjöt,
og virða ákveðna meðhöndlun mat-
væla.“
Síðan 1996 hefur iðrasýkingum af
völdum bakteríunnar campylobact-
er farið ört fjölgandi á íslandi. Á ár-
inu 1998 greindust 220 einstakling-
ar með sýkingu af völdum hennar,
eða 137% fleiri en árið á undan.
Fjölgunin er nánast öll tilkomin
vegna innlends smits. Þannig voru
151 tflfelli kampýlóbakter talin hafa
smitast á íslandi árið 1998 en aðeins
11 tilfelli salmonellusýkinga. Þrátt
fyrir þennan fjölda einstaklinga
sem smituðust af kampýlóbakter á
síðasta ári, var yfirleitt ekki um
þekkta hópsýkingu að ræða, þ.e.
ekki voru sjáanleg tengsl á milli
þeirra sem sýktust, öfugt við t.d.
salmonellusýkinguna sem kom upp
hérlendis 1996, þegar 124 sýktust
eftir bolludaginn.
Smit algengast á sumrin
Kampýlóbakter bakterían veldur
bólgu í þörmum með niðurgangi,
stundum blóðugum, kviðverkjum,
hita, ógleði og uppköstum með til-
heyrandi vökvatapi, en getur líka
valdið einkennalausri sýkingu. Sýk-
ingin gengur oftast yfir innan viku
án meðferðar, en getur stundum
valdið langvarandi fylgikvillum,
þeirra alvarlegastir eiu liðbólgur og
liðverkir. Helstu heimkynni bakter-
íunnar eru meltingarfæri húsdýra
og villtra dýra. Smit er algengast á
sumrin, þótt það geti átt sér stað
allt árið.
Upplýsingar um útbreiðslu
kampýlóbakter á Islandi eru af
skomum skammti. Bakterían hefur
fundist í ómeðhöndluðu yfirborðs-
vatni og í þremur tflvikum hefur
slíkt vatn orsakað hópsýkingar. I
umfangsmikflli úttekt á gæðum
neysluvatns árin 1993 og 1994
fannst bakterían ekki í 246 neyslu-
vatnssýnum frá 22 vatnsveitum.
Upplýsingar um hversu algeng
kampýlóbakter bakterían er í mat-
vælum, öðrum en kjúklingum, eru
sömuleiðis takmarkaðar. Bakterí-
unnar hefur verið leitað í nauta-
hakki án þess að finnast. Rannsókn-
arstofnun fiskiðnaðarins rannsakaði
50 sýni af ferskum fiski og úr fisk-
vinnslunni árið 1989, sem öll voru
neikvæð. I könnunum á gerlafræði-
legu ástandi frystra kjúklinga árið
1986 til 1991 reyndust 75% tfl 88%
sýna innihalda sýkflinn. í skyndiút-
tekt heilbrigðiseftirlits á höfuðborg-
arsvæðinu á ferskum kjúklingum
síðastliðið haust, voru tekin 22 sýni
og reyndust 14 þeirra jákvæð. Út-
breiðsla sýkilsins, þar á meðal
hversu algeng hún er í bústofnum,
gæludýrum, villtum dýrum og um-
hverfi, er að öðru leyti óþekkt hér-
lendis.
heimilisbankinn
www.bi.is
áhyggjulaus í fríi

Þú velur greiðsludaginn - Heimilisbankinn borgar reikninginn
® BÚNAÐARBANKINN ®
Traustur banki s k i m a