Morgunblaðið - 29.07.1999, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 1999 67

SKOÐUN
greinst með þroskafrávik, sem
tryggir að það fái nauðsynlega sér-
fræðiaðstoð innan skólans frá ári til
árs, í samstarfi við stofnanir og sér-
fræðinga utan skólans sem við á í
hverju tilfelli.
Mér skilst að nú sé í endurskoðun
skipulag sérskennslumála grunn-
skólans í Reykjavík. Forvitnilegt
verður að sjá hvað sú endurskoðun
leiðir í ijós. Mig grunar að þörf verði
á gagngerum breytingum á fyrir-
komulagi sérkennslumála, þá ekki
síst m.t.t. þess að það nái utan um að
sinna þeim fjölda barna sem þurfa
sérstuðning. Stöðugt fleiri börn
greinast með þroskafrávik af ýmsu
tagi. Börn sem greinast með „at-
hyglisbrest með ofvirkni"
(Attention-Deficit/ Hyperactivity
Disorder, ADHD) eru talin vera um
3-5% af hverjum árgangi.
Fyrst og fremst held ég að það
skipti máli, til þess að starfsfólk
grunnskólans og aðrir geti skipulagt
þjónustu við þessi börn ár frá ári, að
horfast í augu við hvað sá hópur er
orðinn stór sem greinist með þroska-
frávik af ýmsu tagi og þarf þess
vegna sérstuðning.
Kennarar og fagfólk gera sitt
besta til að sinna þessum hóp bama,
en betur má ef duga skal. Mér finnst
fráleitt að ætla einum bekkjarkenn-
ara að sinna tveimur, þremur og
fleiri börnum sem eru á mörkunum
að geta nýtt sér kennslu í bekk. Það
skapar mikið álag á kennarann og
einnig aðra nemendur í bekknum.
Æskilegt væri að skipulag sérstuðn-
ingsmála væri þannig hannað og
uppbyggt að hægt væri að veita
þessum börnum tímabundna sér-
þjónustu eftir þörfum hverju sinni,
sem miðaði að því að gera þau bekkj-
arhæf.
Hér væri tilefni til að fjalla sér-
staklega um sálfræðiþjónustu í skól-
um, en samkvæmt reglugerð um sér-
fræðiþjónustu í skólum (nr. 386,
1996) er í dag kveðið svo á að sál-
fræðingar sem vinni við skólana
skuli einungis sinna „faglegri ráðgjöf
vegna almennrar kennslu einstakra
námsgreina og aðstoð og leiðbeining-
um við kennara vegna sérkennslu".
Ljóst er að með þessari breytingu á
grunnskólalögunum var verulega
dregið úr faglegri þjónustu við börn í
grunnskólanum. Það væri of langt
mái að fjalla ítarlega um hvers vegna
þessi lagasetning var ákveðin, en
spurningin er hver á að sinna þeim
verkefnum sem sálfræðiþjónusta
skóla sinnti áður, vegna þess að þörf-
in er sannanlega fyrir hendi.
Tökum til hliðsjónar hvernig aðrar
þjóðir hafa staðið að skipulagi þjón-
ustu við umrædd börn, t.d. á hinum
Norðurlöndunum eða í Bandaríkjun-
um. Ég hef nýverið heyrt af ferðum
hópa kennara til Bandaríkjanna, sem
hafa verið að kynna sér skólastarf í
ýmsum fylkjum þar. Mér skilst að ís-
lensku kennararnir hafi tekið sér-
stakiega eftir því hversu góður agi
var á börnunum og þar af leiðandi
stresslaust andrúmsloft. Þá er að
veita því eftirtekt hvernig er staðið
að skólastarfinu þar miðað við hér
hjá okkur.
Jú, það voru fleiri stuðningsfull-
trúar og þeim var ætlað að veita
stuðning inni í bekkjarstarfinu, það
voru fleiri sérkennarar, góð aðstaða
var til að vinna með einstaka bömum
sem þurftu sérstuðning, einn sál-
fræðingur var með aðeins tvo skóla,
mikið var um faglega ráðgjöf, for-
eldrar veittu skólanum dyggan
stuðning með þátttöku í skólastarfi
og viðveru og síðast en ekki síst
kennarar voru með ásættanleg laun.
Mér er óskiljanlegt hvers vegna
ráðamenn í menntamálum þjóðar-
innar bera ekki skynbragð á mikil-
vægi þess að vinna fyrirbyggjandi
starf með börnum og unglingum í
skólum borgarinnar á þann hátt sem
hér um ræðir. Er það vegna þess að
árangur af öflugu forvarnarstarfi í
grunnskóium Reykjavíkur kæmi
e.t.v. ekki í ljós fyrr en á næsta kjör-
tímabili eða þar næsta? Ég spyr
hvar er fyrirhyggjan og ég segi; við
höfum ekki ráð á að láta börnin okk-
L, Efþúætlaraðleggjaland
* undir fót er goður kostur
|; * * að leigja NMT síma til að
hafa með. NMT farsímakerfið
hefur mjög mikla útbreiðslu Þú ert
í öruggu sambandi með hina frábæru
Benefon Sigma eða Benefon Delta í
farteskinu. Á kortinu getur þú séð hversu víða
NMT kerfið nær.
Allar frekari upplýsingar færðu hjá Símanum í
Ármúla, en þú getur einnig leitað upplýsinga í
netfanginu: NMTIeiga@simi.is
Ljósa svæðið ei útbreiðsla NMT á íslandi,
sjá nánar í simaskránm bls, 15
www.sinu.is
ar sem eitthvað stórt eða smátt bját-
ar á hjá, velkjast um'kerfið og fara á
mis við góða aðstoð og þjónustu, sem
því miður gerist í alltof mörgum til-
fellum. Augljóst er hvað það er dýrt
fyrir samfélagið þegar allt hefur far-
ið á versta veg og börnin sem ekki
hafa fengið rétta aðstoð, koma út úr
skólanum með brotna sjálfsmynd og
með takmarkaðan grunn til að
byggja á. Sum þeirra hafa ánetjast
misnotkun vímuefna og valda sjálf-
um sér og öðrum ómældum þjáning-
um, þessi hópur er mest áberandi og
því meira fjallað um hann. En það er
jafnframt dýrt þó ekki komi til mis-
notkun vímuefna, endurhæfing ein-
staklinga með skerta sjálfsmynd,
sem ekki hafa fundið leið til að nýta
hæfileika sína og leita þar af leiðandi
inn á bótakerfið, jafnvel mjög ung að
aldri. Svo ekki sé talað um sóun á
mannauð.
Við höfum alla burði til að veita
börnum okkar og unglingum betra
veganesti til að þau geti sjálf séð sér
farborða og lifað innihaldsríku lífi.
Ég vona að þessi skrif mín hvetji til
málefnalegrar umræðu um þetta mál
málanna eins og það kemur mér fyr-
ir sjónir. Ég vil sérstaklega hvetja
fagfólk, kennara og foreldra til að tjá
sig um málið, mikilvægt er að fá sýn
sem flestra.
Starfsfólk forvarnarsviðs hefur
þegar ágætt samstarf við ýmsa aðila
í forvarnarmálum barna og unglinga.
A stefnuskránni er að huga sérstak-
lega að forvarnarstarfi með aldurs-
hópnum 6 -12 ára. Við hvetjum fólk
til að hafa samband við okkur, sér-
staklega ef það getur miðlað til okk-
ar góðum hugmyndum eða til að
kanna samstarfsgrundvöll.
Höfundur er félagsráðgjufi á for-
vamarsviði Félagsþjónustunnar i
Reykjavfk.
GERI AfiKIK BETUR
HEILIR
STURTUKLEFAR
80x80 á kant
Blöndunar-
tæki,
sturtusett,
botn og
vatnslás
innifalinn.
Verð fró
kr. 39.600,-
stgr.
VERSLUN FYRIR ALLA I
Vib Feilsmúta
Simi SS8 7332
www.heildsoluverslunin.is
30 ára reynsla
Hljóðeinangrunargler
• •
Oryggisgler

GLERVERKSMIÐJAN
Eyjasandur 2 • 850 Helia tr 487 5888 • Fax 487 5907
íslenskir vefir eiga heima á Vefskinnu
^mbl.is
—ALLTA.Í= GITTHXSAÐ A/Ý7~7—
BRYGGJUSVÆÐI
Á bryggjum verður oft launhált
vegna vatns eða ísingar.
Ökum hægt á bryggjum!
iJU^FERÐAR
Utborgun
Greiða skal út laun
á morgun
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur

*
i
í
I
\