Morgunblaðið - 04.08.1999, Blaðsíða 46

^6 MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
BIRNA ANNA
SIGVALDADÓTTIR
+ Birna Anna Sig-
valdadóttir
fæddist í Hafnar-
fírði 21. september
1925. Hún lést á
sjúkrahúsi í Banda-
ríkjunum 16. júlí
síðastliðinn. For-
eldrar Birnu voru
Guðmunda Svein-
björnsdóttir
(1899-1981) og Sig-
valdi Guðmundsson
> (1892-1978). Systk-
ini: Kristbjörg Odd-
ný Ingunn (f. 1927),
Hrefna Iðunn (f.
1930), Ólafur Armann
(1931-1993), Guðbjörg Sigrún
(f. 1938) og Aðalheiður (f. 1943).
Hinn 4. júní 1949 giftist Birna
Ragnari Karlssyni geðlækni (f.
13. maí 1924). Börn þeirra eru:
1) Björn Ragnar, tannlæknir, (f.
1949), kvæntur Ragnheiði Mar-
gréti Guðmundsdóttur, ís-
lenskukennara, (f. 1953). Þau
eiga tvær dætur, Birnu Önnu,
nema, (f. 1975) og Láru Björgu,
nema, (f. 1977). 2) Karl, mat-
vælafræðingur, (f. 1955),
kvæntur Jóhönnu Þormóðsdótt-
ur, skrifstofumanni, (f. 1958).
Þau eiga tvo syni,
Ragnar Kristin,
nema, (f. 1982) og
Þorgeir, nema, (f.
1989). 3) Ásta Mar-
grét, verkfræðing-
ur, (f. 1966), gift
Ólafí Mar Jósefs-
syni, verkfræðingi,
(f. 1963). Þau eiga
tvær dætur, Ásdísi
Lilju (f. 1996) og
Helenu Lind (f.
1999).
Birna gekk í
Kvennaskólann í
Reykjavík og Hús-
mæðraskóla Reykjavíkur. Hún
vann almenn skrifstofustörf,
lengst af hjá Almennum trygg-
ingum þar til hún fluttist til
Kanada með manni sínum árið
1952. Hún bjó í Kanada og
Bandarikjunum þar til fjöl-
skyldan fluttist heim til Islands
árið 1960. Árið 1970 fluttist
Birna aftur til Bandaríkjanna
og bjó þar til ársins 1993. Eftir
það bjuggu þau hjónin á Is-
landi.
Útför Birnu fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
Við systurnar vorum vanar að
kalla ömmu Birnu og afa Ragnar
„ömmu og afa í Ameríku". Þegar
við vorum litlar stelpur bjuggum
við í Chicago í þrjú ár þar sem
pabbi var við nám. Rétt fyrir jólin
keyrðum við svo til ömmu og afa í
New York þar sem þau voru búsett
lengi vel. Keyrslan var löng og
^.strembin og ýmis ráð voru reynd af
riendi móður okkar í þeim tilgangi
að stytta okkur leiðina, eins og að
telja jólatré í gluggum húsa og um-
ferðai'skilti við vegina. Svo
komumst við loks á leiðarenda
seint um kvöld. Fyrstu morgnarnir
hjá ömmu og afa eru mér mjög
minnistæðir. Birna Anna, systir
mín, og ég sátum við eldhúsborðið
og amma gaf okkur Rice Crispies
með niðurskornum banana. Mér
fannst svo gaman að fylgjast með
ömmu skera niður bananann vand-
lega og einbeitt á svip. Eg sat
stjörf og horfði dolfallin á neglur
hennar sem voru langar og vel
lakkaðar. Eftir að bananinn var
-wjíominn út í leit hún á okkur og
brosti en ég sat eftir og starði enn
á fínu neglurnar hennar ömmu.
HAFNARFJARÐAR
Stapahrauni 5, Hafnarfirði, sími 565 5892
Persónuleg,
alhliða útfararþjónusta.
Sverrir Olsen, Sverrir Einarsson,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa íslands
Suðurhlíð 35 ♦ Sími 581 3300
Állan sólarhringinn. www.utfararstofa.ehf.is/
Þegar systir mín sagði mér að
amma okkar væri dáin þá voru það
jólamorgnarnir í New York sem
komu fyrst upp í hug minn.
Amma mín var yndisleg kona og
góð vinkona mín. Það var gott að
tala við hana. Það skipti ekki máli
um hvað við ræddum, hún var
áhugasöm og reyndist mér alltaf
vel. Ég minnist þess hve sammála
við vorum þegar við ræddum sam-
an meðan við pússuðum silfrið. Við
skiptumst á að þusa og röfla um
hitt og þetta, það skipti ekki máli
um hvað var rætt, við vorum alltaf
jafn sammála. Hún spurði mig um
ástarmálin og oftar en ekki átti ég
nokkrar hallærissögur handa henni
og svo hlógum við saman og gerð-
um grín. Hún hafði gaman af því að
hvísla að mér leyndarmálum sem
ekki allir máttu heyra. Hún hafði
gaman af því að láta mig hlæja þeg-
ar ég var döpur. Ef mér leið illa þá
var gott að setjast við eldhúsborðið
á Snorrabrautinni. Hún tók fram
brauð, uppáhaldskexið mitt og und-
anrennu. Svo smurði hún rólega og
vandlega og á meðan fylgdist ég
með fínu nýlökkuðu nöglunum. Allt
í einu leið mér betur, eiginlega leið
mér eins og lítilli stelpu í heimsókn
um jól.
M skal ég óttast eigi
þinn engill fylgir mér
ogþóttídagégdeyi
þá djörfung samt ég ber
til þín, ó, Guð, að gull í mund
mér geymi þessa morgunstund.
(Bjöm Halldórsson.)
Á gamlárskvöld þegar klukkan
sló tólf og fjölskyldan stóð úti á
tröppum undir sprengjum og blys-
um fannst mér alltaf skemmtilegast
að fara inn í stofu til ömmu þar sem
hún sat ein inni í hlýjunni því hún
var svo hrædd við sprengjurnar.
[ ÚTFARARSTOFA í
ÖSWALDS
síMi 551 3485
ÞJÓNUSTA ALLAN !
| SÓLARH RINGINN
; ADAl.Smi i l ll! * 11)1 RI VKIAVIK 1
I.IKKISTUVINNUSTOFA
EYVINDAR ÁRNASONAR j
: 1899
Þar sat hún falleg og glerfín í
glæsilegum kjól með keip um herð-
arnar og beið eftir okkur. Síðasta
gamlárskvöld kom ég til hennar inn
í stofu og óskaði henni gleðilegs
árs. Hún tók um vangann minn og
horfði í augun mín og sagði að ég
væri stelpan sín því við værum svo
líkar. Um daginn fór ég í heimsókn
til hennar á Snorrabrautina til að
kveðja hana því hún var að fara í
sína síðustu Ámeríkuheimsókn. Ég
kyssti hana bless og faðmaði hana
að mér. Rétt áður en ég hljóp út í
bíl tók hún um vangann minn og
sagðþ við mig að ég væri stelpan
sín. Ég mun aldrei gleyma þessari
kveðjustund og ég mun aldrei
gleyma ömmu minni. Guð geymi
hana að eilífu.
Lára Björg Björnsdóttir.
Fyi’stu æviárin átti ég frænku í
Ameríku. Frænkan var goðsagna-
persóna í barnshuganum. Ég
heyrði talað um hana og skoðaði
myndir af henni. Hún átti tvo
stráka. Annar var ári yngrí en ég.
Hann var minn. Bræður mínir
máttu eiga stóra bróður hans. Sum-
arið 1958 beið ég spennt eftir að
fjölskyldan í Ameríku kæmi tO Is-
lands. Ég varð ekki fyrir vonbrigð-
um. Frænka gaf mér hárskraut í
síða hárið og krullaði sléttan ennis-
toppinn. Hún naut þess að dekra
við litlu frænkuna og litla frænkan
naut athyglinnar sem þessi for-
framaða kona veitti henni.
Birna var elsta systir móður
minnar og hálfu öðru ári eldri. Milli
þeirra voru sterk systrabönd. þær
sváfu saman í herbergi fram að
giftingu og fyrstu hjúskaparárin
deildu þær íbúð í húsi foreldra
sinna ásamt eiginmönnum og son-
um. þegar ég kom í heiminn var
Birna flutt til Kanada þar sem
Ragnar, eiginmaður hennar, var við
nám. Þaðan fluttu þau til Banda-
ríkjanna árið 1957. Þrátt fyrir fjar-
lægð héldust systraböndin og þeg-
ar Birna fluttist til Islands, ásamt
eiginmanni og sonum, urðum við
börnin þeirra heimagangar á heim-
ilum systranna.
Birna var glæsileg og metnaðar-
full kona. Hún vildi menntast og
fyrir áhrif móður sinnar gekk hún
í Kvennaskólann í Reykjavík. Þar
hlaut hún góða almenna menntun.
Síðan lá leiðin í Húsmæðraskóla
Reykjavíkur. Menntun og uppeldi
Birnu var henni veganesti út í lífið
sem hún hélt áfram að þróa. Innan
fjölskyldunnar skipaði hún sess
sem sælkerakokkur. Hún flutti
heim frá Bandaríkjunum árið 1960
með nýjungar í matargerð sem
breyttu mataræði allrar stórfjöl-
skyldunnar. Fram til þess tíma var
lambakjöt og fiskur matreiddur á
hefðbundinn hátt, kryddaður með
salti og pipar. Birna bætti við
framandi kryddi og nýjum aðferð-
um við matreiðslu. Þar að auki
kenndi hún systrum sínum að elda
ljúffengan mat úr nautakjöti,
kjúklingum og kalkún. Vorið 1966
eignaðist Birna langþráða dóttur.
Þá var ég 11 ára gömul og bauðst
til að passa barnið. Birna þáði það
þó að ekki hafi verið þörf fyrir
krafta mína fyrsta sumarið. Ég
fékk að skipta á litlu stúlkunni,
gefa henni pela og aka vagninum
út í garð. Birna var þolinmóð og
kenndi mér að hugsa um ungbarn.
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer fram.
Ætlast er til að þessar upplýs-
ingar komi aðeins fram í formál-
anum, sem er feitletraður, en
ekki í greinunum sjálfum.
Næstu tvö sumur vai' ég í launaðri
vist hjá Birnu og lærði heimilis-
störf, hreinlæti og að hugsa um
barn. Hún keypti fallegustu
kerruna í bænum svo barnapían
gæti spókað sig um með barnið í
almennilegri kerru. I dag undrast
ég hve vel hún treysti mér fyrir
augasteininum sínum. Líklega
vildi ég sýnast traustsins verð
vegna þess að mér þótti gaman að
vera með Birnu. Hún var falleg,
hlý, hafði ákveðnar skoðanir og bjó
til góðan mat. Birna var unglingur
á stríðsárunum. Helsta skemmtun
ungs fólks í Reykjavík stríðsár-
anna var að horfa á bandarískar
Hollywoodkvikmyndir. Kvik-
myndastjörnur voru fyrirmyndir
ungra stúlkna og þær reyndu að
líkjast þeim í útliti. Birna var eng-
in undantekning. Hún var falleg
frá náttúrunnar hendi, en lengi má
gott bæta. Birna eyddi töluverðum
tíma í að verða enn fallegri og hélt
þeirri venju fram á síðasta dag.
Hún var mjög smekkleg og hafði
auga fyrir fallegum fötum og
skartgripum.
Sem unglingsstúlka hafði ég
áhyggjur af því að ég væri horuð og
með ljótt nef. Það skipti máli fyrir
mig að Birna sagði mér að vera
ánægð með útlitið. Ég væri hæfi-
lega grönn miðað við aldur og hefði
nefið hennar. Þetta var dæmigert
fyrir Birnu. Hún hrósaði börnum
og styrkti jákvæða sjálfsmynd
þeirra. Þetta kom sér vel fyrir
börnin hennar og barnabörn. Hún
var metnaðargjörn fyrir þeirra
hönd og stolt af þeim þegar vel
gekk.
Birna og Ragnar fluttu aftur til
Bandaríkjanna árið 1970 ásamt
tveimur yngri bömum sínum. Eldri
sonurinn varð eftir á Islandi þar
sem hann stundaði háskólanám.
Birna og Ragnar eyddu saman ævi-
kvöldinu á Islandi en heimsóttu
böm sín og fjölskyldur þeirra til
Bandaríkjanna árlega. I vor fögn-
uðu þau fæðingu yngsta barna-
bamsins og í byrjun júlí fór Birna til
Bandaríkjanna að sjá litlu dóttur-
dótturina. Það varð hennar hinsta
för. Eftir vikudvöl veiktist Bima
skyndilega og lést sólarhring seinna.
Ég votta Ragnari, Birni, Karli,
Ástu Margréti og fjölskyldum
þeirra og systram Birnu innilega
samúð. Guð geymi Birnu Önnu Sig-
valdadóttur.
Margrét Ásgeirsdóttir.
Amma mín var falleg kona. Hún
hafði yndi af öllu því sem fallegt er.
Hún naut þess að hlusta á fallega
tónlist og vom óperur eftirlæti
hennar. Þegar ég hugsa um stofuna
hjá ömmu þá heyri ég tónlistaróm-
inn úr fóninum hennar. Pavarotti
var í allra mesta uppáhaldi hjá
henni og löngu áður en ég hafði vit
á nokkra slíku vissi ég samt að
maðurinn með kringlótta andlitið
og breiða brosið í mikla skegginu
sem var utan á öllum plötunum
hennar ömmu hét Pavarrotti og var
besti söngvari í öllum heiminum.
Komin með aðeins meira vit áttaði
ég mig á því að heilan ævintýraheim
var að finna inni á baðherberginu
hennar ömmu. Hún átti óteljandi
flöskur og krakkur með vellyktandi
vökvum og kremum og svo ótrúlega
marga varaliti og annað glansandi
dót í alls konar litum og stálumst við
Lára systir oft til að hnýsast í fegr-
unardótið hennar ömmu. Svo kom
reyndar að því að við þurftum ekki
lengur að stelast og hnýsast því hún
sýndi okkur þetta allt saman með
glöðu geði. Hún kenndi okkur hvem-
ig ætti að fara með öll þessi undra-
efni og aðstoðaði okkur við að koma
upp okkar eigin safni okkur til
ómældrar ánægju.
Amma var líka alltaf glerfín og
óaðfmnanleg til fara. Hún hafði
gaman af fallegum fötum og þegar
við systurnar fórum sjálfar að spá í
slíkt var amma Birna aftur mikill
haukur í horni og sat oft með okkur
inni í svefnherbergi hjá sér og
sýndi okkur öll skemmtilegheitin
sem leyndust í fataskápnum þar.
Hún vissi allt um föt og tísku,
fylgdist vel með og kunni ávallt skil
á nýjustu straumum og stefnum í
þeim efnum. Hún var líka alltaf svo
örlát við okkur systurnar og var sí-
fellt að gefa okkur eitthvað sem til
féll úr safni hennar.
Við systurnar höfum það eftir
systkinum ömmu að hún hafí verið
svo mikil glæsipía á sínum yngri ár-
um að eftir því hafi verið tekið á
götum borgarinnar. Vonbiðlarnh'
vora víst margir en hún leit ekki við
nokkram þeirra fyrr en afi Ragnar
kom til sögunnar. Það fór aldrei á
milli mála hversu náin og samrýnd
amma og afi vora. Þau vora sem
eitt og máttu vart hvort af öðru sjá.
Þau eignuðust pabba fyrst, svo
Kalla og loks Ástu Margréti og
vora þau aldrei feimin við að sýna
hversu ánægð þau vora og stolt af
börnunum sínum.
Þau áttu heima í Ameríku stóran
hluta ævi sinnar. Fyrst var afi þar
við nám og svo starfaði hann þar.
Amma bjó fjölskyldunni fallegt
heimili og sinnti börnunum þrem-
ur. Þeim fannst gott að búa í Am-
eríku og fundu sig vel heima þar.
Við fjölskyldan heimsóttum þau oft
þangað og árin þrjú sem við bjugg-
um sjálf í Ameríku þegar við Lára
vorum litlar þá fórum við alltaf til
þeirra um jólin og á sumrin. Það
var alltaf svo gott að vera hjá
ömmu og afa, amma var svo góð
við okkur systurnar og stjanaði við
okkur frá því að við vöknuðum á
morgnana þangað til við fórum að
sofa á kvöldin.
Að amma skyldi hafa haldið
heimili í Ameríku nær alla tíð setti
svip sinn á allt heimilishaldið og þar
með talið eldhúsið hennar. Hún átti
öll eldhúsáhöld sem hægt var að
hugsa sér og mörg sem maður hefði
aldrei getað ímyndað sér að væru
til. Auk þess átti hún mörg eintök af
hverju, líka þessum óhugsandi hlut-
um og var amma alltaf að lauma
hinu og þessu að mér í búið.
Það var gaman að tala við ömmu
Birnu. Hún sagði okkur oft sögur
frá því að þau systkinin vora ung
og bjuggu öll í húsinu sem langafi
byggði á Snorrabrautinni. Hún
hafði einstaklega gott minni og gat
rifjað upp ótrúlegustu smáatriði
sem gerðu frásagnir hannar svo lif-
andi og skemmtilegar. Eins fylgdist
hún afar vel með öllu því sem var
að gerast á líðandi stundu, hún las
öll blöð og missti nær aldrei af
fréttum. Amma var líka ákveðin og
ekki hrædd við að segja hug sinn.
Hún hafði skemmtilegan og lúmsk-
an húmor sem gat jafnvel verið
hárbeittur og oft hvíslaði hún at-
hugasemdum í eyra okkar systra
sem enginn annar mátti heyra, en
komu okkur tU að skellihlæja og hló
hún þá með okkur.
Það er svo skrýtið hvernig maður
heldur stundum að ekkert muni
nokkurn tímann breytast og að allt
verði bara alltaf eins og það er. I
barnslegri trú er hægt að fljóta
þannig áfram þangað til eitthvað
gerist sem minnir mann á að ekkert
er sjálfsagt og manni ber að vera
þakklátur fyrir allt það góða sem
maður hefur. Ég er heppin að hafa
átt hana ömmu, sem var svo yndis-
leg og mér þótti svo vænt um,
svona lengi að.
Þau afi fóra til Ameríku nú í
byrjun júlí tU að heimsækja Kalla
og Ástu Margréti, systkini pabba,
sem eiga heima þar ásamt fjöl-
skyldum sínum. Þar veiktist amma
snöpglega og dó.
Eg fór og kvaddi ömmu og afa
kvöldið áður en þau fóra. Einkenni-
legt hvernig allt breytist í einni
svipan. Nú er stundin við eldhús-
borðið með ömmu þetta kvöld, orðin
að stund sem ég mun aldrei gleyma.
Síðasta stundin með ömmu. Eldhús-
áhöldin sem hún sendi mig heim
með, ósköp venjulegir hlutir, eru nú
orðnh- að dýrgripum.
Ég bið algóðan Guð að vaka yfir
afa Ragnari og allri fjölskyldunni.
Ég bið hann einnig að vaka yfir
elsku ömmu minni Birnu og blessa
minningu hennar.
Birna Anna Björnsdóttir.
# Fleiri miimingargreinar um Birnu
Önnu Sigvaldadóttur bíða birtingar
og munu birtast ( blaðinu næstu daga.