Morgunblaðið - 23.09.1999, Page 1

STOFNAÐ 1913
215. TBL. 87. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Yfír tvö þúsund fundnir látnir eftir jarðskjálftann á Taívan
ísraelar saka SÞ
um fjandskap
Eftirskjálftar hafa
hamlað björgunarstarfi
Puli, Taipei. AFP, AP, Reuters.
- . . . . . . , Reuters
Ibúar þorpsins Kou Shing á miðhluta Taivans fá afhent dánarvottorð ættingja sinna í gær.
ÖFLUGIR eftirskjálftar hömluðu
björgunarstarfi á Taívan í gær, þar
sem að minnsta kosti 2.008 hafa
fundist látnir eftir jarðskjálftann á
mánudag. Um 4.500 manns hafa leit-
að læknishjálpar vegna meiðsla og í
gærkvöldi var um 2.600 manna enn
saknað. Björgunarsveitir frá fjórtán
löndum komu til eyjarinnar í gær.
Björgunarmenn fundu í gær mun
fleiri látna en á lífí í rústum húsa
sem hrundu og vonin um að fínna
fólk á lífi minnkar með degi hverjum.
Eftirskjálftar stefndu lífi og limum
björgunarmanna í hættu í gær, þvi
mörg löskuð hús hrundu til grunna
við jarðhræringarnar. Yfir tvö þús-
und eftirskjálftar hafa riðið yílr síð-
an á mánudag, þar af þrír yfir 6 á
Richter-kvarða og sá sterkasti
mældist 6,8 stig. Eftirskjálftamir
ollu víða aurskriðum og voru tvö
þorp á vesturhluta Taívans rýmd
vegna hættu á að stífla í fljóti af
þessum sökum myndi valda flóði.
Auk þess mynduðust sprungur í
stærsta vatnsgeyminum á Taívan og
voru íbúar í nágrenninu hvattir til að
yfirgefa heimili sín.
Meðal þeirra fjórtán landa sem
sendu björgunarsveitir til Taívans í
gær eru Bandaríkin, Rússland,
Sviss, Tyrkland, Japan, Suður-Kórea
og ísrael. Sumir liðsmanna þeirra
höfðu verið við björgunarstörf í
Tyrklandi eftir jarðskjálftann sem
reið yfir í lok ágúst og varð yfir 15
þúsund manns að bana. Tyrkir
sendu sérþjálfað lið, sem gegndi lyk-
ilhlutverki við björgunarstarfið þá.
100 þúsund misstu
heimili sín
Talið er að yfir 100 þúsund manns
hafi misst heimili sín vegna jarð-
skjálftans. „Hvað varð um húsið
mitt?“ spurði hinn 33 ára gamli Hsu
Tse-kai björgunarmenn aftur og aft-
ur á þeim átta klukkustundum sem
tók að ná honum úr rústum. Hús
hans hafði verið fjögurra hæða hátt,
en það eina sem var eftir af því var
þriggja metra há steypuhrúga. Unn-
ið var að því í gær að leita eins árs
drengs í rústum hússins, en hlustun-
arbúnaður hafði numið hljóð frá leik-
fangi hans.
í höfuðborginni Taipei lögðu
björgunarmenn allt kapp á að finna
fólk á lífi í rústum hins tólf hæða háa
Sungshan-hótels, en þrjátíu manna
var ennþá saknað, sem talið var að
hefðu verið þar innandyra er skjálft-
inn reið yfir.
Gífurlegt tjón
I borginni Tungshih á miðri eynni,
þar sem búa um 60 þúsund manns,
var nærri því hvert einasta hús
skemmt og þriðjungur allra bygg-
inga hruninn. Maður að nafni Liu
beið í gær örvæntingarfullur fyrir
utan fjórtán hæða fjölbýlishús í
borginni, sem hallaði um 45 gráður.
Sagðist hann hafa komist heilu og
höldnu með barn sitt úr íbúð á sjö-
undu hæð, en eiginkona hans og ann-
að barn þeirra væru enn föst inni í
húsinu. „Eg áttaði mig ekki einu
sinni á því að húsið hefði brotnað
fyrr en jarðskjálftinn var genginn
yfir,“ sagði Liu við fréttaritara AP-
fréttastofunnar.
Haft var eftir taívönskum embætt-
ismönnum í gær að tjónið af völdum
jarðskjálftans gæti numið um 250
milljörðum íslenskra króna.
Hafna
samstarfí
við sátta-
semjara
Jerúsalem. AFP.
ÍSRAELSKA ríkisstjórnin neitaði í
gær að hafa samstarf við nýskipaðan
sáttasemjara Sameinuðu þjóðanna í
málefnum Mið-
austurlanda þar
sem samtökin
hefðu ávallt sýnt
ísraelum fjand-
skap. Þá hafa
Israelar einnig
vísað á bug boði
Frakka um að
miðla málum í
deilu þeirra við
Sýrlendinga.
Norðmaðurinn
Terje Rod Larsen var í fyrradag
skipaður sérstakur sáttasemjari SÞ í
málefnum Miðausturlanda en í yfir-
lýsingu ísraelsku ríkisstjórnarinnar í
gær sagði, að hún harmaði þá
ákvörðun Kofi Annans, fram-
kvæmdastjóra SÞ, að auka umboð
sáttasemjarans frá því, sem verið
hefði. Af þeim sökum yrði ekkert
samstarf við hann haft.
„Við munum ekki styðja þessa
stofnun í afskiptum hennar af friðar-
ferlinu enda hefur hún alltaf verið
sérstaklega fjandsamleg okkur,“
sagði ísraelskur embættismaður í
gær. Sagði hann, að Óslóarsamning-
arnir byggðust á tvíhliða viðræðum
enda hefðu tilraunir alþjóðasamtaka
til að koma á friði í Miðausturlönd-
um engan árangur borið í hálfa öld.
Israelar höfnuðu einnig í gær til-
raunum Frakka til að bera sáttaorð
milli þeirra og Sýrlendinga og sögðu
Bandaríkjamenn eina vera þess um-
komna. Þykja þessi viðbrögð ísraela
mjög hastarleg og er óttast, að þau
geti varpað nokkrum skugga á heim-
sókn Ehuds Baraks, forsætisráð-
herra ísraels, til Frakklands, en hún
hófst í gær.
Ehud
Barak
Tóbaks-
framleiðend-
um stefnt
Washington. AP.
DÓMSMÁLARÁÐUNEYTI Banda-
ríkjanna stefndi í gær átta stórum
tóbaksframleiðendum með það að
markmiði að ná til baka milljörðum
bandaríkjadala sem ríkið hefur eytt í
heilbrigðisþjónustu vegna sjúkdóma
er tengjast reykingum.
I ákærunni kemur fram að tóbaks-
framleiðendur hafi síðan á sjötta
áratugnum leynt bandarískan al-
menning upplýsingum um skaðsemi
reykinga.
Janet Reno, dómsmálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í gær að
bandarískur almenningur ætti ekki
að þurfa að standa straum af þeim
gríðarlega kostnaði sem af reyking-
um hlytist. „í yfir 45 ár hafa tóbaks-
framleiðendur farið sínu fram án
þess að skeyta um sannleikann, lög
eða heilsu bandarískra borgara,"
sagði Reno.
Rússneski herinn girðir landamæri Tsjetsjníu af
Rússar segjast ekki
fyrirhuga innrás
Moskvu. Reuters.
RÚSSAR vísuðu í gær á bug vangaveltum um að
þeir fyrirhuguðu að gera innrás í Tsjetsjníu, en
rússneski herinn hefur myndað varnarlínu við
tsjetsjnesku landamærin til að hindra för
múslímskra skæruliða þaðan inn í Rússland.
Aðstoðarvarnarmálaráðherra Rússlands, Igor
Zubov, lýsti því yfir á fréttamannafundi í gær að
ekkert væri hæft í orðrómi um að Rússar hygðust
ráðast inn í Tsjetsjníu vegna ólgunnar við landa-
mæri Dagestan-héraðs og sprengjutilræðanna
undanfarið. Sagði hann að slík innrás myndi hafa í
för með sér of mikið manntjón.
Þéttriðið net
Aðstoðarforsætisráðherra Tsjetsjníu, Aslan
Makashev, fór þess á leit á fréttamannafundi í gær
að Borís Jeltsín Rússlandsforseti féllist á að eiga
fund með Aslan Maskhadov, forseta Tsjetsjníu, til
að leysa deiluna.
Haft var eftir Alexei Kulakovsky, erindreka
Moskvustjórnarinnar í héruðunum Ingúsetíu og
Norður-Ossetíu, að rússneski herinn myndaði
þéttriðið net við landamærin og enginn fengi að
fara þar í gegn. Sagði hann þó að ekki væri hægt
að koma algerlega í veg fyrir að tsjetsjneskir
skæruliðar kæmust inn í Rússland, þar sem
Tsjetsjnía ætti einnig landamæri að Georgíu.
Lögreglan í Moskvu tilkynnti í gær að áformum
um að vísa öllum óskráðum íbúum úr borginni
vegna sprengjutilræðanna undanfarið yrði hrint í
framkvæmd. Talið er að um sé að ræða að minnsta
kosti 40 þúsund manns.
■ Múslimar/32
Reuters
Tsjetsjenskur maður rótar í rústum húss síns
í þorpinu Serjen-Yurt, skammt frá landamær-
um Dagestan-héraðs og Tsjetsjníu. Aðeins
karlmenn eru eftir í þorpinu, en konur og
börn hafa flúið sprengjuárásir Rússa.