Morgunblaðið - 23.09.1999, Qupperneq 50

^50 FIMMTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
, Hvaða Heródes?
BALDUR Ragnars-
son kerfísfræðingur
ritar í Morgunblaðið
13. ágúst: „Ef guðað er
í Biblíuna, kemur í Ijós
að Jesú fæddist á tím-
um Heródesar bama-
morðingja og var forð-
að á flótta undan klóm
hans. Hin sögulega
staðreynd er sú, að
Heródes dó árið 4 f.
Kr.“
Venjulega er guðað á
glugga, en gluggað eða
blaðað í bók, en aldrei
„guðað“ í bók, nema
Baldur sé. Einnig er
talað um að bjarga úr
klóm einhvers en ekki undan klóm.
Það skiptir þó ekki máli. Þetta eru
víst þau vísindi, sem eiga að sanna,
að Jesús var fæddur fyrir 4 f. Kr.
Þaðan er þetta ártal komið. Kristur
hlýtur að hafa verið fæddur, áður
en Heródes var dauður, 4. f. Kr.
Þetta er allt satt og rétt út af fyrir
sig en ekki í samhengi. Þetta er sem
sagt tómt rugl.
Manni skilst, að þama hafi Bald-
ur sjálfur verið að glugga í Biblí-
•“■nmni, en hann getur ekki um heim-
ildir fyrir dauðsfalli „Heródesar
þessa“ árið 4 f. Kr. Sennilega era
þær úr bókinni „The Calendar",
sem Baldur getur um næst í grein-
inni og telur svo merkilega. Þessi
vísdómur felur í sér, að rugla saman
tveim Heródesum, Heródesi mikla
og syni hans, Heródesi Antipas.
Mér skilst á þessu, að fæðing Jesú
fyrir árslok 4. f. Kr. byggist á þessu
andláti „Heródesar þessa“. Ég skal
nú reyna að upplýsa þetta mál.
___$,Heródes“ var ekki einn maður,
heldur þrír, Heródes mikli (73?-4 f.
Ný sending af rússneskum
handmáiuðum íkona-
eggjum og íkonum
Klapparstíg 40, sími 552 7977.
Kr.) konungur í Júdeu
(37-4 f. Kr.) og því dá-
inn 4 f. Kr., áður en
Jesús var fæddur.
Hann kemur því þessu
máli ekkert við. Sonur
hans var Heródes
Antipas (stjómandi í
Galíleu 4-39 (sennilega
frá 4 f. Kr. til 39 e. Kr.)
, sem lét hálshöggva
Jóhannes skírara og
átti þátt í réttarhöldum
yfír Jesú. Þriðji
Heródesinn var Júlíus
Agrippa (ca. 10 f. Kr. -
44 e. Kr.) konungur í
Júdeu 41-44. (Heimild
Webster’s Dictionary.)
Jesús var krossfestur 10 áram áður
en hann kom til valda. Hann kemur
því málinu ekkert við. Heródesar
Tímatal
Veríð er að rugla sam-
an tveim Heródesum,
segir Jón Brynjólfsson,
Heródesi mikla og syni
hans, Heródesi Antipas.
voru því þrír og ríkjandi frá 37 f.
Kr. til 44 e. Kr. Skv. Adam Ruther-
ford var Archelaus samkonungur
frá 2. f. Kr. ásamt Heródesi
Antipas.
Þegar Jesús var fæddur, var
Heródes mikli látinn, en sonur hans
Heródes Antipas konungur, senni-
lega mjög ungur að áram, og sam-
konungur hans Archelaus. Sá
Heródes, sem getið er um í Biblí-
unni er því Heródes Antipas. Hann
dó 39 e. Kr., og þess vegna er Biblí-
an góð heimild um þetta mál sem
önnur.
Sögusvæði Biblíunnar hét á dög-
um Krists Hebrea, en heitir nú ísr-
ael. Nasaret er 100 km fyrir norðan
Jerúsalem. Héraðið þar í kring heit-
ir Galílea og var nyrsta hérað Hebr-
eu. Það liggur nú að Líbanon, Sýr-
landi og Gólanhæðum. Þar er
Genesaretvatn um 25 km í austur
frá Nasaret. Suðurhluti Hebreu
kallaðist Júdea.
Það er ekki merkilegur málflutn-
GÓLFEFNABÚÐIN
Mikið úrval
fallegra flísa
Borgartún 33 • RVK
Laufásgata 9 • AK
Jón
Brynjólfsson
Árgerð 1996. Ekinn 59 þús.
i Innfluttur nýr frá umboði.
gk Tiptronic sjálfskipting, spólvörn
Pfei 17" álfelgur o.m.fl.
Silfurgrár.
w Einn ^
með öllu til sölu
vu
Audi A8 Quattro
4.2 - Álbíllinn.
ÍGrjóthálsi 1
Sími 575 1230
ingur, sem ekki þolir að slegið sé
upp í venjulegri orðabók til að
kanna staðreyndir. Það er heldur
ekki góð regla, að gleypa óhugsað
við öllu, sem útlendingar segja eða
skrifa. Þetta á við „þá ágætu bók“
„The Calendar“ eftir David Ewing
Duncan, sem Baldur er svo hrifinn
af og fjallar um tilurð og sögu tíma-
talsins og talnameðferð Díonysíus-
ar. Baldur segir: „Ekki er Duncan
heldur ein af heimildum Jóns - og
er það verr.“ Ég er ekki á sama
máli. Ég held, að Duncan ætti held-
ur að lesa neðanmálsgreinar Mogg-
ans! en skrifa bók um tímatalið og
Díónysíus. Þetta kann að hljóma
sem hroki, en svo er ekki. Duncan
veit ekki, hvenær Kristur var fædd-
ur, og þess vegna getur hann að
mínu viti ekkert skrifað af viti,
hvorki um fæðinguna né upphaf
tímatalsins. Vitneskja um fæðing-
una er algjör forsenda til að skrifa
eitthvað af viti.
Baldur kvartar undan því, að ég
birti ekki heimildir fyrir fæðingunni
á árinu 2. f. Kr. Ég skal verða við
þeirri ósk.
1) Yfirlýsing katólsku kirkjunnar
(29. sept. 2 f. Kr.).
2) Samtímaheimildir, sem Adam
Rutherford fann og getur um í sín-
um ritum (Kristur fæddur rétt fyrir
kl. 18:30 hinn 29. sept. 2 f. Kr.).
3) Stærðfræði Pýramídans
mikla, sem enn hefur ekki verið birt
(Kristur fæddur 28. sept. 2 f. Kr. kl.
18:28:22).
4) Kirkjuár grísku kirkjunnar
byrjar 1. sept., sem bendir til fæð-
ingarhátíðar 28. sept. Þetta felur í
sér rétta dagsetningu fæðingarinn-
ar.
5) Tímatalið ásamt „kirkjulegri
tímaskráningu", sem lýst er í næstu
grein, bendir til fæðingar árið 2 f.
Kr.
Þessum heimildum ber í raun öll-
um saman um fæðingarárið og fæð-
ingardaginn. Hins vegar er hann
ranglega skráður 29. sept. vegna
misskilnings, sem auðveldlega má
skýra. Þar er ranglega farið á milli
almanaka. Það er of langt mál til að
skýra hér.
Fleiri rök styðja þessa tímasetn-
ingu og sýna má fram á, að Díonysí-
us og allir þessir aðilar hafi einnig
þekkt fæðingarstundina. Um allan
hinn kristna heim byrjar fæðingar-
hátíðin kl. 18 á aðfangadag. Það er í
fullu samræmi við „kirkjulega tíma-
skráningu“ og allar 5 áðumefndar
heimildir. Sú staðreynd er 6. heim-
Odin.
Baldur ritar um „áætlaða fæð-
ingu Galíleumannsins“, „munka,
sem skorti bæði forsendur og kunn-
áttu til útreikninga“ og „hefð að
telja bamið fætt á jóladag 1 f. Kr.“
Ef svo er, af hverju er þá aðfanga-
dagur? Baldur ritar síðan: „Þó svo
að einhverjar óyggjandi heimildir
finnist síðar meir fyrir hinu týnda
ári Jóns og fæðingardeginum, sjón-
um-horfna, er ólíklegt að það breyti
nokkra um tímatalshefðina.“ Þama
er ég alveg sammála Baldri, því
tímatalið er rétt. Það er miðað við
fæðinguna, og skv. áðurgreindum 6
heimildum, og því engin þörf á nein-
um breytingum. Þetta felur í sér, að
týnda árið er fundið og aldamótin
era 1. jan. 2000. Eftir að „Heródes-
ar-forsendan“ er fallin, era engar
sögulegar heimildir fyrir öðru en
fæðingu 28. sept. árið 2. f. Kr.
Ég hef leitað logandi ljósi að
heimildum í greinum Baldurs, en
engar fundið nema bók Duncans,
„The Calendar", þar sem fram kem-
ur að mér skilst, að Heródes kon-
ungur, sá er lét hálshöggva Jóhann-
es skírara og átti þátt í réttarhöld-
um yfir Jesú, hafi ekki verið til á
dögum Jesú. Hann hafi dáið tveim
áram áður en Jesús var fæddur.
Samkvæmt því ætti Nýja testa-
mentið að vera tómt ragl. Bók
Duncans er því léleg heimild.
Ritað 13. ágúst á 1999. almanaks-
ári eftir árið Dominus, 1999 heilum
almanaksáram eftir fæðingu Krists.
HSfundur er verkfræðingur.
Svar til Johann-
esar Geirs um
Hríseyj armálið
„STARFSEMIN
hefur verið rekin með
bullandi tapi,“ er fyrir-
sögn greinar sem birt-
ist í Morgunblaðinu
fímmtudaginn 16.9.
Það er Jóhannes Geir
Sigurgeirsson sem læt-
ur hafa þetta eftir sér.
Þessi fyrirsögn ætti nú
reyndar betur við
Kaupfélag Eyfirðinga
þar sem hann er
stjómarformaður og
framkvæmdastj óri
Snæfells hf. var lengst-
um kaupfélagsstjóri.
Með framangreindum
orðum réttlætir hann
þá ákvörðun Snæfells hf. að flytja
pökkun á smásöluafurðum félagsins
til Dalvíkur. Ætlar hann sér þá að
Hrísey
Við sem höfum unnið
gott starf fyrir fyrir-
tækið getum ekki sam-
jykkt, segir Guðmund-
ur Gíslason, að langvar-
andi taprekstur hafí
veríð á fyrírtækinu.
snúa taprekstri í Hrísey í hagnað á
Dalvík á einu bretti jafnvel þó flutn-
ingurinn kosti lágmark 60-80 millj-
ónir? Hann hefur greinilega ekki
minni trú en það á þessari vinnslu
að hann vill halda henni áfram. Ég
tel rétt að við sem störfum hjá fyrir-
tækinu í Hrísey fáum að koma ein-
hverjum hluta af okkar málum á
framfæri.
Jóhannes Geir nefnir langvarandi
taprekstur í Hrísey. En hvers
vegna tap, Jóhannes Geir? Séu
rekstrartölur frystihúsanna á Dal-
vík og í Hrísey skoðað-
ar nánar áður en öll
vinnsla á hráefni hætti
í Hrísey kemur annað í
ljós. Svo einfaldar stað-
reyndir séu skoðaðar
er framlegð, fyrir fjár-
magnsgjöld og afskrift-
ir, hærri í frystihúsinu
í Hrísey árið 1996 og
fram til ágústloka árið
1997, en þá var form-
lega hætt að vinna fisk
í Hrísey og aflinn allur
unninn á Dalvík. Það
má því segja að óheilla-
þróunin hafi hafist með
flutningi kvótans yfir á
Dalvík. Síðan í septem-
ber 1997 hefur reksturinn verið
þungur, enda hefur markaðurinn
verið afar óhagstæður fullvinnslu-
fyrirtækjum líkt og í Hrísey. Þolin-
mæði stjómenda Snæfells hf. virð-
ist hins vegar vera takmörkuð þar
sem ekki er búið að reka þessa
pökkunarstöð nema í rúm tvö ár við
mjög óhagstæð markaðsskilyrði að
undanfömu. Fullvinnslufyrirtæki
um alla Evrópu hafa tapað miklum
peningum vegna lítils framboðs á
þorski og ýsu sem hefur leitt til
mikilla verðhækkana. Það sjáum við
best á tölum úr rekstri stóru sölu-
samtakanna erlendis. Þá má einnig
benda á að stöðin var strax í upp-
hafi mjög vanbúin öllum tækjum og
mátti ekkert kosta og hefur þess
vegna verið í stöðugri þróun sem
hefur verið mjög kostnaðarsöm.
Það er athyglisvert að skoða hina
ýmsu liði í uppgjöri Snæfells hf. í
Hrísey. Til að mynda fara 45% af
nettótekjum rekstrarins í Hrísey í
að borga himinhá fjármagnsgjöld
og afskriftir. Sá liður sem vegur
langþyngst í rekstrinum í Hrísey
eru fjármagnsgjöld sem eru nær
30% af nettótekjum en þær ákvarð-
anir má sennilega fyrst og fremst
rekja til Jóhannesar sjálfs og nú-
verandi framkvæmdastjóra fyrir-
Guðmundur
Gíslason
Til áréttingar
í Morgunblaðinu 3.
september síðastliðinn
var grein um ráð-
stefnu, sem utanríkis-
ráðuneytið stóð fýrir
daginn áður um
reynslu stjómsýslunn-
ar af samningum um
Evrópska efnahags-
svæðið. Ég vil gjarnan
skýra nánar nokkur at-
riði sem höfð voru eftir
mér í greininni, til að
fyrirbyggja hugsanleg-
an misskilning.
Tilgangur EES-
samningsins var að
koma á nánu samstarfi
á milli Evrópubanda-
lagsins og nágrannaríkja sem vildu
aðgang að innri markaði bandalags-
ins en ekki gerast fullir aðilar að því
EES-samningurinn
Það er ekki fyrírséð að
nokkur aðili innan
Evrópusambandsins,
segir Eva Gerner,
muni setja fram tillögu
um að breyta megin-
máli EES-samningsins.
á þeim tíma. Það var ekki sérstakt
markmið samningsins að greiða fyr-
ir aðild EFTA-ríkjanna að banda-
laginu. Sú staðreynd að
þrjú aðildarríki EES,
Austurríki, Finnland
og Svíþjóð, tóku
ákvörðun um að sækja
um aðild áður en samn-
ingaviðræðum um
EES-samninginn lauk
breytir þar engu um.
E E S-samningurinn
getur verið, en þarf alls
ekki að vera áfangi í
leið að Evrópusam-
bandsaðild.
E E S-samningurinn
er þannig uppbyggður
að hann tekur sífellt
breytingum eftir því
sem innri markaðurinn
þróast. Það eru engin áform um að
breyta eða þróa meginmál samn-
ingsins. Ég hef e.t.v. ekki greint
nægilega skýrt frá því í viðtali við
Morgunblaðið að hér er ekki um
formlega ákvörðun Evrópusam-
bandsins að ræða og ég sagði sann-
arlega ekki að það væri enginn póli-
tískur vilji fyrir þvi að þróa EES-
samninginn áfram í Evrópusam-
bandinu samþykkjum við ekki
ályktanir um hvað við viljum ekki
gera, heldur setja þeir aðilar sem
vilja fá eitthvað framkvæmt fram
tillögur þar að lútandi. Það er hins
vegar ekki fyrirséð að nokkur aðili
innan Evrópusambandsins muni
setja fram tillögu um að breyta
meginmáli EES-samningsins.
Höfundur er yfimmður EES-deildar
framkvæmdastjórnar ESB.
Eva
Gerner