Morgunblaðið - 24.09.1999, Page 2

2 FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Uxar undir Eyjafjöllum
Ný rannsókn á þróun þyngdar og offítu
Alvarlegt heil-
brigðisvandamál
ÞAÐ hefur viðrað vel á búpening
á Suðurlandi síðustu daga. Þessir
uxar, sem voru á beit undir Eyja-
VEIÐISTJORAEMBÆTTIÐ á
Akureyri hefur óskað eftir rannsókn
á veiðum þriggja manna á lunda í
Borgarey í Isafjarðardjúpi þar sem
grunur leikur á um að þeir hafi ekki
haft veiðikort til veiðanna.
Fjallað var um veiðarnar í sunnu-
dagsblaði Morgunblaðsins og var
greinarhöfundur einn veiðimann-
anna. Veiðistjóri segir að í kjölfar
greinar Morgunblaðsins hafi borist
ábending um að þarna gæti verið um
ólöglegar veiðar að ræða. Sam-
kvæmt fyrstu skoðun veiðistjórans
eru þremenningarnir ekki með veiði-
kort. Rannsókn málsins er nú í hönd-
um lögreglunnar á Isafirði.
Voru ekki með veiðikort
Samkvæmt frásögn Morgunblaðs-
ins veiddu þremenningarnir allt að
tíu þúsund lunda sem telst vera stór-
felld veiði. Til refsiþyngingar gæti
komið sala á afurðunum. Viðurlög
við veiðum án veiðikorts er svipting
skotvopna og veiðileyfis, sem verður
vart um að ræða í þessu tilviki þar
E-töflusmygl
Tveir í gæslu-
varðhaldi
ÍSLENSKUR karlmaður og hol-
lensk kona, sem setið hafa í gæslu-
varðhaldi vegna rannsóknar á tíl-
raun til smygls á 969 e-töflum til
landsins, sem upp komst um hinn 7.
júlí, voru úrskurðuð í áframhaldandi
gæsluvarðhald til 24. nóvember í
Héraðsdómi Reykjavíkur í fyrradag.
Engin ákæra hefur verið gefin út í
málinu, en lögi'egluyfirvöld bíða nið-
urstöðu rannsóknar lögregluyfir-
valda í Hollandi, sem rannsaka
ákveðna þætti málsins. Konan hefur
unnið á íslenskum nektarklúbbum,
sem og eistnesk kona sem sat í
gæsluvarðhaldi vegna málsins um
tíma en hún var leyst úr haldi í sum-
ar. Hún er nú í farbanni á íslandi.
Ijöllum, nutu fagurrar náttúru
þótt náttúran sem býr í gripunum
sjálfum hafí verið tekin frá þeim.
sem veiðarnar fóru fram með háfum.
Einnig er í viðurlögum upptaka
veiðitækja og veiðibráðar og pen-
ingasekt. Sektin er reiknuð út frá
verðmæti í kjöti bráðarinnar.
HAFIST var handa við að kanna
aðstæður við birgðaskipið E1
Grillo í gær og er það fyrsta
skref til að koma í veg fyrir olíu-
lekann í flakinu.
Skipið hefur legið á hafsbotni
síðan í lok síðari heimsstyrjald-
ar með umtalsvert magn af olíu
innanborðs og hefur þó nokkuð
borið á leka nú í sumar. Á næstu
dögum munu fimm kafarar
kanna ástæður lekans og frekari
OFFITA hefur aukist mikið meðal
Islendinga á undanfömum áratug-
um ef marka má nýja rannsókn
Hólmfríðar Þorgeirsdóttur sem hún
kynnti í gær þegar hún varði meist-
araprófsverkefni sitt í matvæla-
fræði við Háskóla íslands. Lýsti
hún vandamálinu sem faraldri og
einu mesta heilbrigðisvandamáli
framtíðarinnar.
I rannsókn Hólmfríðar á „þróun
þyngdar og offitu meðal 45-64 ára
Reykvíkinga 1975-1994“ kom fram
að u.þ.b. 70% karla á öllu aldursbil-
inu og kvenna á aldrinum 55-64 ára
voru skilgreind of þung eða með
offitu. 54% kvenna á aldrinum
45-54 féllu í sama hóp. Hafði offita
tvöfaldast meðal kvenna á tímabil-
inu og því sem næst meðal karla.
Svipuð þróun og í
Bandaríkjunum
Nærri liggur að meðalþyngd hafi
aukist um 6-7 kg hjá körlum og
konum á rannsóknartímabilinu.
Þetta er mikil aukning þrátt fyrir
aðgerðir ákveðnar í framhaldi
af því.
Byrjað verður á að skoða að-
stæður með neðansjávarmynda-
vélum og svæðið síðan kortlagt.
Þá verða óhreinindi og leðja
hreinsuð af skipinu þannig að
hægt verði að staðsetja lekann.
Köfunaraðgerðum er stjórnað
af þeim Árna Kópssyni og Kjart-
ani Haukssyni, en sjö kafarar
frá Köfunarþjónustunni og Sjó-
að tekið sé tillit til þess að fólk hafi
hækkað á tímabilinu um 2-3 sm.
Þessa þróun segir Hólmfríður
vera líka og í sumum vestrænum
ríkjum, íslensku hlutföllin séu t.d.
sambærileg við rannsóknartölur frá
Bandaríkjunum yfir árin 1976-1980.
í skýrslunni kemur fram að ná-
kvæmar ástæður aukningarinnar
liggi ekki Ijóst fyrir en annaðhvort
sé orkuneysla meii'i eða/og orku-
notkun minni. I niðurstöðum sínum
telur Hólmfríður brýnt að bregðast
við þessari ógnvekjandi þróun og
draga úr henni.
Telur hún forvamir bestu leiðina,
einkum með því að hvetja fólk til að
taka upp heilbrigt mataræði og
hreyfa sig meira. Hvetja eigi fólk til
að draga úr bílnotkun, ganga meira
og hreyfa sig. Breytingar á dagleg-
um venjum séu áhrifaríkari en mikil
áreynsla í erfiðum æfingum 2-3
sinnum í viku.
Verkefni Hólmfríðar fólst einnig í
rannsókn á „fæðuframboði á Islandi
1956-1965“. í henni kemur m.a.
verki eru nú staddir á Seyðis-
firði. Árni sagði köfunaraðgerð-
irnar töluvert umfangsmiklar og
að búist væri við að kafa þyrfti í
sjö daga til að ljúka þessum
áfanga verksins. „Það er ljóst að
einhver viðgerð mun fara fram
en við vitum ekki ennþá hver
hún verður," sagði Árni og kvað
ákvarðanir um frekari aðgerðir
vera í höndum Hollustuverndar
ríkisins.
fram að framboð á grænmeti og
grænmetisneysla er minni hérlendis
en í nokkru öðru Evrópuríki. Gosn-
eysla sjöfaldaðist á tímabilinu en
sykurneysla helst þó óbreytt. Engu
síður eiga Islendingar Norður-
landamet í sykuráti.
Meðal jákvæðra atriða í matar-
æði telur Hólmfríður að neysla á
harðri fitu úr smjörlíki, mjólkuraf-
urðum, kjöti og smjöri hafi minnk-
að. Einnig hafi aukning orðið á
neyslu ávaxta og grænmetis þótt
hún sé enn lítil miðað við önnur
Evrópulönd.
Meðal neikvæðra atriða nefnir
Hólmfríður stóraukna neyslu gos-
drykkja sem að auki jafnframt syk-
umeyslu. Telur Hólmfríður að langt
sé í að manneldissjónarmiðum sé
náð. Mataræðinu sé ábótavant að
því leyti að hlutfall fitu og sykurs sé
of hátt en hlutfall kolvetnisríkrar
fæðu of lágt. Mest um vert telur
Hólmftíður að draga úr neyslu syk-
urs og fítu og hvetja fólk til að borða
meira ávexti, grænmeti og kom.
Handtekinn
fyrir mis-
þyrmingar
LÖGREGLAN í Reykjavík handtók
23 ára gamlan mann í fyrradag, sem
sagður var hafa misþyrmt ungum
manni ásamt félaga sínum vegna
innheimtu fíkniefnaskuldar. Maður-
inn, sem hefur ítrekað komið við
sögu lögreglunnar, m.a. fyrir
fjársvikabrot, var látinn laus eftir
yfirheyrslur hjá lögreglunni þar
sem ekki var talinn grundvöllur til
þess að krefjast gæsluvarðhalds yf-
ir honum. Lögreglan leitar hins
vegar að félaga hans. Mennirnir
tveir gengu hart fram í því að inn-
heimta skuldina og misþyrmdu
unga manninum með þeim afleið-
ingum að hann hlaut handleggs- og
fótbrot. Var hann fluttur á slysa-
deild þai' sem hann hlaut aðhlynn-
ingu. Svo virðist þó sem maðurinn,
sem varð fyrir barðinu á handrukk-
urunum, hafi ekki átt neitt sökótt
við þá þar sem þeir voru að leita að
bróður fórnariambsins, en fóru
mannavillt.
-----------
Ekið á hjól-
reiðamann
EKIÐ var á hjólreiðamann á
Kaupangsstræti á móts við Hótel
KEA á Akureyri laust fyrir kl. 19.30
í gærkvöld. Maðurinn mun ekki
vera mikið slasaður. Lögreglan lok-
aði götunni í um hálfa klukkustund
vegna þessa.
Veiðistjóraembættið á Akureyri
Oskar rannsóknar á
ólöglegum lundaveiðum
Morgunblaðið/Þorkell
Kafað niður að E1 Grillo
I Sérblöð í dag
Afturelding meistari
meistaranna / D1
••••••••••••••••••••••<
Tekst Evrópubúum
hið ómögulega? / D4
af völdum reykinga
g f A Jjg. Ƨ
Morgunblað-
inu í dag
fylgir fjög-
urra síðna
blað frá
Hjartavernd.
m zmm
•••••••••••••••••••••••••••••••••••
ÁFÖSTUDÖGUM
Iff
Gleraugu til
gagns og
gamans
Brjóstagjöf
vari helst
i 12 mánuði