Morgunblaðið - 24.09.1999, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Markaðsátak til kynningar
á ísienska hestinum erlendis
Eiðfaxi í 40.000
eintökum
Morgunblaðið/Anna Fjóla
Örorkubótamáli
áfrýjað til
Hæstaréttar
NÝJASTA tölublaði Eiðfaxa, tíma-
riti um hesta og hestamennsku,
verður dreift í 40.000 kynningarein-
tökum, um 27.000 á þýsku og um
16.000 á ensku, og verður þeim
dreift til eigenda íslenska hestsins
úti um heim. Að kynningarátakinu
standa auk Eiðfaxa ehf., landbúnað-
arráðuneytið, Félag hrossabænda,
Bændasamtökin, Félag hrossaút-
flytjenda, Landssamband hesta-
mannafélaga, Félag tamninga-
manna, útflutnings- og markaðs-
nefnd og embætti yfirdýralæknis.
Eiðfaxi er venjulega gefinn út í
um 6.000 eintökum, um helmingur
fer til áskrifenda hér á landi og
helmingur er á ensku eða þýsku og
fer til áskrifenda í 22 löndum. Það
er von aðstandenda Eiðfaxa að
kynningarátak þetta verði til þess
að fleiri áskrifendur bætist í hópinn
og segir Jens Einarsson ritstjóri að
mikilvægt sé fyrir hrossaræktina
sem atvinnugrein að vera í góðum
tengslum við markaðinn.
Jens segir góða samstöðu hafa
verið um kynningarverkefnið á
meðal allra aðstandenda þess og
ljóst sé að það þurfi að leggja aðalá-
herslu markaðsetningu eigi greinin
að vera sjálfbær og þetta sé liður í
því. Þar að auki komi fjöldi ferða-
manna hingað árlega vegna áhuga á
íslenska hestinum og því sé átak
sem þetta ekki eingöngu mikilvægt
fyrir markaðsetningu íslenska
hestsins þeldur einnig ferðaþjónust-
unnar á Islandi í heiid.
Landsmót hestamanna
í Reykjavík árið 2000 auglýst
Guðni Ágústsson landbúnaðar-
ráðherra kynnti markaðsátakið á
blaðamannafundi og sagði tildrög
þess hafa verið hversu vel Heims-
meistaramót íslenska hestsins í
Þýskalandi í sumar hafi heppnast.
Hann segir það hafa verið ævintýri
líkast að vera staddur þar og sjá
tugi þjóða streyma að til að keppa á
íslenska hestinum.
í TILEFNI af tuttugu ára afmæli
Aiexander von Humboldt-félagsins
á íslandi heldur félagið fund í dag
klukkan 14.00 í stofu 103 í Lög-
bergi. „Á fundinum verða annars
vegar kynntir rannsóknarstyrkir
Humboldt-stofnunarinnar í Bonn og
hins vegar munu þrjú stutt erindi
verða haldin um
sögulegt framlag
þýskra vísinda-
manna til rann-
sókna á Islandi og
íslenskum málefn-
um,“ sagði Sigfús
A. Schopka, sem
er formaður um-
rædds félags.
„Forstjóri
Humboldt-stofn-
unarinnar, dr.
Manfred Osten, er kominn hingað
til iands í tilefni af afmæli félagsins
hér. Hann kynnir á fundinum stof-
unina og þá myndarlegu styrki sem
hún býður fram til vísinda- og rann-
sóknarstarfa ásamt þeim kostum
sem bjóðast í rannsóknum í Þýska-
landi,“ sagði Sigfús ennfremur.
Hefur styrkt 50 íslendinga
- En hvaða félagsskapur skyldi
þarna vera á ferð?
Alexender von Humboldt-félagið
er félag fyrrum styrkþega Alexand-
ers von Humboldt-stofnunarinnar í
Þýskalandi. Tæplega fimmtíu Is-
lendingar hafa verið við framhalds-
nám og vísindastörf í Þýskalandi
með styrk frá þessari stofnun, þar af
þrjátíu og þrír eftir heimsstyrjöldina
síðari. Meirihluti þeirra sem hafa
í tölublaðinu sem sent verður til
kynningar er umfjöllun um heims-
meistai'amótið, auk efnis um
hrossarækt og hestamennsku al-
mennt. Lögð er áhersla á Island
sem upprunaland íslenska hestsins
og er Landsmót hestamanna sem
haldið verður í Reykjavík næsta
sumar, auglýst í blaðinu. Helstu
fagfélög innan hestamennskunnar á
Islandi eru kynnt, sem greiðir út-
lendum viðskiptavinum aðgang að
því sem við kemur íslenska hestin-
um hér á landi. Auk þess er kynn-
ingarbæklingi frá Félagi hrossa-
bænda um meðferð á sumarexemi
dreift með blaðinu.
Efling hrossaræktar á íslandi
Á fundinum sagði landbúnaðar-
ráðherra einnig frá áformum um
gerð samnings milli landbúnaðar-
ráðuneytisins, Bændasamtaka Is-
lands, Félags hrossabænda, Lands-
samband hestamannafélaga og Fé-
lags tamningarmanna um eflingu
hrossaræktar í landinu.
Ríkistjórnin hefur samþykkt að
landbúnaðarráðuneytið gangi til
samningaviðræðna við þessa aðila
og mun ríkið leggja fjármagn til
átaksins, þó hefur ekki verið ákveð-
ið enn hversu há sú upphæð verður.
Átakinu er meðal annars ætlað að
efla nám á sviði hrossaræktar og
hestamennsku, að stuðla að því að
Island verði viðurkennt á alþjóða-
vettvangi sem upprunaland íslenska
hestsins, að standa að gæðastýring-
arátaki innan greinarinnar og að
efla samstöðu meðal þeirra sem
stapda að hrossarækt í landinu.
Ýmsar hugmyndir eru tengdar
átakinu og meðal þeirra er sú að
samtök hrossaræktarinnar vinni
með stjórnvöldum að því að íslensk-
ir hestar og hestamenn fái að gegna
veigamiklu hlutverki við móttökur
erlendra þjóðhöfðingja og við önnur
hátíðleg tækifæri og er þessi hug-
mynd í samræmi við ályktun Ál-
þingis frá 10. mars síðastliðnum.
hlotið þessa styrki starfa við kennslu
og rannsóknir í Háskóla íslands.
Styrkimir spanna flestöll svið hug-
og raunvísinda. Flestir styrkjanna
hafa komið í hlut íslenskra jarðvís-
indamanna eða alls níu styrkir,
næstir koma læknar með átta styrki
og þá lögfræðingar með fimm styrki
alls, svo dæmi séu nefnd. Olíkt öðr-
um aðilum sem annast styrkveiting-
ar hefur Alexander von Humboldt-
stofnunin lagt mikla áherslu á
áframhaldandi tengsl við fyrrum
styrkþega eftir að þeir eru komnir til
heimalandsins með viðbótarstyrk,
t.d. til bóka- eða tækjakaupa. Enn-
fremur er fyrrum styi'kþegum
stundum boðið til Þýskalands í kynn-
isferðir eða til frekari rannsóknar-
starfa um nokkurra mánaða skeið.
- Hvert er markmiðþessa félags?
Alexander von Humboldt-félagið
á Islandi hefur að markmiði að efla
tengsl milli félagsmanna annars
vegar en einnig höfum við lagt
Smalað
í misjöfnum
veðrum
NÆR öllum stærstu réttum
landsins lauk um síðustu helgi. Að
sögn Olafs R. Dýrmundssonar hjá
Bændasamtökunum hafa göngur
og réttir gengið eðlilega fyrir sig,
þrátt fyrir að víða hafi menn lent
í misjöfnum veðrum. Nokkuð kalt
var á Norðurlandi og víða á
hálendinu hefur snjdað og gránað
í Qöll. Gangnamenn eru þó
yfírleitt vel búnir í slík ferðalög,
þannig að töluvert þarf að ganga
á til að áætlanir breytist.
Þó svo að fénu hafí fækkað
segir Ólafur að vaxandi fjöldi
fólks vilji fara í réttir og að
ferðamenn sæki mikið i að upplifa
stemmninguna sem þeim fylgir.
Mikið af fyrirspurnum berst frá
útlöndum og hingað kemur
jafnvel fólk til að fara gagngert í
réttir, og þá ekki síst hrossaréttir.
Á myndinni má sjá fé rekið
undir Gaukshöfða í Þjórsárdal, en
undir höfðanum er vað yfír
Þjórsána. Gangnamenn lentu í
slagviðri, en skiluðu sér samt allir
heilir niður af afréttum ásamt
sauðfénu.
áherslu á að efla vísindaleg tengsl
Islands og Þýskalands. Það höfum
við gert með því t.d. að hvetja menn
til að fara til Þýskalands og sækja
þangað þekkingu en einnig höfum
við boðið þýskum vísindamönnum
að koma hingað til lands að miðla
okkur af sinni reynslu og kynna sér
það sem við erum að fást við. Þess
má geta að svo mikið hefur framlag
Þjóðverja verið tO íslenskra rann-
sókna að það væri efni í fleiri en
eina ráðstefnu.
Rannsakaði ösku
úr Heklugosinu 1845
- Um hvað fjalla erindin sem
verða haldin á fundinum?
Sigurður Líndal prófessor nefnir
sitt erindi: Sögustefnan þýska og
Island. Sögustefnan þýska hafði
margvísleg áhrif, ýtti m.a. undir
rannsóknir á fornum norrænum
rétti og framlag þýskra lögfræðinga
til íslenskrar réttarsögu hefur verið
LÍFEYRISSJÓÐURINN Fram-
sýn hefur ákveðið að áfrýja til
Hæstaréttar dómi Héraðsdóms
Reykjavíkur frá því í sumar. Dóm-
urinn dæmdi Framsýn til að
greiða 49 ára gamalli verkakonu
900 þúsund krónur í bætur vegna
vefjagigtar sem olli því að hún
varð óvinnufær. Konan hefur nú
beðið í fjögur ár eftir úrlausn
sinna mála.
Framsýn hafnaði umsókn kon-
unnar um örorkubætur fyrir rúm-
um tveimur árum og var ákvörðun-
in byggð á mati trúnaðarlæknis
Framsýnar sem taldi orkuskerð-
ingu konunnar vegna veikinda litla
eða minni en 40%. Aðrir læknar
sem höfðu konuna í meðferð töldu
hana hins vegar vera haldna svo al-
varlegum veikindum að hún væri
óvinnufær. Tryggingalæknar hjá
Tryggingastofnun ríkisins féllust á
ákaflega mikilsvert. í þessum sam-
bandi koma upp nöfn eins og Jakob
Grim og íslandsvinarins Konrads
Maurers. Þá fjallar Jakob K. Krist-
jánsson rannsóknarprófessor um
framlag Þjóðverja til rannsókna á
lífríki hvera á Islandi. Þjóðverjar
gerðu hér mikilsverðar rannsóknir
á lífverum hvera, dýrum og plönt-
um, og þar ber hæst nafn Helmuds
Schwabes sem rannsakaði líf í hver-
um á árunum fyrir stríð. Seinni ár
hafa Þjóðverjar átt verulegan þátt í
rannsóknum á hitakærum örverum
hérlendis. Að lokum flytur svo Leó
Kristjánsson dósent erindi sem
hann nefnir: Nokkur atriði úr jarð-
vísindarannsóknum Þjóðverja á 19.
og 20. öld. Þar tekur hann fyrir
nokki-ar af merkustu rannsóknurn
sem Þjóðverjar hafa staðið að, t.d.
varðandi Heklugosið 1845, og segir
m.a. frá fyrstu hugmyndum um
landrekskenningar. Félagið okkar
er kennt við Alexander von Hum-
boldt, landkönnuðinn fræga. Hann
kom aldrei til Islands en hins vegar
kynntist hann í Danmörku, þegai'
hann heimsótti danska kónginn,
Finni Magnússyni prófessor sem
varð mjög heillaður af Humboldt og
útvegaði honum ösku úr Heklugos-
inu 1845 og tók saman heilmiklar
upplýsingar um fyrri Heklugos og
sendi Humboldt þá skýrslu. Hann
kynntist því Islandi óbeint á þennan
hátt. Þess má geta að fundurinn í
stofu 103 í Lögbergi er öllum opinn
og eru allir þeir sem hyggja á rann-
sóknarstörf í Þýskalandi hvattir til
að koma og hlusta á Osten, sem
mun flytja fyrirlestur sinn á ensku.
það mat og töldu hana hafa fulla
örorku.
Karl Benediktsson, fram-
kvæmdastjóri Lífeyrissjóðsins
Framsýnar, sagði að stjórn sjóðs-
ins væri ósátt við dóm Héraðsdóms
að því leyti til að dómurinn tæki á
málinu með öðrum hætti en stjórn-
in hefði átt von á. „Urskurður okk-
ar á sínum tíma byggði á þeim
gögnum sem þá voru til. Dómurinn
er að taka tillit til gagna sem hafa
komið fram síðar. Það er ekki hægt
að ásaka sjóðinn lyrir það að hafa
ekki tekið tillit til þeirra gagna því
þau voru ekki á okkar borði þegar
við felldum úrskurðinn. Okkur
finnst niðurstaðan því alls ekki í
samræmi við eðlilega málsmeð-
ferð,“ segir Karl.
Hann segir að sjóðurinn vilji
jafnframt endurmeta mál konunn-
ar og komi það í ljós, miðað við
upplýsingar sem nú liggja fyrir, að
viðkomandi er varanlegur öryrki,
sé ekki víst að málarekstrinum
verði haldið áfram.
„Okkur finnst eins og það hafi
verið komið aftan að okkur í þessu
máli. Það koma fram ný gögn og
okkur er ekki gefið færi á því að
taka málið til meðferðar með hlið-
sjón af þeim,“ segir Karl.
Hausthá-
tíð varnar-
liðsmanna
VARNARLIÐSMENN halda
árlega hausthátíð sína með
„karnival“-sniði laugardaginn
25. september nk. og eru allir
velkomnir.
Hátíðin fer fram í stóra
flugskýlinu næst vatnstanki
vallarins og gefst gestum kost-
ur á að njóta þar fjölbreyttrar
skemmtunar fyrir alla fjöl-
skylduna frá kl. 15 til 20.30
síðdegis. Lifandi tónlist,
þrautir, leikir og hressing af
ýmsu tagi verður á boðstólum
og flugvélar varnarliðsins og
annar búnaður verður til sýnis
á svæðinu. Þá munu fallhlífa-
stökkvarar sýna listir sínar og
hátíðinni lýkur með flugelda-
sýningu.
Aðgangur er ókeypis og allir
velkomnir. Umferð er um
Grænáshlíð ofan Njarðvíkur.
Gestir eru vinsamlega beðnir
um að hafa ekki með sér
hunda.
Von Humboldt-félagið á Islandi heldur upp á 20 ára afmæli
Erindi um
framlag* Þjóð-
verja til rann-
sókna hér