Morgunblaðið - 24.09.1999, Blaðsíða 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSrrj@MBL.IS, AKUREYRI: UUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
Daglega deyr einn
Islendingur af
völdum reykinga
Á HVERJUM degi deyr einn
i íslendingur að meðaltali af
1 völdum reykinga. tít frá því má
áætla að fimmta hvert dauðsfall
á Islandi sé vegna reykinga og
meðal fólks á aldrinum 35 til 69
má rekja þriðja hvert dauðsfall
1 til reykinga. Þetta kemur fram í
niðurstöðum Hjartaverndar í
rannsókn á áhættuþáttum
hjarta- og æðasjúkdóma sem
hefur staðið yfir hér á landi í 30
ár og náð til 20.000
> ^^einstaklinga.
Rannsóknin leiðir í Ijós að
konur sem reykja eru í mun meiri
lífshættu en karlar. Minni líkur
eru á að konur sem ekki reykja fái
kransæðastíflu en karlar sem ekki
reykja. Konur sem reykja virðast
eyðileggja þessa náttúrulegu
vernd og auka líkurnar á að deyja
úr þessum sjúkdómi mun meira en
karlar sem reykja.
Einnig kemur fram að hættan
á ótímabæru dauðsfalli minnki
verulega sé hætt að reykja og
aukast lífslíkur við það mikið,
sama á hvaða aldri fólk er þegar
það hættir. Fertugur
einstaklingur sem reykir einn
pakka af sígarettum á dag og
hættir, má búast við því að bæta
sex til sjö árum við ævi sína og
sjötugur einstaklingur þremur til
fjórum árum.
■ Fimmta hvert/6
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn spáir 4,7% hagvexti á íslandi árið 2000
Hag"vöxtur ó víða
meiri en á Islandi
NÝ spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins,
IMF, gerir ráð fyrir að hagvöxtur-
inn á fslandi á næsta ári verði
4,7%. Aðeins þrjú ríki í hópi tækni-
væddustu ríkja heims geta búist
við meiri hagvexti, en það eru ír-
land, S-Kórea og Singapúr. Sjóð-
urinn spáir því að hagvöxtur á
þessu ári verði 5,6% á íslandi.
Hagvöxtur á íslandi er mun
meiri en í löndum Evrópusam-
bandsins. Útlit er fyrir að hagvöxt-
ur í ESB verði 2% að meðaltali á
þessu ári og 2,7% á næsta ári.
Spáð er 3,5% hagvexti í hagkerfum
heimsins samanlagt á næsta ári,
en spár þessa árs miðast við 3%
vöxt. Þetta er bjartasta spá sem
sjóðurinn hefur gefið frá sér frá
upphafi Asíu-kreppunnar fyrir 26
mánuðum, en tekið er fram að spá-
in gæti hæglega breyst ef batnandi
efnahagur Asíu-ríkjanna versnar á
ný-
Spáð 3,2% verðbólgu
á næsta ári
Sjóðurinn spáir því að vísitala
neysluverðs hér á landi hækki um
3,5% á þessu ári og 3,2% á næsta
ári, en aðeins mælist meiri verð-
bólga í ísrael og Ástralíu. Sam-
kvæmt spánni er gert ráð fyrir því
að verðbólga í Evrópusambands-
löndum verði 1,3% á þessu ári og
1,5% á því næsta. Minnstri verð-
bólgu er spáð í Hong Kong á þessu
ári eða 3,1% verðhjöðnun, og spáð
er að verðbólga verði engin í Jap-
an árið 2000.
Hins vegar mælist atvinnuleysi
hvergi minna en á íslandi og spáir
IMF að atvinnuleysið verði 1,7%
hér á landi í ár og einnig á næsta
ári. Spáð er 9,1% atvinnuleysi í
Evrópusambandslöndum á þessu
ári og 8,8% á því næsta, en 4,3% í
Bandaríkjunum á þessu ári og
4,5% á því næsta.
■ Spáð 4,7% hagvexti/22
Bifreiðastjórafélagið Sleipnir leitar
áiits hjá Eftiriitsstofnun EFTA
Malarflutn-
ingabíll
brann
NÝR malarflutningabíll frá fyr-
irtækinu Klæðningu hf. varð eldi
að bráð á Tjörnesi, um 7 km
austan við Húsavík, seinni part-
i Mftinn á miðvikudag. Bfllinn er
stórskemmdur ef ekki ónýtur en
ekki er talið að sjálfur malar-
vagninn hafi skemmst.
Að sögn Aðalsteins Júlíusson-
ar, lögregluvarðstjóra á Húsa-
vík, fór vökvaslanga í bflnum í
sundur og sprautaðist olía yfir
vél og pústgrein og við það
kviknaði eldur. Bflstjórinn var
einn í bflnum og varð hann elds-
ins fljótlega var og slapp
ómeiddur. Bflstjórinn reyndi að
slökkva eldinn með handslökkvi-
: -^æki en það var ekki fyrr en
^SIökkvilið Húsavíkur kom á stað-
inn að tókst að slökkva eldinn.
Bfllinn sem brann var allra
nýjasti bfll Klæðningar, keyptur
í júlí sl. og kostaði um 9,3 millj-
ónir króna fyrir utan malarvagn-
inn og er hann tryggður. Á
myndinni eru slökkviliðsmenn
tí'á Húsavík að störfum á vett-
vangi.
Vilja fá úrskurð
um gildi ökurita
an hafi ekki virst hafa áhuga á hvers
vegna gætti svo mikils misræmis á
ökurita ökutækis og radar lögreglu-
bifreiðarinnar sem eiga þó hvor um
sig að hafa löggildingu. Spyr Sleipnir
því m.a. hvort upplýsingar úr ökurit-
um séu marklausar í svona tilfellum.
í öðru tilfelli stöðvaði umferðar-
eftirlit Vegagerðarinnar ökumann
vegna eftirlitsskyldu þess sam-
kvæmt reglugerð þar sem dagsgöm-
ul ökuritaskífa var gerð upptæk með
þeirri athugasemd að klukka hennar
hefði verið röng um 12 tíma og út-
fylling hefði verið röng. Mánuði síðar
barst ökumanninum kæra frá Lög-
reglustjóranum á Seyðisfirði fyrir of
hraðan akstur þar sem upplýsingar
úr ökurita voru m.a. lagðar til grund-
vallar.
f bréfi lögmanns Sleipnis til dóms-
málaráðherra, hinn 16. ágúst 1998,
kemur fram að málið sýni að hætta
sé á ferð og veki ýmsar spurningar
um framkvæmd hins opinbera á
reglugerð ESB þar sem dagsgömul
ökuritaskífa, sem Vegagerðin fjar-
lægði úr ökurita, sé talin fullgild
sönnun á refsiverðum verknaði og
lögð til grundvallar refsingar.
„Hér er um tvö mál að ræða þar
sem í öðru tilfellinu er ökumaður
sektaður eftir ökuritaskífu og í hinu
tilfellinu leggur ökumaður fram
ökuritaskífu, máli sínu til stuðnings
um að hann hafi verið á minni hraða
en hann er sakaður um. Við viljum
fá úr því skorið hjá yfirvöldum
hvort ökuritaskífan sé marktæk eða
ekk.i“
Stóra fíkniefnamálid
Sjötti maður-
inn tekinn
LÖGREGLAN handtók í gær-
kvöld sjötta manninn sem talinn er
tengjast stóra fíkniefnamálinu.
Samkvæmt heimildum blaðsins
verður hann yfirheyrður í dag.
Maðurinn er fæddur árið 1972.
Morgunblaðið/Bjami Aðalgeirsson
BIFREIÐASTJÓRAFÉLAGIÐ
Sleipnir hefur sent íslenskum stjórn-
völdum og Eftirlitsstofnun EFTA
bréf þar sem beðið er um svör við
spurningum um tilgang og gildi öku-
rita í bifreiðum. Telur félagið að ekki
virðist vera regla á því hvort lög-
regla taki mark á upplýsingum úr
ökuritunum að því er varðar hraða-
mælingar. Þannig hafi lögregla
stöðvað félagsmann Sleipnis á Norð-
urlandi á 104 km hraða á klukku-
stund samkvæmt radar lögreglunn-
ar, en ökuriti bifreiðar hans hafi sýnt
96-98 km hraða á klukkustund. í
bréfi Sleipnis, sem dómsmálaráð-
herra fékk í júlí sl., segir að lögregl-
LÍTIÐ hlaup kom í Jökulsá á Sól-
heimasandi í fyrradag að sögn
Snorra Zóphóníassonar, jarðfræð-
ings á Orkustofnun. Vatnsmagn í
ánni var þá tvöfalt eða þrefalt á við
það sem það var í gær. Snorri segir
að þetta sé ekki óvenjulegt hlaup og
líklega séu smáhlaup í ánni tíðari en
vísindamenn hafi almennt gert sér
grein fyrir.
Vatnamælingamenn eru þessa
dagana að setja síritandi vatnsmæla
í árnai’ sem falla írá Mýrdalsjökli.
Einn mælir verður í Jökulsá á Sól-
heimasandi, tveh- verða í Múlakvísl
og einn mælir verður í Hólmsá.
Snorri sagði einnig hugsanlegt að sí-
riti yrði settur i Leirá. Mælarnir
fylgjast stöðugt með vatnshæð og
hægt er að hringja í þá til að fá upp-
lýsingar. Jafnframt hringja mælarn-
ir sjálívirkt ef óvenjuleg breyting
verður á vatnshæð.
Snorri sagði að vatnamælinga-
menn hefðu orðið varir við aukið
vatn í Jökulsá á Sólheimasandi í
anfama daga. Hann sagði að með
betri mælitækjum myndi koma í Ijós
hve oft jökulhlaup kæmu í árnar, en
hann kvaðst allt eins eiga von á að í
ljós kæmi að þessi smáhlaup væru tíð-
ari en menn hefðu gert sér grein fyrir.
Snorri sagði að vísindamenn hefðu
með mælingum reynt að gera sér
grein fyrir hraða á hugsanlegu jökul-
hlaupi. Gamlar frásagnir af Kötlu-
hlaupum bentu til þess að hraðinn
væri allt að 20 km á klukkustund.
Hann sagði að engar niðurstöður
væru komar úr þessum rannsóknum.
Mælingar hefðu hins vegar verið
gerðar á hraða flóðbylgjunnar í
Skeiðarárhlaupinu 1996 og þær
bentu til að hraðinn væri talsvert
innan við 20 km/klst. Snorri sagði að
ákveðið hefði verið að setja sírita í
Múlakvísl við Hafursey, sem væri
nokkrum kílómetrum ofan við veg-
inn. Vonast væri til að þessi mælir
gæfi viðvörun, sem nægði til að loka
sandinum í tíma áður en hlaupið
kæmi niður á veginn.
Morgunblaðið/Jónas
Vatnamælingamenn mæla með
gömlu aðferðinni á brúnni yfir
Jökulsá á Sólheimasandi.
fyrradag. Rannsókn á leiðni í vatn-
inu hefði staðfest að um hlaupvatn
væri að ræða. Sem kunnugt er hefur
orðið vart við aukna jarðhitavirkni
undir Mýrdalsjökli. Öruggt má telja
að hlaupið hafi komið úr einum
þeirra 10 sigkatla sem þar eru.
Snorri sagði að talsvert vatnyæri í
ám sem falla frá Mýrdalsjökli. Ástæð-
an væri óvenjulega mikil hlýindi und-
Lítið hlaup í Jökulsá
á Sólheimasandi