Morgunblaðið - 12.10.1999, Blaðsíða 52

#2 ÞRIÐJUDAGUR 12. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
SIGURÐUR TORFI
* SIGURÐSSON
+ Sigurður Torfi
Sigurðsson
fæddist í Reykjavík
30. oktdber 1952.
Hann lést á heimili
sínu 1. október síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Guðbjörg
Fanndal Torfadótt-
ir, f. 2.8. 1929, og
Sigurður Ágústs-
son, f. 9.7. 1923, d.
30.7. 1981. Torfi
—’ ólst upp í Kópavogi
en dvaldi öll sumur
til 16 ára aldurs hjá
afa sínum og ömmu,
Sigurði Torfa Sigurðssyni,
bónda í Hvítadal í Dalasýslu, og
Guðrúnu Valfríði Sigurðardótt-
ur. Systkini hans eru Guðrún
Valfríður, f. 1954, maki Krist-
inn Kristjánsson; Sigurður
Kristmann, f. 1955; Þórunn, f.
1958, maki Alfreð Friðgeirsson;
og Sigrún, f. 1961, maki Páll K.
Sigmundsson. Torfi
kynntist konu sinni,
Onnu Árnadóttur, f.
21.8. 1953, árið
1970 og giftust þau
15. október 1975.
Dætur þeirra eru:
Guðbjörg Fanndal,
f. 25.10. 1974,
unnusti Sigurður
Örn Jónsson; Eva
Björg, f. 23.8. 1977,
sambýlismaður
hennar er Jón Þdr
Guðjónsson, f.
13.12. 1976; Theo-
dóra Fanndal, f.
26.8. 1989, og Ásdís Thelma, f.
17.11. 1991.
Torfi var rafvélavirki að
mennt og starfaði við fag sitt
uns hann sneri sér að eigin inn-
flutningi.
Útför Torfa fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Elsku Torfi minn. Nú sit ég héma
heima og reyni að festa á blað eitt-
hvað til minningar um þig, en á
.jnjög erfitt með að finna eitthvað
^sérstakt, því ef égmætti ráða mundi
ég geta skrifað heilt Morgunblað um
samveru okkar í 30 ár.
Það er svo erfitt að hafa þig ekki
hér hjá okkur, því undanfarin ár var
eitt alltaf öruggt, pabbi var heima
enda þótt hann væri veikur. Litlurn-
ar okkar eru voða beygðar og líður
illa yfir að þú sért farinn frá okkur,
en ég reyni að útskýra fyrir þeim að
þú vakir yfir okkur og sért nú alveg
verkjalaus.
Eg hugsa um allar skemmtilegu
+■ ýeiðiferðimar okkar og ylja mér við
allar góðu minningarnar síðan þú
fórst. Eg hef átt mjög erfiða daga
undanfarið og engan til að gráta á
öxlinni á. Og finnst svo ósanngjarnt
að rétt á meðan ég skaust heim til
mömmu þinnar til að athuga hvort
allt væri í lagi þar, því hún var að
koma heim af spítala, þá hafir þú dá-
ið og var ég samt aðeins í um þrjú
korter í burtu frá þér.
Eg sakna alls þíns viskubmnns,
bæði hvað snertir ættfræði og allra
réttra ráðlegginga þinna. Mér finnst
ég svo ein og yfirgefin, en hugga
mig við að þér líði vonandi vel núna.
Það er svo skrítið að aðeins tæp-
um hálfum mánuði áður en þú fórst,
^fluttum við í nýja íbúð þar sem þú
gætir komist allra þinna ferða og
látið þér líða vel.
Eg elska þig nú sem áður og ætla
að vera dugleg svo stúlkunum okkar
geti liðið sem allra best og kveð þig í
bili með versi úr sálmi eftir Einar
Benediktsson, sem var eitt af þínum
uppáhaldsskáldum.
En ástin er björt sem bamsins trú,
hún blikar í ljóssins geimi,
og fjarlægð og nálægð, fyrr og nú,
oss finnst þar í eining streymi.
Frá heli til lífs hún byggir brú
og bindur oss öðrum heimi.
Anna.
Elsku pabbi minn. Nú kveð ég að
sinni og það er erfitt. Allt sem ég
ætlaði að sýna og segja þér verð ég
að vona að þú sjáir annars staðar
frá. Enda þótt söknuðurinn sé mikill
og erfiður veit ég að þér líður vel
núna.
Þú varst alltaf með öll svör og ef
þú vissir þau ekki þá leitaðir þú að
þeim, en oft á tíðum var þrjóskan
mikil, þú vissir betur og í lokin var
það þannig.
Þú varst eini karlmaðurinn í
stórri fjölskyldu og undir því vel.
Við stelpurnar þínar allar stönd-
um saman og styrkjum hver aðra.
Enda þótt maður telji sig sterkan þá
brestur mig nú kjark til að skrifa
meira, en minningin um þig lifir í
hjarta mínu að eilífu.
Þín,
Guðbjörg.
Elsku pabbi. Við söknum þín svo
mikið og erum búnar að gráta síðan
þú fórst frá okkur til guðs.
Við elskum þig, elsku pabbi, en
vitum að nú ertu engill og horfir nið-
ur til okkar. Viltu vernda okkur alla
ævi, elsku pabbi. Nú ert þú í hjarta
okkar þó að við sjáum þig ekki, og
verður þú alltaf í hjarta okkar.
Þínar litlu dætur,
Theodóra og Thelma.
Mér finnst ég varla heill né hálfúr maður
og heidur ósjálfbjarga, því er ver.
Ef værir þú hjá mér, vildi ég glaður
verða betri en ég er.
Eitt sinn verða allir menn að deyja.
Eftir bjartan daginn kemur nótt.
Eg harma það, en samt ég verð að segja,
að sumarið líður alltof fljótt
(Vilhj. Vilhj.)
Elsku pabbi. Okkur langar tii að
þakka þér fyrir allar góðu stundirn-
ar, þrátt fýrir að við héldum að þær
yrðu miklu fleiri. Baráttan er búin að
vera hörð hjá þér síðustu ár, en alltaf
barðist þú á móti og hafðir betur. Nú
lítum við svo á að þú sért kominn á
stað, þar sem þér líður vel og engin
veikindi hrjá þig. Það er mikil hugg-
un fyrir okkur að vita það.
Megi Guð og englarnir ávallt vaka
yfir þér.
Elsku pabbi, við viljum enda þess
grein á síðustu orðum þínum til okk-
ar: „Við sjáumst."
Þín dóttir og tengdasonur,
Eva Björg og Jón Þór.
Kveðja frá móður
Elsku Torfi alla mína
ástarkveðju flytja vO.
Minningin um mildi þína
méríhjartavekuryl.
IIIITITTTTTTITT'
H
H
H
H
H
H
Erfisdrykkjur
■+-
H
H
H
H
H
P E R L A N
Sími 562 0200
Brosin, sem að bam þú veittir,
báru merki glaðri lund.
Svörin glöðu, sem þú beittir,
sífellt man ég hverja stund.
Ótal mörgu bemskubrekin
birtu senda nú til mín.
Verða ekki, vinur, tekin,
vaka þau sem minning þín.
Kæri vinur, kveðju mína
klökkum huga lýk ég við.
Signi drottinn sálu þína
sæll þú hljótir himna frið.
(Sighvatur F. Torfason.)
MINNINGAR
PÉTUR HRA UNFJÖRÐ
PÉTURSSON
+ Pétur Hraun-
Qörð Pétursson,
verkamaður, skáld
og alþýðulistamað-
ur, fæddist í Stykk-
ishólmi 4. september
1922. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Víðinesi í Reykjavík
3. október sfðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Pétur J.
Hraunfjörð skip-
stjóri frá Hrauns-
firði, f. 14.5. 1885, d.
5.3. 1957, og Krist-
jánsína Sigurást
Kristjánsdóttir frá Vindási í
Eyrarsveit, f. 6.6. 1891, d. 27.7.
1980. Systkini hans eru: Yngvi,
látinn, Kristinn Pétur, látinn,
Hugi; látinn, Hulda, látin, Unn-
ur, Ásta María, látin, Guðlaug,
og Ólöf. Pétur var fhnmti í
systkinaröðinni.
Pétur kvæntist borgaralega
3.1. 1945 Helgu Ingunni
Tryggvadóttur frá Þórshöfn á
Langanesi, f. 1.6. 1924, húsmóð-
ur í Reykjavík. Þau skildu. Börn
þeirra eru: 1) Kristján, f. 25.11.
1944, bflstjóri, ókvæntur og
barnlaus. 2) Björg, f. 5.2. 1946,
kjólameistari, maki Guðmundur
Jóhannsson. Börn: Baugur,
Á fyrstu áratugum þessarar aldar
var það ekki óalgengt að konur
þyrftu að ganga til sláttar fram á síð-
asta dag meðgöngu. Og þannig var
það með móður okkar Péturs. Hún
var í kaupavinnu á Arnheiðarstöðum
í Helgafellssveit til 3. sept. 1922. Þá
hélt hún gangandi niður í Stykkis-
hólm og kom þangað að áliðnum
degi. Nokkrir bátar lágu við bryggju
og ætluðu út í Eyrarsveit, en vegna
veðurs urðu þeir að fresta för. Móð-
irin unga reyndi að fá inni yfir nótt-
ina. En það var erfitt vegna hræðslu
fólks við yfirvöld. Loks fékk hún inni
með því skilyrði að barnið fæddist
ekki um nóttina. Og eina verðmæta
hlutinn í eigu sinni, saumavélina, lét
hún sem tryggingu. En um nóttina
fæddi Ásta dreng í sigurkufli.
Hann var líflítill við fæðingu og
ljósmóðirin tók það ráð að hella ofan
í hann víni og það varð hans guða-
veig. Morguninn eftir kom hrepp-
stjórinn og skipaði Ástu að fara
strax heim í sína sveit svo barnið
yrði ekki sveitfast. En Ásta lét
hreppstjóra vita að flytti hann hana
og barnið á kviktrjám út í Eyrarsveit
ætti hann það við samvisku sína og
guð. Og fór hvergi.
Ævi Péturs byrjaði þannig með
baráttu við misvitur yfirvöld og í
þeirri baráttu var hann virkur með-
an hann hafði heilsu og kraft. Rúm-
lega eins árs til sex ára aldurs var
Pétur í fóstri hjá Elíasi B. Jónssyni
föðurbróður sínum og Jensínu Jóns-
dóttur konu hans á Hallbjarnareyri í
Eyrarsveit. Milli Péturs og dætra
þeirra, þeirra Guðlaugar og Maríu,
var ætíð mikið ástríki. Það var erfitt
fyrir lítinn dreng að koma úr víðátt-
unni í sveitinni á mölina, inn á heim-
ili foreldra sinna og systkina sem
hann þekkti ekki. Pétur var ákaflega
næmur og viðkvæmur maður, en það
reyndi hann ætíð að fela með kæru-
leysi. Hann laðaði fólk að sér með
hrífandi framkomu sinni en hann gat
líka stuðað með hárbeittu háði. Pét-
ur var litríkur persónuleiki og virtur
af börnum og unglingum. Vinir hans
höfðu miklar mætur á honum. And-
stæðingar hans hræddust hann.
Pétur vann mestan hluta starfsævi
sinnar við bílaviðgerðir. Hann þótti
snjall réttingamaður. Sérsvið hans
voru jeppar. Á þeim tíma var það
lenska að borga viðgerðir með vín-
flösku og þannig ánetjuðust margir
Bakkusi konungi, og það gerði Pétur
líka. Baráttan varð bæði löng og
ströng. Um árabil vann Pétur við
sorphreinsun eða í „öskunni". Um
það gerði Þorsteinn Jónsson, kvik-
myndagerðarmaður, myndina,
„Oskudagur“. Myndin lýsir þessu
erfiða og vanþakkláta starfi, en er
líka saga reykvískrar verkamanna-
fjölskyldu á áttunda áratugnum.
kvæntur, á þrjú börn,
Gnýr, kvæntur, á eitt
barn, Jóhann,
ókvæntur og barn-
laus, og Brá, gift, á
eitt barn. 3) Birkir
Einar, f. 12.5. 1947,
bflaviðgerðarmaður,
maki Fanney Svana
Stefánsdóttir, skilin.
Barn: Brynjar,
ókvæntur og barn-
laus. 4) Pétur Hraun-
Qörð, f. 20.5. 1949, d.
9.2. 1964. 5) Bera,
bréfberi, f. 14.6. 1950,
skilin. Börn: Ingunn
Jóna, gift, tvö börn; Friðrik Valur,
kvæntur, á þijú böm; Jónas Már,
kvæntur, á eitt barn; Elva Lind, í
sambúð, á eitt barn; Jón Pétur,
nemi. 6) Börkur Hrauntjörð. f. 3.1.
1953, d. 8.5. 1953. 7) Óttar, far-
andverkamaður, f. 5.1. 1956, maki
Barbara Sofía Jaslo, búa í Pól-
landi. Börn: Mihá Jan og Filip Pét-
ur. 8) Bára, öryrki, f. 22.9. 1957.
Barn: Elvar Fannar Guðjónsson.
9) Gaukur, vélvirki, f. 23.1. 1959,
maki Elínborg Bjarnadóttir. Börn:
Vala, Bjarni Már og Fríða Rún.
10) Brynja, verslunarmaður, f.
24.11. 1965, maki Davíð Davíðs-
son. Börn: Hjördís Osk, Halldór
Pétur, Davíð Agnar og Oli Atli.
Pétur var góður penni og reit í blöð
og tímarit um sitt aðalhugðarefni,
„verkalýðsmál". Hann var einn af
stofnendum útvarpsstöðvarinnar
„Rótar“ og gaf út „Verkfallsvörð-
inn“, ásamt fleirum. Hann var virkur
í félagi sínu „Dagsbrún", og vildi hag
þess sem mestan. Pétri var létt um
mál og kom öllu frá sér í hnitmiðuðu
og skýru máli. Hann hafði gott vald á
íslenskri tungu. Hann var þyrstur í
fróðleik og las mikið. Hann kynnti
sér jarðsögu Islands. Ferðaðist mik-
ið um landið ásamt konu sinni og
börnum. Kleif fjöll og gekk á fjörur.
Hann var hafsjór af örnefnum og
fróðleik um landið. Pétur og Helga
misstu tvo drengi, annan fjögurra
mánaða og hinn 14 ára. Það var mik-
ill harmur. Þau byggðu hús í Blesu-
gróf af vanefnum og bjuggu í tjaldi á
meðan á byggingunni stóð. Húsið
brann og þau misstu aleigu sína. Þá
var þeim holað niður í Höfðaborgina
í 20 fermetra íbúð.
Þau lifðu atvinnuleysi, verkföll og
sjúkdóma. Lífið var baráttan um
brauðið. Pétur unni konu sinni en
1974 skildu þau vegna drykkjuskap-
ar hans. Það var þeim báðum erfitt.
Pétur skrifaði smásögur í blöð og
tímarit og las í útvarp. Hann gerði
steinmyndir og hélt nokkrar sýning-
ar sem vöktu athygli. Árið 1977 fór
Pétur til London og gekkst undir
hjartaaðgerð. Hann náði aldrei fullri
heilsu eftir það. Undanfarin tíu ár
hefur líf hans verið þrautaganga
vegna sjúkdóma. Það var frábært að
sitja með honum yfir kaffibolla og
brjóta heimsmálin til mergjar og það
nýjasta í bókmenntaheiminum. Milli
okkar systkinanna voru miklir kær-
leikar. Fyrsta leikfangið sem ég man
eftir var brúða sem Pétur skar út
handa mér. Hann hefur þá verið ell-
efu ára en ég fjögurra ára. Við syst-
ur hans eigum margar góðar minn-
ingar um þennan yndislega bróður
okkar sem var sjálfum sér verstur.
Vonandi tekur næsta öld mildari
höndum á „öreigum allra landa“.
Fjölskylda Péturs þakkar Ólafi
Grímssyni, lækni í Víðinesi, hjúkrun-
arfólki og öðru starfsfólki frábæra
umönnun.
Guðlaug Hraunfjörð
Pétursdóttir.
Langt til veggja, heiði hátt.
Hugann eggja bröttu sporin.
Hefði eg tveggja manna mátt,
myndi eg leggjast út á vorin.
Þessa vísu eftir Stefán frá Hvíta-
dal fór Pétur Hraunfjörð oft með og
fylgdi hugur eflaust máli því hann
hafði forumannseðli. Nú er hann far-
inn langförum, þessi eftirminnilegi
verkamaður, sagnaskáld og
Pétur gekk í Ingimarsskólann
í Reykjavík. Hann var þrjár ann-
ir í Félagsmálaskóla alþýðu og
sótti tima í félagsvísindadeild
Háskóla íslands í félagsfræði,
stjórnmálafræði og sálarfræði.
Hann var formaður í nemenda-
félagi Ingimarsskóla, í trúnaðar-
mannaráði Dagsbrúnar og at-
vinnuleysisnefnd á vegum Dags-
brúnar og verkfallsnefndum.
Pétur hefur skrifað fjölda
greina í blöð og tímarit og gefið
út smásagnasafnið „Blað skilur
bakka“. Smásagan „Hundsbit"
hefur verið gefin út hjá Náms-
gagnastofnun í bókinni „Brauð-
strit“. Pétur lék aðalhlutverkið í
kvikmyndinni „Oskudagur". Þar
að auki lék hann í Gisla sögu
Súrssonar, títlaganum, Snorra
Sturlusyni, Paradísarheimt, títi-
legumanninum, Sóleyju, Atóm-
stöðinni og Punktur, punktur,
komma, strik.
Pétur var steinlistamaður og
tók þátt í samsýningu frístunda-
listamanna í Dagsbrún í Lista-
safni ASÍ 29.8.-13.9. 1987. Hann
hélt einkasýningar í Hlaðvarp-
anum 1989 og 1990 og tók þátt í
samsýningu í Nýlistasafninu á
alþýðulist, bæði í Reykjavík, Sel-
fossi og víðar. Hann hélt sýn-
ingu á máluðum steinum í Gall-
erí Langbrók. Pétur var bflavið-
gerðarmaður og vann í öskunni í
sex ár.
títför Péturs fer fram frá
Fossvogskapellu í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
spakvitringur. Þegar ég var innan
við tvítugt rakst ég stundum á hann
á Skólavörðustígnum, sem var sú
gata sem uppfóstraði mig. Þá var
Pétur í öskunni, eins og sagt er, en
sýndi mér þann heiður að hætta sem
snöggvast að vinna og spjalla við mig
smástund. Við settumst upp á vegg
eða í húsatröppur og töluðum um
bækur. Hann var jafnan hlýr í við-
móti, skemmtinn og spaugsamur og
kallaði mig telpuna sína. Þannig var
hann allan okkar kunningsskap. Þetta
var á þeim árum þegar verkalýðsbar-
átta var dálítið hressileg, en Pétur var
ekki alls kostar sáttur við stéttarfélag
sitt og var í bland með róttækara fólki
í Fylkingunni. Þar kynntist ég honum.
Áður var Pétur bifvélavirki í bílskúr
sínum, en hætti síðan þeim einyrkja-
störfum, enda enginn Bjartur í
Sumarhúsum, og stundaði þá launa-
vinnu. Á miðjum aldri sótti hann tíma
í heimspeki í háskólanum, löngum
íróðleiksfús og leitandi að duldum
rökum tilverunnar.
Pétur var um þetta leyti farinn að
birta smásögur sínar í tímaritum og
lesa þær í útvarp og vakti athygli.
Aðeins fyrir fáum árum kom á prent
eftir hann smásagnasafnið Blað skil-
ur bakka. Þegar ég las sögurnar
hans hreifst ég af kraftinum í frá-
sögn og orðfæri, en þótti miður
hversu lengi hefði dregist að gefa
þær út. Hann hefði örugglega orðið
landsfrægur fyrir þær á þessum ár-
um þegar hann var að skrifa þær.
Þetta eru frásagnir af verkalýðsá-
tökum og mannlífi í bland við strit,
skort og einsemd. Nakið líf. En svo-
lítið snaggaralegur stíllinn og orð-
færið kímilegt og minnir á höfund-
inn; ber honum vitni. En þrátt fyrir
glaðhlakkalegt fas bjó í Pétri ein-
hver munaðarleysiskennd sem átti
líklega rót sína að rekja til uppvaxt-
arins og má greina í einni sögu hans.
Hann var hagur í fleiru en frásögn-
um; á efri árum safnaði hann stein-
um úr fjöru og málaði á þá manna-
myndir og annað sem andinn innblés
honum og efniviðurinn gaf til kynna
með skapnaði sínum. Pétur var íág-
ur vexti, grannvaxinn, kvikur og
snar í hreyfingum. Hann var oft
kankvís, stundum skelmislegur.
Tjúguskegg hafði hann um tíma og
var yfirleitt skeggjaður. Hárið lét
hann sér vaxa niður á herðar, enda
lék hann stundum fornkappa í liði
einhvers höfðingjans eða ribbalda í
íslenskum kvikmyndum. Hann kom
víða við og skoðaði sig um. Far vel,
góði félagi.
Berglind Gunnarsdóttir.
• Fleiri minningargreinar um
Pétur Hraunfjörð Pétursson bíða
birtingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.