Morgunblaðið - 15.02.2000, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 15. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Morgunblaðið/Asdís Ásgeirsdóttir
Ágúst Thorstensen, matvælafræðingur Heilbrigiseftirlits Reylqavík-
ur afhendir Ólafi Sigurðssyni, matvælafræðingi og gæðastjóra Nóa-
túns, viðurkenningarskjal í tilefni vottunar á hinu virka gæðakerfi.
Nóatún með vottun
á virkt gæðakerfí
Iimefnaofnæmi er næstalgengasta snertiofnæmið
Ilmefni yfirleitt ekki
tíunduð á umbúðum
Morgunblaðið/Golli
Sum efni í snyrtivörum, t. d. ilmvötnum, geta leitt til ilmefnaofnæmis.
Verslunarstjórar Nóatúnsverslan-
anna í Reykjavík, Kópavogi og
Mosfellsbæ fengu í síðustu viku við-
urkenningarskjöl frá Heilbrigðis-
eftirliti Reykjavíkur um að verslan-
irnar hafí staðist úttekt á virku
GÁMES-kerfi.
I fréttatilkynningu frá Nóatúns-
verslununum segir að GAMES sé
alþjóðlegur gæðastaðall fyrir með-
OTTO vor- og
sumarlistinn
OTTO vor- og sumarlistinn er
kominn út, tæplega 1.400 blað-
síður að stærð.
í listanum er að finna tískuföt
í öllum stærðum, en einnig hús-
búnað og rafmagnsvörur.
^ OTTO-vöruIistinn er til húsa í
Ármúla 17A þar sem hægt er að
nálgast vörur sem til eru á lager
og listann sjálfan.
Nú er einnig boðið upp á list-
ann á geisladiski fyrir tölvur, en
þar er hægt að fletta listanum
síðu fyrir sfðu. Á honum eru
einnig hreyfimyndir.
höndlun á matvöru. Staðallinn nær
yfir móttöku, meðhöndlun og
geymslu matvæla ásamt fræðslu
starfsfólks. „í ljósi síaukinna
krafna til heilbrigðis og hollustu
matvæla á neytendamarkaði hefur
þurft að stórefla eftirlit með þeim á
öllum stigum,“ segir Ólafur Sig-
urðsson, matvælafræðingur og
gæðastjóri Nóatúns.
Á vegum
OTTO
koma einn-
ig út fleiri
listar, s.s.
APART,
sem er með
sfgildan
fatnaðog
POST-
SHOP, sem er með föt á fólk á
aldrinum 16-25 ára.
SO BIN ICH er ætlaður kon-
um sem þurfa stórar stærðir en
hann býður upp á kvenföt, skó
og nærföt í stærðum 40-58.
FAIR LADY býður upp á fatn-
að í mörgum stærðum fyrir kon-
ur á besta aldri.
Þess ber að geta að OTTO er
með heimasfðu á Netinu þar sem
hægt er að fletta listanum:
www.otto.is
í nýlegri grein danska
neytendatímaritsins
Tænk+Test kemur
fram að næstalgengustu
orsök snertiofnæmis sé
hægt að rekja til sér-
stakra ilmefna. Astæðan
er meðal annars vaxandi
notkun snyrtivara.
í evrópskri rannsókn um ilmvötn,
sem gerð var árið 1993, kemur fram
að tíu af þeim mest seldu innihaldi
ýmis ofnæmisvaldandi efni.
Dönsku neytendasamtökin vilja að
allir þekktir ofnæmisvaldar ilmefna
verði kunngerðir og jafnframt að
þeir algengustu verði bannaðir.
Níels Breiðfjörð Jónsson, efna-
fræðingur á eiturefnasviði Holl-
ustuverndar ríkisins, segir að sam-
tök framleiðenda í ilmgeiranum
segist prófa þessi efni og gefa þeim
síðan ákveðinn stimpil. „Ég held
því miður að það sé ekki hægt að
búa til ilm sem ekki innhaldi ein-
hver ertandi efni en það má þó ef-
laust laga það enn frekar hvernig
unnið er úr jurtunum. Sem dæmi
þá er appelsínuilmur unninn úr
berki og er mjög lítið af ofnæmis-
valdandi efnum í honum en aftur á
móti era sterkir leysar, þ.e.a.s.
mikil leysiefni.
Venjulega era engar upplýsingar
um ilmefnið sjálft á ilmglösunum,
það eru einfaldlega ekki gerðar
kröfur um það. Ilmefni era yfirleitt
ekki tíunduð enda einungis 0,1-
0,2% af heildarformúlunni. Þau
hafa númer en ekki heiti og því er
erfitt að gefa nákvæma útlistun á
þeim, það er þó auðvitað hægt en
hefur ekki tíðkast. Ilmefni era tals-
verðir ofnæmisvaldar en þetta er
spurning um hvemig viðkomandi
velur leysiefnin. Leysir er olía sem
gufar upp og leysiefnin era eins
misjöfn og þau era mörg. Til er
reglugerð, svokölluð snyrtivöru-
reglugerð, um flokkun, merkingu
og meðferð eiturefna og hættu-
legra efna en ilmefni er ekki eitur-
efni og heyrir því ekki undir hana.
í fréttabréfinu Chemical Aware-
ness á Netinu kemur fram að hægt
hafi verið að greina tuttugu og fjög-
ur ilmefni sem orsaka ilmofnæmi.
Af þessum tuttugu og fjóram eru
þrettán talin algengari.
Útbrot sem valda kláða
„Helstu einkenni ilmefnaofnæm-
is eru útbrot á húð sem valda
kláða,“ segir Steingrímur Davíðs-
son læknir á Húðlæknastöðinni.
„Þessi útbrot geta komið fram ein-
um eða tveimur dögum eftir að ilm-
vatn eða aðrar snyrtivörur berast á
húðina. Oft era þetta exemútbrot
en einnig geta myndast litlar
vökvafylltar blöðrur í lófana. Ef
viðkomandi efni er sett á andlit
koma exemflekkir og stundum get-
ur fólk bólgnað upp og fengið bjúg í
kringum augun.
Það eru ekki til neinar tölulegar
upplýsingar um það hversu algengt
þetta er hér á landi, svo ég viti til,
en ég geri ráð fyrir því að það sé
jafnalgengt og annars staðar á
Norðurlöndunum."
Hann segir að ef grunur leiki á
ilmefnaofnæmi sé hægt að fram-
kvæma ofnæmispróf, svokallað
plástrapróf, en þar era algengustu
ilmefnin könnuð. „Það er til ágætt
ráð sem einstaklingur getur prófað
ef hann telur sig hafa ilmefnaof-
næmi. Gott er að bera viðkomandi
efni í olnbogabótina tvisvar sinnum
á dag í þrjá daga og sjá hvort ekki
komi útbrot. Ilmefnaofnæmi er
ekki hættulegt en getur þó valdið
töluverðum óþægindum," segir
Steingrímur.
NÝTT
tj?
© Viðskiptamenn
Tryggingastofnunar athugið!
- nýbreytni við skattframtal 2000
Greiðsluseðlar Tryggingastofnunar ríkisins vegna ársins 1999 hafa nú verið sendir
viðskiptamönnum. Þar koma fram upplýsingar um greiðslur frá stofnuninni.
Viðskiptamenn hafa til þessa sjálfir þurft að færa upplýsingar af greiðsluseðli í
viðeigandi reiti á skattframtali. Skattayfirvöld hafa nú tekið upp þá nýbreytni, í
samvinnu við Tryggingastofnun, að skrá þessar upplýsingar fyrirfram á framtöl
viðskiptamanna stofnunarinnar. Viðskiptamenn þurfa því ekki að færa
upplýsingar af greiðsluseðli á skattframtal sitt.
Samtölur greiðslna ífá Tryggingastofnun eru skráðar á skattframtal með
eftirfarandi hætti:
í reit 40 á tekjusíðu skattframtals er skráð samtala skattskyldra greiðslna frá
Tryggingastofnun.
í reit 596 á tekjusíðu skattframtals er skráð samtala greiðslna sem ekki eru
skattskyldar.
Viðskiptamönnum er bent á að bera saman fengnar greiðslur frá Trygginga-
stofnun við upplýsingar sem skráðar hafa verið á skattframtal.
Beri upplýsingum ekki saman eða frekari upplýsinga er óskað vinsamlega hafið
samband við þjónustumiðstöð Tryggingastofnunar í síma 560 4460.
TRYGGINGASTOFNUN RIKISINS
Hækkun gjaldskrár 1818
Vilja veita fyrsta
flokks þjónustu
ÞANN1. febrúar síðastliðinn urðu breytingar á gjaldskrá upplýsing-
anúmersins 1818. Svarskref hækkaði úr 9,96 krónum í 15 krónur og
mínútugjaldið úr 39,90 krónum í 49,90 krónur.
Upplýsinganúmerið 1818 hefur að
sögn aðstandenda hlotið góðar við-
tökur og mælst vel fyrir frá upp-
hafi. Lögð hefur verið áhersla á
stuttan svartíma og að veittar
væra upplýsingar um símanúmer
bæði hjá Tali og Landssímanum.
Hvers vegna þessi hækkun?
Launakerfi
KERFISÞRÓUN HF.
Fákafeni 11 • Simi 568 8055
http://www.kerfisthroun.is/
mbl.is
„Þessi hækkun kemur fyrst og
fremst til af því að við erum að
halda ákveðnu þjónustustigi.
Stefna okkar er að svara símtölum
í síðasta lagi eftir þrjár hringingar
og það kostar sitt. Síðan koma inn í
þetta sveiflur í notkun milli daga
og eins innan dagsins," segh’ l
Sverrir V. Hauksson, fram- |
kvæmdastjóri Markhússins. „Þetta
er mannfrekara en upphaflegar
áætlanir gerðu ráð fyrir enda tölu-
vert dýrt úthald í þessu. Við eram
ekki að reka bónusrekstur heldur
viljum við veita fyrsta flokks þjón-
ustu og eram því ekki að keppa á
verð- heldur á þjónustugrandvelli.
Til þess að við getum haldið áfram
að svara 95% símhringinga innan
þess tíma sem við setjum okkur
þarf meiri mannafla. Notendur era
að greiða svipað verð hjá okkur og
Landssímanum. Landssíminn
hækkaði gjaldskrá sína núna um
áramótin en við ákváðum að leyfa
janúar að líða líka til að fylgjast
betur með og átta okkur á þróun-
inni. Við gáfum okkur fjóra til sex
mánuði til að halda lykilatriðinu,
þ.e.a.s. að svara innan 15 sekúndna
sem þýðir þrjár hringingar mest.
Þetta er alþjóðlegur staðall í inn- \
hringingum og telst vera bestu I
gæði,“ segir Sverrir.