Morgunblaðið - 15.02.2000, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 15. FEBRÚAR 2000 5
UMRÆÐAN
Styrkja ber þjónustu við geð-
sjuka á Sjtíkrahúsi Reykjavíkur
EVROPUSAMTOK
barna- og unglingageð-
lækna stóðu nýlega
fyrir ráðstefnu í Ham-
borg í Þýskalandi und-
ir kjörorðinu: Ný við-
fangsefni, nýjar lausn-
ir. Rannsóknir á sviði
erfðafræði hafa sett
mark sitt á þróun sér-
greinarinnar undan-
farin ár þar sem sam-
spil erfða, líffræði og
umhverfis í þróun geð-
sjúkdóma og geðrask-
ana er mun skýrara nú
en áður. Lögð var rík Helga
áhersla á að ný viðhorf Hannesdóttir
til meðferðar hafa
dregið úr fordómum í garð geð-
sjúkra og aukið á þekkingu almenn-
ings og eflt forvarnir í geðlækning-
um. Aukin áhersla er á samvinnu
milli sérfræðinga og sérgreina sem
eykur aftur fjölbreytni í meðferð.
Sjúkrahús víða í Evrópu reyna nú að
veita alla meðferð á sama stað og
tíma til að draga úr kostnaði og auka
á hagræðingu í þjónustu fyrir sjúkl-
inga.
Eflum geðheilbrigðis-
þjónustu
Samkvæmt skýrslu starfshóps,
sem heilbrigðis- og tryggingaráð-
herra skipaði um stefnumótun í mál-
efnum geðsjúkra, en hópurinn skil-
aði áliti sínu í október 1998, ákvað
ríkisstjórn íslands að veita auknu fé
í geðheilbrigðisþjónustu fyrir börn
og unglinga á komandi misserum á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur og Land-
spítala. Ahersla hefur verið lögð á
meiri tengsl milli meðferðarstofn-
ana á vegum félagsmálaráðuneytis
og heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytis, og mennta- og dómsmála-
kerfis. Vakin hefur verið athygli á að
þætti heilsugæslu og skóla í geðheil-
brigðismálum barna og unglinga er
ábótavant. Skortur er á geðheil-
brigðisþjónustu innan SÁÁ, sem í
vaxandi mæli hafa sinnt unglingum
með hegðunar- og tilfinningarask-
anir, ásamt fíkniefnavanda. Þess í
stað blasir nú við fyrirhugaður nið-
urskurður og stríðsástand þar sem
fyrst er ráðist á geðdeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur.
Hlustar
barnið
þitt?
Vitinn
Rás 1 . Kl. 19.00
www.ruv.is/vitinn
PMALVFTUR
ÞÓR HF
Reykjavík - Akuroyri
Samkvæmt áætlun
sérskipaðrar nefndar á
vegum World Health
Organisation (WHO)
er gert ráð fyrir að 11
meðferðarpláss á
barna- og unglingageð-
deildum standi til reiðu
fyrir hverja 100.000
íbúa í borgum og sveit-
um. ísland er langt fyr-
ir neðan þessi meðal-
mörk. f íslenskum heil-
brigðislögum frá 1997
er kveðið á um að til að
uppfylla viðmiðunar-
reglur fyrir sérfræði-
menntun í geðlækning-
um á deildaskiptu há-
skólasjúkrahúsi skuli vera starfandi
barna- og unglingageðdeild auk al-
mennrar geðdeildar.
Þar sem dreifing sjúkrahúsa hér á
landi hefur aðallega verið nálægt
þéttbýliskjörnum og takmörkuð
uppbygging á þjónustu fyrir börn og
unglinga utan höfuðborgarsvæðis-
ins hafa afleiðingarnar orðið þær að
nauðsynleg meðferð hefur hafist
seinna en æskilegt hefur verið og oft
ekki fyrr en eftir óviðunandi langan
biðtíma. Meðferð hefur farið fram á
geðdeildum fyrir fullorðna, eða á
áfengisdeildum fullorðinna, þar sem
fagkunnátta er á öðru sérgreinasviði
og aðstæður dvalar geta verið
óheppilegar fyrir unglinga og fjöl-
skyldur þeirra. Einnig hafa ungling-
ar verið vistaðir á meðferðarstofn-
unum á undanförnum árum á vegum
Barnaverndarstofu án geðlæknis-
fræðilegrar greiningar eða meðferð-
ar sem er í raun neyðarúrræði og
ekki í samræmi við nútíma þekkingu
í geðlæknisfræði.
Hver er þörfín?
Á slysa- og bráðamóttöku SHR
leita á hverju ári u.þ.b. 20 þúsund
börn og unglingar frá öllu höfuð-
borgarsvæðinu. Óflug þjónusta hef-
ur verið veitt þar við börn og ungl-
inga á undanförnum árum, en
nauðsynlegt er að byggja upp og
bæta sérhæfðari þjónustu á SHR
fyrir að minnsta kosti 2% barna og
unglinga vegna alvarlegra hegðun-
ar- og geðraskana.
Rannsóknir frá nágrannalöndum
Gedsjúkir
Ný viðfangsefni, nýjar
lausnirvar yfírskrift á
ráðstefnu sem haldin
var í Hamborg fyrir
skömmu. Helga Hann-
esdóttir skrifar um ný
meðferðarviðhorf í geð-
lækningum í Evrópu.
hafa gefið til kynna að í 17-20% til-
vika sé nauðsynlegt að meðferð fari
fram á sérhæfðri geðdeild, þar sem
unglingar geta legið inni undir eftir-
liti, en sumt af þjónustunni getur
jafnframt farið fram á geðdeild fyrir
fullorðna, þannig að æskilegt er að
þjónustudeildirnar tilheyri sameig-
inlegu meðferðarkerfi. Á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur þyrfti að koma á fót hið
fyrsta 6-8 rúma deild, sem þjónaði
sem bakland fyrir slysa- og bráða-
móttöku SHR og fyrir þá unglinga
sem leita þar þjónustu eftir sjálfs-
vígstilraunir og aðrar alvarlegar
geðraskanir. Gera mætti ráð fyrir að
eftir dvöl á slíkri bráðamóttökudeild
mætti vísa unglingum til frekari
meðferðar á aðrar meðferðardeildir
en engu síður með það sjónarmið í
öndvegi að tryggja ávallt samfellu í
meðferð. Aldursmörk á slíkri deild
yrðu e.t.v. upp að 25 ára aldri og yrði
deildin í náinni samvinnu við önnur
sérgreinasvið á SHR. Á deildinni
væri að jafnaði miðað við 3-5 daga
innlögn, en innlagnartími færi ekki
framyfir 10 daga.
Bráðamóttöku ábótavant
Koma þarf á fót þjónustu fyrir þá
unglinga sem koma á slysa- og
bráðamóttöku Sjúkrahúss Reykja-
víkur og eru undir áhrifum áfengis
eða fíkniefna og koma í kjölfar slysa,
slagsmála, ofbeldisverka eða sjálfs-
sköðunaratferlis. Þessi hópur ungl-
inga er allstór, u.þ.b. 800-1.000
unglingar á ári, en við komu á slysa-
og bráðamóttöku þurfa þessir ungl-
ingar oft mikla umönnun og jafnvel
stranga gæslu meðan gert er að sár-
um þeirra eftir alvarleg slys. Þegar
þessir unglingar eru vistaðir á
áfengismeðferðardeild fyrir full-
orðna njóta þeir oftast ekki þeirrar
geð- og taugasálfræðilegu greining-
ar, meðferðar og umönnunar sem
þeim hentar og nauðsynleg er, eins
og t.d. í formi viðtals við fjölskyldur
þeirra og skóla og eftirmeðferðar.
Látum ekki söguna
endurtaka sig
Á ráðstefnu Evrópusamtaka
barna- og unglingageðlækna í Ham-
borg nýverið var greint ítarlega frá
tímum nasista í Þýskalandi og aðför-
um Hitlers að geðsjúklingum en
Hitler réðst fyrst á vígi geðsjúkra
barna og unglinga og útrýmdi þeim í
hundraðatali. Síðan geðsjúkum kon-
um og gamalmennum. I kjölfar
þessara aðgerða hefur þróast mikil
þekking sem hefur upprætt fordóma
og ofbeldisverk í garð geðsjúklinga í
mörgum löndum. Látum því ekki
söguna endurtaka sig.
Höfundur er geðlæknir á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur.
■■■■■■r’Hfe'V'i 11 'lJ
■PfiiaBrvt
ft V\ 'l !-.!:«■■■■■■■
HT
Stórhöfða 17, við Ciillinbrii,
sími 567 48 • i.
vvww.flis^flis.is • netfang: flis(" itn.is
MÚRARASAMBAND
ÍSLANDS
MÚRARAFÉLAG
REYKJAVÍKUR
m
Að gefnu tilefni vilja Múrarafélag
Reykjavíkur, Múrarameistarafélag Reykja-
víkur og Múrarasamband íslands vekja
athygli almennings á því, að flísalagnir, þ.e.
lagnir gólf- og veggflísa, utanhúss sem
innan, eru hluti af iðn múrara og nýtur
lögverndar sem slík. Þeir, sem láta aðra
iðnaðarmenn eða ófaglærða menn vinna
slík verk, eru því að taka þátt í broti á
iðnaðarlögum, auk þess sem ætlað verður
að verkkunnátta þeirra sé önnur og lakari
en þeirra sem lært hafa þetta fag.
Reykjavík: Ármúla 11 - sími 568-1500
Akureyri: Lónsbakka - simi 461-1070
Orðabækurnar
Ensk-íslensk & íslensk-ensk vasabrot svört ...... 1.390 kr.
Ensk-íslensk & íslensk-ensk gul.................. 1.890 kr.
Ensk-íslensk (34.000 uppflettiorð) rauð..........2.190 kr.
íslensk-ensk (35.000 uppflettiorð) rauð..........2.190 kr.
Ensk-íslensk & íslensk-ensk rauðar tilboð ....... 3.990 kr.
Ensk-íslensk & íslensk-ensk rauðar í gjafaöskju . 4.590 kr.
Sænsk-íslensk & íslensk-sænsk gul................ 2.400 kr.
Dönsk-íslensk & íslensk-dönsk gul ............... 2.400 kr.
ítölsk-fslensk & íslensk-ítölsk gul..............3.600 kr.
Frönsk-íslensk & íslensk-frönsk gul 1996 útgáfa..2.990 kr.
Spænsk-íslensk & íslensk-spænsk gul ............. 1.790 kr.
Þýsk-íslensk & íslensk-þýsk gul 1997 útgáfa...... 2.990 kr.
Ódýrar og góðar orðabækur fyrir skóla, skrifstofur og ferðalög
Fást hjá öllum bóksölum
567 2277
Funahöfða 1,
www.notadirbilar.is
fialant árg. 99, ek. ið þ.km.. siiii
vindsk., álfelgur. Verö 2.100 tiis. (0151)
Hýr blll. loyota Land Cmíser 99 LX. ek. n km,
svartur, ssk, 33". l/erð 3.390 þús.. áhv. 210 þús. (0119)
Mfi/IC Pajero, árg. 99, ek. aðeins 02 0.km, grænn.
ssk. álfelgur, toppl. Verð 1.230 þús. Gullmoli. (0146)
Ford Focus, á® 99, ek. 6 h.km, Silfur, 5-gíra, 17"
álfelgur, samlitur. Verö 1.730 þús, áhv. lán. Ath. skipti.
Subaru Legacy 2999, árg. 93, ek. 105 h.km. grár,
ssk, álfelgur. VerS 990 þús. (0148)
Toyota Double Cab, ári
hús.Verð 2.270 þús.
I ek. 28 þ.krn. vinr.
T
Ski-Ooo MX-Z 670 eg 303,3r Ski-Doo tormula III600,
árg. 90, Polaris XIISP, árg. 97, Polaris Iníy 501, árg. 88.