Morgunblaðið - 29.04.2000, Qupperneq 40

40 LAUGARDAGUR 29. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
VERÐMÆTAR
FARSÍMARÁSIR
BREZK farsímafyrirtæki hafa nú verðmetið þá tak-
mörkuðu auðlind, sem felst í notkun á nýrri tegund
farsímarása í Bretlandi. Ríkisstjórnin stóð fyrir uppboði á
fimm farsímarásum af þessari tegund, þar af var ein frá-
tekin fyrir nýliða á brezkum markaði. Alls tóku þrettán
fyrirtæki þátt í uppboðinu, en að lokum voru það fimm
þeirra sem hrepptu hnossið. Alls voru fyrirtækin reiðubúin
til að greiða 22,5 milljarða sterlingspunda fyrir rásirnar,
eða 2.600 milljarða króna, en rekstrarleyfin eru til tuttugu
ára. Um er að ræða svonefnda þriðju kynslóð farsímakerfa,
sem bjóða upp á þráðlausan netaðgang, hraðari og marg-
falda gagnaflutningsgetu miðað við það sem nú þekkist.
Farsímafyrirtækin munu m.a. geta boðið upp á myndir af
myndböndum og margs konar þjónustu í viðskiptum og
tómstundaleikjum um farsíma.
Nýja farsímakerfið verður væntanlega tekið í notkun ár-
ið 2002 og árið 2007 þarf dreifikerfi hvers fyrirtækis að ná
til 80% brezku þjóðarinnar, en að öðrum kosti missir það
rekstrarleyfið.
Augljóslega telja farsímafyrirtækin framtíðina felast í
möguleikum þessara nýju rása, því annars hefðu þau ekki
greitt svo gífurlegar fjárhæðir fyrir rekstrarleyfin.
Um mikinn hvalreka er að ræða fyrir brezka skattgreið-
endur og enn einu sinni hefur sannazt, að fyrirtækin eru
reiðubúin að greiða fyrir réttinn til nýtingar á þeirri tak-
mörkuðu auðlind sem fjarskipta- og sjónvarpsrásir eru.
Stefnumörkun brezkra ríkisstjórna, allt frá dögum Mar-
grétar Thatchers, um að bjóða upp nýtingarréttinn hefur
leitt til þess, að margar aðrar þjóðir, ekki sízt á meginlandi
Evrópu, eru nú að endurskoða gamlar og úreltar úthlutun-
arreglur. Ríkisstjórnir geta varla lengur varið það gagn-
vart skattgreiðendum að fórna svo miklum peningum, sem
reynsla Breta sýnir, að fyrirtæki eru reiðubúin að greiða
fyrir réttinn til að nýta fjarskiptarásir. Full ástæða er fyrir
íslenzk stjórnvöld til að fylgjast rækilega með þessari þró-
un, ekki sízt þegar úthluta þarf takmörkuðum aðgangi að
nýjum tegundum fjarskiptarása eins og nú var gert í Bret-
landi. Fljótlega hlýtur að koma að því, að sótzt verði eftir
slíkum rásum á íslenzkum fjarskiptamarkaði.
NETS JÚKRAHÚ S
FR AMTÍÐ ARINN AR
NÚ í VIKUNNI var haldin ráðstefna í Reykjavík um fram-
tíð heilbrigðisþjónustimnar með tilliti til tölvuvæðingar
og nýrrar tækni, sem talin er auka hagkvæmni, skilvirkni og
auka þjónustu við sjúklinga, auk þess sem þessi tækni muni
einnig stórminnka hættuna á mistökum innan sjúkrahúsa.
A ráðstefnunni fluttu erindi þrír erlendir sérfræðingar, sem
lýstu framtíðinni hver frá sínu sjónarhomi. Einn þeirra hefur
unnið að því að setja upp rafrænar sjúkraskrár, sem auka mik-
ið öryggi innan sjúkraahúsa og koma í veg fyrir að boð misfar-
ist milli einstakra starfsmanna. Þessar rafrænu sjúkraskrár
gera það einnig að verkum að sjúkraskrá verður tiltæk hvar
sem er innan heilbrigðisþjónustunnar. Slíkar sjúkraskrár hafa
aukið framleiðni sjúkrahúsa, þar sem þær hafa verið teknar
upp. Kostnaður við það er töluverður, en aukin framleiðni
greiðir það upp á tiltölulega skömmum tíma.
Annar sérfræðingur fjallaði um á hvem hátt sjúkrahús og
samstarfsaðilar geti nýtt sér tækni netviðskipta á heilbrigðis-
sviði. Enn er þessi tækni þó fremur hugmynd en lausn, þótt í
sjálfu sér sé ekkert því til fyrirstöðu að komið verði upp net-
sjúkrahúsi. Spítalamir em í raun nauðbeygðir til þess að beina
sjónum sínum að aukinni netvæðingu og þjónustu í gegnum
Netið að mati sérfræðingsins.
Þriðji sérfræðingurinn fjallaði síðan um að kominn væri tími
til að seta strikamerki á sjúklinga og á hvem hátt handtölvur
og þráðlaus net geti aukið hagkvæmni og bætt öryggi þjón-
ustu við sjúklingana inni á spítölunum. Þessi síðasti sérfræð-
ingur hafði kannað lyfseðla, sem íslenzkir læknar hefðu gefið
út, um 2,5 milljónir árlega, og hann hafði upplýsingar um að í
15% lyfseðlanna væm villur, þótt ekki væm þær alvarlegar.
Rafrænir lyfseðlar myndu eyða slíkum villum og spara mikið
fé.
Upplýsingar sem fram komu á þessari ráðstefnu, em í senn
athygliverðar og forvitnilegar. Þær sýna að á næstu áram á
eftir að verða gífurleg breyting í rekstri heilbrigðisþjónust-
unnar, þar sem rafræn tækni á eftir að ryðja sér til rúms í
miklum mæli.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti í hádegisverði í Hvíta húsi:
Þjóðhöfðingjar Norðurlanda í Hvíta húsinu, f.v.: Sonja Noregsdrottning og Haraidur konungur, Hillary og Bill Clinton,
Ferðir víkingan
á við geimferðii
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti íslands, skáiar að víkingasið við bandarísku fi
sést Björn Bjarnason menntamálaráðherra ásamt Sigríði Önnu Þórðardótt
Níutíu gestir, þar á
✓
meðal forseti Islands
og menntamála-
ráðherra, sátu mið-
degisverðarboð
bandarísku forseta-
hjónanna í Hvíta
húsinu í Washington í
gær í tilefni þúsund ára
afmælis landafundanna
og umfangsmikillar
víkingasýningar 1
Smithsonian-safninu.
Björn Ingi Hrafnsson
og Ásdís Ásgeirsdóttir
ljósmyndari voru í
Hvíta húsinu í gær.
GESTIR mættu prúðbún-
ir til miðdegisverðarins,
fyrstir vitaskuld þjóð-
höfðingjar Norðurlanda
eða fulltrúar þeirra, Ól-
afur Ragnar Grímsson, forseti ís-
lands, og Dorrit Moussaieff, Harald-
ur V. Noregskonungur og Sonja
drottning, Halonen Finnlandsforseti
og maður hennar Arajarvi, Viktoría,
krónprinsessa Svíþjóðar, og Jóakim
Danaprins.
Bandarísku forsetahjónin, Bill og
Hillary Rodham Clinton, tóku á móti
þjóðhöfðingjunum og ræddu við þá
stundarkorn áður en allir gengu
undir einkennislagi forsetaembætt-
isins í salinn, hinn fræga „state din-
ingroom“, þar sem slíkar veislur á
vegum embættisins eru jafnan
haldnar.
Á boðstólum var fjórrétta matseð-
ill þar sem m.a. var boðið upp á tóm-
atsúpu, geitaost, franskar baunir, ól-
ífusósu, kartöflur í jurtalegi, og í
eftirrétt var boðið upp á ísrétti og
ávexti, m.a. svonefnda „norræna
snjódrífu", sem innihélt ákavíti. Boð-
ið var upp á rautt vín, Chardonnay
Readcholder frá 1997.
Aðrir íslendingar sem sátu boð
bandarísku forsetahjónanna voru
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra og eiginkona hans, Rut Ing-
ólfsdóttir, Sigríður Anna Þórðar-
dóttir, alþingismaður og forseti
Norðurlandaráðs, Jón Baldvin
Hannibalsson, sendiherra í Wash-
ington, og eiginkona hans Bryndís
Schram og Einar Benediktsson,
sendiherra og formaður íslensku
landafundanefndarinnar, og eigin-
kona hans, Elsa Benediktsson.
Meðal annarra gesta voru Madel-
eine K. Allbright, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, Barbara Griffiths,
sendiherra Bandaríkjanna á íslandi,
Thorbjörn Jagland, utanríkisráð-
herra Noregs, Tuomioja, utanríkis-
ráðhera Finnlands, Linén, menning-
armálaráðherra Finnlands, Mona
Sahlin, ráðherra iðnaðar- og at-
vinnumála í Svíþjóð, Gerner Nielsen,
menningarmálaráðherra Danmerk-
ur, Nancy Ruwe, sem sæti á í stjórn
North Atlantic Saga Counsil, og Leif
Johansson, forstjóri Volvo.