Morgunblaðið - 06.07.2000, Blaðsíða 34

34 * FIMMTUDAGUR 6. JÚLÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Klæðnaður Kusdrakteni
FáM cr viiað mcð viisu um kl.Tðnnð
fölks á dögum Snoffu. N.umias! hefur
kJxðuaöur .'ilmiiga vcrið Jjoiskrúöugur
en höfdmgjaf bán.st ofi á o» fylgOus!
vcl mcð crJefidri tísku. Skrúð s'ai til
darroÍN cricm efni. afcrdýrt og f lógutn
var kyfi rnanrw til uð bcra skrúðklsði
Ji.ið eiiuihaj;. Hcldri karJar ••cnjtu í
kynlum, jafnvct tvennum. scm voni
mi.sj.itfiJcga tíðir cftir tivku. ojs að-
smðmwn brókum scm n.iöu að hiijáni
báum soVkuiu. Konur gcnjfu í
siðum kýntom op s|álfsagt var I3lið
-að þxr ba.rus! á i klu'öatoirði Bfiiiu
vom einkum ull «>g iin. cu lúnir rikustu
klaxldus! jafnscl silki. Ktoðnaðuriim
g;« vcríö liKkniðugur. aJgcngusui liúr
v«»ni bninl, rjiitt og gf»n!. t’cg.ir lciö
"í 53. (>ld vinlast mciui i aiiknum mæLi
liafa gcngið til viga í blSum (þ.c.
>\onumi kynlum. cins og olt cr IvM
í ítfcndmgavögnni
f'c isnr mynJir eru úr Sianhliiík
Jmsbókar Jrá />vi' um /A60 ok Rcfa
imkira hu.nmyiui um kUii)iui<)pci.\
Díssf bihtcnc cr fra lavmanu4
skriptci SkátikbokJia co. IJ60. <>%
Xir oss tn iJc oni hvonian kledc-
drukicnc rar i dcn pcriadcn.
Clothing
Dct cr lilcn sikkcr kunnskap om p;L
klcdningen p3 .Snorris tul Dct cr íkkc
snnnsynlig at atlmuen gikk i faigcrikc
klær, men hovditiger vLsle seg ofte
frem og fnlp.tc goiit roed utcnlamlsk
nuite. SknKtvari'rtrekscmpdcistoff
fm ullandct. vcldig dyrt og i lovcn ga
liRatcIsc til á ba-re slikc klær cttcr V
Okonomisk status. Hcdcrsaicrín gikk i
kjonlcr. oftc to mcd forskjcllig lcngde
ettcr iiiotcn. tilskjaf tc nikkcrs og boyc
slrompcr. Kvinncr gikk i kjortlcr og
dct var sctt pú sotn en sclvfólgc ai de
visje scg ffciu i sin klcdning. Stoffct
var sjicsicll ull og lin. men dc rike.stc
liaddc til.og mcd klxr av siíkc. Klcs-
dmktcnc kunnc v.vrc fargcrikc, dc mcsi
v.uilige fargenc s-ar bnin. rsxl og groim.
Nár inan koni lcngní ut pá J 200-tallcl
blci tkt met vanlig at mcnn liatldc p3
scg bli (tlvs. softe) kjoftlci nár dc
skullc i krig. dct ofic bcskrivcs i ls-
Icndiiiguvugaefic.
Líttle is kno*r. for ccrttiin aú»ui thc
clctlúng of Snorri's contcmponxrics.
Tbc attirc of thc common folk can
hnrdly havc t>ccn claboratc, but arísto-
crals werc oftcn Il3mb«>yant aud
lollowcd lorcign styics scropulouxly.
Skmd was.for examplc, on éxtrcmcly
costiy fotcígn tnattrial svhicjt syas. by
law, only to bc svoru í»y pcoplc ssho
-satisficd sct ruuurcml prc-icquísitcs.
Noblemsn wore onc or twn tunics, the
lcngtli iif svhidi vuricd according to
tluí fashion of thc roomctu. ns tvcll as
closc-fitling brccchcs wJiich icaclted
to the knce, and high socks. Wontcn
uoie lsmg lnniv's. nnd it is acaipted as
fact that thcy wvtc ostcntatious in lhcir
cJothing habíts. Linen and sv«ki! uerc
Uie fabiics t>l choicv. fltvl Uk- svcaidúcst
cvcn wore silk. Clothing was soine-
timcs quiic colouifuL tlic in»r comtuon
coiours Ircing hrown, jcd. and grccn.
Latcr in tlic I3th ccntury, men tn-
cic.tsifigíy svorc bluc tunics into baule,
as is ofteu mcniioncd in thc Sngas of
lcchtndcrs. ...
' Thcsc pinurcsfmm ilte hiw code.x
Skordsbokfrorn c. !3(>0 gnv somc
idoa of cloihmi; ol lhol limc.
i t-*=»y
míMmíí&sé&Wki

Veggspjald lýsir klæðnaði á tímum Snorra á íslensku, norsku og ensku.
Umíjöllun um Eddu Snorra Sturlusonar í móttökusal.
Samtíð Snorra
Sturlusonar
lýst í Reykholti
s
I Snorrastofu í Reykholti verður sýningin
„Snorri og samtíð hans“ formlega opnuð í
kvöld. Um er að ræða sögusýningu þar sem
Snorri Sturluson, ævi hans og verk eru
tengd íslenskum miðöldum, Bergur Þor-
geirsson, forstöðumaður Snorrastofu og
Viðar Hreinsson, bókmenntafræðingur við
Reykjavíkurakademíuna hafa ásamt fleiri
fræðimönnum tekið þátt í skipulagningu
sýningarinnar. Inga María Leifsdóttir hitti
þá að máli og fræddist um sýninguna.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Horft yfir sýninguna í safnaðarsalnum.
Sýningin í móttökusalnum skoðuð. Ferðamaður skoðai’ sýninguna um samtíð Snorra.
í REYKHOLTI í
Borgarfirði var fyrir
fimm árum komið á fót
svokallaðri Snorrast-
ofu. Hlutverk Snorra-
stofu er að sinna og
stuðla að rannsóknum
og kynningu á mið-
aldafræðum auk sögu
Reykholts og Borgar-
fjarðar sérstaklega.
Þar hefur nú verið
opnuð umfangsmikil
sýning þar sem ævi og
starf Snorra Sturlu-
sonar er þungamiðja
en einnig er fjallað um
Reykholtsstað og sögu
hans auk lífshátta á
miðöldum á Islandi.
Sýningin skipulögð
af fræðimönnum
„Þessi sýning mark-
ar nýtt upphaf, það
hefur verið sýnt þarna
áður og nú var ákveðið
að opna nýja sýningu
sem hægt verður að
þróa í framtíðinni,"
segir Viðar Hreinsson
í samtali við blaða-
mann ásamt Bergi
Þorgeirssyni. „Þetta
er heilmiídll grúnnur
sem með tímanum er
hægt að bæta við, vera með nýjar
áherslur og svo framvegis.“ Hópur
innan Reykjavíkurakademíunnar
sem kallast Rannsóknarstofnun um
byggðamenningu var beðinn að
taka að sér að skipuleggja sýning-
una. Þeir sem tóku að sér verkefnið
auk Viðars eru þeir Axel Kristins-
son og Árni Daníel Júlíusson. „Við
unnum hugmyndimar að þessu,
skrifuðum textana og fundum til
myndefni,“ segir Viðar. „Útlit sýn-
ingarinnar er annars
hannað af auglýsinga-
stofunni Hándbragð
sem hefur aðsetur í
Reykholti og Sigríður
Kristinsdóttir var út-
litshönnuður."
Bergur Þorgeirsson
hefur verið forstöðu-
maður Snorrastofu
síðastliðin tvö ár.
Hann hefur umsjón
með sýningunni í sam-
ráði við Heimskringlu,
ferðaþjónustuna í
Reykholti. „Að sýning-
unni koma svo ýmsir
aðilar fjárhagslega,
bæði norsk-íslenski
menningarsjóðurinn
og fimm einkafyrir-
tæki. Við erum ákaf-
lega þakklát fyrir
þann stuðning sem
okkur hefur verið
veittur," segir Bergur.
„Svo hefur samstarfið
við Reykjavíkuraka-
demíuna verið mjög
gott, við höfum getað
leitað til þeirra með
nánast allt. í tengslum
við þessa sýningu höf-
um við líka verið í
samstarfi við Safnahús
Borgarfjarðar sem
Axel Kristinsson veitir forstöðu."
Sýningin er í tveimur hlutum;
annars vegar er í móttökusal fjallað
um Snorra og Reykholtsstað og
hins vegar er fjallað um Snorra og
samtíma hans, íslenskar miðaldir, í
safnaðarheimili kirkjunnar. „í mót-
tökusalnum er fjallað um Snorra
sjálfan, sögu hans og ritverk auk
Sturlunga og Reykholtsstaðar.
Efnið er einnig teygt yfir í sögu
Norðurlanda því Snoiri skrifaði
auðvitað Heimskringlu sem er saga
Noregskonunga. Snorri og Reyk-
holt eiga því ákveðinn sess í sögu
Norðurlanda,“ útskýrir Viðar.
„Þama er sagt frá Snorra, ævi hans
og verkum og reynt að tengja þau
við samtíð hans. Til dæmis er Egils
saga sett upp þannig að hún kallast
á við aðstæður á Sturlungaöld. Síð-
an er rakin saga Reykholtsstaðar
og þeirra ætta sem hafa verið þar
því Reykholt er ekki bara merki-
legur staður fyrir sakir Snorra
heldur var þetta lengi höfuðból og
merkisstaður þar sem bjuggu fræg-
ir prestar til dæmis.“
Snorri og tíðarandi miðalda
Inni í safnaðarsalnum er stiklað
á nokkrum atriðum úr ævi Snorra
og eru þau notuð til að veita innsýn
í lífshætti á miðöldum. „Ævi Snorra
er ákveðinn grunnur sem við notum
til þess að tengjast samtíma hans.
Nokkur atriði sem snerta ævi hans
eru tekin út og síðan gefinn nánari
fróðleikur um hvernig þeim var
háttað í tíð Snorra," útskýrir Viðar.
„Sem dæmi má nefna að drepið er á
þegar Snorri var tekinn í fóstur
þriggja ára gamall. Síðan er út-
skýrður sá siður að taka börn í fóst-
ur og honum lýst almennt." Komið
er inn á ýmsa þætti í daglegu lífi á
miðöldum á íslandi. Má þar nefna
menntun, hjónabönd, eignir, klæðn-
að, heimilishald og valdakerfi og
þessum þáttum lýst eins og þeir
voru á 13. öld. „Þetta gefur skýrari
mynd af því hvernig lífið var á tím-
um Snorra,“ segir Viðar.
Sýningin er tilraun til að gefa
mynd af samtíð Snorra Sturluson-
ar, miðöldunum, og verkum hans.
„Það sem gerir það að verkum að
hægt er að búa til svona sýningu í
kring um einn mann er að Snorri
var svo víðfeðmur. Hann var svo
margt í einu, af þessari merkilegu
ætt, stórhöfðingi og forríkur og svo
auðvitað rithöfundur sem er það
sem heldur nafni hans á lofti í dag.“
Sýning til næstu ára
Sýningunni er ætlað að vera
grunnsýning fyrir ferðamenn sem
hafa áhuga á sögu staðarins og bók-
menntum Islendinga. Allar upplýs-
ingar á sýningunni eru á íslensku,
norsku og ensku. Að sögn Bergs
hefur verið rætt um að gefa efnið
út í bókarformi.
„Svo er hægt á næstu árum að
vinna einstaka þætti sýningarinnar
ennþá frekar," segir Viðar. Og
Bergur heldur áfram: „Með svona
sýningu er ætlunin að miðla
ákveðnum grunnupplýsingum um
sögu staðarins og Snorra Sturluson
fyrst og fremst," segir hann.
„Markmiðið er að skapa ákveðinn
grunn en í framtíðinni er svo fyrir-
hugað að fara út í þemasýningar.
Engu að síður verður grunnsýning-
in um Snorra alltaf fyrir hendi til
þess að tryggja að upplýsingar um
hann séu aðgengilegar ferðamönn-
um í Reykholti."
Opnunin í kvöld er kl. 20.30 og
eru allir velkomnir. Sýningin er svo
opin daglega til 25. ágúst frá kl. 10-
18. Hún verður einnig opin sam-
kvæmt samkomulagi fram á næsta
vor.
Viðar Hreinsson
Bergur Þorgeirsson