Morgunblaðið - 13.07.2000, Qupperneq 6

6 FIMMTUUAUUíí 13. JUL.1 zuuu
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Opinberri heimsókn forseta fslands, Ólafs Ragnars Grímssonar, í Strandasýslu lauk í gær
A slóð
göldrottra
Stranda-
manna
OPINBERRI heimsókn Ólafs Ragn-
ars Grímssonar, forseta íslands, lauk
í gær með hátíðarkvöldverði í sam:
komuhúsinu í Ámesi í Trékyllisvík. í
gær fór hann m.a. í Drangsnes, Gjög-
ur og Djúpuvík en heimamenn hafa
sýnt heimsókn forsetans mikinn
áhuga.
Sérstaðan auðlind
framtíðarinnar
í fyrrakvöld var Ólafí Ragnari og
fylgdarliði hans boðið til hátíðar-
kvöldverðar á Café Riis á Hólmavík.
Þar var m.a. boðið upp á kryddhjúp-
að lambafille. Að kvöldverði loknum
hófst fjölbreytt hátíðardagskrá í fé-
lagsheimilinu á Hólmavík. Leikfélag
Hólmavíkur sýndi leikþátt um
Galdra-Möngu og þrjár ungar stúlk-
ur léku á blokkflautu fyrir áheyrend-
ur auk annars. Ólafur Ragnar hugð-
ist afhenda sjö ungmennum úr
Strandasýslu hvatningarverðlaun
forseta Islands, en því miður voru að-
eins þrjú þeirra stödd í salnum. For-
setinn brá því á það ráð að afhenda
hvatningarverðlaunin þegar hann
átti leið um heimabyggð unga fólks-
ins í gær.
„Einfalt líf til sjávar og sveita“
í ræðu sinni á Hólmavík hvatti for-
setinn heimamenn til að standa vörð
um arfleifð sína. Sérstaðan myndi
reynast Strandamönnum dýrmæt því
sífellt fleiri leituðu í sveitimar eftir
hvíld frá ys og þys stórborgarlífsins.
„Hið sérstaka, hið frábrugðna, það
sem i reynd er sannur efniviður í nýja
reynslu er óðum að verða dýrmætast
á þessu sviði; svipmikil náttúra,
kyrrðin sem aðeins er rofin af söng
fuglanna, einfalt líf til sjávar og sveita
þar sem mannfólkið býr að afurðum
sjálfrar náttúrunnar og aldimar hafa
spunnið langa sögu og margþætta -
þetta em þeir gildu þræðir sem væn-
legastir sem uppistaða í þeirri þjón-
ustu við gesti okkar víða að úr veröld-
inni sem margir telja að verði
drýgsta tekjulind þjóðarinnar í fram-
tíðinni," sagði Ólafur Ragnar.
Fyrsti áningarstaður forsetans í
gær var Staður í Hólmavíkurhreppi.
Þar hélt séra Sigríður Óladóttir
stutta helgiathöfn og kynnti sögu
kirkjunnar fyrir forsetanum. Hin 81
árs gamla en síunga söngkona Sigríð-
ur Bjömsdóttir söng sálminn „Guðs
kirkja er byggð á bjargi“. Sigríður
hefur gefið kirkjunni marga góða
gripi og séra Sigríður sagði nöfnu
sína jafnast á við margar sóknar-
nefndir.
Reyktur rauðmagi
á rúgbrauði
Frá Stað var haldið í Drangsnes í
Kaldrananeshreppi. Hreppsbúar
tóku á móti forsetanum við gmnn-
skólann þar sem hann opnaði mynd-
listarsýningu Iðunnai- Agústsdóttur
og Lúkasar Kárasonar. Sýningin er
hluti af bryggjuhátíð Drangnesinga
sem verður haldin 22. júlí nk. í
Baldri, samkomuhúsi Drangsesinga,
bauð hreppsnefndin til hádegisverð-
ar. Þar gæddu gestir sér á sjávar-
fangi úr Húnaflóa svo sem reyktum
rauðmaga á rúgbrauði og nýveiddri
rækju.
Saga og sfld
Því næst var haldið á Djúpuvík en
á leiðinni skoðaði forsetinn Gvendar-
laug í Bjamarfirði og staldraði við í
Kaldbaksvik. í Djúpuvík fræddi Ás-
bjöm Þorgilsson forsetann um sögu
sfldarverksmiðjunnar í Djúpuvík en
saga staðarins tengist mjög sfldveið-
um. Forsetinn þáði einnig kaffiboð
hreppsnefndarinnar sem var haldið í
Hótel Djúpuvík.
Deilur um kirkju-
byggingu að baki
í Gjögri tók hópur fólks á móti for-
setanum en jiaðan hélt hann í
Trékyllisvík í Ameshreppi. Þar vom
þrír menn brenndir á báli fyrir galdra
árið 1654 en þeir vora sakaðir um að
bera ábyrgð á hneykslanlegri hegðun
kvenna við tíðagjörð í Árneskirkju.
Forsetinn kynnti sér sögu staðarins
og skoðaði m.a. báðar kirkjur hrepps-
ins en í hreppnum búa núna um 65
manns. Talsverðar deilur urðu á sín-
Vantar fólk
á Hólmavík
Á HÓLMAVIK búa um 420 manns
sem er tæplega hclmingur fbúa
Strandasýslu. Þór Örn Jónsson
sveitarstjóri segir að atvinnu-
ástandið í þorpinu sé mjög gott og í
raun sárvanti fleira fólk.
„Núna cru t.d. átta aðkomutrillur
í höfninni og nýr bátur sem kom í
siðustu viku er að gera sig kláran
til að fara á rækjuveiðar," segir
Þór. Miklar byggingaframkvæmdir
standi yfir á vegum bæjarins og
einnig standi til að byggja við
frystihúsið. Þór segir að þorpsbúar
séu mjög ánægðir með heimsókn
forsctans.
„Undirbúningur hefur staðið yfir
síðustu vikumar og það má segja
að hver einasti þorpsbúi hafi tekið
þátt í því. Menn hafa tekið til hjá
sér og málað húsin,“ segir sveitar-
stjórinn. „Við höfum verið í stans-
lausu hreinsunarátaki," segir Þór
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Þór Örn Jónsson er sveitarstjóri
á Hólmavík.
sem telur að þorpsbúar hafi keypt
20-30 nýjar flaggstangir vegna
heimsóknar forsetans sem hafi eflt
þorpsandann. „Ég held að það sé
ákaflega gott fyrir fólk að fá að sjá
forsetann," segir Þór. Hann býst
jafnvel við að forsetinn geti hitt
nánast alla íbúa sýslunnar og heils-
að þeim með handabandi.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Forseti Islends skoðar Gvendarlaug í Bjamarfirði í heimsókn sinni í Strandarsýslu.
um tíma um byggingu nýju kirkjunn-
ar. Torfi Guðbrandsson organisti
segir að deilumar séu nú að mestu að
baki. Hreppsbúar hafi sæst og séu
stoltir af því að eiga tvær kirkjur báð-
ar í mjög góðu ásigkomulagi og svo
gott sem skuldlausar.
Rikulegt mannlíf
Opinbem heimsókn Ólafs Ragnars
lauk í gærkvöldi með hátíðarkvöld-
verði í boði Árneshrepps. Þar afhenti
forsetinn fjómm ungmennum hvatnj
ingarverðlaun forseta íslands. í
ræðu sinni sagði forsetinn að kostfr
Strandasýslu fælust ekki síst í ríku-
lejgu mannlífi, samheldni og áræði.
„Ibúar sýslunnar hafa verið merkis-
berar dugnaðar og dirfsku, varðveitt
sögu og menningu sem hefur átt sér-
stakan sess í þjóðarvitund íslendinga
og svo mun enn á nýrri öld,“ sagði
Olafur Ragnar.
Sigríður Björnsdóttir söng fyrir forseta við orgelleik Úlriks Ólasonar.
Undirbúa stofnun
krabbameinsmiðstöðvar
STOFNUN krabbameinsmiðstöðvar
er í undirbúningi á vegum Landspít-
ala - háskólasjúkrahúss en stjómar-
nefnd spítalans fól nýlega undirbún-
ingsnefnd verkið undir forystu
Jóhannesar M. Gunnarssonar lækn-
ingaforstjóra. Hann tjáði Morgun-
blaðinu að undirbúningur stæði yfii'
en honum yrði vart lokið fyrr en í
haust þar sem meðal annars væri
beðið nýrrar reglugerðar varðandi
lifsýni og lífsýnabanka.
„Krabbameinsmiðstöð er ætlað að
halda utan um rannsóknir á krabba-
meinum og hugmyndin er að stofna
hana með ýmsum aðilum og koma á
samstarfsvettvangi fyrir rannsóknir
og koma þeim í einn farveg til að
koma í veg fyrir að menn séu að
vinna sömu hlutina á mörgum stöð-
um,“ segir Jóhannes M. Gunnarsson.
Meðal samstarfsaðila um slíka
miðstöð nefnir lækningaforstjórinn
aðra spítala, erlenda og innlenda,
Krabbameinsfélag fslands, einka-
fyrirtæki, svo sem líftæknifyrirtæk-
in eða lyfjafyrfrtæki, og opinbera að-
ila, til dæmis Háskóla íslands.
Jóhannes segir að undirbúningur sé
hafinn en áður en hægt verði að ljúka
honum þurfi reglugerð um lífsýni og
lífsýnabanka að vera fyrir hendi.
Hann segir að meðal kosta við
krabbameinsmiðstöð, sem ætlunin
sé að reka undfr merkjum Landspít-
ala - háskólasjúkrahúss, sé að með
slíkum sameiginlegum vettvangi viti
hver af öðmm á þessu sviði og ekki
sé hætta á tvíverknaði varðandi
rannsóknaverkefni.
Hagnýt þekking á einum stað
Einnig segir hann brýnt að safna á
einn stað hagnýtri þekkingu varð-
andi fjármögnun rannsókna, t.d.
vegna umsókna um erlenda styrki.
Slíkur umsóknaferill sé langur og
flókinn og því hentugra að slíkt geti
farið um einn farveg. Fjármögnun
krabbameinsmiðstöðvai' er ekki
hugsuð af fjárlögum heldur með sér-
stakri fjáröflun og telur lækninga-
forstjórinn líklegt að henni sé borgið
með sterkum samstarfsaðilum.
Rafmagnslaust heila
nótt í Alfheimum
Steypu-
rör lenti
á manni
MAÐUR slasaðist alvarlega
þegar tveggja tonna steypu-
rör féll á hann. Slysið átti sér
stað í gærmorgun við af-
leggjarann að Keldum þar
sem verið var að hífa steypu-
rörið með hjólaskóflum upp á
vörubílspall og losnaði þá rör-
ið skyndilega og lenti á mann-
inum sem stóð á pallinum. Að
sögn lögreglunnar í Reykja-
vík var hann umsvifalaust
fluttur á sjúkradeild.
RAFMAGN fór af í þremur fjölbýl-
ishúsum í Álfheimum í fyrrinótt. Að
sögn Gunnars Aðalsteinssonar,
framkvæmdastjóra kerfisstjórnar
hjá Orkuveitu Reykjavíkur, fór raf-
magnið af rétt eftir miðnætti og
komst ekki á aftur fyrr en klukkan
rúmlega tvö í gær í tveimur af hús-
unum. Enn var rafmagnslaust í ein-
um stigagangi í Álfheimum 52 þegar
blaðamaður ræddi við Gunnar.
„Þetta er búinn að vera slæmur sól-
arhringur,“ sagði Gunnar og að
hans sögn var ekki hægt að byrja að
gera við bilunina fyrr en í gærmorg-
un og þurfti lögreglu og lásasmið til
þess að komast að biluninni, en
stofnvarakassar, sem nauðsynlegir
eru til þess að bilanamæla strenginn
sem var í ólagi, voru læstir inni. Að-
spurður hvers vegna ekki var reynt
að gera við bilunina fyrr, sagði
Gunnar að Orkuveitan vildi ekki
ónáða íbúa fjölbýlishúsanna með há-
væmm vinnutækjum um miðja nótt.
Einnig fór rafmagn af i Kópavogi,
en tveir meginstrengir þar slitnuðu
klukkan 1.40 eftir miðnætti í fyrri-
nótt með stuttu millibili sem, að
sögn Gunnars, er mjög óvenjulegt.
Rafmagn í Kópavoginum komst aft-
ur á eftir rúma klukkustund.