Morgunblaðið - 13.07.2000, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
_______________________________FIMMTUDAGUR 13. JÚLÍ 2000 53
FRÉTTIR
Kristni-
boðsmót á
Löngumýri
KRISTNIBOÐSMÓT á vegum
Sambands ísl. kristniboðsfélaga
verður haldið á Löngumýri í Skaga-
firði dagana 14.-16. júlí nk.
Mótið hefst á föstudagskvöld með
samveru þar sem Lilja Sigurðardótt-
ir talar.
Á laugardagsmorgun verður bibl-
íulestur í umsjá Benedikts Amkels-
sonar og síðdegis er kristniboðssam-
koma sem Skúli Svavarsson
kristniboði sér um, en hann er
nýkominn til landsins frá Kenýa.
Á sunnudagsmorgun verður
messa í Mælifellskirkju. Þar predik-
ar sr. Guðmundur Karl Bi-ynjarsson,
sóknarprestur á Skagaströnd, og sr.
Ólafur Hallgrímsson þjónar fyrir
altari. Lokasamkoma kristniboðs-
mótsins er kl. 14 á sunnudag og talar
þá Skúli Svavarsson en mótsslit eru
áætluð kl. 15.
Skráning á mótið fer fram á
Löngumýri.
Lífíð í Soginu
SIGURÐUR St. Helgason lifeðlis-
fræðingur talai' um lífríkið í Soginu,
þessari vatnsmiklu og tæru berg-
vatnsá, laugardaginn 15. júlí kl. 14-
16.
Hægt verður að skoða lifandi flska
og smádýr sem þar finnast. Að vanda
er boðið upp á kakó og kleinur. Þátt-
tökugjald er 500 kr fyrir fullorðna og
300 fyrir 12-15 ára, en frítt fyrir
yngri en 12. Allir eru velkomnir.
Góð veiði á
ævintýra-
námskeiði
BÖRNIN á ævintýranámskeiði á
Reynisvatni sýndu svo sannarlega
kunnáttuna síðasta daginn sinn á
vikunámskeiði og veiddu samtals
46 fiska þennan eina dag. Að
sjálfsögðu var nokkur metingur
milli aldurshópa en yngsti hópur-
inn, 7-8 ára, hafði naumlega
vinninginn.
En þáð var ekki nóg með að
börnin veiddu fiskinn því þau
hafa einnig lært að gera að hon-
um á námskeiðinu og jafnvel að
elda hann. Þetta er fyrsta sumar-
Hjartablóm - fegurðardrottningin í fjölskyldunni.
HJARTABLÓM
Dicentra spectabilis
júníbyrjun og er að fram í septem-
ber. Dverghjartað er mjög nægju-
samt og þrífst ágætlega í skugga og
þar breiðir það aðeins hæfilega úr
sér.
Hjartablómið er fegurðardísin í
fjölskyldunni.Það er mun stórvaxn-
ara en dverghjartað, verður 60-100
sm á hæð. Laufið er minna skert og
liturinn eiginlega blágrænn og matt-
ari en á dverghjartanu. Blómstöngl-
amir lyfta sér vel upp úr laufinu og
bera mörg fögur blóm, sem draga
sannarlega að sér athyglina. Ytri
krónublöðin eru fagurrauð, eins og
hjarta í laginu, en innri krónublöðin
hvít. Þetta blóm gengur undir nafn-
inu lautinantshjarta á öllum Norð-
urlöndum, og nafngiftin er auðskilin
ef blómið er tekið í smidur. Inni í
fagurrauðu hjarta hermannsins býr
hvítklædd dansmey, sem líkt og tipl-
ar á tánum. Sé hún hins vegar svipt
klæðunum, sést það sem er her-
manninum hugfólgnast, flaskan eða
flöskulaga frævan. Heimkynni
hjartablómsins eru Síbería, Kína og
Japan og það er ræktað alveg norð-
ur í Finnmörk í Noregi. Það er eig-
inlega fúrðulegt hve lítiHi útbreiðslu
það hefúr náð hér, því langt er síðan
byijað var að rækta það sem sést á
því að það er nefnt í Björkum, bók
Einars Helgasonar, sem gefin var út
1914. Hjartablómið er reyndar örlít-
ið vandmeðfarið. Það kemur tíltölu-
lega seint upp og þarf helst fremur
djúpan moldaijarðveg, sem er ekki
alltof þurr. Það er ekki vindþolið, en
þá er bara að setja utan um það góð-
an stuðning snemma sumars og þá
skilar það rómantískum hjartablóm-
unum frá því um miðjan júní fram
eftir ágústmánuði. Hjartablómið er
miklu rólegra á sínum stað en
frænka þess dverghjartað og leggur
ekki á flakk út um garðinn. Því er
auðfjölgað, með skiptingu að haust-
lagi eða nýjum sprotum með smá-
vegis hæl (rótarbút) að vorlagi, en
eins má fjölga því með sáningu.
S.Hj.
ÞAÐ er ekki alveg einfalt mál að
ákveða hvaða plöntur eiga að vaxa í
garðinum, en svo sem ekkert ógnar-
lega flókið heldur. Flestir þeir sem
eru að stíga sín fyrstu skref í garð-
ræktinni gera svip-
uð mistök og ég
gerði. Ég þekkti
ekki mikið til garð-
blóma, en reyndi að
verða mér úti um
nokkur uppáhalds-
blóm eins og rósir og
riddaraspora og svo
beið ég í ofvæni eftír
öllu blómskrúðinu.
En vonbrigðin létu
ekki á sér standa.
Riddarasporamir,
sem voru svo glæsi-
legir í garði granna
míns - að vísu 20 ár-
um eldri en nýi
garðurinn minn var
- voru alls ekkert
glæsilegir, þegar
allt kom til alls og ruku um koll um
leið og hreyfði vind. Rósimar vora
litlu betri, þær blómstraðu að vísu,
en bæði seint og illa og þær sem
voru hvað fallegastar á myndum
reyndust alveg dauðar næsta vor,
því ég hafði ekld sett þær niður á
réttan hátt.
Ég viidi þó ekki gefast upp við
fyrsta ósigur. Næsta ár hafði lim-
gerðið, sem áttí að skýla gróðrinum
og mannfólkinu teygt dálítið úr sér
og ég fór aftur á stúfana í gróðrar-
stöðvar. Nú horfði ég fram hjá al-
hávöxnustu plöntunum og valdi ým-
islegt sem fékk einkunnina „harð-
gert“, „blómsælt“, „duglegt" og
fleira á þessum nótum, en enn varð
ég fyrir vonbrigðum. Þessar harð-
gerðu, blómsælu og duglegu plönt-
ur blómstraðu allar á sama tíma,
beðin mín vora með moldarlit lengi
fram eftir sumri, ósköp litskrúðug
og fín í stuttan tíma, en síðan var
græni liturinn, að vísu örlítið
mismunandi grænn, sá litur sem
var mest áberandi alveg fram í
frost.
Blómgunartími jurta er mjög
mismunandi. Fyrstu laukblómin
geta farið að sýna sig í febrúar,
mars og ýmis fjölær
vorblóm eins og skóg-
arblámi eða skógarsól-
ey dálítið síðar. Ónnur
taka svo við og lestina
reka blóm, sem ná jafn-
vel ekki að blómstra ef
veturinn kemur
snemma. Þjóðsagan um
jólarósina er að hún
blómstri útí í snjónum á
jólanótt. Jólarósin hef-
ur þó lítið verið ræktuð
hér, þótt Garðyrlqufé-
lagið hafi stöku sinnum
flutt hana inn. Kannske
er ástæðan sú að snjór-
inn á jólanótt er alls
ekki öraggur hérlendis.
Óskablóm garðeig-
andans er e.t.v. blómið
sem byrjar að blómstra snemma og
blómstrar allt sumarið og þá er ég
loksins komin að blómunum sem
urðu kveikjan að þessari langloku.
Dverghjarta og hjartablóm eru
náskyldar tegundir, báðar af ætt-
kvíslinni Dicentra, sem er mjög lítil,
um 20 tegundir. Plöntur af þessari
ættkvísl eiga heimkynni sín ýmist í
N-Ameríku eða A-Asíu. Dverg-
hjartað, Dicentra formosa, sem
kemur frá Ameríku er talsvert al-
gengt í ræktun hérlendis. Blöð
dverghjai-tans eru mikið skipt, svo
mjög að þau minna helst á burkna-
blöð, fallega Ijósgræn á litinn.
Blómin eru lútandi og vaxa mörg
saman í einhliða klasa, sem lyftir
sér dálítið upp yfir blöðin. Dverg-
hjartað hefíir ýmsa blómliti, frá
hvítu yfir í dökkrauða liti, þótt aðal-
liturinn sé bleikur. Dvcrghjartað
mitt hefur ekkert sérlega fallegan
blómalit, eiginlega grábleikan, en
samt er það mikil uppáhaldsplanta,
þar sem það byijar að blómstra í
BLOM
VIKUMAR
435. þáttur
tlmsjóii Sigríður
Hjarlar
Nokkur barnanna með góðan afla.
ið sem efnt er til slíkra nám-
skeiða á Reynisvatni en undir-
tektir barna og foreldra hafa
verið gdðar. Auk þess að læra
stangveiði frá grunni fá börnin
einnig reiðkennslu og umhverfis-
fræðslu, fara í íþrdttaleiki og
annast umhirðu húsdýranna sem
eiga sumardvöl við Reynisvatn.
Vikunámskeið hefjast hvern
mánudag og standa alla virka
daga frá 9-17. Börnin fá þrjár
hollar máltíðir á dag og taka sjálf
þátt í matreiðslunni. Ulfaldakássa
með þurrkuðum fiðrildum vekur
einna mesta lukku.
Námskeiðin standa út sumarið
og ennþá eru laus pláss.
Skógræktar-
ritið er
komið út
SKÓGRÆKTARRITIÐ, félags- og
fræðslurit Skógræktarfélags ís-
lands, 1. tbl. 2000, er komið út.
Ritið hefst á grein Vilhjálms Lúð-
víkssonar, sem er sú fyrsta í greina-
flokki hans: Skógrækt áhugamanns-
ins. Helgi Þórsson og Aðalsteinn
Svanur Sigfússon birta grein er
nefnist: Smáskógar - Hvernig skóg
viljum við rækta?, prýdd ljósmynd-
um og teikningum höfunda.
Freysteinn Sigurðsson fjallar um
sess skógræktar á íslandi, Hannes
Flosason myndskurðarmeistari ritar
greinina: Tréskurður á 20. öld,
skreytt myndum af verkum hans.
Þá á Sigurður Blöndal tvær grein-
ar í ritinu og Jóhann Pálsson ritar
greinina „Landnám alaskaasparinn-
ar á Islandi“.
Fjölmargar aðrar greinar era í rit-
inu, m.a. um birki og lúpínu, um sam-
anburð á klónun víðitegunda, um
undirbúning jarðvegs við ræktun
skjólbelta á Suðurlandi og fjallað er
um rannsóknir á kolefnisbindingu
ræktaðra skóga á Islandi.
Ritið er prýtt fjölda litmynda.
Skógræktarritið fæst í helstu
Forsíðu 1. tbl. Skógræktarrits-
ins 2000 prýðir skógarmynd
Þórarins B. Þorlákssonar, Hekla
úr Laugardal, frá 1937.
bókaverslunum og á skrifstofu SÍ á
Ránargötu 18. Netfang skogis.-
fel@simnet.is.
GJAFABRJÓSTAHÖLD
Þumalina,
Pósthússtræti 13
SMAAUGLYSINGAR
KENNSLA
Námskeið
Sjálfskönnun, sjálfsþekking
og sjálfsstyrkur.
Hermundur Rósinkrans talna-
spekingur og miðill og Katrín
Snæhólm sálarmiðill verða
með námskeið laugardaginn
15. júlíkl. 10-17.
Skráning í síma 6991774 og
586 2329.
FÉLAGSLÍF
Smiðjuvegi 5, Kópavogi.
Munið samkirkjulega bæna-
og lofgjörðarstund bæna-
hreyfingarinnar ísland fyrir Krist,
sem verður í húsi KFUM og K á
Holtavegi 28 í kvöld kl. 20.00.
Mætum öll.
Á morgun föstudag kl. 18.0C
grillveisla á Smiðjuveginum.
Allir velkomnir. Nánari upplýs-
ingar á skrifstofu, s. 564 2355.
www.vagurinn.is
f&mhjólp
Almenn samkoma i Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, í kvöld kl. 20.00.
Fjölbreyttur söngur.
Ræðumaður Þórir Haraldsson.
Allir velkomnir.
www.samhjalp.is.
Hjáipræðis-
herinn
Kirkjustrœti 2
I kvöld kl. 20.30:
Lofgjörðarsamkoma i umsjón
Pálínu Imsland. Sr. Anna Páls-
dóttir talar. Allir eru hjartan-
lega velkomnir.
FERÐAFÉLAG
# ÍSLANDS
MÖRKtNNI 6 - SlMI 568-2533
Bláfell á Kili laugardaginn 15.
júll. Góður undirbúningur fyr
ir sumarleyfisgönguna. Brott-
för frá BSÍ og Mörkinni 6 kl. 8.00.
Arnór Karlsson og Finnui
Fróðason sjó um fararstjóm.
Verð kr. 2.300.
Fimmvörðuháls um helgina.
Brottför frá BSl 15. júlí kl. 8.00.
■b