Morgunblaðið - 18.08.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
187. TBL. 88. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Miklar skemmdir grein-
ast á framenda Kúrsk
ALLAR tilraunir Rússa til að bjarga
kafbátnum Kúrsk hafa til þessa mis-
tekist en rússneskir björgunarsér-
fræðingar og sérfræðingar Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) sögðust í
gær vera þess fullvissir að ef áhöfn
Kúrsk væri á lífi þai- sem báturinn
liggui- á 107 metra dýpi í Barentshafi
yrði unnt að bjarga henni um borð í
breska LR5-björgunarkafbátinn sem
nú er verið að flytja á slysstað auk
sérsveitar norskra kafara. Fyrst var
talið að erlendu björgunarsveitimar
kæmust á slysstað síðar í dag eða á
morgun en greint var frá því í gær að
ekki væri von á þeim fyrr en á sunnu-
dag. Ekki hefur greinst neitt lífsmark
með áhöfn Kúrsk í þrjá sólarhringa.
Sérfræðingar greindu frá því í gær
að greinilegt væri af neðan-
sjávarmyndum sem rússneskir
björgunarmenn hafa tekið af Kúrsk
að framendinn væri mikið skemmdur
og sögðu Bretar í gær að svo virtist
sem báturinn hefði orðið fyrh- „stór-
skemmdum" þegar mikil orka hefði
leyst úr læðingi. Jafnframt því telja
menn þó miklar líkur á að LR5 nái
festu á skrokki Kúrsk við óskemmd-
an neyðarhlera.
Fyrstu myndir frá slysstað
Af myndum þessum að dæma er
fremri neyðarhlerinn, sem er stað-
settur framan við miðja brú bátsins,
skemmdur en sá aftari virðist
AP
Rússneska björgunarskipið Rúdnetský lætur smákafbát, ætlaðan til
björgunaraðgerða, síga í hafið fyrir ofan staðinn þar sem kafbáturinn
Kúrsk hvílir á 107 metra dýpi. 118 manna áhöfn er um borð í Kúrsk.
óskemmdur. Þennan hlera er unnt að
opna utan frá án aðstoðar sjóliða um
borð í Kúrsk og eru menn vongóðir
um að jafna megi þrýsting í bátunum
tveimur. Þá sýna myndirnar, sem
sýndar voru í sjónvarpi í Rússlandi í
gær, að á stjómborða er hleri, sem
lokar skotrauf fyrir flugskeyti, opinn
og sjónpípa í brúnni er í efstu stöðu.
Sýna myndimar einnig mikið brak
bakborðamegin. Sérfræðingar
breska varnarmálaráðuneytisins
sögðu jafnframt í gær að mun minni
halli væri á bátnum en áður hefði ver-
ið talið eða 20° í stað 60°.
Rússneska sjónvarpsstöðin RTR
sýndi í gær fyrstu myndir frá slys-
stað og hafði eftir björgunarmönnum
að miklar líkur væm á, eftir skemmd-
um að dæma, að hluti áhafnar hefði
látist er slysið átti sér stað. Taldi
fréttamaður RTR að miklar
skemmdir væra á fremsta hluta
Kúrsk, m.a. rými stjórnstöðvarinnar,
og að það væri að öllum líkindum lok-
að frá öðram rýmum.
Enn er óvíst hversu miklar súrefn-
isbirgðir era um borð í Kúrsk. Fyrst
var því haldið fram að þær þryti í dag
en háttsettir menn innan rússneska
flotans hafa sagt að nægar birgðir
séu fram til 25. ágúst eða lengur. Al-
exander Pobozhý, aðmíráll í rúss-
neska flotanum, sagði í gær að sannir
kafbátaliðar misstu aldrei vonina um
björgun. Á undan hafði hann og rúss-
nesk sendinefnd fundað með sér-
fræðingum NATO í Brassel þar sem
stjóm björgunaraðgerða í Barents-
hafi var rædd. CNN segir að á fund-
inum hafi Pobozhý tjáð sérfræðing-
um að fyrir nokkram áram hefði
sovéskur kafbátur sokkið en áhöfn
verið bjargað þremur vikum síðar.
,A1' reynslu okkar af sovéskum kaf-
bátum að dæma getur þetta tekið allt
að tveimur eða þremur vikum.“
Norsk og bandarísk herskip greindu
tvær sprengingar á laugardag sem
raktar era til slyss sem hafi gerst um
borð í Kúrsk, líklega sprengingar í
flugskeytarými fremst í kafbátnum.
Rússneska Interfax-fréttastofan hef-
ur hins vegar eftir aðstoðarforsætis-
ráðherra Rússlands að Kúrsk hafi
sokkið til botns eftir árekstur við
stóran hlut. „Það varð árekstur milli
kjamorkukafbátsins og einhvers
annars þungs hlutar," sagði Ilýa
Klebanov við fréttastoftina.
■ 26/Pútin forseti
Lewinsky-málið
Nýr kvið-
dómur
skipaður
Washin^ton. AP.
ROBERT Ray, sérskipaður saksókn-
ari bandaríska dómsmálaráðuneytis-
ins, hefur skipað nýjan kviðdóm til að
fara yfir sönnunargögn gegn Bill
Clinton, Bandaríkjaforseta, vegna
sambands hans við Monicu Lewinsky,
fyrrverandi starfsstúlku Hvíta húss-
ins. Koma fregnimar í kjölfar þess að
Ray hét því fyrir skömmu að meta
hvort ákæra ætti forsetann eftir að
hann lætur af embætti í janúar á
næsta ári. Talið er að kviðdómurinn
muni fara yfir hvort Clinton hafi gerat
sekur um meinsæri eða hindrað fram-
gang réttvísinnar er hann neitaði því,
eiðsvarinn, að hafa átt vingott við
Lewinsky. Mun kviðdómurinn hafa
verið skipaðurhinn ll.júlísl.
Fregnirnar um málið á hendur for-
setanum hófust í gærkvöld, sama
kvöld og A1 Gore, varaforseti og fram-
bjóðandi Demókrataflokksins í kom-
andi forsetakosningum, átti að halda
framboðsræðu sína í Los Angeles og
taka við formlegri útnefningu flokks-
ins. Embættismenn Hvíta hússins
gátu vart varist reiði í gærkvöld og
sagði Jake Siewert, talsmaður forset-
ans, að tímasetningin kæmi sér ekki á
óvart í ljósi þess sem skrifstofa hins
sérlega saksóknara hefði áður gert.
Chris Lehane, talsmaður Gores, sagði
tímasetninguna afar skringilega og að
ljóst væri að repúblikanar vildu ein-
blína á fortíðina.
Þýzka farsímarásauppboðinu lokið
Sex fyrirtæki fá
rekstrarleyfí
I A17P
Frankfurt. AFP,
UPPBOÐI þýzka ríkisins á rekstr-
arleyfum í hinu væntanlega UMTS-
farsímakerfi lauk í gær eftir 173 um-
ferðir á 14 uppboðsdögum. Reyndist
uppboðið sannkölluð gullnáma fyrir
þýzka ríkissjóðinn en þegar upp var
staðið skilaði það samtals sem svarar
3.660 milljörðum króna. Til stendur
að öllum ágóðanum verði varið til að
grynnka á skuldum þýzka ríkisins
sem nálgast andvirði 55.000 millj-
arða króna.
Varð niðurstaðan sú, að öll sex fyr-
irtækin sem eftir vora í kapphlaup-
inu um hin eftirsóttu rekstrarleyfi
fengu úthlutað umráðarétti yfir
tveimur tíðnirásum í hinu nýja far-
símakerfi sem mun leysa GSM-kerf-
ið af hólmi á næstu áram. UMTS-
kerfið er fært um að flytja boð með
40 sinnum meiri hraða en GSM-kerf-
ið getur.
Aðeins tólf tíðnirásir vora í boði en
fram á síðasta dag uppboðsins vildu
tvö stærstu fyrirtækin sem fyrir era
á þýzka farsímamarkaðnum,
T-Móbil og Mannesmann, ólm fá
þrjár rásir til umráða. Minnst tvær
tíðnirásir þarf til að hægt sé að veita
UMTS-farsímaþjónustu í Þýzka-
landi en þrjár þyrfti til að tryggja
endurvarp um allt landið. Hefðu
þessi tvö fyrirtæki ekki sætt sig við
tvær rásir hefði uppboðinu verið
haldið áfram unz eitt fyrirtæki til
viðbótar heltist úr lestinni. Áður
hafði Debitel, dótturfyrirtæki
Swisscom, dregið sig í hlé þegar upp-
hæðirnar vora orðnar of svimandi
háar að þess mati.
Sprengingar í Ríga
Ósló. Morgimblaðið.
AÐ MINNSTA kosti 21 maður
særðist í tveimur sprengingum í
Centrs-verslunarmiðstöðinni í
Ríga, höfuðborg Lettlands, í gær-
kvöld. Lettnesk lögregluyfirvöld
töldu í gær að granur léki á að
hryðjuverkamenn hefðu verið á
ferðinni og vildu ekki útiloka að
mafían stæði að baki sprengingun-
um sem áttu sér stað með aðeins
nokkurra mínútna millibili og ollu
mikilli skelfingu meðal fólks sem
var i verslunarmiðstöðinni. Urðu
þær í matvöraversluninni Rimi,
sem er í eigu norskra aðila. Yfir-
maður afbrotadeildar lettnesku
lögreglunnar var einn þeirra er
særðust í seinni sprengingunni.
A1 Gore
tekur við
AL Gore er ekki lengur varamaður
í púlitík. í gærkvöld, eða sl. nútt að
íslenskum tíma, átti hann að taka
formlega við útnefningu banda-
ríska Demúkrataflokksins sem for-
setaframbjúðandi í kosningunum 7.
núvember nk. I ræðu sinni á lands-
þingi flokksins, er lauk í Los Angel-
es í gærkvöld, vildi Gore hvelja
Bandarikjamenn til að hafna
Repúblikanaflokknum, sem myndi
flytja þá „aftur til fortiðar", og lof-
aði Gore betri tíð, framförum og
árangri, næði hann kjöri.
Kosningastjúri Gores sagði að
með ávarpi sínu myndi Gore fá
tækifæri til að tala við fúlk „sem
heldur að hann sé leiðinlegur, stíf-
ur gaur sem getur ekki komið fyrir
sig orði“ og koma fram sem venju-
legur maður. Enginn fúr í grafgöt-
ur uin mikilvægi ræðunnar, sem
Gore hefur verið undanfarna tvo
mánuði að seinja. „Hann verður að
flytja ávarp lífs síns,“ sagði öld-
ungadeildarþingmaðurinn Dianne
Feinstein. „Hann þarf að taka þá
arfleifð, sem honum hefur verið
fengin undanfarin átta ár, og virki-
lega marka henni framtíð."
■ Lieberman/27
M0R6UNBLAÐIÐ18. ÁGÚST 2000