Morgunblaðið - 18.08.2000, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 18.08.2000, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 2000 41 Fjármálaráðherra vill kaupa syndaaflausn í OPNUVIÐTALI við Geir H. Haarde fjármálaráherra í Morgun- blaðinu sl. sunnudag segist hann vilja afnema eignatengingu barna- bóta. Yfirlýsingu ráðheiTans er réttilega slegið upp sem frétt í blaðinu enda er ráðherranum mik- ið niðri fyrir. Hann segir að þessi tenging getí komið mjög illa út fyrir fólk: „Ég hef séð dæmi þess við álagninguna nú að hin gífur- lega hækkun íbúðaverðs og fast- eignamats hafi hækkað verðmæti eigna viðkomandi án þess að tekjurnar hafi nokkuð breyst. Þá skerðast barnabæturnar af þess- um sökum. Þetta kemur verst nið- ur á þeim sem hafa lágar eða með- altekjur en eiga sitt eigið húsnæði." Síðan áréttar ráðherr- ann að sér finnist þetta vera „mjög ranglátt" og klykkir út með því að hann vilji beita sér fyrir breytingu í þessu efni „sem fyrst“ og segir hann að athuganir sýni að þetta „yrði ekki ýkja kostnaðarsamt". Það er í sjálfu sér ágætt að fá það fram að fjármálaráðherra skuli gera grein fyrir því að hann þekki dæmi þess að eignatenging barnabótanna hafi bitnað illa á milli- tekju- og lágtekju- fólki. En í framhald- inu er eðlilegt að beina þeirri spurn- ingu til hans sjálfs hvers vegna í ósköp- unum æðsti yfirmað- ur skattamála hafi ekkert aðhafst í þessu brýna réttlæt- ismáli, að ekki sé minnst á samstarfs- menn hans úr Fram- sóknarfLokknum, sem gerðu það að helsta kosningamáli sínu að þeir vildu stórauka stuðning við barnafólk. Ríkis- stjórnin hefur enga tilburði sýnt til að standa við gefin fyrirheit í þessu efni og þarf nú að sitja undir vaxandi gagnrýni og rísandi reiði- öldu. Dæmi úr veruleikanum „Ég ákæri“ var fyrirsögn mjög skeleggrar greinar eftir Kristínu Magnúsdóttur kennara í Morgunblaðinu á þriðjudag. Greinarhöf- undur gerir ítarlega grein fyrir því hvernig barnabæturnar hafi vérið skertar „í skjóli ótrúlega giúmmilegs ákvæðis í skattalög- um“. Þar vísar Kristín sérstaklega í reglu- gerð sem sett var í ársbyrjun 1999 en í þessari reglugerð er kveðið á um skerðingu á barnabótum vegna eigna og tekur hún dæmi af sjálfri sér, kennara með 140 þús- und krónur á mánuði, einstæðri og með sex börn á framfæri, þ.á m. eitt átta ára og eitt tíu ára. Skerð- ing barnabóta þessara tveggja barna nemur 140 þúsundum króna auk þess sem móðurinni er gert að greiða hæiri fasteignagjöld vegna íbúaðarhúsnæðis fjölskyldunnar og nemur hækkunin 60 þúsund krón- um. „Þessi þjófnaður gerðist á mínu heimili og mun halda áfram Ögmundur Jónasson Stjórnmál Ef litið er til fjárlaga síðustu ára kemur í ljós hve kostnaðarsamt það hefur verið fyrir barnafjölskyldur, segir Ögmundur Jónasson, að hafa Sjálfstæðis- flokkinn og samstarfs- flokka hans við stjórn- völinn í landinu. að gerast verði hann ekki stöðvað- ur,“ segir Kristín Magnúsdóttir ennfremur í grein sinni. Kosningaloforð að hætti Framsóknarflokksins Ekki veit ég hvernig framsókn- armönnum líður við þennan lestur, sérstaklega þeim sem höfðu hæst um fyrirhugaðan stuðning við barnafólk. Enda þótt einhverjir kunni að hafa haft efasemdir um að framsóknarmenn myndu standa við kosningaloforð sín hafa eflaust fáir haft ímyndunarafl til að sjá fyrir að þeir myndu byrja á því að efna kosningaloforð sín með því að skerða barnabæturnar enn frekar! Nú segir Geir H. Haarde fjár- málaráðherra það ekki „ýkja kostnaðarsamt“ að kippa því ákvæði sem hér er sérstaklega til umræðu í liðinn samanber þá yfir- lýsingu hans að afnema „sem fyrst“ eignatengingu barnabót- >. anna. Að sjálfsögðu yrði kostnað- arsamara að bæta barnafólki þá skerðingu sem það hefur orðið að sæta á liðnum árum og það sem meira er, búa því þannig skilyrði að þjóðin verði fullsæmd af. Éf litið er til fjárlaga síðustu ára kemur í ljós hve kostnaðarsamt það hefur verið fyrir barnafjöl- skyldur að hafa Sjálfstæðisflokk- inn og samstarfsflokka hans við stjórnvölinn í landinu. í meðfylgj- andi töflu sést hver þróunin hefur verið á árabilinu frá 1991 til 1999. Á föstu verðlagi eru barnabæturn- ' ar rúmum tveimur milljörðum lægri nú en þær voru í upphafi áratugarins. Þetta skyldi fjármála- ráðherrann hafa í huga áður en hann reynir að tryggja sér skjót- fengna syndaaflausn. Þannig ger- ast kaupin ekki á þessari eyrinni. Hér þurfa raunverulegar og það allverulegar kjarabætur að koma til sögunnar. í þessu efni mun fólk ekki láta blekkjast einfaldlega vegna þess að það finnur fyrir skerðingarhnífnum á eigin kroppi. Þetta veit fjármálaráherra lands- ins sem sjálfur hefur komið fram í fjölmiðlum og vitnað um ranglátar afleiðingar eigin gjörða og póli- tískra samferðarmanna sinna. -c Höfundur er alþingismaður og formaður BSRB. í milljónuin kr. 1991 Barnabætur og barnabótaauki 1991- 1992 1993 1994 1995 -99. 1996 1997 1998' 1999' Barnabætur:2 Barnabætur 3.623 2.505 2.522 2.584 2.635 2.684 2.693 4.078 3,779 Barnabótaauki 1.197 1.786 1.817 1.884 1.959 2.102 1.878 _ _ Barnabætur alls 4.819 4.291 4.339 4.468 4.594 4.786 4.571 4.078 3,779 Hlutfallsleg skipting: Barnabætur 75% 58% 58% 58% 57% 56% 59% 100% 100% Barnabótaauki 25% 42% 42% 42% 43% 44% 41% 0% 0% Samtals 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Sem hlutfall af vergri landsframleiðslu:3 Barnabætur 0,9% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,7% 0,6% Barnabótaauki 0,3% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,0% 0,0% Samtals 1,2% 1,1% 1,1% 1,0% 1,0% 1,0% 0,9% 0,7% 0,6% Á verðlagi í árslok 19994 Barnabætur 4.4 JO 2.941 2.844 2.871 2.879 2.868 2.826 4.208 3,779 Barnabótaauki 1.457 2.097 2.049 2.094 2.140 2.246 1.971 _ _ Barnabætur alls 5.867 5.038 4.893 4.965 5.020 5.114 4.797 4.208 3,779 1 Árið 1998 voru bamabætur og barnabótaauki sameinuð og kallast nú barnabætur. 2 Tölur um barnabætur cru byggðar á upplýsingum úr álagningarkerfi bamabóta aftur ti! 1992 en á ríkis reikningi fyrir árið 1991. Tölur um barnabótaauka eru byggðar á álagningaryfirliti einstaklinga aftur til 1991. 3 Samkvæmt Þjóðhagsstofnun. 4 Miðað við neysluverðsvísitölu Þjóðhagsstofnunar. og rofnar samfarir. í fyrrnefndri rannsókn kom fram að 15% sögðust oft nota rofnar samfarir og 33% stundum. Flest ungt fólk veit hvernig það getur stjórnað barneign með því að nota öruggar getnaðarvarnir eins og smokkinn, getnaðarvarnapilluna eða hormónasprautuna. Það veit einnig að það þarf að nota þær til þess að þær komi að gagni. Það er alveg augljóst mál að smokkur sem látinn er liggja í náttborðsskúffunni þegar á þarf að halda kemur ekki að neinum notum. Það þarf að finna honum leið úr skúffunni og á hinn rétta stað, á réttum tímapunkti þannig að hann hafi möguleika á því að gegna sínu hlutverki. Það þarf einnig að finna smokknum leið úr búðarhillunni og í innkaupapokann. Það er margt sem getur hindrað það ferðalag smokksins eins og feimni við að taka hann úr af- greiðsluhillunni eða biðja um hann yfir búðarborðið, ótti við að aðrir horfi á mann þegar þeir eru settir í innkaupagrindina eða á afgreiðslu- bandið. Jafnframt getur kostnaður smokksins reynst hindrun. Um 70% þátttakenda í fyrrnefndri könnun frá 1996 voru sammála því að það þyrfti kjark til að kaupa smokka. Um 67% vildu lækka verðið á getn- aðarvörnum. Oft hafa kaupin á smokknum verið ábyrgðarhlutur stráka en það er mikilvægt að ungt fólk komi sameiginlega í veg fyrir óæskilegar afleiðingar kynlífs. Það er ekki síður mikilvægt að stúlkur geti keypt smokkinn og átt hann til taks alveg eins og strákar. Það er eingöngu merki um að þær vilji vera ábyi’gar í kynlífi. Þegar kemur að notkun smokksins þarf að vera þægilegt og afslappað andrúmsloft svo hægt sé án vandræða að rúlla honum á getnaðarliminn. Aðstæður geta orðið spennuþrungnar þannig að strákurinn grípur jafnvel til þess ráðs að segja að hann vilji ekki nota smokkinn eða hann segist ekki eiga hann til. Það gerh’ heilmiklar kröf- ur til hans að nota smokkinn og það getur reynst honum erfitt að standa undir þeim. Strákar geta verið ótta- slegnir yfir því að verða klaufalegir og þeim finnst jafnvel óþægilegt að láta horfa á sig. Eins geta þeir ótt- ast að snertingin veiti þeim of mikla örvun. Strákar hafa brugðið fyi’ir sig ýmsum í’áðum þegar að þessari stundu kemur. Sumir segja við stúlkuna að ef hún hafi ekki sam- farir án smokks elski hún hann ekki, það sé einnig svo ónáttúrulegt að nota smokkinn og kynmök með smokk séu eins og að borða kara- mellu með bréfinu utan um. Stúlkan veit oft ekki hvemig hún getur brugðist við þessum aðstæðum. Hún veltir því fyrir sér hvort hún eigi að slá til eða hvort hún eigi að segja nei. Ef hún velur fyrri kostinn veit hún vel að hætta getur verið á ferðum og ef hún segir nei getur hún óttast viðbrögð frá stráknum sem hún getur verið óörugg að tak- ast á við, jafnvel óttast niðurlæg- ingu. Stúlkan gæti til dæmis undir þessum kringumstæðum spurt strákinn að því hvort hann hafí mjög mikla löngun til þess að verða pabbi á næstunni! Það er því mikil- vægt að strákar þori að nota smokkinn og að stelpur séu ákveðnar í að smokkurinn sé notað- ur. Það getur komið í veg fyrh’ margvísleg vandræði, áhyggjur og kvíða. Stundum kemur fyrir að getnað- arvörn bregst eins og þegar smokk- ur rifnar (þótt fátítt sé), pillan gleymist eða getnaðarvamir eru ekki notaðar. Undir þeim kringumstæðum get- ur reynst nauðsynlegt að nota svo- kallaða neyðargetnaðarvörn til að koma í veg fyrir þungun. Neyðar- getnaðai’vörn er notuð eftir óvarðar samfarir. Sú neyðargetnaðarvörn sem hentai’ ungu barnlausu fólki eru hormónatöflur sem verður að taka inn innan 72 tíma frá samför- unum. Til þess að fá neyðargetnað- arvörn þarf að hafa samband við lækni, Móttökudeild kvenna eða ráðgjafa í Hinu húsinu. Það er mikilvægt að ungt fólk stuðli að heilbrigðu kynlífi. Ef það vill koma í veg fyrir þungun er eina leiðin sú að nota öraggar getnaðar- varnir. Til að koma í veg fyrir kyn- sjúkdóma verður að nota smokkinn. Ef smokkur er notaður sem megin- getnaðarvörn verður ekki hjá því komist að nota hann í hvert einasta skipti sem hafðar eru samfarir. Hann veitir enga vörn ef hann er ekki notaður. Það gefur betri til- finningu að gera ráðstafanir fyrir- fram en að taka afleiðingunum eft- irá. Það hefur margoft sýnt sig að betra er öryggi en áhætta. Höfundur er lektor í hjúkriumr- fræði við Háskóla íslands og ráðgjafi á sviði kynheilbrigðis. Grunnskólar Reykjavíkur í fremstu röð BORGARRÁÐ sam- þykkti á fundi sínum sl. þriðjudag samning Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur og Línu.- nets hf. um ljóðsleið- aratengingu grunn- skóla borgarinnar. Samningur þessi markar tímamót í uppbyggingu sam- skiptanets fyrir grunnskóla Reykja- víkur og er eitthvert mesta framfaraskref sem stigið hefur verið til þessa í tölvu- og gagnaflutningamálum gi’unnskólanna. Á því sviði mun samskiptanetið færa grunnskóla Reykjavíkur í fremstu röð í heiminum og opna nýjar Borgarmái Samþykkt borgarráðs tekur af allan vafa segír Hrannar Björn Arnars- son um stórhuga upp- byggingaráform Reykjavíkurlistans í tölvu- og gagnaflutn- ingamálum grunnskóla Reykjavíkur. víddir í starfsemi grunnskólanna, nemendum, kennurum og fræðslu- málum Reykvíkinga til hagsbóta. Nýir möguleikar í skólastarfi Auk þess að bæta úr brýnni þörf grunnskólanna fyrir aukna gagna- flutninga mun hið nýja samskipt- anet bjóða uppá fjölmarga nýja möguleika sem nýtast í innra starfí skólanna. Þar má nefna stóraukna möguleika á fjar- kennslu sem t.d. mætti nýta til að auka svigrúm ein- stakra skóla til að fjölga valgreinum í elstu bekkjum grunn- skólans. Möguleikar opnast á skólasjón- * varpi og beinum sam- skiptum nemenda og starfsmanna skólanna um fjarfundabúnað og öll notkun Intern- etsins í kennslu verð- ur mun auðveldari en áður. Þá getur sam- skiptanetið boði uppá sameiginlegt innanhússsímkerfi, öfluga teng- ingu við sameiginlegt bókhald- skerfi, sameiginlega nemendaskrá og ýmis önnur miðlæg þjónustu- kerfi sem auka hagkvæmni og bæta verulega rekstrarlegt vinnu- umhverfi skólanna. Breyting strax í haust Samningur Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur og Línu.nets hf. gerir ráð fyrir því að þegar hinn 1. sept- ember næstkomandi geti grunn- skólar borgarinnar byi’jað að nýta sér ýmsa af kostum samskiptan- etsins. Þessi tímasetning er afar mikilvæg þar sem starfsmenn grunnskólanna starfa nú af fullum krafti við undirbúning næsta skólaárs og nauðsynlegt er að sú vinna geti þegar tekið mið af þeim nýju mögulejkum sem samskiptan- etið býður. í þessum efnum tekur4 samþykkt borgarráðs af allan vafa um stórhuga uppbyggingaráform Reykjavíkurlistans í tölvu- og gagnaflutningamálum grunnskóla Reykjavíkur. Höfundur er borgarfulltrúi Reykjavíkurlistans. Hrannar Björn Arnarsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.