Skírnir - 01.01.1893, Blaðsíða 92

92
Canada.
Canada fékk nýjan landsatjóra á síðasta sumri, Abcrdeen lávarð. Hann
er maður vinsæll og frú hans eigi síður, enda er hún ein af þeirn hefðar-
konum Stórbretalands, sem hafa látið sér annast um almennings mál.
Verzlunar-deyfð nokkur átti sér stað í Canrda árið 1893, en þó merki-
lega lítil, þegar þess er gætt, hvernig ástandið var hjá næBtu nágrönnum
Canadamanna, Bandaríkjamönnum
Bandaríkin. í Bandaríkjunnm hefir síðastliðna árið verið eitt hið
örðugasta ár, sem nokkurn tíma heíir runnið upp yfir þann hluta jarðar-
hnattarins. Bankahrun og gjaldþrot voru tíðari en þau hafa nokkru sinni
áður verið þar, og atvinnubrestur mun aldrei fyrr hafa verið jafn til-
finnanlegur.
Það yrði of langt og of flókið mál, að gera hér skýra grein fyrir or-
sökunum til allra þeirra vandræða, eu geta má þess, að vafalaust eiga
þau að nokkru leyti rót sína að rekja til silfurkaupa Bandaríkjastjórnar,
sem voru vel á veg komin með að setja hana á höfuðið. Silfur hefir ver-
ið að falla i verði síðan 1878, og þegar það var orðið augsýnilegt, að sú
verðlækkun mundi ekki innan skamms um garð geugin, fóru Norðurálfn-
þjóðirnar að takmarka pcningasláttu úr þeim málmi, en aptur á móti
fengu silfurnámaeigendurnir i Bandaríkjunum þvi framgengt, að reynt var
að skapa eptirspurn eptir lionum þar með lögum. Árið 1890 voru Sher-
mans-lögin, svo nefnd, gefin út, og skylduðu þau Bandaríkjastjórn til að
kaupa á hverjum mánuði 4 milljónir únza af silfri. Svo hélt siifrið áfram
að lækka í verði, þangað til Bandaríkja-dollarinn var i raun og veru ekki
nema rúmra 50 centa virði. Hjá stjórninni hrúgaðist saman óslegið silf-
ur, sem hún hafði borgað með 157 miljónum dollara, en var i sjálfu sér
miklu minna virði. Og auk þess voru í hennar vörzlum 326 miljónir
silfurdollara, sem hún gat ekki komið út. Með þessu þvarr svo gullforði
stjórnarinnar, að alger gullþurð var fyrirsjáanleg, og þá jafnframt stór-
kostleg verðlækkun þeirra silfurdollara, sem voru í gangi meðal almenn-
ings. Traustið á fjármáium Bandarikjanna stóð því á mjög veikum fæti,
og átti það atriði vafalaust mikinn þát.t í að draga peningana út úr land-
inu. Svo hefir og hin fyrirhugaða tolllagabreyting sérveldismauna sjálf-
sagt aukið vandræðin nokkuð, einkum af því, að menn renndu að allmiklu
leyti blint í sjóinn með, hvernig sú breyting yrði. Menn voru hræddir
við öll iðnaðar-fyrirtæki, þorðn hvergi að leggja mikið í kostnaðinu, af
því að menn gátu ekki gert sér nema óglöggva hugmynd um, hve mikið