Skírnir - 01.01.1898, Side 35

Styrjöld Bandaríkja við Spán.
35
en komust upp á fleka og héngu á honum lengi, en fallbyssukúlur Spán-
verja kombdu sjóinn umhverfis í fyrstu. Cervera aðmíráll fór út á báti
sjálfur, að sjá hvað títt væri eftir sprenginguna, og hitti hann þá Hobson
og félaga hans og barg þeim. Vóru þeir teknir til fanga og vel haldnir.
Sampson aðmíráll hafði engum viljað bjóða að leggja sig í háskaför þessa,
en skoraði á menn sína að bjóðast sjálfkrafa fram, og urðu þegar nær
4000 manna til þesss, og sýnir það, að eigi var hörgull hugrakkra drengja
í liði Bandamanna. Hobson lautinant hafði átta um tvítugt, og er það
einmælt, að ekki hafi fifldjarfari för farin verið, en sú er hanu fór inn í
sundið.
Bandamenn settu landher á land á Cúba sunnanverðri, og sótti það
lið inn í land og vestur á við unz það kom á hæðirnar bak við Sant Iago,
og settust þeir um borgina. Eftir að þeir höfðu skotið á bana um hríð,
urðu þeir að gera hlé á aðsókninni og biða liðsauka. Höfðu Bandamenn
þar í fyrsta sinni látið ekki allfáa menn. En þótt Spánverjar verðust vel,
þá var þó borgin ver stödd, en umBátursmenn grunaði, og hafði foringi
Spánverja þar gert Blanco yfirhershöfðingja á Cúba aðvart nm, að borgin
gæti eigi lengi varist; en Cervera hafði sagt Blanco sem var, að þá er
Baudamenn hefðu borgina tekið, væri úti um flota sinn. En um þessar
mundir hafði Cervera tekist að láta sprengja upp að mestu skipskrokkinn
í sundinu, svo að þar var nú aftur fær leið út. Blanco símritaði Spánar-
stjórn og sagði henni af ið sanna, en hún bauð Cervera að reyna að kom-
ast út og á braut með flota sinn, hvað sem gilti.
2. Júli lagði Cervera út flota sinum og reyndi að halda vestur með
landi; en herskip Bandaríkja veittu þeim atlögu þegar er þau komu út
úr sundinu, og eltu þau. Er þar skemst af að segja, að Bandamenn ger-
eyddu þar allan spænska flotann; sum skipin sukku, í öðrum kviknaðí og
urðu þau að hlaupa á grunn svo að menn gætu lífi forðað. Cervera að-
míráll bjargaðist sjálfur til lands á sundi, eða sonur hans barg honurn og
synti með hann til lands. Þar tóku Bandamenn Cervera aðmirál til fanga
og 1300 manns alls, en mörg hundruð Spánverja týndu lífi.
12 dögum síðar varð Sant Iago að gefast upp i hendur Shafter, hers-
höfðingja Bandamanna. — 21. Júli hélt Miles hershöfðingi af stað til Por-
to Rico, annarar stóreyjar Spánverja austur af Cúba, með her manns og
sjö herskip; tóku þar land 25. s. m. og drógu upp vé Bandaríkjanna og
tóku þegar að leggja undir sig landið. Varð honum vel ágengt, enda varð
honum allur laudslýður vel sinuandi.
3*