Skírnir - 01.01.1898, Qupperneq 44

44
Síidan og Fasjódaraálið.
þá hefði landið verið á Mahdíans valdi, og svo hefði nú verið i samfleytt
13 ár. Lönd þessi yrði því eign hverrar siðaðrar þjóðar, er fyrst legði
þau nndir sig, og nú hefði hann lagt undir Frakkland syðsta hlut Súdans,
en Bretar hitt landið, og yrði það stjðrnanna að semja nm landamæri;
kvað frakknesku stjórnina hafa sérstaklega lagt fyrir sig að verða á und-
an Bretum að hertaka Fasjóda, færi hann því ekki héðan nema eftir
boði stjórnar sinnar. Kitchener átti reyndar alls kostar við Marohand
fyrir liðsmunar sakir, en hann vildi firrast vandræði þau, er til ófriðar
gæti dregið milli Bretaveldis og Frakklands; lét sér því nægja að roisa
virki í borginni og lét háskozku sveitina, sem hann hafði með sér,
setjast í virkið sem setulið; reisti þar háar véstengur og dró upp vé Bret-
lands og vé Egiptalands (skarðan mána moð sjöblaða-stjörnu1) og snéri
norður aftur sjálfur.
Bretar urðu óðir og uppvægir, er þessi tíðindi komu heim til Bret-
lands; kölluðu að frakkneskur herflokkur hefði hér ráðist vopnaðri hendi
á brezkt land eða land undir brezkri vernd, og væri þetta fult ófriðarefni
milli þjóðanna, ef þetta væri gert að boðum Frakkastjórnar; en hún fór
undan í flæmingi; kvaðst ekkert um þetta vita, engin skeyti hafa fengið
frá Marchand. En væri það satt, að hann væri í Fasjóda með liði nokkru,
þá væri það mál, som stjórn Frakka og stjórn Breta gætu samið um, enda
enginn efi á, að þeim mundi takast að koma sér saman um takmörk milli
réttar Frakka og réttar Breta á þessum stöðvum. Bretar kváðu Frakka
hafa engan rétt alls á þessum stöðvum, og um samninga gæti því ekki
verið að tala; heimtuðu að Marchand væri þegar boðið að hafa sig á brott,
olla skifti Bretastjórn engum orðum við Frakkastjórn framar um þetta mál.
Út af þessu tilefni varð svo mikil æsing í háðum löndunum, að öll-
um heimi virtist sem þá og þegar mundi sláiófrið milli Breta og Frakka.
Allir flokkar á Bretlandí vóru hér á einu máli, stjórn og stjórnarand-
stæðingar. Úr hverri höfn um allar heimsálfur, þar sem Bretar áttu her-
skip liggjandi, drifu símritin heim, að verið væri að víghúa hverja fleytu.
Öll brezk blöð um allan heim fluttu á hverjum degi langt mál um vígbún-
að Breta flota; skaut öllum þjóðum skelk í bringu; mátti segja, að inn
hrezki león hristi nú svo hart taglið, að heimur titraði. Frakkar fóru og
í óða önn að búa flota sinn og víggirða hafnir. E>ó varð það að lokum,
að Frakkar létn undan og buðu Marchand að hafa sig tafarlaust á hraut
úr Fasjóda og úr Súdan með öllu. Er það einmælt, að Rúsakeisari hafi
Tyrkneska véið er skarður máni með fimmblaðastjörnu — hvlt Irauðum feldi.