Skírnir - 01.01.1905, Blaðsíða 5

Hið íslenzka Bókmentafélag.
5
Jóns Thóroddsens, og eru þær útgáfur til sóma. Þekk-
ingu á landi voru hefur félagið elft mjög og unnið þar
stórvirki, er það lilutaðist til um að Björn (tunnlögsson
gerði Uppdrátt Islands og gaf hann síðan út. — Það
heíur lagt grundvöll undir íslenzka hagfræði, er það byrj-
aði að gefa út Skýrslur um landshagi á fslandi og
auk þess hefur það gefið út nokkur rit um atvinnuvegi
landsins; það hefur gefið út ýms rit um íslenzka málfræði,
um náttúrufræði (eðlisfræði, efnafræði, jarðfræði, grasa-
fræði) stærðfræði, þjóðmegunarfræði, goðafræði o. fl., sem
ekki verður hér talið.
Jafnframt því sem Bókmentafélagið hefur, eius og
nú var sýnt, reynt að hlynna að hvers konar þjóðlegum
fræðum og gróðursetja ýms vísindi í íslenzkum jarðvegi,
hefur það leitast við að veita íslendingum nokkra útsýn
vfir ömiur lönd og þjóðir og sögu þeirra. Þess vegna var
eitt með fyrstu verkum þess að gefa út almenna landa-
skipunarfræði, er mjög þótti merkileg á sínum tíma. Þá
hefur og mannkynssaga Páls Melsteðs getið sér alþýðu
liyllí. Utlend skáldrit hefur félagið gefið út í vönduðum
islenzkum þýðingum, og þannig hafa Hómer, Hóraz,
Shakspere, Milton og Klopstoek gist hjá íslenzkum
bændum og búaliði. Alt hefir þetta miðað að því að
f'æra út sjóndeildarhring íslenzkrar alþýðu; en stofnendum
Bókmentafélagsins var þegar frá öndverðu ljóst, að þetta
var ekki nóg: þjóðin þurfti að hafa árlegar njósnir af þvi
sem við bar í heiminum, þess vegna byrjuðu þeir undireins
á því að gefa út fréttarit um hvert ár, frá nýári til ný-
árs, um helztu nýjungar, viðvíkjandi landstjórn, merkis-
atburðum, búskap, kaupverzlun og bókum, bæði innan-
lands eg utan. Komu þá fyrst Islenzk sagnablöð
1816—1826, en þá Skírnir frá 1827 til þessa dags, og
mun hann vera elzta alþýðlegt tímarit sem nú kemur út
á Norðurlöndum. Sérstakar Fréttir frá íslandi hafa
komið út frá 1871 og loks hefur félagið um 25 síðastliðin
ár, eða frá 1880 gefið út Tímarit hins íslenzka Bók-