Skírnir - 01.01.1905, Side 45

Niels R. Finsen.
45
ileiri en íslenzka góðskáldið tekið eftir því/að sólin »fjörgar,
gleður. fæðir alt«, og Finsen gerði ýmsar tilraunir til þess
að grenslast eftir hvernig sólarljósið hefði þessi hýrgandi
og fjörgandi álirif, og sýndi fram á, að þau eru ekki svo
mjög að þakka hitanum, sem er því samfara, eins og
kemisku geislunum. Hann gerði sér jafnan von um, að
sér mundi takast að kenna mönnum að færa sér í nyt.
sem læknisdóm, þetta hressandi afl sólarinnar. Þetta tókst
honum raunar ekki, en sé það satt, að hálfnað sé verk
þá hafið er, þá má að vísu vænta hins bezta, og áfram
verður starfað á »ljósstofnun Finsens«, þótt sjálfur sé hann
horfinn, og hæpið hvort eftirmennirnir verði eins fund-
vísir og hann.
Starf Finsens varð síðari árin mjög svo í molum
vegna vanheilsu hans, sem hann hafði kent snemma á
stúdentsárunum, ef til vill fyrr.
Hann tafðist livorki við kenslu né lækningar, þvi að-
stoðarmenn hans á stofnuninni stunduðu sjúklingana, en
tafirnar, sem heilsuleysi hans olli, voru livorki fáar né
smáar. Sjúkdómur hans var vatnssýki, sem stafaði frá
nokkurs konar hjartasjúkleik. Hann stundaði sjálfan sig
og sinn sjúkdóm svo vel, að hann fann upp lækningar-
aðferðir, sem lengdu líf hans sjálfs miklu lengur en vænta
mátti og sem geta komið öðrum sjúklingum að notum.
Hann gekkst fyrir því að setja á stofn sjúkrahús til að
stunda þess konar sjúklinga og með þeirri aðferð, sem
hafði gefist honum sjálfum vel.
í öllu þessu komu fram bæði hans einkennilegu gáfur
og mikla þrek, mannkærleiki og sjálfsafneitun.
Gáfur hans voru ekki námsgáfur. Hann var ekki
»lærður« maður, sem hafði lagt kynstur af annara manna
uppgötvunum á minnið. En hann var djúpt hugsandi.
Hann vildi sjálfur reyna að prófa þær uppgötvanir ann-
ara, sem hann gerði sér að umhugsunarefni, og ef honum
virtust þær ónógar og ófullkomnar, þá leitaði hann að
nýjum. Gáfur hans komu hvergi ljósar fram en í því,
hve vel honum lét að gera tilraunir, leggja spurningar