Skírnir - 01.01.1905, Blaðsíða 46

46
Niels R. Finsen.
fyrir náttúruna, einfaldar og' þannig lagaðar, að svarið
varð ótvírætt. Hann var frábærlega athugull og eftir-
tektarsamur í sinum starfshring, og hann hlýtur að hafa
haft öflugt hugarflug til þess að geta gert svo víðtækar
ályktanir út af fáeinum og einföldum tilraunum, ályktanir,
sem reynslan síðar sýndi að voru réttar; með þessum
ályktunum fann hann þann nýja sannleika, sem hann
leiddi fram fyrir inannkynið.
Kjarkurinn kom fram í því, hve ótrauðlega hann
barðist við eigin vaidieilsu. Hann varð síðustu árin að
vega i sig hvern bita, mæla í sig hvern vatnssopa. Mér
er minnisstætt, að þegar eg síðast fann hann að máli i
desember 1901 var hann svo kvalinn at' þorsta, af því að
hann varð að neita sér um drykk til þess að draga úr
úr vatnssýkinni, að honum veitti erfitt að tala. Svo þur
var tungan. En þolinmæðin var frábær. Tímunum saman
sótti á hann svo ósigrandi þreyta, að hann gat ekkert
aðhafst, en þegar af honum bráði, fór hann að reyna að
gera tilraunir. '
Finsen var að öðru leyti en vanheilsu sinni lánsmað-
ur. Hann lit'ði það, að uppgötvanir hans voru hvervetna
viðurkendar réttar og mikilvægar. Þetta má nálega kalla
undantekningu. Oftast er andblástur móti nýjum upp-
götvunum, einatt svo lengi, að sá sem gerir þær er kom-
inn undir græna torfu áður en uppgötvunin ryður sér til
rúms. Margir hugvitsmenn hafa dáið fyrir aldur fram
vegna vonbrigða.
Finsen átti því láni að fagna, að Danir réttu honum
fúslega hjálparhönd. Honum voru veitt tiltölulega rífleg
fjárframlög og sýndur margs konar sómi innanlands og
utan. Arið áður en hann dó var honum sýnd hin mesta
viðurkenning, sem nú á tímum er unt að sýna vísindamanni,
þar sem honum voru veitt Nobelsverðlaunin. Við það
tækifæri kom fram ósérplægni hans svo að allir vissu, því
að mestan hluta þess fjár gaf hann þeim 2 stofnunum,
sem hann hafði fengist við að koma á stofn.