Skírnir - 01.08.1909, Side 19

Prestarnir og játningarritin.
211
gildi játningarinnar, enda var ríkisþingið gjörsamlega í
höndum kaþólskra manna. En þá ætla menn ef til vill,
að hún hafi verið undirskrifuð af öllum hinum helztu
mönnum siðbættu kirkjunnar. En það er nú síður en svo
sé. Játningin er undirskrifuð af sjö veraldlegum höfð-
ingjum, hertogum, markgreifum og landgreifum, og að
auki af bæjarstjórnunum í Nurnberg og í Reutlingen.
»Eg efast um«, segir norski presturinn L. Dahle meðréttu,
»aðhægt sé að sanna, aðþessir menn hafi haft nokkra sérlega
þekkingu til að bera umfram kristna menn á vorum dög-
um. Seinna voru reyndar bæði játningin sjálf og játn-
ingarvörnin líka undirskrifaðar af allmörgum guðfræðing-
um, þar á meðal nokkrum fremur nafnkendum (t. a. m.
Bugenhagen og Marteini Bucer), en flestum þó býsna
óþektum. Og auðvitað voru undirskriftarmenn að eins
örlítið brot Lúterstrúarmanna, svo að segja má, að játn-
ingin eigi »symbólskt« gildi sitt fremur að þakka minni
hluta- en meirihlutaályktun og læt eg ósagt um hvort
mönnum þykir það veita svo miklu meiri tryggingu*1).
Hvernig á því stendur, að fræðin hafa verið hafin til
játningarrits-tignar, rit sem var ætlað börnum sem kenslu-
bók, er meiri gáta en svo, að hún verði ráðin. Sennilegt
er, að Lúter hefði ekki felt sig við þá ráðstöfun, svO'
mikla áherzlu, sem hann í formálanum fyrir fræðunum legg-
ur á það, að menn gjöri ekki kenninguna að lögmálsoki.
Hvern þátt á svo kirkjan í lögfestingu þessara rita i
hinum lútersku löndum? Þeirri spurningu er fljótsvarað^
Kirkjan á engan þátt í henni, heldur eingöngu veraldlega
valdið. Það eru Aldinborgar-kongarnir dönsku, sem hafa
skipað fyrir um það, hvaða játningar skuli gilda sem regla
trúar og kenningar í »hinum dönsku kirkjum« (þ. e. í
Danmörku og Noregi). En hér á landi? Þótt segja mætti,
að með lögfestingu hinnar lútersku kirkju hér á landi
(í Skálholtsstifti 1541 og í Hólastifti 1551) séu einnig lög-
festar þær sérjátningar, sem taka fram hið sérkennilega í
‘) Sbr. Luthersk Kirketidende 1909, nr. 2 bls. 18.
14*