Skírnir - 01.08.1909, Blaðsíða 23

Prestarnir og játningarritin.
215
því miður — velmeðtekinnar aðstoðar kirkjunnar manna
sjálfra, guðfræðinganna. í stað þess að halda sem fast-
ast fram þeirri frumreglu evangelisku kirkjunnar,
sem Lúter sjálfur hafði sett henni, að ritningin ein
skyldi vera regla og mælisnúra trúar og kenningar, taka
þeir nú af öllu megni að gylla játningarritin á kostnað
ritningarinnar, unz svo er komið að lokum, að ritningin
á að útskýrast eftir játningarritunum — og kirkjan, sem
kennir sig við Lúter, er í þessu komin út á villubrautir kat-
ólsku kirkjunnar, sem Lúter hafði verið að berjast á móti!
Hinni lútersku siðbótar-frumreglu er að vísu ekki afneitað
í orði kveðnu, en í reyndinni er öll játninga-dýrkun 17.
aldar guðfræðinganna bein afneitun hennar. Því er ekki
að eins haldið fram, að játningarritin gildi aðþví leyti
s e m þau séu ritningunni samhljóða, heldur einnig a f
þ v í a ð þau séu það. Og þvi lengur sem menn ein-
blíndu á samhljóðunina, þvi minna bar á fyrra atriðinu,
og menn taka því einnig smámsaman, einmitt vegna sam-
hljóðunarinnar, að eigna þeim hlutdeild í innblæstri ritn-
ingarinnar. Þó létu trúfræðingarnir gömlu sér nægja að
eigna játningarritunum að eins það sem þeir kölluðu »in-
spiratio mediata«, en hvað gildi þeirra snertir þótti ekki
nægja að eigna þeim kirkjulegt gildi, heldur eignuðu menn
þeim beinlínis guðdómlegt gildi (auctoritas divina).
Þess vegna þótti það ekki nema rétt og tilhlýðilegt, þeg-
ar pre8taeiðurinn gamli var sarainn og settur í rítúalið
<1685), að eiðbinda prestana við »hina himnesku kenn-
ingu eins og hún er framsett í . . . játningarritum hinna
dönsku kirkna«.
En hvað er nú við þetta að athuga?
Við þetta er það að athuga, að hér er verið að eið-
binda (eða eins og nú er: heitbinda) kirkjunnar þjóna við
ófullkomin mannasmíði.
Hvað snertir postullegu trúarjátninguna, þá stendur
að vísu nokkuð öðruvisi á henni en hinum játningarritun-
um, að því leyti sem flestir liðír hennar eru svo til orð-
rétt teknir úr nýja testamentinu; en einmitt þess vegna