Fjölnir - 01.01.1839, Page 9

!)
hugleiðíngar til annars liœfar, gjeta J)ær — so vel eöur
ílla, sera J)ær eru færar ura — borið uin f)að, hvurt hann
llelilur leitast við að inæla Islaud á innlendan kvarða
eður útlendan. Sú alhugasemd, að fólkið hafi ekki gjetað
aukist hjer meír enn komið er, er nú að vísu góð, af
því reínslan virðist að sanna liana, þegar lanslega er
á litið. ^að er jafnan óhult að reíða sig á, að það,
Sem reínslan liefir leíngi og hvað eptir annað leitt í Ijós,
hali eínhvurjar þær ástæður við að stiðjast, að ekki
sje óhætt að fara fram ifir það, nema að undir eíns
sjeu færð gild rök firir því, að á aiman veg sje. Enn
þegar farið er að higgja að jþessutn lilut betur, sínir
reinslan first og freinst, að ekki liefir ætíð verið so
þunnskipað um landið eíns og nú er. Firir því cru
gildar röksemdir, að í fornöld, meðan frístjórnin var,
hafi lijer verið miklu fólksfleira, enn síðan. jþess var
eínginn kostur, að forfeður vorir liefðu færst so inikið
í fáng sem þeír gjörðu, ef þeír hefðu ekki liaft miklu
meíri inannafla, enn nú er hjer; því þó iöjusemi þeirra
og framkvæmd væri mikil, og húskarlar hafi J)á að lík-
indum kunnaö betur til verka og afkastað meíru, enn
nú er titt — þá er bæði það, að iniklu meíra land hefir
verið ræktað og meíra land umgirt j)á enn nú; fornu
garðlögin lísa [)ví; höfðíngjarnir höfðu j)á mikinn grúa
af hjónum á bæum sínum, og stórinargar jarðir hafa j)á
verið biggðar, sem nú eru í eíði komnar*). Sögur vorar
*) Árni Magnússon tclur so, er liann ti!k sainan jarðakók
sína önilverðlcga á 18. öld (1702—12), að á öllu landinu (að
fráteknuin Múla- og SkaptafcIIs-sislum, sein jarðaliók hans
náði ckki ifir) væru þá 2906 jarðir og kjáleigur komnar i eíði,
scm eínlivurntínia voru kiggðar. Enn jiegar Olavius ferð-
aðist um landið, sumurin 1775—77, voru í káðum ðlúlasísl-
nin 176 cíðijarðir og bjálcígur (sjá Fjelagsrit IV., 176),
enn í þeíin 8 síslum, cr hann fór um, alls: 656 eíðijarðir.
Baldvin Eínarsson ællast á (í liinni ágjæíu riíg'jörð hans