Fjölnir - 01.01.1839, Blaðsíða 14

14
skjálfti so mikiil firir sunnsin lancl, aö bnrr fjell í Skarð-
inu eístra. Uin gosið 1341 (eptir Flateíarannál og
Crtjmorjaea): “Eldur kom upp í Ilekluf jalli drottinsdaginn
næstan eptir upps 'gníngardag, ineð so iniklum fádæinmn
og öskufalli, að eíddust nálega 5 lirepparnir næstu og
víða rigndi sandi álnardjúpt. So var dinunt liiiin 1. dag
sem um hávetrarncitt, so ekki var bókljóst í næstu
kirkjum. Dunur heírðust nær um allt land, sem lijá
væri”. 1389 var eldsuppkoma (í Jleklu) en sjötta (seígir
Flateiarannáll), með so miklum fádæinum af gní og
diinum , að licírði uin alit land; vikraköst so megn, að
s!ó Iiesta til dauðs; öskufall, so fjenaður dó; færði sig
rás eldsiippkonninnar í skógana litlu firir ofan Skarð
(eístra), og kom þar upp með so miklum bísiium, að
{»ar urðu á eptir 2 fjöli og gjá á milli; urðu og fiar
í nándir við hverir og heít vötn. Skúlaannáll bætir fiví
við, að í þessu gosi hafi tekið af 2 bæi: Skarð og Tjalda-
staði; enn aðrir segja: það hafi verið 1436— seigja, að þá
hafi Ilekla brunnið milli áranna 1435 og 1445 í sjöunda
eður áttunda sinni, og í þeím eldi Iiafi tekið af 18 bæi
norður undan Kjeldum; voru þar á meðal 2 stórir staðir —
Skarð eístra og Dagverðarnes, er sagt var um: að so
mætti spiila Dagverðarnesi, að eígi væri betra, enn Kjeidna-
kot. Á hvurjum þessara bæa firir sig voru 50 liurðir
á járnum. Espólín ber nokkra firir þvi, að árið 1343,
um sama leitið, og eldurinn var uppi í Heklu, hafi
eldur kotnið upp í Rauöukömbnm, cr lagði í eíði 3?jórs-
árilal: 11 bæi firir vestan Jjórsá, efst í Hreppunum,
norður af Skriðufelli í Árnesssíslu, ofan til móts við
Ileklu; seigir hann so: aö aldreí muni á eínti ári jarð-
eldar hafa ollað so miklum skjemmdum á Islandi.
Ekki hjcldu heldur austurjöklarnir kirru firir á 14.
öld. Katla gaus árið 1311, og var það í það sinn,
að því er Jón prófastur Steingrímsson ætlar (heldur
enn 1416, þá er hún gaus næst á eptir), að af tók