Gangleri - 01.04.1870, Blaðsíða 14

14
því frá þeim tíma og til þess hann uppleystist alveg, ár-
ið 1813, mátti kalia, að hann að eins atórði“.
Þegar nú silfurinnstæða bankans, eður meira en
helmingi hennar, var — eins og þegar er á vikið — breytt
í nafnverð haustið 1799, og úflánin þar fyrir hlutu að
stansa, voru tvær millibils lánsstofnanir reistar, er notast
skyldu þar til spesíubankinn gæti aptur farið að lána
út eins og áður.
Stofnanir þessar hjetu: „Institut til Handelens Tarv
í Kjöbenhavn" og BDepositokassen“. Hinn fyrrnefnda
gaf út seðla, er kallaðir Amru „Comitcesedler8 og báru
þeir 1 sk. leigu daglega af hverjum 100 rd. Seðla
þessa lánaði og sfjöxnarnefnd (BComitee“) stofnunar-
innar út gegn 5 g leigu upp á vörur og lausa aura.
Til að ráða böt á þessum peningalega ruglingi, er
hafði svo skaðleg áhrif á allt háttheldi, var með tilskip-
un 5. jan. 1813. og skipulagsskrá (Fundats) fyrir rík-
isbankann, dagsettri sama dag gjörð meginbreyting á
peningaefni Danmerkur.
Með nefndri tilskipun var hið svo nefnda kúrants-
sannvirði (Courantmyntfod) upphafið í konungsveldinu og
í þess stað lögtekið aptur hið svo nefnda spesíu-sann-
virði, sem innleitt var í hertogadæmunum árið 1788.
Eptir þessu sannvirði áttu 2rd. að vcra í einni spesíu
og var nú nefnt ríkisbanka-sannvirði.
Nú uppleystist kúrantbankinn og sömuleiðis hinn
danski og holstcinski spesíubanki. Fjelögum hins danska
spesíubanka var þegar greidd eign þeirra með fje úr rík-
issjóðnum. Hinn slesvík- holsteinski banki var þar á móti
nokkurs konar ríkisbanki, svo ekkert þurfti að innleysa
lians vegna annað enn þá spesíubankaseðla, er gengji