Fréttir frá Íslandi - 01.01.1875, Blaðsíða 51
MENNTUN.
51
anfara, er bin síðustu ár hefur haft hana til leigu, slcppti nú lcigunni,
er annar bauð hærri lcigu, en fjekk aptur leyfi konungs til að stofna nýja
prentsmiðju á Akureyri, og hjelt hann þar áfram blaði sínu.
F r j e ttabl ö ð komu 5 út á árinu. Af peim komu 3 út i Eeykja-
vík, en 2 á Akureyri. Eeykjavíkurblöðin voru: pjóðúlfur (27. ár) undir
ritstjórn Mattíasar Jokkumssonar, ísafold (2. ár) undir ritstjórn Björns
Jónssonar, og Islendingur (fyrsta og síðasta ár) undir ritstjórn Páls Ey-
jólfssonar. Akureyrarblöðin voru: Norðanfari (14. úr) undir ritstjórn Björns
Jónssonar, og Norðlingur (1. ár) undir ritstjórn Skapta Jósefssonar. Öll
blöð pessi höfðu meðferðis ýmsar leiðbeinandi ritgjörðir um almenn mál,
og sum peirra par að auk ýmsan fróbleik, og svo sögur og kvæbi. Að pví
leyti sem blöb hafa meðferðis ritgjörðir um almenn innanlandsmál, pá er
jiað venjulegt, að pau hafi einhverja vissa stefnu. Og jiar sem svo hagar
til, að pjóðin og stjórnin eru ekki á einu máli, jiá er jiað títt, að sum
hallast að stjórninni og eru kölluð stjórnarbiöð, en sum taka fram vilja
jijóðarinnar, og nefnast jijóðblöð. Af pessum íslenzku blöðum hafa ísafold,
Norðanfari og Norðlingur verið talin eindregin jijóðblöð, pjóðólfur hvort-
tveggja, en íslcndingur hvorugt.
Af öðrum tímaritum má einkum nefna Andvara, tímarit hins
íslenzka pjóðvinafjelags (2. ár). Ha-nn hafði meöferðis langa ritgjörð eptir
Jón Sigurbsson um fjárhag og reikninga íslands, nokkur kvæði o. fl. pjóð-
vinafjelagið gaf nú aptur út almanak, fyrir árið 1876. Viðbætir fylgdi
pví sem í fyrra með ýrnsu smávegis, en nokkuð stœrri. Nokkurs konar
tímarit eru einnig Alpingistíðindin, Stjómartíðindin, Stjórnarmálatíðindi
bókmenntafjelagsins, Landhagsskýrslur, Skímir, Frjettir frá íslandi, Skýrsl-
ur og reikningar bókmenntafjelagsins, Skólaskýrsla o. fl. Aptan við
skólaskýrsluna 1875 er prentaður fyrri partur af „viðbœti við ís-
lenzkar orðabœkur“ eptir rektor Jón porkelsson; pað eru íslenzk
orð með danskri pýðingu og er hvervetna jafnframt vitnað í fornrit pau,
er orðin eru tekin úr.
Af öðrum bókum, er út komu, eru einkum teljandi: 1. Manfred,
sorgarleikur eptir Byron lávarð, pýddur á íslenzku af Mattíasi Jokkums-
syni, (pýbanda Macbeths og Friðpjófssögu). Skáldrit petta er talið eitt
af ágætustu skáldskaparritum síðari tíma, og frægt um allan hinn mennt-
aða heim. Hin íslenzka pýðing pykir og snilldarverk í sinni röð. En með
pví að sorgarleikur pessi er mjög dularfullur og sums staðar torskilinn,
pá hefur hann eigi orðið við alpýðuhœfi. Aptan við ritið eru prcntuð
nokkur kvæði eptir hið sama höfuðskáld, flest pýdd af Mattíasi Jokknms-
syni, en eitt peirra af öðrum. 2. Presturinn á Vökuvöllum, skáld-
saga pýdd úr ensku (cptir Oliver Goldsmith) af Havíð presti Guðmunds-
syni. pessi skáldsaga hefur erlendis áunniö sjer mikla frægð fram yfir
flestar aðrar skáldsögur, og hefur hún verið pýdd á margar tungur, og opt
á sumar. pýðingin er vönduð. 3. Söngvar og kvæði, gefin út af söng-
fjelagi pví í Eeykjavík, er Harpa heitir. Ljóðmæli pessi eru sumpart