Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Page 53

53
„Bólstaðarbætur111 á Aurunum, og sýnist ekki efamál að tileinka
þær Breiðabólstað, sem er þar svo nærri. Um Deildará mætti þá
hugsa sjer eitt af tvennu: að hún sje Flókastaðaá, sem er fyrir
utan Breiðabólstað, ellegar f»verá, sem er fyrir neðan hann og
alla Hlíðina að utanverðu. Bær er og, sem Deild heitir, allskammt
fyrir utan Hlíðarenda, og eigi alllangt frá þverá. f>ykir eigi ólík-
legt, að það nafn bendi á deild þeirra Baugs og Sighvats um land-
ið, og að þverá sje þá sama sem Deildará. Einhyrningsmörk hefir
ytri hluti Fljótshlíðar að vísu aldrei heitið. Fjallið Einhyrningur á
Fliótshliðarafrjetti er svo fjarri, að hjer getur ekki komið til mála
að kenna landnám sitt við það. En hugsanlegt þykir, að það hefði
mátt kenna við fjallið þríhyrning; það er þar allnærri; væri þá
„Einhyrningsmörk1‘ í Landnámu ritvilla fyrir ’þríhyrningsmörk’. Enda
stendur: „þ>ríhyrningsmörk“ í einu af handritum þeim, sem orða-
munur er tekinn úr neðanmáls í Landnámu-útgáfunni: KLhöfn.
1829.
þ>annig virðist það í fljótu áliti mikið sennilegt, að Sighvatur
hafi numið land í utanverðri Fljótshlíð. Getgáturnar, sem þetta
byggist á, hafa líkur við að styðjast. En áður en fallizt er á þær,
er samt nauðsynlegt að lesa Landnámu betur niður í kjölinn. þ>að
sem þá fyrst vekur eftirtekt, er, að þar sem Landnáma nefnir
„Bólstað11 þar sem Sighvatur bjó, þá nefnir hún í sömu andránni
„Breiðabólsiað“ fullu nafni. þ>að stendur nfl. í sama (3.) kap. rjett á
undan, að „Hængr hafði undir sik .... Vatnsfell til lækjar þess
er fellr fyrir utan Breiðabólstað“. Og aftur skömmu á eftir, í 4.
kap., að Baugur nam land „út um Breiðabólstað til móts við
Hæng“. Enginn efi getur leikið á því, að á báðum þessum stöð-
um er talað um Breiðabólstað, sem enn heitir svo. Má þar af sjá,
að hann hefir verið búinn að fá sitt fulla nafn, þegar Landnáma var
rituð, og höf. hennar hefir verið það kunnugt. Væri það nú sami bær,
sem höfundurinn í sama kap. nefnir „Bólstað“, og hefði nafnið i
fyrstunni eigi verið lengra, þá mundi höf. hafa getið þess. í>ar
stæði þá líklega eftir orðin: ok bjó í Bólstað“: ’þar heitir nú
Breiðabólstaðr’. En þar stendr alls ekkert, sem bendi til þess, að
höf. hafi meint sama bæinn með báðum nöfnunum. f>ess munu og
ekki dæmi í fornsögum vorum, að sleppt sje á einum stað hálfu
bæjarnafni og það fyrra hlutanum — en nefnt á öðrum stöðum,
bæði á undan og eftir, fullt nafnið. Bólstaður mun því ekki vera
sami bær sem Breiðabólstaður. þó örnefni á Aurunum hafi á sinni
tíð verið kennd við Bólstað, þá sannar það ekkert. þ>ví, auk þess
að ómögulegt er að ábyrgjast, að þar hafi verið meint til Breiða-
bólstaðar, þar sem líka er hugsanlegt, að Bólstaður á Einhyrnings-
1) Minnir mig. Höf.