Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Síða 32

32
Það kom í Ijós, er jarðvegurinn var skafinn sléttur þar sem
dysin var og umhverfis hana, að hér hafði verið gerð gröf fyrir lík
mannsins. Hún hafði hér neðst verið 168 cm. að lengd og 70 að br.
bogamynduð í enda, einkum hinn syðri, þar sem fætur munu hafa
verið. Er hin hreyfða mold var skafin upp úr gröfinni, varð hún glögg
að innan í botninn, og varð þar undir harður, malarkenndur og leir-
borinn jarðvegur. Var hann um Va m- yfirborði dysjarinnar nú.
Botninn vor iholur.
Hlutir fundust hér engir fleiri; hafa sennilega allir, þeir er nýtir
virtust, verið tindir burt af þeim, er rótað höfðu dysinni fyrrum.
Tennur mannsins eru ekki mikið slitnar; bera ekki vott um, að
hann hafi verið öllu eldri en hálffimmtugur, er hann dó, — eða var
veginn hér, svo sem hann helzt virðist hafa verið.
Hesturinn hafði verið dysjaður um H/2 m- suðaustur frá dys
mannsins. Hestsbeinin voru miklu minna fúin en bein mannsins, og
þeim virtist ekki hafa verið rótað. Hesturinn hefir legið á hliðinni
og snúið höfði í norður, en fótum til vesturs, undan brekkunni og
að manninum. Hlutir fundust engir með hestsbeinunum. Stærð hests-
sins hefir verið venjuleg. Af beinum hans voru einungis 2 af neðstu
leggjunum teknir með til Þjóðmenningarsafnsins, annar úr öðrum
framfæti (metacarpus) og er hann 21,5 cm. að lengd, en hinn úr
öðrum afturfæti (metatarsus) og er hann 25,8 cm. að lengd. Sýna
þeir, að hesturinn hefir haft sömu stærð og flestir hestar hér á landi
nú. Enn fremur voru nokkrar af tönnum hestsins, 4 jaxlar og 7 fram-
tennur, teknar með. Bera þær vott um, að hesturinn hafi verið
orðinn allgamall, er hann var felldur og dysjaður.
Dysjar þessar voru nú öllum ókunnar áður en þær fundust að
þessu sinni, og engar sagnir munu vera til um það, hver muni hafa
verið hér dysjaður. — En þess má geta, að daginn áður en annar finn-
andinn, Vilhjálmur Sigurðsson, fann þessar fornleifar, bar fyrir hann
draumsýn, hina sömu tvívegis, þar sem hann var staddur, í dalverpi
sem gengur austur og fram frá botni Svartárdals, skammt frá fundar-
staðnum. Virtist honum draumsýn þessi standa í sambandi við fund
sinn og sýna fall (eða morð) fornmanns þess, er hann fann hér dys-
jaðan.1) Gengu sagnir um þessa atburði um héraðið, er rannsóknin
var framkvæmd.
3. Dys í Álöfarey í Hornafirði.
í Febrúarmánuði 1934 fundust mannsbein við vegargerð í Álöfar-
ey, sem er skammt fyrir austan verzlunarstaðinn Höfn í Hornafirði;
1) Sjá Morgunblaðið, 20. árg.. 241. tbl., bls. 3.