Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Blaðsíða 115

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Blaðsíða 115
115 Vér sjáum af þessu, að »með Sundum« hefir táknað miklu víðara svæði en jarðirnar, sem liggja að sjálfum sundunum á Kollafirði. Því er og talað um »Sunda-umboð« Skálholtsstóls, *) og er ekki að efa, að í því umboði hafi verið jarðir stólsins í þessum þremur hreppum, en ekki að eins þær fáu jarðir, sem stóllinn átti við sjálf sundin. En að »með Sundum« hafi náð yfir þessa þrjá hreppa alla, styrkist við það, að sýnt verður, að tveir af syðstu bæjunum í Álftaneshreppi, Straumur og Ás, eru sagðir vera »með Sundum«, og Mosfell og Þor- móðsdalur sömuleiðis, sem báðir eru í útjörðum Mosfellssveitar og langt frá sjó. Vafalaust hafa einhverjar sérstakar ástæður legið til þess, að þessi byggðarlög þannig voru kennd við sundin fremur en önnur einkenni í landslagi þeirra. Hverjar þær ástæður voru, er oss hulið, og skal ég engum getum að því leiða. 4. Finnmörk. Árið 1430 gaf Loptur bóndi Guttormsson hinum laungetnu son- um, er hann hafði átt með Kristínu Oddsdóttur, miklar gjafir í jarð- eignum. Meðal annars gaf hann Sumarliða syni sínum »jarder a Finnmork. Hollt. hol. kaulldukinn. hafstadi«.1 2) Tveimur árum síðar gáfu nokkrir menn vottorð um, að þeir hafi séð bréf Lopts um gjafir hans til Sumarliða, og telja þeir meðal þeirra »jardernar a finnmork Radbardarhollt. hol. kaulldukinn ok hafstadi«.3) Árið 1501 seldi Narfi Jónsson Sturlu Þórðarsyni á Staðarfelli m. a. »jordina kolldukinn er liggur aa finnmork j stadarfellz kirkiu sokn«.4) Loks seldi, árið 1550, Ormur lögmaður Sturluson Daða Guðmundssyni i Snóksdal »jordina alla Hollt a Finmörk i Hvams kirkiu sokn«.5) Víðar hefi ég ekki séð byggðarnafn þetta nefnt. Af bréfum þessum er það augljóst, að byggð þessi var í Dala- sýslu, í Hvammssveit og í Fellstrandarhreppi. Utantil i Hvammssveit- inni gengur fell með Hvammsfirði. Fellið er bratt þeim megin, sem að firðinum snýr, og undirlendi mjótt milli fellsins og sjávar, en þó eru þar nokkrir bæir. En fyrir ofan fellið er breiður og grunnur dal- flái, til vesturs niður að firðinum, og rennur Skoruvikurá eptir dalfláa þessum. í honum eru nokkrir bæir þar á meðal allir bæirnir, sem nefndir eru i bréfunum. Þætti mér líklegt, að það væri sú byggð, sem 1) Dipl. isl. XIII. bls. 257 (1557). 2) Dipl. isl. IV. nr. 446. 3) Dipl. isl. IV. nr. 552. 4) Dipl. isl. VII. nr. 563. 5) Dipl. isl. XI. nr. 656.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.