Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1960, Side 90

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1960, Side 90
94 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS um. Höf. hefur í þessari bók lagt mikla áherzlu á hvílíkur snilldar- teiknari hinn forni listamaður hafi verið, og það er vissulega rétt. Og ekki kæmi mér á óvart að þetta myndatriði rétt skoðað muni jafn- vel enn auka á hróður hans, og er það þá allfjarri þeim dómi, sem höfundur bókarinnar hefur upp kveðið um það. Ekki tel ég rétt að segja, að fjöl 7 sanni, að fjöl 5 liggi að fjöl 3. Það er þegar sannað af höfundi og mundi vera alveg öruggt, þó að f jöl 7 hefði ekki varðveitzt. Hins vegar er rétt, að 7 gefur merkilegar upplýsingar, sem þakkarvert er að hafa. Réttast hefði verið að taka þannig til orða, að fjöl 7 sýndi til enn ljósari hlítar, að 5 og 3 eigi saman, og ef til vill er það það, sem höfundur í rauninni vill segja, en orðum er þá ekki sem heppilegast hagað. Höfundur hefur réttilega þekkt kölska á Bjarnastaðahlíðarfjölum, og er sannarlega gaman að hafa þessa mynd af honum frá dögum Sæmundar fróða. En ekki get ég verið höf. að öllu leyti sammála um myndina af óvininum. Höf. segir: „Djöfullinn á Bjarnastaðahlíðar- fjölunum er sköllóttur og skegglaus. Listamaðurinn hefur ef til vill viljað sýna hinum vonda lítilsvirðingu með því að sýna hann sköll- óttan og skegglausan“ (bls. 30). Þessi skýring tel ég að vafalaust sé ekki rétt. Það er engin minnkun að því að vera sköllóttur og var það ekki á miðöldum fremur en nú, gott ef það var ekki miklu fremur vottur um virðuleik, og skeggleysi er sannarlega ekki neitt háðungar- merki á Bjarnastaðahlíðarfjölum, þótt slíkt sé í Njáls sögu notað til þess að drótta ónáttúru að manni, og það er út í hött að vitna til skeggleysis Njáls í þessu sambandi. Á Bjarnastaðahlíðarfjölunum eru allir skegglausir, hólpnir sem fordæmdir, og tekur það raunar af tvímæli um að skeggleysi paurans er ekki honum til háðungar gert. Ég hygg, að á fyrirmynd myndskerans í Bjarnastaðahlíð hafi sá gamli vafalaust verið með mikið úfið hár og skegg, eins og t. d. í Tor- cello og á fílabeinsplötunni frá Feneyjum, og það er einmitt til þess að gera hann ægilegan og djöfullegan, og þannig mundi hinn forni listamaður eflaust hafa viljað sýna hann. En hann hefur komizt í vandræði með að sýna þetta hræðilega úfna hár og skegg, sem stóð eins og þyrill í allar áttir. En ég hallast helzt að því, að listamaðurinn sé í rauninni að gera veika tilraun til þess að sýna óvininn skeggjað- an, reyni að sýna það með þessum strikum niður frá eyrunum, línum sem ná ekki saman og mynda því ekki höku. Á öllum hinum mönnun- um er dregin mjög skýr skegglaus haka, en á þessum er hökulínan vitandi vits ekki dregin, væntanlega af því að listamaðurinn hugsar
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.