Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Side 70

74
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Mynd 42. Hluli af ennislaufi af gerd EL III. Plata á söðuireiða Pjins. 1229. Ljósni. Ole Wich
og Cluðtnuudur Ingólfsson/ íniyud.
verið Qarri er Ólafur skar út mótið að ennislaufinu EL III, en laufíð eitt
sér ætti að nægja honum til langrar ævi í listsögu þjóðarinnar.
Fastheldni fslendinga á fornar fyrirmyndir og fornan stíl í listiðn
veldur því að oft virðast hlutir eldri en þeir eru í raun og veru. Glöggt
dæmi þess er sú ályktun Sigurðar Vigfússonar fornfræðings 1889 að
ennislauf og eyrnaádrættir Þorkcls í Smjördölum væru frá 16. öld.
Skeikar þar aldri um full 300 ár. Síst að furða að ég dytti í sömu fall-
gryfju á lcið minni til að átta mig t.d. á stöðu bitilskjalda frá Búlandi
í tíma og smíði.
Ólafur fetar í smíðum sínum í gömul spor en stendur þó einn sér sem
listamaður sem vcldur létt þeim vanda að gefa smíðum sínum einstakl-
ingsbundinn blæ þannig að þær þekkjast frá annarra verkum. Listræn
tilfinning, öryggi og leikni í meðferð forma og stíls býr að baki verkum
hans. Forðast ber að eigna manni meira cn honum bcr með réttu. Hér
er því enn mikið efni ókannað. Pessari rannsókn er aðeins ætlað að opna
dyr. Aðrir munu koma á eftir til að kanna sviðið nánar og færa efnið út.
Skaftárcldar og móðuharðindin í kjölfar þeirra gengu nærri þjóðinni
og hjuggu stórt skarð í stofninn. Ólafur Þórarinsson var 15 ára 1783.
Það ber íslenskri bændamenningu glæsilegt vitni að hún stóðst þessa
raun og færði arf feðra og mæðra fram til nýrrar aldar. Ólafur hefur
verið í röð bestu listamanna landsins um aldamótin 1800 og verðskuldar
að verða borgið frá grafarþögninni.