Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Síða 79

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Síða 79
GRÁGÁS. VANMETIN OG MISSKILIN HEIMILD 83 enn í munnlegri geymd, væri þá ekki hagkvæmara að geynra upp- söguna þar til ritun laganna væri lokið? Ari gefur skýringu á þessu í framhaldi af frásögninni af ritun laganna er hann segir: Þat vas ok ct fyrsta sumar, es Bergþórr sagði lpg upp, þá vas Gizurr byskup óþingfærr af sótt. Pá sendi hann orð til alþingis vinum sínum ok hgfðingjum, at biðja skyldi Þorlák Rúnolfsson Þorleiks- sonar, bróður Halls í Haukadali, at hann skyldi láta vígjask til byskups. En þat gorðu allir svá sem orð hans kvómu til ok fekksk þat af því at Gizurr hafði sjalfr fyrr mjQk beðit, ok fór hann útan þat sumar en kom út et næsta eptir ok vas þá vígðr til byskups (ísl. forn- rit I 1, 24). Sú sérstaða hins íslenska þjóðvcldis að þar fór enginn einn maður með umboð þess út á við, gerði stjórnendum kaþólsku kirkjunnar erfitt um samninga er lutu að dreifingu valds milli veraldlegs og andlegs rcttar. Hinir þrír fyrstu íslensku biskupar sóttu allir til páfa unr vígslu- heimild, senr vísaði þeim til þcss erkibiskups er síðan vígði þá. Hinn síðasti þcirra, Jón Ögmundarson, fór mcð mcðmælum Gissurar biskups á fund Össurar erkibiskups í Lundi til vígslu, en hann þorði ekki að gera það upp á sitt eindæmi vegna þess að Jón hafði átt tvær konur, en vísaði honum til páfa (Biskupa sögur I, Kh. 1858, 160). Orsökin til var- kárni erkibiskups, sem saga hans tilgreinir, er mjög ólíkleg, sennilegra cr að henni hafi valdið að hér var um nýjan biskupsstól að ræða og með öllu var óljóst um réttarstöðu íslensku kirkjunnar. Það er eðlileg afstaða erkibiskups að vilja vita réttarstöðu kirkju í því þjóðfélagi senr honum er ætlað að vígja biskupa til. Unr það hefur Gissur fengið fulla vissu eftir heimkomu Jóns biskups frá vígslu 1106 og honum jafnframt verið ljóst, að til þess að fá sanrið kristinrétt er frambærilegur væri fyrir erki- biskup væri nauðsynlegt að gera ýmis nýmæli á þjóðveldislögunum. Það er þetta sem felst í hinstu bón Gissurar til alþingis og hann hefur talið nauðsynlegt skilyrði þess að erkibiskup vígði fleiri biskupa til landsins að loforð fylgdi um kristinrétt, og einnig að Þorlákur Runólfs- son tæki við biskupskjöri. Alþingi varð við bóninni og Þorlákur tók við biskupskjöri og sigldi þá um haustið á fund erkibiskups sem vígði hann til biskups 1118. Þegar eftir heimkomuna hefur biskup og helstu kenni- menn landsins hafist handa um að senrja kristinna laga þátt og hann verið fullgerður 1121 og Kctill Þorsteinsson biskupsefni haft hann nreð sér til Lundar og Össur erkibiskup samþykkt hann og veitt Katli vígslu.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212
Síða 213
Síða 214
Síða 215
Síða 216
Síða 217

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.